MENU
Κερδίστε Προσκλήσεις
ΚΥΡΙΑΚΗ
22
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ
ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Ο “Αθήνα 984” γίνεται ραδιοφωνική σκηνή για θεατρίνους

Δέκα νέες μεταδόσεις ραδιοφωνικών παραστάσεων ξεκινούν από τον Αθήνα 984 στο πρόγραμμα “Πλατεία Θεάτρου”. Δίνουμε μικρόφωνο στους δημιουργούς τους.

Στέλλα Χαραμή | 15.04.2021

Στη διάρκεια αυτής της σεζόν, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, η σχέση του θεάτρου με το ραδιόφωνο αναθερμάνθηκε, αντιδρώντας στην πανδημική συνθήκη που ακόμα κρατά τα θέατρα κλειστά. Μετά τα podcasts του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου και την ανακοινωμένη συνεργασία της ΕΡΤ με το Εθνικό θέατρο, η συχνότητα του Δήμου της Αθήνας 9.84 έρχεται στην «Πλατεία θεάτρου» για να αποδείξει πως η επιστροφή στις ραδιοφωνικές παραστάσεις δεν είναι απλώς συγκυριακή αλλά και μια ευκαιρία για αναθεώρηση της σχέσης ενός δημιουργού με το έργο του.

Δέκα σκηνοθέτες στην Πλατεία Θεάτρου

Δέκα σκηνοθέτες – Θωμάς Μοσχόπουλος, Γιάννης Καλαβριανός, Γιώργος Παλούμπης, Τάκης Τζαμαργιάς, Πέτρος Ζούλιας, Γιώργος Νανούρης, Γιώργος Παπαγεωργίου, Λευτέρης Γιοβαννίδης, Κώστας Γάκης και Τάσος Ιορδανίδης – συναντούν έργα, συγγραφείς ή συνεργάτες που τους χαρακτήρισαν και δοκιμάζουν να συναντηθούν ξανά μαζί τους, εστιάζοντας στο συγγραφικό υλικό, στην δυναμική του θεατρικού λόγου, στην φωνητική ερμηνεία των πρωταγωνιστών τους. Και εδώ απαντούν έκαστος για τις προθέσεις που τους φέρνουν μπροστά στο μικρόφωνο ενός ραδιοφωνικού στούντιο.

O Τάσος Ιορδανίδης σκηνοθετεί το έργο της Σοφίας Αδαμίδου «Σωτηρία, με λένε»

Συνεργάζεστε ξανά με την Σοφία Αδαμίδου μετά το «Τζόνι πήρε το όπλο του». Τι σας οδήγησε στο έργο της για τη Σωτηρία Μπέλλου, δεδομένου ότι δεν συνηθίζετε να καταπιάνεστε με ελληνικό ρεπερτόριο;

Η Σοφία πέρασε πάρα πολύ χρόνο με τη Σωτηρία Μπέλλου κατά την περίοδο της νοσηλείας της. Η γραφή του έργου είναι κατά την άποψή μου καίρια και αυτό που τη διακρίνει είναι μία ευαισθησία. Πρόκειται για τη δραματοποίηση μιας μαρτυρίας και αυτό το γεγονός με γοήτευσε πολύ. Μια μαρτυρία που περικλείει πάθη, βαθιές εξομολογήσεις και σημαντικές αναφορές στην καλλιτεχνική διαδρομή ενός μύθου.

Η Αλεξάνδρα Παντελάκη είναι μία ηθοποιός που σέβομαι και εκτιμώ πολύ. Χάρηκα που δουλέψαμε μαζί πάνω στο συγκεκριμένο κείμενο γιατί έχω την αίσθηση ότι η θέρμη με την οποία άγγιξε τις χορδές της Σωτηρίας θα κινητοποιήσουν τον ακροατή. Επίσης, χαίρομαι που ”συνάντησα” ξανά τη Σοφία Πανάγου η οποία επωμίστηκε το ρόλο της “συνοδοιπόρου”- της νοσοκόμας- της Σωτηρίας, με συγκινητική προσήλωση. Δημιουργήθηκε μία έντονη σχέση ανάμεσα στις δύο ηθοποιούς και αυτό υπήρξε ευεργετικό.

Μέσα στο μαρασμό που “βιώνει” η τέχνη του θεάτρου, η πρωτοβουλία του 9.84 αποτέλεσε ανάσα και είμαι ευγνώμων που βρέθηκε μία οδός για να κινητοποιηθώ και να εκφραστώ καλλιτεχνικά και μάλιστα σε έναν τόσο αχαρτογράφητο για μένα τόπο, όπως το θέατρο στο ραδιόφωνο. Έναν τόπο που ομολογώ ότι έχει πολύ ενδιαφέρον.
Μετάδοση: Δευτέρα 19 Απριλίου, 19.00
Παίζουν: Αλεξάνδρα Παντελάκη, Σοφία Πανάγου

Ο Λευτέρης Γιοβανίδης σκηνοθετεί το «Τάβλι» του Δημήτρη Κεχαϊδη

Ανεβάζετε ξανά – σε ραδιοφωνική μορφή αυτή τη φορά – το «Τάβλι» του Κεχαϊδη. Ποιες αξίες του έργου σας ενδιέφεραν κατά το πρώτο ανέβασμα και πώς αυτές μπορούν να μεταγγιστούν σε ραδιοφωνικό- ηχητικό υλικό; Επιτυγχάνετε κάποιου είδους μετατόπιση κατά την ραδιοφωνική ανάγνωση;

Δεν είχα την τύχη να κάνω στο παρελθόν θέατρο στο ραδιόφωνο. Ανήκω σε μια γενιά που βιώσαμε την εξαφάνιση του. Θυμάμαι, πρέπει ακόμα να ήμουν μαθητής στη σχολή, είχα πάει στην ΕΡΤ και παρακολούθησα την Νέλλη Αγγελίδου με την Έρση Μαλικέντζου σε ένα στούντιο να διαβάζουν το έργο «Αρσενικό και παλιά δαντέλα» για το ραδιόφωνο. Μαγική ανάμνηση. Πάνω από 25 χρόνια μετά βρίσκομαι να κάνω θέατρο για το ραδιόφωνο εγώ. Είναι ενδιαφέρουσα πρόκληση. Ανήκει κι αυτό στα θετικά αυτής της σαρωτικής πανδημίας.

«Το τάβλι», λειτούργησε υπέροχα κάτω από αυτή την νέα συνθήκη της παρουσίασης του. Ο Σκιαδαρέσης και ο Μιχαηλίδης, δύο έμπειροι ηθοποιοί, με την άνεση που έχουν μετά από τόσες παραστάσεις που έχουμε κάνει τις τρεις προηγούμενες σεζόν, κατάφεραν να φωτίσουν και την πιο μικρή λεπτομέρεια. Αυτό που με χαροποίησε ιδιαίτερα ήταν τα σχόλια από τους δύο ηχολήπτες που συνεργαστήκαμε. Το απολαμβάνανε να το ακούν έστω και την ώρα που κάναμε το μοντάζ. Το ενδιαφέρον στην όλη διαδικασία ήταν το πώς θα ζωντανεύαμε την κίνηση, τους ήχους, το σύμπαν όλου του κειμένου στα αυτιά των ακροατών μας. Να μετατοπίσουμε την προηγούμενη συνθήκη της θέασης, σ’ αυτή τη νέα της ακρόασης. Αυτό ήταν κάτι που μου άρεσε πολύ. Θα ήθελα πολύ να το ξανακάνω.

Σε μια εποχή της ταχύτητας και του διαδικτύου θεωρώ σημαντικό ως πολιτισμός να προτείνουμε κάτι τέτοιο. Σαν κόντρα και ουσιαστικά υπενθύμιση ότι καλό είναι να δίνουμε λίγο χρόνο σε κάτι. Να το γευόμαστε, να μην του αφιερώνουμε μόνο λίγα δευτερόλεπτα και αμέσως να περνάμε στην επόμενη πληροφορία και στην επόμενη χωρίς στο τέλος να έχουμε συνδεθεί με καμιά. Η τεχνολογία και η ταχύτητα έχει κατακλίσει την καθημερινότητα μας και φυσικά οφείλουμε να προσαρμοστούμε όλες οι γενιές σ’ αυτό για να μπορέσουμε να συμπλεύσουμε, αλλά μην χάσουμε για παράδειγμα και την άνοιξη που μόλις ξεκίνησε γύρω μας μέσα στην γρήγορη εναλλαγή της εικόνας!
Μετάδοση: Δευτέρα 26 Απριλίου, 19.00
Παίζουν: Ιεροκλής Μιχαηλίδης, Γεράσιμος Σκιαδαρέσης

Ο Γιάννης Καλαβριανός σκηνοθετεί το δικό του έργο «Αβελάρδος και Ελοϊζα»

credit: Ελίνα Γιουνανλή

Το «Αβελάρδος και Ελοϊζα» ήταν μια παράσταση που στιγμάτισε την σκηνοθετική και συγγραφική σας διαδρομή και το επεξεργαστήκατε περισσότερες από μια φορές. Με ποια διάθεση επιστρέφετε τώρα και με ποιες τροποποιήσεις ή νέες προθέσεις για να το αποδώσετε ραδιοφωνικά;

Αγαπήσαμε πολύ την ιστορία τους και την αγκάλιασαν και οι θεατές. Οι μεγάλες αγάπες, λοιπόν, προχωράνε με τη ζωή μας και σε στιγμές, μας ξαναβρίσκουν. Γι’ αυτό και είναι σαν να μην πέρασε καθόλου ο χρόνος. Η αλήθεια είναι πως ενώ είχαμε σκεφτεί την περίπτωση να δουλέψουμε και πάλι την παράσταση, δεν είχαμε πριν την πανδημία, την ιδέα της μεταφοράς της στο ραδιόφωνο. Το προσαρμοσμένο για το ραδιόφωνο, θέατρο, απαιτεί ειδικούς χειρισμούς και αυτοί δεν μπορεί να είναι απλά η πρόσθεση ηχητικών εφέ ή περιβάλλοντος. Πρέπει η προσέγγιση να ξεκινήσει διαφορετικά από την αρχή.

Στην περίπτωσή μας, διευκόλυνε η αρχική δομή της παράστασης, μιας και βασιζόταν έτσι κι αλλιώς στην αφήγηση, με τους τρεις ηθοποιούς να εξιστορούνται και να δραματοποιούν, ανεξάρτητα από φύλα και ηλικίες, όλους τους χαρακτήρες του έργου. Αντί να κινηθούμε προς την εισαγωγή ήχων, καταλήξαμε στην μέγιστη δυνατή αφαίρεσή τους. Η ιδέα δεν είναι να αισθανθείς πως βλέπεις μία ιστορία, εικονοποιώντας τους ήχους που μόλις άκουσες.

Η προσέγγιση είναι παρόμοια με ένα τραγούδι. Εκεί, δεν χρειαζόμαστε ήχους, πόρτες να ανοίγουν και βροντές να σκίζουν την ησυχία της νύχτας. Το ζητημα δεν είναι να ερεθίσουμε τον εγκεφαλικό μας φλοιό και τα αντίστοιχα κέντρα της ακοής και της όρασης, αλλά αντιθέτως, να ξεγελάσουμε το μυαλό μας. Και να εξακοντιστούμε κάπου βαθύτερα, εκεί που στοχεύει πάντα η τέχνη. Και το σημείο αυτό, δεν μπορεί να είναι απλά μια εντοπισμένη εγκεφαλική περιοχή. Γιατί τότε, θα νιώθαμε όλοι τα ίδια. Και η τέχνη θα μας ήταν παντελώς άχρηστη.
Μετάδοση: Δευτέρα 3 Μαϊου, 19.00
Παίζουν: Γιώργος Γλάστρας, Ελένη Κοκκίδου, Χριστίνα Μαξούρη, Άγγελος Τριανταφύλλου

Ο Γιώργος Νανούρης σκηνοθετεί το «Αμάρτημα της μητρός μου» του Γεώργιου Βιζυηνού

credit Γιώργος Καπλανίδης

Επανέρχεστε σε ένα έργο που δουλέψατε με την ομάδα της δραματικής σχολής του «Ιάσμου» πριν από τρία χρόνια. Τι σας κάνει να θέλετε να το ξαναδείτε; Πώς κρίνετε ότι θα μετουσιωθούν οι αρετές του σε ραδιοφωνικό υλικό;

Έχω ασχοληθεί και παλιότερα με το Αμάρτημα της μητρός, μου εκτός απ’ τη χρονιά που αναφέρετε με την ομάδα της Σχολής. Πάντα θα επιστρέφω στον Βιζυηνό μιας και τον αγαπώ ιδιαιτέρως και ακόμα περισσότερο το «Αμάρτημα» που είναι απ’ τα πολύ αγαπημένα μου διηγήματα.

Η αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο αποτέλεσε τομή για τα δεδομένα της εποχής, το μυστικό της μητέρας, η εμμονή με τις κόρες, η παραμέληση των αγοριών της. Το «Αμάρτημα» συγκεντρώνει τις περισσότερες αρετές της διηγηματογραφίας του Βιζυηνού. Η πλοκή του, η ψυχολογική ανάλυση των χαρακτήρων, η εξαιρετική γλώσσα, φτιάχνουν ένα συγκλονιστικό κείμενο της λογοτεχνίας μας, που ελπίζουμε ότι θα καταφέρουμε να το αποδώσουμε μέσα από το ραδιόφωνο και τη συχνότητα του Αθήνα 9.84. Όσες φορές και να επιστρέφω σ αυτό το κείμενο πάντα θα μου ξεκλειδώνει και κάτι άλλο μέσα μου, είμαι σίγουρος ότι κάτι τέτοιο θα συμβεί και πάλι. Ανυπομονώ…
Μετάδοση: Δευτέρα 10 Μαΐου 19.00
Παίζουν: Αργύρης Πανταζάρας, Νεκταρία Γιαννουδάκη, Χρίστος Θεοδώρου

Ο Γιώργος Παπαγεωργίου σκηνοθετεί το «Φωνάζει ο κλέφτης» του Δημήτρη Ψαθά

credit: Χρήστος Θεολόγου

Γνωρίσατε θεατρικά τον Ψαθά συμμετέχοντας στο «Ξύπνα Βασίλη» που ανέβηκε στο Εθνικό Θέατρο. Τι σας γοήτευσε σε αυτόν και τι σας οδηγεί ξανά στον συγγραφέα – μ’ ένα έργο που επίσης είχε έντονη κινηματογραφική παρουσία;

Έχει να κάνει πολύ με τον ίδιο το συγγραφέα και τον μουσικό ρυθμό του λόγου των ηρώων του. Έπεσα πάνω στο «Φωνάζει ο κλέφτης» στην προσπάθεια μου να βρω ένα νεοελληνικό έργο που να νιώθω ότι με αφορά τόσο ως πολίτη όσο και ως δημιουργό. Για μένα ο Ψαθάς είναι ένας συγγραφέας που καταφέρνει να έχει ένα ουσιαστικό πολιτικό σχόλιο, με ένα λαϊκό τρόπο χρησιμοποιώντας κώδικες κωμωδίας απόλυτα σύγχρονες.

Γι’ αυτό και στις πρόβες ένιωσα την ανάγκη να ακολουθήσω τόσο το ύφος των χαρακτήρων όσο και το ρυθμικό τέμπο που αισθάνομαι ότι υπήρχε ανάμεσα στις λέξεις. Ξέρετε, οι ηθοποιοί που έπαιξαν ρόλους του Ψάθα τόσο στις θεατρικές όσο και στις κινηματογραφικές αποδόσεις των έργων του, ήταν ηθοποιοί που λειτουργούσαν αρχικά εξωστρεφώς και δευτερευόντως εσωστρεφώς. Ο λόγος δεν είναι επουδενί κάποια υποκριτική αδυναμία ή ας πούμε κάποια μόδα της εποχής.

Για παράδειγμα ο Παπαγιαννόπουλος είναι ένας ηθοποιός που στο «Ταξίδι στα Κύθηρα» του Αγγελόπουλου, παίζει με απόλυτη εσωστρέφεια. Όμως στο «Φωνάζει ο κλέφτης» όπως και στο «Ξύπνα Βασίλη», οι χαρακτήρες φανερώνουν το βάθος τους μέσα από τον πυρετικό, φρενήρη υποκριτικό ρυθμό, που θυμίζει καλές στιγμές του Ιονέσκο. Και φανερώνει την ανάγκη να δημιουργηθεί στο θεατή ένα συνολικό θεατρικό δημιούργημα που τον εμπλέκει προσωπικά, όπως μία μουσική μπάντα εμπλέκει το θεατή της, μειώνοντας τις αντιστάσεις του μέσω της δημιουργίας μίας παιγνιώδους, απόλυτα χιουμοριστικής, γιορτής.
Μετάδοση: Δευτέρα 17 Μαΐου, 19.00
Παίζουν: Φιλαρέτη Κομνηνού, Γιώργος Μιχαλάκης, Γιάννης Λεάκος, Ιωάννης Αθανασόπουλος, Κατερίνα Παπανδρέου 

Ο Γιώργος Παλούμπης σκηνοθετεί τον «Χαρτοπόλεμο» του Βαγγέλη Ρωμνιού

Credit: Πάτροκλος Σκαφιδάς

Ο «Χαρτοπόλεμος» είναι ίσως το έργο που έχετε μελετήσει περισσότερο από κάθε άλλο στην σκηνοθετική σας διαδρομή, και όχι μόνο σε βάθος χρόνου. Τι καινούργιο πιστεύετε ότι θα προκύψει στη σχέση σας με αυτό, “περιορίζοντας” το μόνο στο ραδιοφωνικό υλικό; Ποιες είναι, αυτή τη φορά, οι προκλήσεις;

Ο “Χαρτοπόλεμος” του Βαγγέλη Ρωμνιού είναι όντως για μένα μια από τις σημαντικότερες παραστάσεις που έχω σκηνοθετήσει. Ο τρόπος που δουλέψαμε ως ομάδα για να επαναδιαμορφώσουμε το κείμενο και να δημιουργήσουμε την παράσταση έγινε για ‘μενα σημείο αναφοράς για το πως θέλω να δουλεύω. Η κοινή ανάγκη του Βαγγέλη Ρωμνιού, του Γιωργή Τσουρή, της Βάλιας Παπακωνσταντίνου, του Φοίβου Ριμένα, του Παύλου Πιέρρου και εμού να μιλήσουμε για μια μετέωρη γενιά ανάμεσα σε ένα θολό παρελθόν και ένα ακόμα πιο θολό μέλλον (που να ξέραμε τότε…) μας έβαλε βαθιά στην ιστορία του έργου και στη δημιουργία αυτού του ιδιαίτερου νοσηρού και συνάμα αστείου ελληνικού “συμπαντος”.

Σήμερα καλούμαστε – μείον ένας (μας έφυγε δυστυχώς άδικα ο Βαγγέλης) και συν το Θάνο Αλεξίου που αντικατέστησε το Βαγγέλη Ρωμνιό στο ρόλο που έπαιζε – να δώσουμε την ουσία του έργου ραδιοφωνικά – μόνο μέσα από τον ήχο. Έτσι ξανανακαλύπτουμε το έργο δίνοντας βάση πρώτα στο λόγο του κειμένου και όχι στη δράση όπως συνήθως κάνουμε. Η δράση πια διοχετεύεται στα λόγια και στις φωνές των ηρώων και όχι στα σώματα που βλέπουμε σε μια σκηνή. Είναι σαν να βλέπουμε τον ίδιο ακριβώς ζωγραφικό πίνακα, απλά του ρίχνουμε ένα διαφορετικό φως.

Οι χαρακτήρες και η ουσία του έργου προκύπτουν από τις φωνές των ηθοποιών που η συνύπαρξη τους – και ίσως λίγοι ήχοι – δημιουργούν στη φαντασία του θεατή το χώρο και το χρόνο του έργου. Αυτή η μετατόπιση στην αξίες της σκηνοθεσίας είναι για ‘μένα μια νέα εμπειρία και πρόκληση. Αποτελεί επίσης, για όλους μας, μια επαναδιαπραγμάτευση του έργου και μια νέα εμβάθυνση στους χαρακτήρες, εφόσον αναζητούμε νέες εσωτερικές διαδρομές για να ανταπεξέλθουμε στη διαφορετική απόδοση που απαιτεί το “νέο” μέσο – το ραδιόφωνο.
Μετάδοση: Δευτέρα 24 Μαΐου, 19.00
Παίζουν: Γιωργής Τσουρής, Βάλια Παπακωνσταντίνου, Θάνος Αλεξίου, Παύλος Πιέρρος, Φοίβος Ριμένας

Ο Τάκης Τζαμαργιάς σκηνοθετεί το «Καλιφόρνια Ντρίμιν» του Βασίλη Κατσικονούρη

Ανεβάζετε ξανά, μετά από πολλά χρόνια το «Καλιφόρνια Ντρίμιν» του Κατσικοκούρη. Ποιες αξίες του έργου σας ενδιέφεραν κατά το πρώτο ανέβασμα και πως αυτές μπορούν να μεταγγιστούν σε ραδιοφωνικό – ηχητικό υλικό; Ποιες είναι αυτή τη φορά οι προκλήσεις;

Η επανασύνδεσή μου με το «Καλιφόρνια Ντρίμιν» του Βασίλη και μάλιστα στην ιδιαίτερη μορφή του ραδιφωνικού θεάτρου από το 9,84 επιβεβαίωσε την αξία του έργου. Παραμένει αρυτίδωτο και ζωντανό, γλυκόπικρο και τρυφερό.

Οι ήρωες του δεν μεγάλωσαν, κολλημένοι στη μετεφηβική τους ηλικία εξακολουθούν να ονειρεύονται έναν καλύτερο κόσμο που θα τους περιλαμβάνει και θα τους δίνει λύσεις στα αδιέξοδά τους.

Κι εδώ συναντούν τους νέους κάθε εποχής , όταν αντιδρούν σε αυτά που τους επιβάλλουν άκριτα και βίαια κάποιες φορές, όταν εξουσιαστικοί μηχανισμοί αποφασίζουν για αυτούς χωρίς αυτούς. Η απόδραση και η φυγή από την πραγματικότητα για τους νέους κάθε εποχής είναι πλέον η απάντησή τους στην επιβεβλημένη περιθωριοποίησή τους.

Οι ήρωες του έργου αναζητούν τη διαφυγή τους σε μουσικά συγκροτήματα της εποχής τους, αλλά και σε ουσίες και new age κοινόβια, προσπαθώντας να καλύψουν το κενό τους από την απουσία ενός κοινωνικού οράματος Οι αναλογίες με τους νέους του σήμερα, που βιώνουν τις συνέπειες της ανεργίας και του εγκλεισμού από την παγκοσμιοποίηση και την πανδημία είναι ορατές.

Πρόθεση όλων των ηθοποιών και συνεργατών να αναδείξουμε το αξεπέραστο χιούμορ του έργου με μια ζωντανή υποκριτική που θα μπορεί ο ακροατής να συνδεθεί ζωντανά με την παράσταση αναπληρώνοντας με τις ηχητικές αποχρώσεις της. Να δει με τα μάτια του τον ηχητικό πλούτο που συλλαμβάνει από τα αυτιά του. Ωραία πρόκληση και ευκαιρία σημαντική για μας να ασκηθούμε στον κώδικα του ραδιοφωνικού θεάτρου του 9,84.
Μετάδοση: Δευτέρα 31 Μαΐου, 19.00
Παίζουν: οι Κωνσταντίνος Γαβαλάς, Ευγενία Δημητροπούλου, Καλλιόπη Παναγιωτίδου, Κωστής Μπούντας

Ο Πέτρος Ζούλιας σκηνοθετεί το «Μ’ αγαπάς, Δε μ’ αγαπάς» της Φωτεινής Τσαλίκογλου

credit: Μαριλένα Αναστασιάδου

Επιστρέφετε στο έργο της Φωτεινής Τσαλίκογλου, οκτώ χρόνια μετά το ανέβασμα του στο θέατρο Βασιλάκου. Που είχατε εστιάσει κατά το πρώτο ανέβασμα και που θα στραφείτε τώρα εστιάζοντας στο ηχητικό υλικό; Ποιες είναι αυτή τη φορά οι επιπρόσθετες προκλήσεις;

Στο πρώτο ανέβασμα προσπάθησα μέσα από την ακραία σχέση της Μαργαρίτας Λυμπεράκη με τη κόρη της, Μαργαρίτα Καραπάνου, να αναδείξω όλα τα σκοτάδια και τα φωτεινά σημεία του δίπολου μάνας -κόρης. Η παράσταση κινήθηκε από το ειδικό στο γενικό, ετσι που όλοι να βρουν μέσα στο πυρήνα της, κάτι από την γονεϊκή παρουσία στη ζωή τους, στις επιλογές τους, στη διαμόρφωση του χαρακτήρα τους.

Το βασικό μου υλικό ήταν επιστολές- θραύσματα που διασώθηκαν, και που με έναν τρόπο, άλλοτε άμεσο και άλλοτε υπαινικτικό, συναρμολογούν το μοναδικό προσωπικό κόσμο των δυο γυναικών. Προσπάθησα να ζωντανέψω τις γραπτές εξομολογήσεις. Να τις κάνω συμπεριφορές. Να τους δώσω κίνηση, σώμα. Μεγάλη η πρόκληση. Ειδικά, αν σκεφτεί κανείς ότι η αλληλογραφία της Μαργαρίτας προς τη Μαργαρίτα διανύει δεκαετίες. Δεν ήταν μόνο το δηλωμένο, το προφανές σε αυτά τα γράμματα, που με απασχόλησε. Κυρίως, ήταν αυτό που κρύβονταν πίσω από τις λέξεις, τις ημερομηνίες και τα περιστατικά.

Η Λυμπεράκη και η Καραπάνου είναι πρόσωπα μιας εποχής. Διαμορφώνονται μέσα απ αυτήν και σε ένα βαθμό συμμετέχουν στις εξελίξεις, στα γεγονότα. Αυτός ήταν ο άλλος άξονας που χαρακτήριζε τη δραματουργική επεξεργασία των επιστολών. Ο χρόνος. Η κοινωνία. Τα περιβάλλοντα.

Στο ραδιόφωνο θα προσπαθήσουμε, επικεντρωμένοι στην ηχητική απόδοση, να μην χαθεί τίποτα από την συναισθηματική παρτιτούρα αυτής της πολυσύνθετης σχέσης , που φτάνει από τη λογική στη τρέλα, από την αγάπη στο μίσος.

Η αφαίρεση της εικόνας μεγεθύνει τη δύναμη του λόγου των γυναικών και κάνει πολυσήμαντη τη παύση, τη σιωπή τους. Η ακρόαση θέλει να δημιουργήσει εικόνες για τον καθένα. Αποσκοπεί σε στιγμές ταύτισης με τις εξομολογήσεις αυτών των δυο σπουδαίων γυναικών.
Μετάδοση: Δευτέρα 7 Ιουνίου, 19.00
Παίζουν: Ρένη Πιττακή, Πέγκυ Τρικαλιώτη

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος σκηνοθετεί το νέο, δικό του έργο «Δελφίνοι ή Καζιμίρ και Φιλιντόρ»

Συστήνετε ένα νέο δικό σας έργο, το «Δελφίνοι ή Καζιμίρ και Φιλιντόρ» μέσα από την ραδιοφωνική ακρόαση. Πως και πότε γεννήθηκε αυτό το έργο; Ποιο είναι το θέμα του και πόσο δύσκολο είναι να κάνει πρεμιέρα ένα άγνωστο κείμενο εστιάζοντας μόνο στον λόγο;

Ξεκίνησα να γράφω λίγο για πλάκα, λίγο για εκτόνωση, κυρίως για να γεμίσω τα κενά χρόνου που προέκυψαν κατά τον εγκλεισμό της πρώτης καραντίνας και για να διοχετεύσω τη σκέψη μου σε κάτι δημιουργικό. Ομολογώ πως δεν το είχα πάρει και τόσο σοβαρά∙ αλλά σαν να πήρε λίγο-λίγο ζωή από μόνο του. Κάποια στιγμή, το έδωσα στη Σοφία Πάσχου – στην γνώμη της οποίας έχω εμπιστοσύνη και μεγάλη άνεση να ‘εκτεθώ’. «Θέλω  να το δω στη σκηνή», μου είπε. Κι έτσι τα πράγματα πήραν σιγά και ταπεινά τον δρόμο τους.

Οι «Δελφίνοι ή Καζιμίρ και Φιλιντόρ» θα μπορούσαν να είναι και μια απλή άσκηση ύφους. Αλλά προτιμώ να χρησιμοποιήσω τον χαρακτηρισμό μιας άλλης φίλης (που έτυχε να το διαβάσει) και που μου άρεσε πολύ: «Κωμωδία απόγνωσης». Εύχομαι να απηχεί κάτι από το αίσθημα της συλλογικής κατάστασης μας, τον εγκλεισμό, την αναμονή και κυρίως την περίτρανη βλακεία της ανθρώπινης «ευφυΐας».

Το έργο όχι μόνο παραπέμπει αλλά και αποτελεί φόρο τιμής στο «Περιμένοντας τον Γκοντό» του Μπέκετ. Το σκηνικό δεν είναι τυχαίο: Δύο άνδρες μοιράζονται ένα χώρο αναμονής κι ανάμεσα τους βρίσκεται να υπηρέτης. Οι δύο άνδρες περιμένουν, από στιγμή σε στιγμή, να τους ανακοινωθεί ποιος από τους δύο τους θα είναι ο επόμενος «εστεμμένος».

Ξεκίνησε ως ένα διαλεκτικό παιχνίδι της σκέψης μου. Λες και ήθελα να τιθασεύσω τους, εξοντωτικά χειμαρρώδεις, διαλόγους που διαδραματιζόταν στο κεφάλι μου.  Σαν οι δύο χαρακτήρες να αποτελούν το δεξί και το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου  μου. Ο δε τρίτος, την υπόφυση. Δεν ξέρω τι θα έχει να πει στον υπόλοιπο κόσμο. Εγώ, πάντως, ηρέμησα σημαντικά γράφοντας το.

Έχει ενδιαφέρον γιατί οι «Δελφίνοι» με επανασυνδέουν με το ραδιόφωνο. Βλέπετε, πριν ξεκινήσω να δουλεύω ως σκηνοθέτης εργάστηκα για 3-4 χρόνια στο Τρίτο Πρόγραμμα. Είμαι, λοιπόν, εξοικειωμένος με το μέσο αλλά όχι με το Θέατρο στο Ραδιόφωνο. Μέχρι στιγμής, έχω κάνει μια και μοναδική απόπειρα – και πάλι για λογαριασμό του Τρίτου – ανεβάζοντας το «Να ντύσουμε τους Γυμνούς» του Πιραντέλο.

Πιστεύω πως το Θέατρο στο Ραδιόφωνο έχει αξία αν εστιάσεις στη δύναμη της αφήγησης. Γιατί θέατρο δεν είναι. Είναι ακρόαμα που δανείζεται κάποιους θεατρικούς κώδικες. Τώρα, αν θα υπάρχει αναγκαιότητα για αναβίωση του είδους – και πέρα από την εποχή της πανδημίας – αμφιβάλλω∙ αλλά καλύτερα κάτι τέτοιο να αποδειχθεί στην πράξη, παρά να καταδικαστεί χωρίς δοκιμή.

Είναι, παρόλα αυτά, μια πολύ ενδιαφέρουσα ευκαιρία να πειραματιστείς με ένα έργο σ’ ένα λιγότερο «ακριβό» – από άποψη παραγωγής – μέσο. Μην ξεχνάμε ότι στη Βρετανία, που υπάρχει μεγάλη παράδοση των radio plays, πολλοί συγγραφείς δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους σε ραδιοφωνικές απόπειρες πριν προχωρήσουν σε κανονικά ανεβάσματα ή πειραματίζονται σταθερά με το μέσο και τους νέους δρόμους γραφής τους. Διανύουμε μια περίοδο όπου η σύγχρονη ελληνική δραματουργία χρειάζεται επειγόντως ενθάρρυνση και μακάρι το ραδιόφωνο να γινόταν ένα πεδίο «δοκιμής» νέων έργων. Κάπως έτσι, σκέφτομαι και για τους «Δελφίνους» – αφού θα ήθελα να τους δω επί σκηνής. Μέχρι τότε θα τους μελετήσω ξανά.
Μετάδοση: Δευτέρα 14 Ιουνίου, 19.00
Παίζουν οι Γιώργος Χρυσοστόμου, Θάνος Λέκκας, Θανάσης Δήμου

Ο Κώστας Γάκης σκηνοθετεί το «Καληνύχτα Μαργαρίτα» του Γεράσιμου Σταύρου

credit Ελίνα Γιουνανλή

Στρέφεστε σε ένα έργο, το «Καληνύχτα Μαργαρίτα» που είχε κάνει την πρεμιέρα του σε μια κοινωνικο-πολιτική ιδιάζουσα συνθήκη. Τι σας φέρνει στα ίχνη αυτού το έργου σήμερα και που εστιάζετε την προσοχή σας για την ραδιοφωνική του απόδοση;

Με μεγάλη συγκίνηση υποδέχτηκα την πρόταση του Αθήνα 984 για τη ράδιο-σκηνοθεσία του έργου «Καληνύχτα Μαργαρίτα» του Γεράσιμου Σταύρου – ένα έργο – σταθμός στην ιστορία του ελληνικού θεάτρου, ένα έργο – σφραγίδα για το ιστορικό θεατρικό ζευγάρι Ληναίος – Φωτίου, ένα έργο – ορόσημο για το ιστορικό θέατρο Άλφα στο δυναμικό του οποίου έχω τη χαρά να ανήκω.

Με συγκινεί το αντιφασιστικό περιεχόμενο του έργου. Με συγκινεί που το έργο ανέβηκε το 1971 μέσα στη δικτατορία ως πράξης αντίστασης. Με συγκινεί που παρά τη λογοκρισία και την απαγόρευση του έργου οι δημιουργοί του δεν σταμάτησαν να παλεύουν μέσα στην Χούντα για το ανέβασμά του. Με συγκινεί τέλος που το έργο συνδέθηκε με πάνω από 1000 παραστάσεις σε όλη τη χώρα με τον αγώνα αλλά και τη δικαίωση της Εθνικής Αντίστασης στη χώρα μας.

Τέλος με συγκινεί που ο Στέφανος Ληναίος και η Έλλη Φωτίου θα το ερμηνεύσουν ξανά σε μια εποχή που πρέπει να ξαναμιλήσουμε δυνατά για δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα. Σε αυτό το ανέβασμα θα γίνει ένας συνδυασμός της παλιάς και της νέας φρουράς του θεάτρου Άλφα με συμμετοχή των ηθοποιών Τάσου Ιορδανίδη και Μαρίας Παπαφωτίου και την αρωγή της εταιρείας θεάτρου Άναμ(μ)α και ηθοποιών της Συντροφιάς των Ονειροπόλων που στεγάζεται τώρα στο θέατρο Άλφα.

Σε αυτά τα ίχνη, λοιπόν, και σε αυτά τα φωτεινά χνάρια θα βαδίσουμε όλοι μαζί στη ραδιοφωνική αυτή εκδοχή του έργου ως ονειροπόλοι που συνδέονται με τις ρίζες ενός αγώνα που (ευτυχώς) δεν σταματά.
Μετάδοση: Δευτέρα 21 Ιουνίου, 19.00
Παίζουν:  Στέφανος Ληναίος, Ελλη Φωτίου, Τάσος Ιορδανίδης, Σαράντος Γεωγλερής, Δημήτρης Κατσώνης, Μαρία Παπαφωτίου, Νατάσσα Φαίη Κοσμίδου, Χρήστος Κελαντώνης.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Τα ραδιοφωνικά έργα θα μεταδίδονται κάθε Δευτέρα στις 21:00 από τη συχνότητα του Αθήνα 9.84.

Τα podcast κάθε παράστασης, αμέσως μετά τη ραδιοφωνική τους μετάδοση, θα παραμένουν για μια εβδομάδα στο site του σταθμού διαθέσιμα για ακρόαση. Μετά το τέλος της εβδομάδας θα ενοικιάζονται με μια συμβολική τιμή και τα ποσοστά των εκτελεστικών δικαιωμάτων θα αποδίδονται σε όλους τους συντελεστές μέσω συμφωνίας του Αθήνα 9. 84 με τις εταιρίες πνευματικών δικαιωμάτων.

Ταυτόχρονα με τη ραδιοφωνική μετάδοση της «Πλατείας Θεάτρου», θα προβάλλεται στο site www.athina984.gr βίντεο οπτικής ερμηνείας κάθε έργου στη νοηματική γλώσσα το οποίο θα συνοδεύεται από πρόσθετους εξειδικευμένους υπότιτλους για κωφούς και βαρήκοους.

Περισσότερα από Art & Culture