Ντιάνα Τρουχίγιο: Kάποιο είδος ζωής πρέπει να υπάρχει στον Άρη…

«Hemos llegado…» Η Τρουχίγιο επιμένει να αναμεταδώσει στα ισπανικά την προσεδάφιση του Perseverance στον Άρη. Γιατί έτσι θα παρακινήσει κι άλλα κορίτσια και αγόρια στη Λατινική Αμερική να ερωτευτούν την επιστήμη, το διάστημα(!)

Γεννημένη στο Κάλι της Κολομβίας το 1981, η Ντιάνα Τρουχίγιο από επικεφαλής των μηχανολόγων-αεροναυπηγών που σχεδίασαν το μηχανικό μπράτσο του Perseverance, –του πιο εξελιγμένου εργαστήριου αστροβιολογίας που έχει σταλεί ποτέ σε άλλο ουράνιο σώμα–, έγινε αρχηγός της διαστημικής αποστολής Mars 2020.

Και λίγες ώρες μετά από τη ζωντανή αναμετάδοση του προγράμματος Juntos perseveramos, (Επιμένουμε μαζί) που είχε πάνω από ενάμισι εκ. αποδέκτες, η Τρουχίγιο αφηγήθηκε στην ισπανική εφημερίδα EL PAÍS, λεπτομέρειες και στόχους της επιτυχούς προσεδάφισης. Σύμφωνα με την ερευνήτρια, το Perseverance διαθέτει όλη την απαραίτητη τεχνολογία για να βρει ίχνη μικροβιακής ζωής που θεωρείται πιθανότερο να υπήρχαν πριν δισεκατομμύρια χρόνια στον μεγάλο κρατήρα Jezero, που ήταν κάποτε λίμνη και δέλτα ποταμού στον κόκκινο πλανήτη.

Συγκλονιστικά. Κάποτε οι πρώτοι δορυφόροι θύμιζαν ερωτευμένα έντομα που στέλνουν αστρικούς τριγμούς από ψηλά, από τον ουρανό. Τώρα, αυτό το υπερσύγχρονο ρόβερ καταγράφει αρειανούς ήχους. Είναι μια ιστορική στιγμή και πήγαν όλα κατ’ ευχήν. Μήνες τώρα επέμενα να γίνει στα ισπανικά η αναμετάδοση, ο σκοπός ήταν να μην την παρακολουθήσουν μόνο οι επιστήμονες και οι μηχανικοί που μιλούν αγγλικά, αλλά και γιαγιάδες, γονείς και κυρίως, κορίτσια και αγόρια της Λατινικής Αμερικής.

Εργαζόμασταν 24 ώρες το 24ωρο επί μήνες για να ολοκληρώσουμε την Persy. Χωρίς Σαββατοκύριακα, Χριστούγεννα ή γιορτές. Δουλεύαμε εναλλάξ, σε βάρδιες όλη η ομάδα για να μη χαθεί ούτε δευτερόλεπτο. Κι όταν το διαστημικό σκάφος ετοιμάστηκε, μεταφέρθηκε στο ακρωτήριο Κανάβεραλ στη Φλόριδα, από όπου έκανε ένα επτάμηνο διαστημικό ταξίδι απόστασης 480 εκατομμυρίων χιλιομέτρων με ταχύτητα 20.000 χιλιόμετρα την ώρα. Το στοίχημα ήταν πώς θα μειωθεί αυτή η ταχύτητα στο μηδέν, για να κατέβει το Perseverance χωρίς προβλήματα στην επιφάνεια του Άρη. Παρ’ όλα αυτά τα καταφέραμε!

Η Ντιάνα Τρουχίγιο με το ρομποτικό ρόβερ Perseverance. /JPL-CALTECH

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις εδώ ήταν κάποτε οι εκβολές ενός ποταμού. Μιλάμε για έναν κρατήρα με διάμετρο 45 περίπου χιλιόμετρα. Αν δει κανείς τις φωτογραφίες, σχηματίζεται κάτι σαν βεντάλια. Από τη σύσταση του εδάφους προκύπτει πως εδώ περνούσε νερό. Γι’ αυτό θεωρούμε πιθανόν να βρεθούν εδώ, ίχνη ζωής. Κι αν όντως τα βρούμε, τότε αρχίζει μια νέα έρευνα για να διαπιστωθεί αν η ζωή στον πλανήτη Άρη και στον πλανήτη Γη άρχισαν ταυτόχρονα.

Το Perseverance είναι το πιο εξελιγμένο ρομπότ της NASA. Έχει 23 κάμερες, δύο μικρόφωνα, ένα ελικόπτερο, το Ingenuity, ένα πολύ εξιδεικευμένο σύστημα συλλογής  δειγμάτων, και την πρώτη πειραματική συσκευή που μετατρέπει το διοξείδιο της αρειανής ατμόσφαιρας σε καθαρό οξυγόνο(!). Αν το Curiosity μπορούσε να απαντήσει στο ερώτημα μιας πιθανής ζωής στον Άρη, το Perseverance έρχεται να το επιβεβαιώσει…

Η αποστολή στον Άρη θα διαρκέσει έναν χρόνο (αντιστοιχεί σε 2 χρόνια γήινης ζωής). Αρχικά, θα επιβεβαιωθεί ότι κανένα σύστημα του Perseverance δεν έχει υποστεί βλάβη. Προσωπικά δεν το πιστεύω. Με ταχύτητα προσεδάφισης 20.000 χλμ. την ώρα, καθόλου δεν θα με εξέπληττε. Αν τέλος, όλα είναι καλά, θα διατρέξουμε τον κρατήρα προς συλλογή δειγμάτων τα οποία θα φέρουμε στη Γη, όπου θα μελετηθούν και θα διαπιστωθεί επιτέλους, αν όντως υπήρξε ζωή στον κόκκινο πλανήτη.

Ποια είναι η Ντιάνα Τρουχίγιο

«Μεγάλωσα στην Κολομβία τη δεκαετία του 80, σε μια εποχή έντονης βίας στη χώρα μου. Και από μικρό παιδί, κάρφωνα το βλέμμα μου στον ουρανό και αναρωτιόμουν: Πώς γίνεται να υπάρχουν τόσα αστέρια και πλανήτες και να μην επικρατεί το χάος;» θυμάται η Τρουχίγιο.

Ζούσε με τους γονείς της στο Κάλι, όπου ο πατέρας της είναι λογιστής. Στα δεκαεφτά της χρόνια χωρίζουν κι έρχεται με τη μητέρα της στην Αμερική, χωρίς να ξέρει αγλλικά, με 300 δολάρια. Καθαρίζει σπίτια για να βοηθάει τη μητέρα της και να πληρώνει τα μαθήματα αγγλικών στο Miami Dade College. «Βαριόμουν τα μαθήματα αγγλικών, και έμπαινα στο τμήμα των μαθηματικών, όπου έλυνα προβλήματα χωρίς να μεσολαβεί η γλώσσα, αφού οι αριθμοί σ’ όλο τον κόσμο ίδιοι είναι. Τότε κατάλαβα, τι μου αρέσει πραγματικά», εξηγεί.

Με τον καιρό έφτασε να έχει τέσσερις δουλειές και να σπουδάζει στο τμήμα Αεροναυπηγών Μηχανικών του Πανεπιστημίου της Φλόριδα. Μετά έκανε αίτηση στη NASA. Όσο ήταν εκεί, επισκέφτηκε το πανεπιστήμιο του Maryland, όπου βοήθησε τον καθηγητή Brian Roberts να μελετήσει τη λειτουργία των διαστημικών ρομπότ. Και… η ιστορία της έγινε παιδικό βιβλίο στη σειρά επιστήμες από την Kari Cornell και τη Fatima Khan.

Με τον σύζυγό της William Pomerantz, Αμερικανό επιστήμονα που εργάζεται στη βάση εκτόξευσης πυραύλων του Κανάβεραλ, η Ντιάνα Τρουχίγιο εκτός από μια ευτυχισμένη οικογένεια με δύο παιδιά, διευθύνουν και τον οργανισμό Brooke Owen Fellowship, ο οποίος βοηθάει γυναίκες να μπουν στο πανεπιστήμιο, ιδιαίτερα λατίνες ή από άλλες μειονότητες.

«Ήξερα ότι η Nasa ήταν το μόνο μέρος όπου μπορούσα να μάθω, να εξερευνήσω», λέει. «Και ήταν σαν όνειρο. Αφού όταν μπήκα στο πρόγραμμα Curiosity και τώρα στο Mars 2020, δεν το πίστευα… Τώρα ξέρω. Δεν χρειάζεσαι να είσαι ιδιοφυία, ούτε να έχεις 5 διδακτορικά, αρκεί να το θέλεις πολύ. Και να συνειδητοποιείς ότι κάθε φορά που σου ανοίγει μια πόρτα, απλώς βαδίζεις. Και όσο πιο δύσβατος ο δρόμος, τόσο σου ανοίγει την όρεξη. Γιατί το μόνο που χρειάζεσαι είναι όρεξη και ένστικτο επιβίωσης».