Human Βehaviour, με το μπαλέτο της ΕΛΣ στην GNO TV

Ο Γιάννης Μανταφούνης χορογραφεί το Point of No Return σε μουσική Γιώργου Κουμεντάκη, η Ερμίρα Γκόρο χορογραφεί το Plan B σε μουσική Δήμητρας Τρυπάνη και ο διευθυντής Μπαλέτου Κωνσταντίνος Ρήγος το Lieder ohne Worte σε μουσική Δημήτρη Τερζάκη. Η παράσταση θα είναι διαθέσιμη στο nationalopera.gr/GNOTV από τις 24 Μαρτίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Η παραγωγή και η δημιουργία της GNO TV υλοποιούνται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) (www.SNF.org) για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Οι χορογραφίες μετεωρίζονται μεταξύ κλασικής και σύγχρονης τεχνοτροπίας, δίνοντας την ευκαιρία στους χορευτές του Μπαλέτου της ΕΛΣ να πειραματιστούν σε νέες φόρμες και σε μικρότερη κλίμακα, ενώ η μουσική των Γιώργου Κουμεντάκη, Δήμητρας Τρυπάνη και Δημήτρη Τερζάκη ερμηνεύεται ζωντανά από διακεκριμένους μουσικούς.

Το Human Βehaviour αρχικά παρουσιάστηκε ως δίπτυχο σύγχρονου χορού για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος τον Οκτώβριο του 2020. Η παραγωγή επρόκειτο να επαναληφθεί –πλέον ως τρίπτυχο με την προσθήκη της χορογραφίας του Κωνσταντίνου Ρήγου– τον περασμένο Φεβρουάριο στην Εναλλακτική, όμως λόγω της πανδημίας οι παραστάσεις ανεστάλησαν.

Με στόχο μια υψηλής ποιότητας κινηματογράφηση, η παράσταση βιντεοσκοπήθηκε τον Φεβρουάριο, με οκτακάμερο σύστημα τελευταίας τεχνολογίας και ειδική κινηματογραφική σκηνοθεσία, στη σκηνή της Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος.

Human Behaviour / Lieder ohne Worte, Photo: A. Simopoulos

Χορογραφία: Γιάννης Μανταφούνης
Μουσική: Γιώργος Κουμεντάκης

Στο Point of No Return, o διεθνώς αναγνωρισμένος χορευτής και χορογράφος Γιάννης Μανταφούνης συνθέτει ένα σύγχρονο χορευτικό έργο με κινησιολογικά στοιχεία βαθιά ριζωμένα στην παράδοση του κλασικού χορού. Στον τόνο της μουσικής του Γιώργου Κουμεντάκη, οι χορευτές του Μπαλέτου της ΕΛΣ επικεντρώνουν την ερμηνεία τους στη διαφάνεια και την αυθεντικότητα της κίνησης μέσα από το πρίσμα του κλασικού βηματολογίου. Παρότι το ομαδικό βίωμα των σωμάτων τους αντικατοπτρίζει μια άκρως κλασική χορογραφική προσέγγιση, μπορούμε να διακρίνουμε στους ερμηνευτές ένα προσωπικό στίγμα και μια ιδιαίτερα σύγχρονη αντιμετώπιση της παρουσίας και ερμηνείας της κίνησης, εμφανή στοιχεία που σηματοδοτούν την υπογραφή του χορογράφου σε κάθε του νέο έργο. «Έχοντας ως γνώμονα τον τίτλο της μουσικής σύνθεσης, Point of No Return, το χορευτικό αυτό έργο διαπραγματεύεται την ανάδειξη της κλασικής τεχνικής όπως θα τη χόρευε ένας χορευτής σήμερα, χωρίς όμως να την αλλοιώσει. Η χαρά, η επικοινωνία, η πολύπλοκη χορογραφία και η αμεσότητα των ερμηνευτών είναι κάποια από τα στοιχεία που θα δει και θα μοιραστεί το κοινό μαζί με τους χορευτές», υπογραμμίζει ο Γιάννης Μανταφούνης. Η μουσική του Γιώργου Κουμεντάκη, τόσο στο Point of No Return για κουαρτέτο εγχόρδων (2008, αφιερωμένο στο Kronos Quartet) όσο και στο Typewriter Tune για σόλο βιολί (2004), ακολουθεί τα χνάρια των «ανώνυμων» του δημοτικού τραγουδιού, «ανασυντάσσοντας ή ανασυνθέτοντας παραδοσιακά μουσικά θέματα, διατηρώντας την ενέργεια και τη λεπτότητά τους, την αυθεντικότητα του αρχέγονου μοντέλου τους, τον παλμό και την ψυχή τους». 

Χορογραφία: Ερμίρα Γκόρο
Μουσική: Δήμητρα Τρυπάνη

Η Ερμίρα Γκόρο, καλλιτέχνις κίνησης και χοροθεάτρου που βρίσκεται πάντοτε σε αναζήτηση νέων μορφών έρευνας και επικοινωνίας των ιδεών της, σημειώνει για τη χορογραφία του έργου Plan B: «Το Plan B είναι ένας χορογραφικός πειραματισμός πάνω σε αυστηρά δομημένες, ασύμμετρες ηχητικές φόρμες. Οι χορευτές κινούνται στον χώρο σε μια συνεχώς μεταβαλλόμενη ροή από το συγκεκριμένο στο αφηρημένο και τανάπαλιν. Plan B, γιατί το Plan A δεν κατέστη δυνατό και το Plan C συμβαίνει ήδη». Παράλληλα, η συνθέτρια Δήμητρα Τρυπάνη παρομοιάζει τη μουσική της με την «ηχητική αποτύπωση ενός φαντασιακού παιχνιδιού βιντεογκέιμ σε περιβάλλον με ένα μόνο επίπεδο, το οποίο οφείλει να διανύσει ο παίχτης. Μέσα σ’ αυτό το ένα επίπεδο, όμως, υπάρχουν πολλά “δωμάτια-παγίδες”, τα οποία διαδέχονται το ένα το άλλο γρήγορα, απρόσμενα και, συχνά, απροειδοποίητα. Στόχος, φυσικά, είναι να “επιβιώσει” ο παίχτης μέχρι να βγει και από το τελευταίο “δωμάτιο-παγίδα” του παιχνιδιού».

Χορογραφία, σκηνικά: Κωνσταντίνος Ρήγος
Μουσική: Δημήτρης Τερζάκης

O διευθυντής του Μπαλέτου της ΕΛΣ Κωνσταντίνος Ρήγος βασίζει τη χορογραφία του τρίτου σκέλους αυτού του «εναλλακτικού ταξιδιού» σε τρία έργα του καταξιωμένου συνθέτη Δημήτρη Τερζάκη, εμπνευσμένα από την αρχαιοελληνική κληρονομιά και τη νεότερη ελληνική ιστορία. Τα Τραγούδια χωρίς λόγια (Lieder ohne Worte), φωνητικό έργο του 1994 που παρουσιάζεται εδώ στην πρόσφατη (2019) εκδοχή του για σόλο βιόλα, είναι μια αποθέωση της μελωδίας στηριγμένη στο μουσικό σύστημα της αρχαιότητας: «Για να μπορέσουν να αποδοθούν οι απειροελάχιστες μελωδικές αποχρώσεις και οι ταχέως μεταβαλλόμενοι χαρακτήρες», σημειώνει ο συνθέτης, «η ερμηνεία αυτής της σύνθεσης μπορεί και πρέπει να είναι απείρως ελεύθερη, ποιητική, τραγουδιστική, απαγγελτική και, ναι, “παλιομοδίτικη” – όπως στο αρχαίο θέατρο». Το δεύτερο έργο, Απόηχος της κόλασης Ι (Der Hölle Nachklang I, 1992) για άλτο σαξόφωνο και πιάνο, αποτελεί τη συναισθηματικά φορτισμένη αντίδραση του συνθέτη στην αφόρητη ανάμνηση της γερμανικής κατοχής κατά την παιδική του ηλικία, την περίοδο 1941-1944, ενώ το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με το λεπταίσθητο Λόγια του ανέμου (Sprüche im Wind), έργο του 2009 που αποτελείται από δέκα σύντομα «χαϊκού» για βιολί και πιάνο.

Human Behaviour / Point of No Return, Photo: A. Simopoulos

Τρίπτυχο σύγχρονου χορού

Η παράσταση βιντεοσκοπήθηκε στις 7 και 9 Φεβρουαρίου 2021.

Χορογραφία, επιμέλεια κοστουμιών: Γιάννης Μανταφούνης
Μουσική: Γιώργος Κουμεντάκης
Φωτισμοί: Χρήστος Τζιόγκας
Συμμετέχουν οι χορευτές του Μπαλέτου της ΕΛΣ
Γυναίκες: Γιοβάνκα Ζάριτς, Έλενα Κέκκου, Μαργαρίτα Κώστογλου, Άννα-Μαρία Μαρκοπούλου, Αγιούκα Νίττα, Ρίνα Σιμάντα, Ελευθερία Στάμου, Ρέα Τσαντούρη
Άνδρες: Στέλιος Κατωπόδης, Γιάννης Γκάντσιος, Κρίστιαν Λούτσε, Άνχελ Μαρτίνεθ Σάντσεθ, Γιάννης Μητράκης, Τζορντάνο Μπότσα, Έλτον Ντιμρότσι, Γιώργος Χατζόπουλος

Σόλο βιολί: Αντώνης Σουσάμογλου
Κουαρτέτο εγχόρδων: Αντώνης Σουσάμογλου (βιολί Ι), Ντέιβιντ Μπόγκοραντ (βιολί ΙΙ),
Θανάσης Σουργκούνης (βιόλα), Γιάννης Στέφος (βιολοντσέλο)

Η χορογραφία Point of No Return είναι συμπαραγωγή της ΕΛΣ και της CIE Ioannis Mandafounis

Χορογραφία: Ερμίρα Γκόρο
Μουσική: Δήμητρα Τρυπάνη
Σκηνικά, κοστούμια: Χρήστος Δεληδήμoς
Φωτισμοί: Χρήστος Τζιόγκας
Συμμετέχουν οι χορευτές του Μπαλέτου της ΕΛΣ
Γυναίκες: Έλενα Κέκκου, Αγιούκα Νίττα, Ελευθερία Στάμου, Ρέα Τσαντούρη, Ζωή Σχοινοπλοκάκη
Άνδρες: Γιάννης Γκάντσιος, Γιάννης Μητράκης, Έλτον Ντιμρότσι, Γιώργος Παπαδόπουλος
Κουαρτέτο εγχόρδων: Αντώνης Σουσάμογλου (βιολί Ι), Ντέιβιντ Μπόγκοραντ (βιολί ΙΙ), Θανάσης Σουργκούνης (βιόλα), Γιάννης Στέφος (βιολοντσέλο)

Πρώτη παρουσίαση
Χορογραφία, σκηνικά: Κωνσταντίνος Ρήγος
Μουσική: Δημήτρης Τερζάκης
Κοστούμια: Γιώργος Μεσημέρης
Φωτισμοί: Χρήστος Τζιόγκας
Συνεργάτιδα αρχιτέκτονας: Μαίρη Τσαγκάρη

Συμμετέχουν οι Α΄ χορευτές του Μπαλέτου της ΕΛΣ

Γυναίκες: Ελεάνα Ανδρεούδη, Αιμιλία Γάσπαρη, Μαρία Κουσουνή
Άνδρες: Γιώργος Βαρβαριώτης, Ντανίλο Ζέκα, Βαγγέλης Μπίκος, Στράτος Παπανούσης, Ίγκορ Σιάτζκο
Μουσικοί: Γκουίντο ντε Φλάβιις (άλτο σαξόφωνο), Στέφανος Νάσος (πιάνο), Αντώνης Σουσάμογλου (βιολί), Αγγέλα Γιαννάκη (βιόλα)