Γιατί ο φωτογράφος Αλέξανδρος Μαραγκός στρέφει τον φακό του στην τηλεόραση;

To βιογραφικό του εμπεριέχει, σχεδόν, τα πάντα στο φάσμα των οπτικοακουστικών τεχνών: Φωτογραφίες, βίντεο και ντοκιμαντέρ, διεύθυνση φωτογραφίας σε διεθνή project, συνεργασίες με μεγάλους ελληνικούς και διεθνείς πολιτιστικούς οργανισμούς και φωτογραφικά πρακτορεία.

Το portfolio του επίσης: Φωτογραφία αστικού τοπίου, φωτορεπορτάζ, φωτογραφία φύσης, σπορ, συναυλιών – μέχρι και space photography που επιβράβευσε η ΝASA. Τώρα, ο Αλέξανδρος Μαραγκός δοκιμάζει το επόμενο βήμα∙ και κάνει τηλεόραση.

Νυχτερινή λήψη από το Ναό του Ποσειδώνα στο Ακρωτήριο του Σουνίου, φωτογραφία που επέλεξε το site της NASA.

Ο διακεκριμένος Έλληνας δημιουργός είναι το καινούργιο πρόσωπο στο documentary πρόγραμμα του ΑΝΤ1 «Η φωτογραφία της ζωής μου» – κάτι που ο ίδιος χαρακτηρίζει «ένα υβριδικό ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στη φωτογραφία ως μέσο αφήγησης ανθρώπινων ιστοριών. Για την ακρίβεια επικεντρώνεται σε μία και μόνο φωτογραφία, ή πιο σωστά, στο αντικείμενο αυτής της φωτογραφίας, στην ιστορία των ανθρώπων που αποτυπώνονται σε αυτή και τελικώς στην αναδημιουργία της. Όταν μου πρότεινε λοιπόν ο ΑΝΤ1 να συνεργαστούμε σ’ αυτό, το είδα ως ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον φωτογραφικό project στο πλαίσιο ενός ντοκιμαντέρ. Ουσιαστικά κάνω αυτό που κάνω πάντα, με την διαφορά ότι υπάρχουν κάμερες να καταγράφουν την διαδικασία» σημειώνει.

Για τον Αλέξανδρο Μαραγκό, η πρόκληση εδώ εντοπιζόταν στο ίδιο το ζητούμενο, στην αναδημιουργία παλιών φωτογραφιών «κάτι που δεν είχα κάνει ξανά στο παρελθόν και δεν είχα καμία τεχνική πληροφορία σχετικά με το πως τραβήχτηκαν αυτές οι φωτογραφίες. Το μόνο που γνωρίζαμε ήταν οι άνθρωποι και οι τοποθεσίες των λήψεων. Συχνά είχαμε να κάνουμε με υλικό που τραβήχτηκε περισσότερο από μισό αιώνα πίσω. Κι όταν έχουν περάσει τόσα χρόνια, τόσο οι άνθρωποι όσο και οι αρχικές τοποθεσίες αλλάζουν δραματικά.

Αν έπρεπε να επιλέξω κάτι θα έλεγα ότι είμαι ένας δημιουργικός καλλιτέχνης που εκφράζεται μέσα από την εικόνα και τις διάφορες μορφές της. Άλλες φορές αυτή είναι στατική και άλλες κινούμενη

Επίσης φροντιστηριακά έπρεπε να ραφτούν ρούχα, να βρεθούν παλιά έπιπλα, παλιά αυτοκίνητα και να κατασκευαστούν από την αρχή πολλά από τα στοιχεία που απεικονίζονταν στις φωτογραφίες και που πλέον δεν υπήρχαν. Η λογική ήταν να βγουν αυτές οι φωτογραφίες όσο το δυνατόν πιο κοντά στις αρχικές, χωρίς να υπάρξει κάποιου είδους ωραιοποίηση μέσα από το καδράρισμα η τις διάφορες τεχνικές φωτισμού. Σε αυτό που προσπάθησα να δώσω ειδικό βάρος ήταν στα πρόσωπα των ανθρώπων. Ήθελα στο dissolve που γίνεται στο τέλος μεταξύ της παλιάς και της νέας φωτογραφίας, να μπορείς να δεις τα μάτια, τα βλέμματα, τα συναισθήματα του τότε και του σήμερα, μέσα από το πέρασμα του χρόνου».

Από την απονομή των βραβείων Φωτογραφίας της Siena το 2019 στην Ιταλία.

Όπως όλα δείχνουν, δεν δίστασε μπροστά στο τηλεοπτικό περιεχόμενο υπακούοντας απλώς σε αυτό που τον εκφράζει δημιουργικά και παραγωγικά. Και παρότι, οι κύριες ιδιότητες του αντλούν από τον χώρο της φωτογραφίας και της κινηματογράφισης.

«Δεν υπάρχει λογική προτεραιότητας, είναι τυχαία η σειρά και όχι απαραίτητα με τις αποκλειστικές η αυστηρές έννοιες των όρων» εξηγεί. «Αν έπρεπε να επιλέξω κάτι θα έλεγα ότι είμαι ένας δημιουργικός καλλιτέχνης που εκφράζεται μέσα από την εικόνα και τις διάφορες μορφές της. Άλλες φορές αυτή είναι στατική και άλλες κινούμενη. Η επιλογή βασίζεται κάθε φορά στο ποια μορφή εξυπηρετεί πιο αποτελεσματικά την ιστορία που θέλω να πω».

Ακολουθώντας τον παιδικό ενθουσιασμό που γεννήθηκε μπροστά σε μια παλιά Minolta του παππού του, ξεκίνησε να ασχολείται με την φωτογραφία. Περιγράφει την συγκυρία σαν κεραυνοβόλο έρωτα.

«Θυμάμαι πιτσιρικάς ψάχνοντας να βρω θέματα πήγαινα στο γήπεδο του Παναθηναϊκού που ήταν κοντά και προσπαθούσα να πάρω θέση ανάμεσα στους φωτογράφους. Δεν μπορούσα τότε να βγάλω διαπίστευση και για να μπω στον αγωνιστικό χώρο έβρισκα διάφορους τρόπους. Κάθε φορά που τρύπωνα ανάμεσα στους φωτογράφους ήταν η καλύτερη μου. Ειδικά τότε με τις ευρωπαϊκές πορείες του Παναθηναϊκού στις αρχές τις δεκαετίας του ’90, η αίσθηση του να βρίσκομαι μικρό παιδί ανάμεσα σε δεκάδες φωτογράφους και να φωτογραφίζω μαζί τους ήταν μοναδική εμπειρία» ανακαλεί.

Κι αυτό ακριβώς συνιστά η φωτογραφία στη σκέψη του Μαραγκού: Αποτύπωση μιας στιγμής αλλά και των συναισθημάτων της. Καταγραφή και τεκμήριο μνήμης.

Η καλή φωτογραφία έχει την δύναμη να σου αλλάξει την αντίληψη που έχεις για τον κόσμο

«Αυτό είναι ένα από τα πράγματα που αγαπώ στην φωτογραφία, το ποσό μεγάλη είναι, το εύρος της και η δύναμη που έχει ως μέσο. Ένα μέσο επικοινωνίας, έκφρασης, και πάνω απ’ όλα, ένα μέσο αφήγησης. Γιατί αυτό που κάνει μια φωτογραφία είναι να αφηγείται μια ιστορία. Η καλή φωτογραφία έχει μάλιστα την δύναμη να σου αλλάξει την αντίληψη που έχεις για τον κόσμο, έχει την δύναμη να αλλάξει τον ίδιο τον κόσμο. Μπορεί ίσως ν’ ακούγεται υπερφίαλο αλλά έχει αποδειχτεί και αποδεικνύεται συνέχεια ότι πολιτικά σκηνικά, ανθρωπιστικές αντιλήψεις και περιβαλλοντολογικές ευαισθησίες έχουν αλλάξει μέσα από φωτογραφίες. Η φωτογραφία σου δίνει την δυνατότητα να έχεις φωνή, σου επιτρέπει να έχεις άποψη και να την εκφράζεις ελεύθερα».

Σε μια τέτοια στιγμή, με ειδικό βάρος εξελίχθηκε και η συνεργασία του με την Unesco, το 2015, όταν κλήθηκε ανάμεσα σε 19 συναδέλφους του από όλο τον κόσμο να συμμετέχει στα 70 χρόνια λειτουργίας του οργανισμού. Κι όλα αυτά, τρεις ημέρες μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου στο Παρίσι όπου χάθηκαν 130 άνθρωποι, με τον πλανήτη να παρακολουθεί άναυδος τα τεκταινόμενα.

«Οι συγκεκριμένες προβολές έγιναν για τα 70 χρόνια λειτουργίας του οργανισμού σε μια πολύ δύσκολη στιγμή – όχι μόνο για την Γαλλία αλλά για όλους μας. Μετά τα τραγικά γεγονότα, οι προβολές απέκτησαν άλλο ύφος και ιδιαίτερη σημασία. Οι προσόψεις φωτίστηκαν με οπτικό υλικό και μηνύματα που επισήμαναν τους πυλώνες της εκπαίδευσης, της επιστήμης και του πολιτισμού, ως τα θεμέλια για την οικοδόμηση της ειρήνης».

Η συνεργασία με την Unesco ήταν διακριτή ανάμεσα σε πολλές και σημαντικές, αφού ο Μαραγκός έχει, μεταξύ άλλων, συνεργαστεί με τον σκηνοθέτη Hermann Vaske για το ντοκιμαντέρ «Balkan Spirit» με τις συμμετοχές των Αντζελίνα Τζολί και Μαρίνα Αμπράμοβιτς ενώ δούλεψε (πάλι ως διευθυντής φωτογραφίας) για τα extras του sequel των «300», «300: Rise of an Empire» για λογαριασμό της Warner Bros. Πρόσφατα, έκανε ένα αφιερωματικό ομάζ μικρού μήκους στην Αθήνα, το «City of Athens – A Portrait of a Changing Metropolis» που λάτρεψαν τα social media ενώ το περασμένο φθινόπωρο σκηνοθέτησε το οπτικό event για τον καινούργιο φωτισμό της Ακρόπολης σε φωτιστικό σχεδιασμό της Ελευθερίας Ντεκώ σε μια παραγωγή του Ιδρύματος Ωνάση.

«Η φωτογραφία του φυσικού και του αστικού τοπίου είναι αυτό που με εκφράζει περισσότερο. Απολαμβάνω να βρίσκομαι στη φύση και να καταγράφω τις ομορφιές της. Απολαμβάνω να βρίσκομαι και στην πόλη να παρατηρώ την ζωή της» σημειώνει.

Παρότι έχει στρέψει το βλέμμα παντού, σε δάση και σε βουνοκορφές, σε θάλασσες και λίμνες, στα σύννεφα και στ’ αστέρια, παραμένει ένα γνήσιο παιδί του αθηναϊκού κέντρου. Ισως γι’ αυτό τελευταία έχει συνδεθεί καλλιτεχνικά με την αποτύπωση πτυχών της Αθήνας, αρχετυπικών όσο και νεότερων.

Κι εξηγεί το γιατί: «Αν και η Αθήνα είναι μια άναρχα δομημένη πόλη με κακή πολεοδομική ανάπτυξη έχω αποφασίσει να την βλέπω με διαφορετικά μάτια. Είναι ο τόπος μου, η πόλη μου, και την αγαπώ γι’ αυτό που είναι όπως ακριβώς είναι. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο κέντρο. Ζω την πόλη στα στενά και στις λεωφόρους της, με τις δυσκολίες αλλά και με τις ομορφιές της. Βλέπω καθημερινά την Ακρόπολη ανάμεσα από τις πολυκατοικίες της Πατησίων και σχεδόν πάντα στέκομαι να την χαζέψω.

Ξέρεις, για πολλούς η Ακρόπολη αποτελεί παρωχημένο φωτογραφικό θέμα. Προσωπικά δεν θα μπορέσω ποτέ να την δω έτσι, ειδικά όταν τόσοι άνθρωποι κάνουν 16 ώρες πτήση για να την δουν κι εμείς την έχουμε στα πόδια μας. Και μόνο που ζω σε μια πόλη που έχει στο κέντρο της αυτό το μνημείο αισθάνομαι τυχερός. Η Αθήνα είναι μια μητρόπολη σαν όλες της άλλες, έχει τα θετικά, έχει και τα αρνητικά της. Σημασία έχει με τι μάτια αποφασίζεις να την βλέπεις και τι μπορείς να κάνεις κι εσύ ο ίδιος για να την βελτιώσεις».

Όπως, εξάλλου, διευκρινίζει ο Αλέξανδρος Μαραγκός φωτογραφίζει για να κατανοήσει. «Να κατανοήσω καλύτερα το περιβάλλον γύρω μου, το τοπίο και τους ανθρώπους».