Status Update: Ραφίκα Σαουίς, ηθοποιός- σκηνοθέτις – περφόμερ

Έραβα κοστούμια, έφτιαχνα κατασκευές. Είχα κάνει το σπίτι μας, πάλκο.

Τα χρόνια που ήμουν στην Αμερική, ο μόχθος και το θέλω να βρεις «μια δουλειά». Ακόμα, οι φορές που έφαγα τα μούτρα μου. Ο Μπρους Μάγιερς που από 24 χρονών, μου σύστησε ένα θέατρο (το θέατρο του Πίτερ Μπρουκ), στο οποίο ο ηθοποιός είναι και δημιουργός, σκηνοθέτης, κειμενογράφος.

Επηρεασμένη από την ιδιότητα μου ως φιλόλογος, άρχισαν να με ενδιαφέρουν κείμενα που ανήκουν στην κλασσική φιλολογία και έχουν έναν διαχρονικό «κοινωνικό-πολιτικό» χαρακτήρα. Με τη δοκιμή και την αποτυχία κατέληξα να με ενδιαφέρει η εικονοποίηση ενός φανταστικού κόσμου στο οποίο το σώμα είναι πάντα ο πρωταγωνιστής.

Credit Βασίλης Διαμαντόπουλος

Τι καταλαβαίνει το σώμα. Τι μνήμη έχει το σώμα. Τι ιστορία έχει να πει. Χρησιμοποιώ πολύ την οδό της εικαστικής περφόρμανς στο θέατρο. Δηλαδή, με ενδιαφέρουν το εννοιολογικό πλαίσιο, το σώμα και τα όρια.

Φέτος εντάσσεται στο Faust Culture. Ένας νέος, δημιουργικός, πολυμορφικός, εκπαιδευτικός χώρος που έχει δημιουργήσει ο Αλέκος Συσσοβίτης. Πιστεύω πολύ στο όραμα που έχει για το Faust Culture.

Η πορεία είναι πάντα η ίδια. Οι μαθητές ξεκινούν με προσωπικές περιηγήσεις στη πόλη τους σαν να την ανακαλύπτουν από την αρχή. Ό,τι τους τραβήξει την προσοχή, το φωτογραφίζουν και από εκεί και πέρα ερευνούν με το σώμα τους και το μυαλό τους γιατί το συγκεκριμένο ερέθισμα τους επηρέασε και πως μπορεί αυτό να αποτελέσει τη δημιουργία ενός έργου, μιας περφόρμανς. Είτε μιας live performance είτε μιας βιντεοσκοπημένης performance, είτε μιας online performance. Περιέργεια- Ερέθισμα- Σώμα- Έννοια- Ιστορία. Αυτή την πρακτική ακολουθώ και στις πρόβες.

και να δώσω μια σειρά διαλέξεων για την υβριδική πρακτική που ακολουθώ στο θέατρο, στο Εθνικό Πανεπιστήμιο του Πουέρτο Ρίκο, στο τμήμα Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, στο ΕΚΠΑ- στον τομέα Θεατρικών Σπουδών, στο φεστιβάλ Herbstsalon του Maxim Gorki Theater και στο εργαστήριο του Β. Βλασταρά στην ΑΣΚΤ.

και να συνδιαλεχτώ με πολλούς συναδέλφους (ηθοποιούς –δημιουργούς) αλλά και φοιτητές από όλον τον κόσμο σε πλατφόρμες στο εξωτερικό. Είναι συναρπαστικό να «ανήκεις» σε μια πλατφόρμα ή σε μια συνεργασία μονάχα με την ιδιότητα σου ως καλλιτέχνης εξορίζοντας την εθνικότητα.

credit : Βασίλης Διαμαντόπουλος

γιατί, παρόλο που είμαι Ελληνίδα (γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα), λόγω του ονόματος μου που είναι αραβικό και καταγωγής από τον πατέρα μου, στα χρόνια του σχολείου με τα σπυράκια και τα κόμπλεξ το ξένο όνομα δε με βοήθησε πολύ. Ωστόσο όταν μεγάλωσα κατανόησα ότι η διαφορετικότητα είναι μια κονσερβοποιημένη ταμπέλα. Όλοι είμαστε διαφορετικοί, γι’αυτό και μοναδικοί ο καθένας μας ξεχωριστά.

Και αυτό ακριβώς με ενδιαφέρει και στο θέατρο αλλά και στον κινηματογράφο. Η συνύπαρξη. Οι άνθρωποι, οι ιστορίες τους. Η ατομική και συλλογική μνήμη. Η εμπειρία, η συγκίνηση. Και είναι όλες μας οι στιγμές συγκινητικές γιατί αποτελούν κομμάτι της προσπάθειάς μας να διαχειριστούμε την εμπειρία που λέγεται ζωή. Και εδώ η περφόρμανς κουμπώνει απόλυτα γιατί ο πυρήνας της είναι η διαχείριση. Διαχείριση σώματος, συνθηκών, καταστάσεων, συναισθημάτων, χρόνου.

και σκουπίζουμε και τις δικές μας σκόνες αλλά και ό,τι συσσώρευσε το παρελθόν και τα στερεότυπα μιας πατριαρχικής, μονοδιάστατης και υποκριτικής κοινωνίας. Σε σχέση με τον εργασιακό τομέα του θεάτρου ονειρεύομαι δίκαιους οικονομικούς όρους, συλλογικές συμβάσεις, αξιοπρεπείς εργασιακές συνθήκες, αλληλεγγύη, κώδικα δεοντολογίας και ένα ισχυρό σωματείο γιατί είναι η ασπίδα μας. Αισθάνομαι ευγνωμοσύνη για όλους τους ανθρώπους που μοιράστηκαν και μοιράζονται δημόσια τα περιστατικά βίας που έχουν υποστεί εντός του εργασιακού ή εκπαιδευτικού τους πλαισίου. Είναι πολύ σημαντικό και γενναίο αυτό, ώστε να μπορέσουμε να διεκδικήσουμε τους κατάλληλους όρους που προάγουν την ασφάλειά μας.

ιδιαίτερα όταν φοιτούσα στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Η πίεση αυτή δεν είχε σχέση με το γνωστικό αντικείμενο, την υποκριτική αλλά με υπερβολικές συμπεριφορές. Εννοείται, επίσης, ότι ως ηθοποιός και ως σκηνοθέτης έχω χάσει δουλειές ή έχουν κλείσει πόρτες επειδή αρνήθηκα να υποκύψω σε ερωτικές ή συναισθηματικές πιέσεις. Επιπλέον, σχεδόν κάθε φορά που έρχομαι σε επαφή με θεσμούς, όπου κυριαρχεί το αντρικό στοιχείο θα ακούσω δυστυχώς, πολλές βλακώδεις χαριτωμενιές επειδή είμαι γυναίκα και αυτό το θεωρώ προσβολή. Δεν είναι ισότιμό. Ούτε είναι ευχάριστο να βάζεις συνέχεια τους άλλους στη θέση τους γιατί σου κολλάνε μια ταμπέλα και σε φωνάζουν «η στρίγγλα». Και αυτό είναι συνέπεια της πατριαρχικής αντίληψης.

Προσδιορίζω τον εαυτό μου καταρχήν ως ηθοποιό. Μου αρέσει να είμαι εντός σκηνής, αλλά και να δημιουργώ με τον δικό μου τρόπο και να μιλώ γι’αυτά που έχω ανάγκη να αρθρώσω.

στην παράσταση «Φαίδρα καλυπτόμενη» (μια σκηνική σύνθεση από τα κείμενα των Ευριπίδη «Ιππόλυτος», «Φαίδρα» του Σενέκα και του Ρακίνα) σε δραματουργία και σκηνοθεσία του Πέρη Μιχαηλίδη. Έχω την πολλή μεγάλη χαρά και τιμή να συμπράττω με μια εξαιρετική ομάδα συντελεστών και συναδέλφων. Με τη μεγάλη Σαββίνα Γιαννάτου και τους εξαίρετους ηθοποιούς, Νίκη Σερέτη και Σπύρο Περδίου. Θ’ αρχίσουμε τις παραστάσεις μας από την Αττική, στα τέλη Ιουνίου. Πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Πέτρας και έπειτα θα παίξουμε στο Κηποθέατρο Παπάγου και στο Θέατρο Βράχων.

σε συνεργασία με τον Μιχάλη Αργυρού στη Νέα Υόρκη στο Undercurrent. Το έργο αφορά στην «Έρημη χώρα» του Τ.Σ. Έλιοτ σε μετάφραση Γιάννη Αντιόχου. Εκεί υπάρχω και ως περφόρμερ. Είναι μια ελληνοαμερικανική συμπαραγωγή. Η περφόμανς αυτή θα έρθει και στην Αθήνα τον Δεκέμβριο. Περισσότερες πληροφορίες γι’αυτό αργότερα. Εύχομαι να πάνε όλα καλά.