NFT: Η νέα τάση στην αγορά που μπορεί να αλλάξει για πάντα την Τέχνη

Το τελευταίο διάστημα όλο και περισσότερες ειδήσεις για τα NFT κάνουν το γύρο του διαδικτύου, ιδιαίτερα στον χώρο της τέχνης.

Μόνο την προηγούμενη εβδομάδα, η μουσικός Grimes πούλησε μια ολόκληρη συλλογή με ψηφιακά έργα για 6 εκατομμύρια δολάρια, οι Kings of Leon αποφάσισαν να κυκλοφορήσουν το νέο τους άλμπουμ πρώτα ως NFT, ενώ μόλις πριν από λίγες μέρες ένα διάσημο έργο του Banksy καταστράφηκε, ώστε να πουληθεί αποκλειστικά ως ψηφιακό αγαθό στην αγορά των NFT. Τελικά αγοράστηκε για 300 χιλιάδες λίρες, δηλαδή τέσσερις φορές περισσότερο από όσο είχε πουληθεί ως υλικό έργο.

Τον Φεβρουάριο, ο οίκος Christie’s (από τους μεγαλύτερους οίκους δημοπρασιών στον κόσμο) ανακοίνωσε ότι θα είναι ο πρώτος οίκος που δημοπρατεί ένα εντελώς ψηφιακό, βασισμένο σε NFT έργο τέχνης: Το έργο του γραφίστα Μάικ Γουίνκλμαν (γνωστού και ως Beeple), με τίτλο “Everydays: The First 5000 Days”. Μέχρι τώρα οι προσφορές έχουν ξεπεράσει τα 3 εκατομμύρια δολάρια, με την δημοπρασία να ολοκληρώνεται στις 11 Μαρτίου.

Μάλιστα, τα παραπάνω είναι μερικά από τα πιο… “παραδοσιακά” έργα τέχνης που έχουμε συναντήσει στα NFT μέχρι τώρα. Τον τελευταίο μήνα είδαμε να πωλούνται έργα τα οποία ποτέ δεν φανταζόμασταν ότι θα είχαν απήχηση σε μια δημοπρασία. Ένα GIF της Nyan Cat (βίντεο που έγινε viral το μακρινό 2011), για παράδειγμα, πωλήθηκε πρόσφατα για 300ETH -κρυπτονόμισμα του blockchain Ethereum- που αντιστοιχεί σε σχεδόν 600 χιλιάδες δολάρια! Αυτό είναι και το πρώτο meme που πουλήθηκε ως NFT.

Just opened up the flood gates to the future of meme economy in the Crypto universe, no big deal~

But seriously, thanks for believing in Nyan Cat all these years. I hope this inspires future artists to get into #NFT universe so they can get proper recognition for their work! pic.twitter.com/JX7UU9VSPb

— ☆Chris☆ (@PRguitarman) February 19, 2021

Έτσι, λογικό είναι πολλοί να αναρωτιόμαστε τι ακριβώς είναι NFT αυτή η ψηφιακή αγορά που προσελκύει συνεχώς διάσημους καλλιτέχνες, αλλά και συλλέκτες, παρ’ όλο που περιλαμβάνει αγαθά που βρίσκονται μόνο σε… ψηφιακή μορφή.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τα NFT (δηλαδή Non-Fungible Tokens) είναι μη ανταλλάξιμα στοιχεία, μοναδικά tokens κρυπτονομισμάτων που αντιπροσωπεύουν αγαθά. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, τα αγαθά αυτά είναι ψηφιακά έργα τέχνης, τα οποία φυσικά μπορούν να πωληθούν.

Εφόσον όλα γίνονται σε blockchain (με λίγα λόγια σε ένα αποκεντρωμένο ψηφιακό “βιβλίο” που καταγράφει τις συναλλαγές), η ιδιοκτησία και η αυθεντικότητα του αγαθού που αναπαριστούν μπορεί να επιβεβαιωθεί εύκολα. Έτσι, όταν ένας καλλιτέχνης βάζει για πώληση ένα βασισμένο σε NFT έργο τέχνης, ο αγοραστής αγοράζει ένα μοναδικό στοιχείο που αναπαριστά το αγαθό (το έργο τέχνης) και μπορεί να αποδείξει τόσο ότι είναι αυθεντικό όσο και ότι του ανήκει μέσω του blockchain.

Αν αναρωτιέστε ποιος θα πλήρωνε μία περιουσία για κάτι ουσιαστικά άυλο -ένα meme, ένα βίντεο, μία ψηφιακή εκδοχή ενός πίνακα, “τέχνη που δεν υπάρχει” όπως τα αποκάλεσαν οι Times- ενώ μπορεί να το δει δωρεάν με μία απλή αναζήτηση στο Google, η απάντηση είναι πολλοί άνθρωποι. Ψηφιακά έργα τέχνης πωλούνται και αγοράζονται online καθημερινά για τεράστια χρηματικά ποσά. Και φυσικά η τέχνη αυτή υπάρχει -απλά όχι στον “κανονικό” κόσμο.

Για παράδειγμα, πρόσφατα ο Τρέβορ Τζόουνς, ζωγράφος από το Εδιμβούργο, πούλησε για 3,2 εκατομμύρια δολάρια 4.157 ψηφιακές εκδοχές του έργου του “Bitcoin Angel”, σε μία online δημοπρασία που τελείωσε σε μόλις 7 λεπτά. “Αυτή είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που οι καλλιτέχνες μπορούν να δημιουργούν και να βγάλουν χρήματα από ψηφιακές εικόνες, όπως ένα Jpeg” εξήγησε ο καλλιτέχνης.

Το Bitcoin Angel του Trevor Jones πουλήθηκε ως NFT, Φωτογραφία/credits: Trevor Jones

Οι αγοραστές όμως τι κερδίζουν από αυτή την αγορά; Η απάντηση είναι απλή. Ναι, ο καθένας μπορεί να δει στο internet εικόνες των πιο ακριβών έργων τέχνης, όπως για παράδειγμα ενός πίνακα που βρίσκεται σε μουσείο. Η ιδιοκτησία όμως είναι αυτή που δημιουργεί αξία. Έτσι, με τα NFT οι αγοραστές δεν έχουν μόνο την ιδιοκτησία του έργου, αλλά και ιδιοκτησία στο blockchain που είναι ολοφάνερη σε όλους.

“Γινόμαστε μάρτυρες σε ένα σημείο καμπής για την ψηφιακή τέχνη” δήλωσε στην Guardian ο Ρομπ Άντερς, CEO της streaming πλατφόρμας Niio, που φιλοξενεί πάνω από 15 χιλιάδες ψηφιακά έργα. “Η πανδημία βοήθησε. Είμαστε κλεισμένοι μέσα, κοιτάμε όλη μέρα την οθόνη μας, που είναι το μόνο μέρος όπου βρίσκεται και πωλείται η ψηφιακή τέχνη”.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Niio (@niioart)

Όσο για τους καλλιτέχνες, τα NFT δίνουν την ευκαιρία στους δημιουργούς να κάνουν συναλλαγές απευθείας με τους θαυμαστές τους, σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ παίρνουν ποσοστά κάθε φορά που το NFT πουλιέται.

Βέβαια, πολλοί ειδικοί στην αγορά της τέχνης προειδοποιούν για μία μεγάλη “φούσκα” που θα οδηγήσει πολλούς αγοραστές να μετανιώνουν για τα τεράστια ποσά που ξόδεψαν. Μόνο ο χρόνος, όμως, θα δείξει αν πρόκειται πράγματι για φούσκα ή για το μέλλον της ψηφιακής τέχνης.

Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι ο αντίκτυπος των NFT στο περιβάλλον παραμένει αμφίβολος. Σχεδόν κάθε συναλλαγή χρησιμοποιεί τεράστια ποσότητα ηλεκτρισμού. Σύμφωνα με τον ψηφιακό καλλιτέχνη Memo Akten και τους υπολογισμούς του, η πώληση της συλλογής της Grimes για παράδειγμα απαίτησε όση ηλεκτρική ενέργεια χρησιμοποιεί ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης σε 33 χρόνια, ενώ οδήγησε στην εκπομπή 70 τόνων διοξειδίου του άνθρακα.