Έπειτα από ένα εξάμηνο με το βλέμμα κλειδωμένο στις ψηφιακές οθόνες, οι άνθρωποι που αγαπούν τις εικαστικές τέχνες νιώθουν την ανάγκη να χαϊδέψουν με τη ματιά τους το έργο τέχνης σε όλη του την υλικότητα· από τον πιο «παραδοσιακό» πίνακα, κατάστικτο από τα αποτυπώματα του χρώματος, μέχρι τις περισσότερο ανεξάρτητες από τον υλικό τους φορέα μορφές.
Δειλά-δειλά, οι αίθουσες τέχνης ανοίγουν τις πόρτες τους στο κοινό, περιορισμένο ασφαλώς λόγω των υγειονομικών μέτρων που πρέπει να τηρούνται, απαιτώντας μάσκες και χορηγώντας αντισηπτικά, αλλά και διευρύνοντας τη συνηθισμένη διάρκεια των εκθέσεων, πολλές από τις οποίες προγραμματίζεται να ολοκληρωθούν ακόμη και τον Ιούλιο.
Με αυτήν την ευκαιρία, επιλέξαμε δέκα εκθέσεις που μπορούν να αποτελέσουν μια ελκυστική πρόταση για περιδιάβαση στο κέντρο της πόλης – ή και λίγο πιο πέρα από αυτό – σε συνδυασμό με την απόλαυση νέων ή παλαιότερων έργων ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Υπενθυμίζουμε ότι η επικοινωνία με τις γκαλερί πριν από την επίσκεψη είναι απαραίτητη, καθώς κάποιες απαιτούν κράτηση θέσης, ενώ για άλλες οι ώρες λειτουργίας έχουν τροποποιηθεί.
1. Αναδρομική Δανιήλ (1924 -2008) στη Roma GalleryΠαρά τον περιορισμένο της χώρο στη μικρή πάροδο της Βουκουρεστίου, η Roma Gallery συνεχίζει τα μουσειακά της αφιερώματα στην ελληνική εικαστική αβανγκάρντ, παρουσιάζοντας, υπό τον τίτλο «Δανιήλ, το φως, η φυσική και η μεταφυσική του», μια αναδρομή στο έργο ενός σπουδαίου καλλιτέχνη, του Δανιήλ (Παναγόπουλου) (1924-2008), σε επιμέλεια Μάνου Στεφανίδη, που θα εκτυλιχθεί σε δύο μέρη: το πρώτο αφορά «Τα νεανικά έργα» και θα φιλοξενείται μέχρι τις 14 Ιουνίου στην αίθουσα της οδού Ρώμα, ενώ θα ακολουθήσει το δεύτερο, με τίτλο «Η ωρίμανση», που θα διαρκέσει όλο το καλοκαίρι.
Στο πρώτο μέρος εκτίθενται ζωγραφικά έργα από τα χρόνια του καλλιτέχνη στη Σχολή Καλών Τεχνών (1944-1947) και αργότερα, στα οποία κυριαρχεί η ιδιαίτερη αισθητική του. Στους πρωτοπαρουσιαζόμενους αυτούς πίνακες, τους οποίους φιλοτέχνησε ο Δανιήλ όταν ήταν 25 ετών, φαίνεται πόσο ώριμος και σημαντικός ζωγράφος είναι. Στη δεύτερη ενότητα θα παρουσιαστούν οι συνθέσεις της ωριμότητάς του, τα λεγόμενα «Κουτιά» της δεκαετίας του 1960, οι συνθέσεις με τα διπλωμένα, επιζωγραφισμένα χαρτόνια και βέβαια οι μνημειακές του λινάτσες (1970-2007), αυτές που συνθέτει, που κατασκευάζει σαν αληθινός μηχανικός φωτός.
Roma Gallery, Ρώμα 5 (213.0358344). Διάρκεια: Α’ μέρος: έως 14 Ιουνίου. Β’ μέρος:17 Ιουνίου- 6 Σεπτεμβρίου 2021.
Ένα εικαστικό σχόλιο στην κατάσταση που ζήσαμε και ζούμε ακόμη αποτελεί η έκθεση «Αίθουσα αναμονής», ο νέος κύκλος δουλειάς του ζωγράφου Αλέξανδρου Ψυχούλη. Πώς σκηνοθετούμε τον εαυτό μας στις τρέχουσες καταστάσεις επικοινωνίας, αναρωτιέται ο καλλιτέχνης. Όταν δεν κρύβουμε το μισό πρόσωπό μας πίσω από μια μάσκα, συνήθως βρισκόμαστε στον ασφαλή ιδιωτικό χώρο, όπου μπορούμε να κρύψουμε τα τρία τέταρτα του σώματός μας και να εκθέσουμε δημόσια τις ψηφιακές προτομές μας σε δωμάτια τηλεδιασκέψεων, για εργασία ή κοινωνικές συναναστροφές.
Αυτές τις συνθήκες απόκρυψης, έκθεσης και τεμαχισμού της προσωπικής μας εικόνας αποτυπώνει, με όχημα τη ζωγραφική γλώσσα, ο Αλέξανδρος Ψυχούλης, σε ένα πλήθος πορτραίτων, ζωγραφικές αναπαραστάσεις με ακουαρέλες των ανθρώπων που ο καλλιτέχνης συναναστρέφεται τηλεματικά, για να δομήσει ένα διεισδυτικό ψυχογράφημα μιας εποχής όπου οι ζωτικές μας επιθυμίες αναβλήθηκαν επ’ αόριστον.
a.antonopoulou.art, Αριστοφάνους 20 (210.3214994). Διάρκεια: 13 Μαϊου- 19 Ιουνίου 2021.
Μια επιλεκτική αναδρομή (1960-2009) στο έργο του ελληνοαμερικανού εικαστικού Στήβεν Αντωνάκου, με την ατομική έκθεση «Αντωνάκος: Οροθετώντας τον χρόνο», στην οποία παρουσιάζονται 29 έργα: επιτοίχια έργα νέον, ανάγλυφα της ενότητας «Αλφάβητος», ζωγραφικά έργα σε περγαμηνή, σχέδια έργων, όπως επίσης και η ενότητα χαρακτικών «Tears», όλα έργα-σταθμοί στην πορεία του καλλιτέχνη, τόσο ως προς τα μέσα όσο και ως προς τις κεντρικές του ιδέες.
Ο Στήβεν Αντωνάκος (1930-2013) έζησε και εργάστηκε στη Νέα Υόρκη, όπου και διακρίθηκε για τα λιτά́ του έργα με λυχνίες νέον, υιοθετώντας μια αυστηρά αφαιρετική και μινιμαλιστική μέθοδο γραφής, όπου το φως από τους λαμπτήρες νέον σταδιακά αποκτά μια διαφορετική νοηματική και πλαστική αξία.
Γκαλερί Citronne, Π. Ιωακείμ 19 (6979989684). Έως 19 Ιουνιου 2021.
Μέσα από γλυπτά, εγκαταστάσεις, κολάζ, βίντεο και φωτογραφίες, ο αλγερινής καταγωγής γάλλος εικαστικός Kader Attia διερευνά τους τρόπους με τους οποίους η αποικιοκρατία και ο ιμπεριαλισμός συνεχίζουν να διαμορφώνουν το πώς οι δυτικές κοινωνίες αντιμετωπίζουν τους μη δυτικούς πολιτισμούς, σχολιάζοντας τον ρόλο και τις συνέπειες του πολιτισμού στη διαιώνιση της κοινωνικής αδικίας. Τα έργα του προσφέρουν μια δομική, σχολαστική κριτική των σύγχρονων δυτικών συστημάτων ελέγχου, που καθορίζουν διάφορες πτυχές της ζωής, από την παραδοσιακή μουσειολογία έως τους σύγχρονους μηχανισμούς κοινωνικού αποκλεισμού.
Στην έκθεσή του με τίτλο «Μουσείο Επούλωσης» ο Attia μετατρέπει τη μακροχρόνια έρευνά του σε ένα συναρπαστικό οπτικό δοκίμιο, εξετάζοντας τον ρόλο της σύγχρονης τέχνης στην αποδόμηση κυρίαρχων αφηγήσεων, ενώ καλεί τον επισκέπτη να συνδέσει το θεωρητικό πλαίσιο που περιστρέφεται γύρω από τις έννοιες της επούλωσης, της αποκατάστασης, του επαναπατρισμού, του συλλογικού τραύματος, της απώλειας και του αποκλεισμού με προφορικές ιστορίες, μαρτυρίες και εμπειρίες που μεταδίδονται μέσω των έργων του.
State of Concept, Τούσα Μπότσαρη 19 ([email protected]). Έως 17 Ιουλίου 2021.
Μέχρι τις 20 Μαΐου θα είναι ανοιχτή στο κοινό η έκθεση του πρωτοεμφανιζόμενου στην Αθήνα αμερικανού καλλιτέχνη Brian Rochefort, με τίτλο «Stellar Gems», στην οποία παρουσιάζει κεραμικά γλυπτά που θυμίζουν χαοτικά συντρίμμια, ταυτόχρονα ελεγχόμενα και όμορφα, με ζωντανά χρώματα και υφές.
Μία βδομάδα αργότερα τη θέση τους θα πάρει η έκθεση «Before the world has done its dirty job», του επίσης πρωτοεμφανιζόμενου στην Αθήνα βέλγου καλλιτέχνη Peter Buggenhout. Μια σειρά από γλυπτά, τα οποία κάνουν αναφορά στην πολυπλοκότητα του κόσμου, αναπτύσσονται σε σειρά, προσφέροντας μια επισκόπηση του συνολικού του έργου και μια πραγματική ευκαιρία για να ανακαλύψει κανείς την δουλειά και το σύμπαν του καλλιτέχνη.
Γκαλερί Bernier/Eliades, Επταχάλκου 11 (210.3413935). Διάρκεια: 27 Μαϊου – 10 Ιουλίου 2021
Την ομοερωτική ευαισθησία, όπως αυτή αποτυπώνεται σε παρόντα χρόνο, μέσα από τη δουλειά έξι καλλιτεχνών που ζουν και εργάζονται στην Αθήνα (Κωνσταντίνος Λαδιανός, Βασίλης Νούλας και Κώστας Τζημούλης (VASKOS), Άγγελος Παπαδημητρίου, Ηλίας Παπαηλιάκης, Δημήτρης Παπαϊωάννου, Κωστής Φωκάς) αποτυπώνει η έκθεση εικαστικών (ζωγραφική, σχέδιο, γλυπτική, κεραμική, φωτογραφία) «Gay Love in Pictures», διερευνώντας έναν ισχυρό ερωτισμό που διεκδικεί την ορατότητα, την αναγνωρισιμότητα αλλά και την κανονικοποίησή του, μέσα από τις αναπαραστάσεις του, που συνθέτουν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα σύγχρονης εικονογραφίας της γκέι αγάπης. Η έκθεση «Gay Love in Pictures» είναι σαν να μας λέει: «Τα πράγματα είναι απλά, τα πράγματα είναι εδώ μπροστά στα μάτια μας και είναι ωραία! Δείτε τα!»
Το Οχτώ, Πολυτεχνείου 8 (8athens.wordpress.com). Διάρκεια: 11 Μαϊου – 12 Ιουνίου 2021.
Ένα δίκτυο επιδράσεων, δημιουργώντας έναν υποθετικό χώρο μέσα από ποιητικά σημεία εκκίνησης, αναπτύσσει η ομαδική έκθεση «Beyond Nostalgia Hijack», στην οποία συμμετέχουν με έργα τους οι εικαστικοί Κωνσταντίνος Γιώτης, Εύα Παπαμαργαρίτη, Κωνσταντίνος Πέττας, Βαλίνια Σβορώνου, Μάριος Σταμάτης.
Θεματικές γύρω από την ευαλωτότητα, τον σαρκασμό, τον ρομαντισμό, τον φουτουρισμό, αλλά και με μια ερευνητική διάθεση σχετικά με έννοιες όπως η τεχνολογική πρόοδος, η φύση και η ταυτότητα, διαπερνούν την έκθεση. Οι καλλιτέχνες, μέσω των συναισθηματικών και πολιτικών σχέσεων που φέρουν τα υλικά και η ιστορικότητα των μέσων που χρησιμοποιούν, εξετάζουν την ανθρώπινη συνθήκη και τις δυνατότητες που τους παρέχουν σαν αλληγορικοί μηχανισμοί απεμπλοκής στο συνεχώς μεταβαλλόμενο σύγχρονο περιβάλλον.
CAN Gallery, Π. Αναγνωστοπούλου 42 (210.3390833). Έως 22 Μαϊου 2021.
Ένα μικρό έργο αγκαλιάζει τον θεατή με διαφορετικό τρόπο από ένα επιβλητικό, μεγάλων διαστάσεων έργο. Με αυτό το σκεπτικό, 39 σύγχρονοι καλλιτέχνες μετατρέπουν με τα έργα τους τον χώρο της γκαλερί Άλμα σε ένα ψηφιδωτό σύγχρονης δημιουργίας, με την ελπίδα η έκθεση «Σε μικρή κλίμακα» να πυροδοτήσει ένα γόνιμο διάλογο για την εξέλιξη της καλλιτεχνικής δημιουργίας εν καιρώ πανδημίας, με γνώμονα τη μικρή κλίμακα. Με περισσότερα από 50 μικρά έργα, η έκθεση προσκαλεί τον θεατή να πλησιάσει, να εστιάσει στη λεπτομέρεια και να αναρωτηθεί αν και πώς τελικά η κλίμακα διαμορφώνει τον τρόπο που βιώνουμε το έργο τέχνης.
Γκαλερί Άλμα, Υψηλάντου 24 (211.4003160). Διάρκεια: 13 Μαϊου- 12 Ιουνίου 2021.
Μεγάλα τετράγωνα και παραλληλόγραμμα γεμάτα χρώματα και επαναλαμβανόμενα μοτίβα ξετυλίγουν μια μορφή του κόσμου της Ιωάννας Ράλλη. Ζωγραφικά έργα από τέμπερα σε χαρτί, ξεκίνησαν ως φόντο για τις φωτογραφίες της, μια μορφή άσκησης σε μια εξαιρετικά δύσκολη συνθήκη, κατέληξαν να αποτελέσουν ενότητα πλήρη με τη δική της αυτονομία και τίτλο «Κοσμομορφία». Ο θεατής καλείται να διαβάσει μέσα σε αυτά τα έργα την εμπειρία και τον κόσμο του καλλιτέχνη, αλλά καταλήγει να σκεφτεί και τη δική του θέση στον κόσμο που μας περιβάλλει.
Γκαλερί Ζουμπουλάκη, πλ. Κολωνακίου 20 (210.3608278). Διάρκεια: 13 Μαίου- 5 Ιουνίου 2021.
Έναν εικαστικό απολογισμό της ζωγράφου, συντιθέμενο από όνειρα και αναμνήσεις, από εικόνες και συναισθήματα, από οικείες φόρμες και χρώματα, αποτελεί η νέα δουλειά της Εβίτας Κανέλλου, που παρουσιάζεται στην έκθεση ζωγραφικής με τίτλο «Spring Formula». Στην καινούργια αυτή ενότητα, η αναζήτηση της ζωγραφικής και της φύσης απομακρύνεται από τον ελληνικό χωροχρόνο, ανασκάπτει και επανασυνθέτει τις στέρεες, προφανείς και αφανείς, τοπιογραφικές διεθνείς καταβολές της.
Gallery Genesis, Χάρητος 35 (211.7100566). Διάρκεια: 11-29 Μαϊου 2021.
Μέσα από την τέχνη της κλωστής «κεντρίζει» τον θεατή η Βασιλική Λευκαδίτη, παρουσιάζοντας την αέναη θεματολογία της μητρικής αλληλουχίας, στην έκθεση με τίτλο «Κεντρίζοντας το άλικο: 1985-3995», που επιμελείται η Έφη Μιχάλαρου. Το κέντημα παρουσιάζει την άποψη της εικαστικού για το πάντρεμα του χρόνου και της αλήθειας και σχολιάζει την παράδοση μέσα σε ένα σύγχρονο χώρο τέχνης.
Γκαλερί 7, Σόλωνος 20 ([email protected]). Έως 15 Μαϊου 2021.