Γυναίκες στην ηλεκτρονική μουσική: Νέο ντοκιμαντέρ αποκαλύπτει 10 ξεχασμένες πρωτοπόρες της EDM

Το Σαββατοκύριακο κυκλοφόρησε ένα νέο ντοκιμαντέρ που αποτίει φόρο τιμής σε δέκα γυναίκες πρωτοπόρους της ηλεκτρονικής μουσικής. Πρόκειται για το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Lisa Rovner, μιας νεαρής καλλιτέχνιδας και κινηματογραφίστριας που θέλησε να φέρει στο φως το σημαντικό έργο των γυναικών αυτών.

Η ταινία περιλαμβάνει αρχειακό υλικό πολλών δεκαετιών, με την αφήγηση της καλλιτέχνιδας Laurie Anderson. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της ταινίας: “Με φόντο το γενικότερο κοινωνικό, πολιτικό, πολιτισμικό πλαίσιο του 20ου αιώνα, αυτό το ντοκιμαντέρ αποκαλύπτει έναν ξεχωριστό αγώνα χειραφέτησης και αποκαθιστά τον κεντρικό ρόλο των γυναικών στην ιστορία της μουσικής”.

Μέχρι στιγμής, οι New York Times δηλώνουν “μαγεμένοι” από το ντοκιμαντέρ, η βρετανική εφημερίδα The Guardian, το μουσικό περιοδικό ΝΜΕ και οι Financial Times το έχουν βαθμολογήσει με 5 αστέρια, ενώ το φεστιβάλ SXSW το αποκάλεσε “μία πολύ σημαντική ταινία”.

Συγκεκριμένα το ντοκιμαντέρ με τίτλο “Sisters With Transistors” χαρτογραφεί την ιστορία της ηλεκτρονικής μουσικής μέσα από τη συμβολή εκείνων των γυναικών, που από την αρχή βοήθησαν στο χτίσιμο του είδους, χωρίς ποτέ να αναγνωριστεί το έργο τους.

Η Laurie Spiegel, μία από τις γυναίκες που μίλησαν στην ταινία, εξήγησε χαρακτηριστικά: “Η ηλεκτρονική μουσική μάς τραβούσε την εποχή που η πιθανότητα μία γυναίκα να συνθέτει ήταν κάτι από μόνο του αμφιλεγόμενο. Η ηλεκτρονική μας επέτρεψε να κάνουμε μουσική που θα άκουγαν άλλοι χωρίς να πρέπει να μας πάρει στα σοβαρά ο ανδροκρατούμενος αυτός θεσμός”.

Μαζί με την Spiegel, το ντοκιμαντέρ εξερευνά τις καριέρες άλλων εννέα γυναικών: των Clara Rockmore, Daphne Oram, Bebe Barron, Pauline Oliveros, Delia Derbyshire, Maryanne Amacher, Eliane Radigue και Suzanne Ciani.

Clara Rockmore , sisterswithtransistors.com

Η Clara Rockmore (1911-1998) είναι ίσως από τις πρώτες γυναίκες πρωτοπόρους της ηλεκτρονικής μουσικής. Ως βιρτουόζα της κλασικής μουσικής, έπαιζε στην Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης, στην Ορχήστρα της Φιλαδέλφεια και στην Συμφωνική του Τορόντο με το θέρεμιν της, ένα από τα πρώτα ηλεκτρονικά όργανα. Έγινε άριστη στο όργανο και μάλιστα βοήθησε τον εφευρέτη του Καθηγητή Θέρεμιν να το τελειοποιήσει. Παράλληλα ήταν εκείνη που έβαλε την ηλεκτρονική μουσική σε συναυλιακούς χώρους υψηλού κύρους.

Daphne Oram, Sisters with Transistors

Η Daphne Oram (1925-) είναι Βρετανίδα συνθέτρια και εφευρέτρια, η οποία στην ηλικία των 18 ετών άρχισε να εργάζεται ως ηχολήπτρια. Αφιερώθηκε στο να δημιουργήσει νέους ήχους με την τεχνολογία, ενώ ήταν από τους πρώτους Βρετανούς συνθέτες που παρήγαγε ηλεκτρονικούς ήχους. Το 1959 άνοιξε το δικό της Oramics Studios, αφιερωμένο σε τεχνικές που είχε εφεύρει.

Bebe Barron

Η Bebe Barron (1925-2008) ήταν Αμερικανίδα συνθέτρια ηλεκτρονικής μουσικής. Η δουλειά της αποτελεί ένα από το πιο χαρακτηριστικό μουσικό κίνημα της ιστορίας. Μαζί με τον σύζυγό της Λούις ίδρυσε ένα από τα πρώτα ιδιωτικά στούντιο ηλεκτρονικής μουσικής, όπου καλλιτέχνες όπως ο Τένεσι Ουίλιαμς και ο Τζον Κέιτζ ηχογραφούσαν τα έργα τους. Το 1956 το ζευγάρι δημιούργησε το πρώτο soundtrack ηλεκτρονικής μουσικής για το Forbidden Planet.

Pauline Oliveros

H συνθέτρια και ακορντεονίστρια Pauline Oliveros (1932-2016) άρχισε να εξερευνά τεχνικές της ηλεκτρονικής μουσικής από τα τέλη του ’50. Παράλληλα, ήταν ιδρυτικό μέλος και κεντρική προσωπικότητα του επιδραστικού Μουσικού Κέντρου του Σαν Φρασίνσκο με τους Ramon Sender και Morton Subotnick.

Delia Debyshire

Η Βρετανίδα συνθέτρια και μαθηματικός Delia Debyshire (1937-2001) εργαζόταν στο Ραδιοφωνικό Εργαστήριο του BBC και έγινε “cult” ηρωίδα όταν έγραψε το τραγούδι της δημοφιλούς σειράς Dr Who το 1963, ένα από τα πρώτα εντελώς ηλεκτρονικά μουσικά κομμάτια στην τηλεόραση.

Maryanne Amacher

Η Maryanne Amacher (1938-2009) ήταν Αμερικανίδα ηλεκτρονική συνθέτρια που αγαπούσε τους δυνατούς ήχους και την επιστήμη. Μαθήτρια του Karlheinz Stockhausen και συνεργάτιδα του John Cage η δουλειά της προλογίζει μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις στον ήχο, τα μέσα και τις εικαστικές εγκαταστάσεις.

Eliane Radigue

Η Γαλλίδα συνθέτρια Eliane Radigue (1932-) ξεκίνησε την πρωτοπόρα μουσική πορεία της στα τέλη της δεκαετίας του ’70, ενώ χρησιμοποιώντας το συνθεσάιζερ ARP 2500 οι μακροσκελείς συνθέσεις της αποτελούσαν εκφράσεις των σημαντικών σκέψεων της πάνω στον ήχο.

Suzanne Ciani

Η Suzanne Ciani (1946-) έχει βραβευτεί πέντε φορές στα Grammy, ενώ αποτελεί πρωτοπόρος της ηλεκτρονικής και της new age μουσικής. Μαζί με μία επιτυχημένη καλλιτεχνική καριέρα, είναι επίσης υπεύθυνη για μια σειρά από διάσημους ήχους διαφημιστικών, όπως ο ήχος του μπουκαλιού της Coca Cola που ανοίγει. Η Ciani ήταν επίσης η πρώτη γυναίκα που έγραψε μουσική για μεγάλη Χολιγουντιανή ταινία (το “The Incredible Shrinking Woman” της Λίλι Τόμλιν).

Laurie Spiegel

Η Laura Spiegel (1945-) είναι μια Αμερικανίδα συνθέτρια, υπεύθυνη για τον εναρκτήριο ήχο των Χρυσών Δίσκων, αλλά και για το Music Mouse, μία εφεύρεσή της που αποτέλεσε ένα από τα πρώτα μουσικά λογισμικά που ήταν διαθέσιμα προς τους καταναλωτές.