Pablo Hasél: Ο ράπερ που ξύπνησε ξανά τη συζήτηση για τη λογοκρισία στη μουσική
Η σύλληψη του 32χρονου Ισπανού ράπερ Pablo Hasél, με την κατηγορία της προσβολής των θεσμών και της εξύμνησης της τρομοκρατίας, προκάλεσε εκ νέου διαμάχες και συζητήσεις στην Ισπανία, με φόντο τον νόμο για την ελευθερία της έκφρασης.
Αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις στην Ισπανία έχει προκαλέσει η σύλληψη του Ισπανού ράπερ Pablo Hasél, ο οποίος καταδικάστηκε το 2018 για «εξύμνηση της τρομοκρατίας, προσβολή της μοναρχίας και της αστυνομίας» μέσα από τους στίχους των τραγουδιών του και τις αναρτήσεις του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ο καλλιτέχνης, του οποίου το πραγματικό όνομα είναι Pablo Rivadulla Duró, έπρεπε να είχε παραδοθεί στις αρχές την προηγούμενη εβδομάδα για να εκτίσει μειωμένη ποινή εννέα μηνών, ωστόσο ο ίδιος, στην προσπάθειά του να αποφύγει τη σύλληψη, αμπαρώθηκε μαζί με υποστηρικτές του στο Πανεπιστήμιο της πόλης Λιέιδα. Το πρωί της Τρίτης, 16 Φεβρουαρίου, η καταλανική αστυνομία εισέβαλε μετά από άδεια των πρυτανικών αρχών στο πανεπιστήμιο συλλαμβάνοντας τον ράπερ, ο οποίος οδηγήθηκε στη φυλακή.
Ο Pablo Hasél μέσα στο Πανεπιστήμιο της Λιέιδα
Σύμφωνα με την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ισπανίας, το οποίο το 2018 είχε καταδικάσει τον Pablo Hasél σε δύο χρόνια με αναστολή και 30.000 ευρώ πρόστιμο, ο καλλιτέχνης ξεπέρασε κατά πολύ τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης, με τα σχόλιά και τους στίχους του να αποτελούν «καθαρή ρητορική μίσους και επίθεση στην τιμή». Το δικαστήριο σημειώνει συγκεκριμένα ότι ο ράπερ αποκάλεσε τον πρώην Βασιλιά της Ισπανίας, Χουάν Κάρλος, «μεθύστακα τύραννο» και «αρχηγό της μαφίας», εξύμνησε την ΕΤΑ και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις, ενώ αποκάλεσε τις αστυνομικές αρχές «δολοφόνους» που «βασανίζουν και σκοτώνουν μετανάστες».
Η σύλληψη του Pablo Hasél προκάλεσε μια σειρά αναταραχών και συγκρούσεων με την αστυνομία στη Λιέιδα, τη Βαρκελώνη, τη Χιρόνα, τη Βαλένθια και άλλες ισπανικές πόλεις, όπου χιλιάδες διαδηλωτές κράτησαν πλακάτ που έγραφαν «Ελευθερία στον Pablo».
Ο ίδιος ο Hasél δηλώνει: «Δεν θα τους επιτρέψω να μου υποδείξουν τι να σκέφτομαι, να λέω ή πως να αισθάνομαι. Η κατάσταση μου δίνει κίνητρο να συνεχίσω να γράφω παρόμοια τραγούδια», ενώ πρόσθεσε: «Έχω νιώσει υπέρμετρη αλληλεγγύη από ανθρώπους οι οποίοι κατανοούν ότι αυτό που συμβαίνει δεν είναι απλώς μια επίθεση προς εμένα, αλλά μια επίθεση ενάντια στις θεμελιώδεις δημοκρατικές ελευθερίες μας. Ελευθερίες οι οποίες καταπατούνται συνεχώς από το κράτος. Η απάντηση σε τέτοια επίθεση πρέπει να είναι συλλογική».
Ο 32χρονος ράπερ, γνωστός για τις ριζοσπαστικές του απόψεις, έχει καταδικαστεί και άλλες φορές για επίθεση και εξύμνηση εξτρεμιστικών ομάδων, αλλά δεν έχει εκτίσει, μέχρι σήμερα, ποινή πίσω από τα κάγκελα.
Η στήριξη του καλλιτεχνικού κόσμουΗ υπόθεσή του έχει προκαλέσει πάταγο στην Ισπανία με περισσότερους από διακόσιους καλλιτέχνες, συμπεριλαμβανομένων των Πέδρο Αλμοδόβαρ και Χαβιέρ Μπαρδέμ, να υπογράφουν αίτηση στήριξης του Hasél την προηγούμενη εβδομάδα. Η αίτηση αναφέρει: «Η φυλάκιση του Pablo Hasél θα λειτουργήσει ως δαμόκλειος σπάθη στα κεφάλια κάθε δημόσιου προσώπου το οποίο τολμά να ασκεί κριτική στις ενέργειες των θεσμών του κράτους».
Πέδρο Αλμοδόβαρ και Χαβιέρ Μπαρδέμ στο πλευρό του καλλιτέχνη
Επιπλέον, η υπόθεση συνδέεται με τη ξαφνική απόφαση της κυβέρνησης συνασπισμού υπό τους Σοσιαλιστές να επανεξετάσει τον ισχύοντα εθνικό νόμο ώστε «οι λεκτικές υπερβολές στο πλαίσιο της καλλιτεχνικής, πολιτιστικής και πνευματικής δράσης» να μην οδηγούν σε ποινή φυλάκισης, όπως ισχύει μέχρι τώρα, με κυβερνητικό στέλεχος να υπογραμμίζει ότι στόχος είναι «να δημιουργηθεί ένα πιο ασφαλές πλαίσιο για την ελευθερία της έκφρασης». Πρόταση η οποία έχει απορριφθεί από το Λαϊκό Κόμμα και το ακροδεξιό Vox.
Ο μέχρι τώρα ισχύων νόμος του 2015, γνωστός ως «Νόμος Φίμωσης», δημιουργημένος από την τότε κυβέρνηση του Λαΐκού Κόμματος, έχει καταδικαστεί από διεθνείς και εγχώριες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τον κίνδυνο περιορισμού της ελευθερίας του λόγου στο όνομα της προστασίας των κρατικών και θρησκευτικών θεσμών.
Ο Pablo Hasél κατά τη διάρκεια της σύλληψής του
Τρία χρόνια πριν η Διεθνής Αμνηστία ανέφερε ότι ο ισπανικός νόμος για την απαγόρευση «της εξύμνησης της τρομοκρατίας έχει δημιουργήσει ένα ψυχρό περιβάλλον όπου οι άνθρωποι φοβούνται να εκφράσουν διαφορετική άποψη ή να κάνουν αμφιλεγόμενα αστεία».
Ο διεθνής οργανισμός, με ανακοίνωσή του την προηγούμενη εβδομάδα, δεν παρέλειψε να υπερασπιστεί τον Pablo Hasél και να παροτρύνει την ισπανική κυβέρνηση να προχωρήσει σε αλλαγές στον νόμο: «Κανένας δεν πρέπει να έρχεται αντιμέτωπος με ποινικές διώξεις μόνο και μόνο επειδή έγραψε κάτι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή τραγούδησε κάτι το οποίο μπορεί να είναι σοκαριστικό και αποτροπιαστικό. Εκφράσεις οι οποίες δεν παρακινούν άμεσα σε βία δεν πρέπει να θεωρούνται εγκληματικές».
Αρκετοί ακόμη καλλιτέχνες και bloggers έχουν κατηγορηθεί για «εξύμνηση τρομοκρατίας» στην Ισπανία, με τον νόμο να υπαγορεύει ότι οποιαδήποτε δικαιολογία τρομοκρατικής πράξης, ακόμη και αν συνέβη αρκετά χρόνια πριν, μπορεί να οδηγήσει σε καταδίκη. Το αποτέλεσμα, περισσότερες από 76 διώξεις τα τελευταία χρόνια.
Πρόσφατη ανάρτηση της Διεθνούς Αμνηστίας στο facebook
Μια παρόμοια διαμάχη ξέσπασε και στη χώρα μας,την προηγούμενη εβδομάδα, μετά την πρόθεση της Ελληνικής Κυβέρνησης να εισάγει στη βουλή προς ψήφιση το νομοσχέδιο Λιβάνιου για τα ΜΜΕ, κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, στο οποίο περιλαμβάνεται το άρθρο 8 το οποίο αναφέρει:
- να εμπεριέχουν υποκίνηση σε βία ή μίσος εναντίον ομάδας ανθρώπων ή μέλους ομάδας, ιδίως λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής, ιθαγένειας ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, πολιτικών φρονημάτων ή κάθε άλλης γνώμης, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσίας, γέννησης, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού,
- να εμπεριέχουν δημόσια πρόκληση σε τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος (άρθρο 187Α ΠΚ).
Το συγκεκριμένο άρθρο προκάλεσε τις αντιδράσεις του καλλιτεχνικού χώρου, με σωματεία και συλλόγους πολιτισμού να μιλούν για λογοκρισία στο διαδίκτυο και αυθαίρετες διώξεις καλλιτεχνών με βάση τον «τρομονόμο» (άρθρο 187Α του ποινικού κώδικα) και την κυβέρνηση να δηλώνει ότι θα προχωρήσει σε τροποποίηση του επίμαχου άρθρου, το οποίο κατατέθηκε εκ νέου στη βουλή.
Με πληροφορίες από Washington Post, Guardian.
