30 χρόνια Μέγαρο Μουσικής μέσα από 30 κορυφαίες στιγμές

Όταν, στα μέσα της δεκαετίας του ’70, θεμελιωνόταν το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, μαζί του ξεκινούσε και η ωραία περιπέτεια των πολυδύναμων πολιτιστικών οργανισμών για την Ελλάδα. Ήταν η πρώτη, ανάλογης κλίμακας, χειρονομία που γινόταν στη χώρα για την ανάδειξη της ελληνικής μουσικής και των δημιουργών της – και, όπως η ιστορία απέδειξε, προωθήθηκε σε έναν υπερτοπικό και υπερεθνικό θύλακα παραγωγής και προβολής των τεχνών.

Το Μέγαρο Μουσικής υπήρξε η πύκνωση του οράματος σπουδαίων εκπροσώπων της ελληνικής μουσικής. Ήταν, στα 30’s όταν η, νεαρή τότε, λυρική τραγουδίστρια Αλεξάνδρα Τριάντη οραματιζόταν την δημιουργία μιας αίθουσας μουσικής στην Αθήνα – μια ιδέα που αργότερα θα μοιραζόταν με τον Χρήστο Λαμπράκη.

Είκοσι χρόνια μετά, θα ιδρυόταν ο Σύλλογος Φίλων της Μουσικής. Κι ήταν στα 1955, όταν ο κορυφαίος αρχιμουσικός Δημήτρης Μητρόπουλος, ως διευθυντής της Φιλαρμονικής της Νέας Υόρκης, ερχόταν για πρώτη φορά στην Αθήνα, διαθέτοντας τα έσοδα της συναυλίας για την ενίσχυση του Συλλόγου.

Ο χρόνος θα κυλούσε προς το νέο αιώνα ώστε το όραμα να γίνει πράξη: Η περίοδος της πειραματικής λειτουργίας του Μεγάρου ξεκινούσε την Άνοιξη του 1991 με τη συναυλία του βιολίστα Γιούρι Μπασμέτ και των Σολίστ της Μόσχας. Φέτος, καθώς συμπληρώνονται τριάντα χρόνια από τη λειτουργία του οργανισμού, η αναδρομή στα πεπραγμένα του προκύπτει φυσικά, αφού το Μέγαρο πρωταγωνίστησε και επέδρασε καθοριστικά στην εγχώρια πολιτιστική πραγματικότητα, παρουσιάζοντας και φιλοξενώντας εκδηλώσεις και ζωντανούς θρύλους της διεθνούς σκηνής.

Περισσότεροι από 15 εκατομμύρια θεατές ανταποκρίθηκαν σε αυτό το διαρκές ανανεούμενο κάλεσμα σε πάνω από 10.000 παραγωγές, επιβεβαιώνοντας και τον παράγοντα της μαζικότητας με την οποία το Μέγαρο επιβλήθηκε στην καλλιτεχνική και πνευματική αθηναϊκή ζωή.

Μια συνθήκη που το Μέγαρο εκμεταλλεύτηκε με όλους τους τρόπους: Οι υποδομές του σύντομα συνδύασαν τον πολιτιστικό με τον συνεδριακό χαρακτήρα, φέρνοντας το μπροστά και ως το πιο δυναμικό κύτταρο του συνεδριακού τουρισμού στην Αθήνα – με δυνατότητα να φιλοξενήσει έως και 7.000 συνέδρους την ίδια στιγμή.

Από τα παρασκήνια, τα υποσκήνια, τις υπόγειες και τις βοηθητικές αίθουσες προβών μέχρι τις μεγαλοπρεπείς και υπερσύγχρονες αίθουσες Λαμπράκη, Τριάντη, Μητρόπουλου, Σκαλκώτα, το αίθριο και τους δροσερούς του κήπους παντού φωλιάζει η ελληνική δημιουργία.

Το Μέγαρο Μουσικής, άλλωστε, λειτουργεί ως έδρα των σημαντικότερων ελληνικών ορχηστρικών σχημάτων – της Καμεράτας, της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, της Ελληνικής Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων – αλλά και του Δημήτρη Παπαϊωάννου και της ομάδας, της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών, της χορωδίας Polyphonica και φυσικά της μεγαλύτερης δεξαμενής μουσικών πληροφοριών στη χώρα, τη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη».

Το πέρασμα του Μεγάρου στα χέρια του Ελληνικού Δημοσίου το 2016, άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στην πολυσήμαντη ιστορία του που, τουλάχιστον στα μάτια του κοινού, είναι συνυφασμένο με μερικά από τα σπουδαιότερα συμβάντα πολιτισμού που είδε μεταπολιτευτικά η Αθήνα. Σε αυτά, ανατρέχουμε.

Η λειτουργία του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών ξεκινάει με κάθε μεγαλοπρέπεια από την Αίθουσα των Φίλων της Μουσικής – η οποία μετά το θάνατο του Χρήστου Λαμπράκη το 2009 παίρνει το όνομα του. Ο επιβλητικός και πολυλειτουργικός χώρος, των 1960 θέσεων κάνει πρεμιέρα με τρεις συμφωνικές συναυλίες που οργανώνει ο Σύλλογος «Οι Φίλοι της Μουσικής». Κεντρικός καλεσμένος ο διάσημος βιολoνίστας Γιούρι Μπασμέτ που συμμετέχει με διπλή ιδιότητα: Τόσο ως σολίστ στη βιόλα όσο και ως διευθυντής ορχήστρας, διευθύνοντας τους Σολίστ της Μόσχας – ένα συγκρότημα που ο ίδιος δημιούργησε. Στις τρεις διαδοχικές συναυλίες παρουσιάζονται τρία διαφορετικά προγράμματα, με έργα Μπαχ, Τσαϊκόφσκι, Μότσαρτ, Σνίτκε, Σένμπεργκ, Σούμπερτ και Μάλερ. Ακολουθεί, στις 25 Μαρτίου 1991, για την 170ή επέτειο της Επανάστασης του 1821, πανηγυρική συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, με διευθυντή τον Αλέξανδρο Συμεωνίδη και πάλι στην Αίθουσα Φίλων της Μουσικής, που έκτοτε αποτελεί και τη μόνιμη έδρα της ΚΟΑ.

Η δεύτερη και μικρότερη από τις δύο αίθουσες του Μεγάρου που εγκαινιάζονται την ίδια εναρκτήρια χρονιά, παίρνει το όνομα του μεγάλου Έλληνα συνθέτη και μαέστρου Δημήτρη Μητρόπουλου. Σε κοινό 450 ατόμων (όσο και η χωρητικότητα της) εμφανίζονται, νεότατοι τότε, ο Γιάννης Βακαρέλης στο πιάνο και ο Λεωνίδας Καβάκος στο βιολί. Στο πέρασμα των χρόνων, καθώς συναντούσαν την αναγνώριση εντός κι εκτός Ελλάδος, και οι δύο δημιουργοί ισχυροποιούν τους δεσμούς τους με το Μέγαρο. Ο μεν Λεωνίδας Καβάκος τόσο ως σολίστ όσο και ως μαέστρος, επικεφαλής διαφόρων σχημάτων διεθνούς κύρους, αλλά και ως καλλιτεχνικός επιμελητής του Κύκλου της Μουσικής Δωματίου. Ο δε, Γιάννης Βακαρέλης – πριν οριστεί ως σημερινός καλλιτεχνικός διευθυντής του Μεγάρου – επισκέπτεται τις σκηνές του οργανισμού με πολλές ιδιότητες: Ως ερμηνευτής, σολίστ, στο πλαίσιο εκδηλώσεων με μουσική δωματίου ή διευθύνοντας μεγάλες ορχήστρες.

Στα 48 του χρόνια ένας από τους πιο ταλαντούχους πιανίστες όλων των εποχών, ο ιδιοφυής συνθέτης της τζαζ και της κλασικής μουσικής, ο Κιθ Τζάρετ εμφανίζεται στο Μέγαρο Μουσικής για ένα σόλο κονσέρτο αυτοσχεδιασμού. Η πιανιστική του περιπέτεια περιλαμβάνει από μπαρόκ έως έθνικ, την οποία φροντίζει να συμπληρώνει με ένα ιδιαίτερο σκηνικό ιδίωμα. Οι φίλοι της τζαζ σπεύδουν και τα εισιτήρια εξαντλούνται σε μηδενικό χρόνο.
Σχεδόν 30 χρόνια μετά, η είδηση του, επ αόριστον, παροπλισμού εξαιτίας δύο διαδοχικών εγκεφαλικών το 2018, φέρνει θλίψη στους απανταχού θαυμαστές του.

4. Ιούνιος 1995: Φιλαρμονική Ορχήστρα της Νέας Υόρκης, Κουρτ Μαζούρ

Οκτώ χρόνια μετά από την πρώτη του εμφάνιση στην Αθήνα, ένα από τα σημαντικότερα και ιστορικότερα συμφωνικά σχήματα του κόσμου, η Φιλαρμονική Ορχήστρα της Νέας Υόρκης ανοίγει τον κύκλο συνεργασίας της με το Μέγαρο Μουσικής. Πόσω μάλλον, όταν έρχεται στην πόλη υπό τον Κουρτ Μαζούρ. Ο Μαζούρ, μια εξέχουσα μουσική προσωπικότητα, είναι τότε ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής της, έχοντας διαδεχθεί τον ‘θρύλο’ Ζούμπιν Μέτα. Μαζί ερμηνεύουν έργα Μπετόβεν, Στράους και Σοστακόβιτς.

Τρεις σημαντικοί δημιουργοί, ο αμερικανός χορογράφος Tζον Νοϊμάγιερ, ο συνθέτης Γιώργος Κουρουπός και ο σκηνογράφος-ενδυματολόγος Γιάννης Κόκκος μοιράζονται το ίδιο καλλιτεχνικό όραμα: Την παρουσίαση της Οδύσσειας μέσα από τη ματιά του σύγχρονου χορού. Στην συνάντηση αυτή συμμετέχει ως παραγωγός η Κρατική Όπερα του Αμβούργου. Στο Μέγαρο δίνεται η παγκόσμια πρεμιέρα της παράστασης που αποσπά διεθνείς διακρίσεις.

Ο γνωστότερος Έλληνας πιανίστας – ακόμα και στο κοινό που δεν είναι πιστό στην κλασική μουσική – ο Δημήτρης Σγούρος κάνει την πρώτη του εμφάνιση στο Μέγαρο, επιλέγοντας να παίξει αποκλειστικά έργα του πολυαγαπημένου του Σοπέν. Το παιδί θαύμα του πιάνου με τις πολλές διακρίσεις διεθνώς, ερμηνεύει τα 24 πρελούδια, έργο 28, καθώς και τα σκέρτσι 1-4 του ρομαντικού Πολωνού, έργα που απαιτούν από τον εκτελεστή μεγάλη δεξιοτεχνία και ευαισθησία.

Στα zeros, ο βαρύτονος Τόμας Άλεν πρωταγωνιστεί στις μεγαλύτερες σκηνές όπερας του κόσμου και θεωρείται ο ιδεώδης ερμηνευτής των έργων Μότσαρτ. Με αυτές τις περγαμηνές και με ενθουσιώδεις κριτικές καταφτάνει στην Αθήνα και ερμηνεύει άριες από τρεις δημοφιλείς όπερες του μεγάλου Αυστριακού: Τον «Ντον Τζοβάννι», τους «Γάμους του Φίγκαρο» και «Έτσι κάνουν όλες». Θα επιστρέψει στο Μέγαρο δέκα χρόνια αργότερα, ερμηνεύοντας τον Πελέα στην ομώνυμη όπερα «Πελέας και Μελλισάνθη» του Κλοντ Ντεμπισί.

Μετά τη θητεία του ως υπουργός Πολιτισμού και ως, τότε Πρόεδρος του ΔΣ του Ελληνικού Φεστιβάλ, ο Θάνος Μικρούτσικος επιστρέφει στην ενεργό δράση με την όπερα –κομίκ για την ωραία Ελένη και τη φυγή της προς και από την Τροία. Σε λιμπρέτο του Χρήστου Λαμπράκη και με τον Δημήτρη Παπαϊωάννου (πριν τον θρίαμβο των Ολυμπιακών Αγώνων) σε επίσημη πρώτη ως σκηνοθέτης όπερας, ο Μικρούτσικος παρουσιάζει μιαν Ελένη που επαναστατεί ενάντια στους θεούς αλλά και ενάντια στον εαυτό και τις επιθυμίες της. Εμπνευσμένη από την ποίηση του Γιάννη Ρίτσου, ανεβαίνει τόσο το 1998 όσο και τον Ιανουάριο του 1999, ύστερα από το αίτημα της Όπερα του Μονπελλιέ και της Φλωρεντίας, να την παρουσιάσουν.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Κλάουντιο Αμπάντο με την θρυλική ορχήστρα του Βερολίνου (ιδρυθείσα το 1882) καταφθάνουν στην Αθήνα. Είχε προηγηθεί η εμφάνιση τους στο Μάιο του 1993. Όμως, η δεύτερη επίσκεψη τους καταγράφεται ως η πλέον επιτυχημένη όπου για δύο ημέρες ερμηνεύουν την 3η Συμφωνία του Γκούσταβ Μάλερ, την Σερενάτα αρ. 7 (Χάφφνερ) του Μότσαρτ και την 6η Συμφωνία (Ποιμενική) του Μπετόβεν. Τους συνοδεύουν αποθεωτικές κριτικές του αγγλικού τύπου, όπου και είχαν σταθμεύσει πριν την Αθήνα.

Έχουν περάσει πέντε χρόνια από την πρώτη επίσκεψη στην Αθήνα και ήδη χαρακτηρίζεται ως μια από τις σπουδαιότερες χορεύτριες του αιώνα. Όταν πια η Σιλβί Γκιλέμ επιστρέφει στη σκηνή του Μεγάρου, οι τρεις εμφανίσεις της γίνονται ακαριαία sold out. Εξάλλου, τα ρεσιτάλ χορού δεν είναι αυτονόητα, πόσω μάλλον για μια σούπερ σταρ του χορού. Η Γκιλέμ παρουσιάζει, όπως και κατά την προηγούμενη εμφάνιση της, χορογραφίες του Μωρίς Μπεζάρ – τιμώντας έτσι την ειλικρινή σχέση που είχαν δημιουργήσει οι δυο τους – με την συνοδεία του μόνιμου παρτενέρ της, Λωράν Ιλαίρ.

Τρία χρόνια πριν την διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων, η Πολιτιστική Ολυμπιάδα φέρνει στην Αθήνα τον Μπομπ Γουίλσον. Ο σταρ του εικονοκλαστικού θεάτρου ανεβάζει την δική του προσέγγιση στον «Προμηθέα δεσμώτη», μια όπερα σε τρεις πράξεις βασισμένη στη μουσική του Ιάνη Ξενάκη. Όλο το έργο σχεδιάζεται για να παιχτεί πάνω σε τρεις ομόκεντρες περιστρεφόμενες σκηνές. Η υλοποίηση της παράστασης φέρνει τον Γουίλσον στο Μέγαρο πολύ νωρίτερα από την πρεμιέρα της: Επί ένα μήνα, μαζί με την ομάδα του δουλεύει ακατάπαυστα και κεκλεισμένων των θυρών για μια παραγωγή που ανεβαίνει στο Μέγαρο για πέντε βράδια σε παγκόσμια πρεμιέρα.

Ο Γερμανός σκηνοθέτης Μίχαελ Χάμπε – με πλούσια θητεία στα λυρικά θέατρα της πατρίδας του – φτάνει για τρίτη φορά στην Αθήνα προκειμένου να σκηνοθετήσει ένα από τα πιο φιλόδοξα οπερατικά εγχειρήματα που έχει επιχειρήσει το Μέγαρο, μέχρι στιγμής. Ο Χάμπε καταπιάνεται με το αριστούργημα του Ρίχαρντ Στράους και καταφέρνει να το αποτυπώσει με περισσή ευρηματικότητα. «Η γυναίκα δίχως σκιά» ανεβαίνει σε πρώτη πανελλήνια παρουσίαση στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης και πάλι στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας. Στους βασικούς ρόλους βλέπουμε διακεκριμένους μονωδούς διεθνούς ακτινοβολίας, όπως η Ίνγκα Νίλσεν και ο Ρόλαντ Χάμιλτον.

Η προσθήκη μιας αίθουσας πολλαπλών χρήσεων στη φαρέτρα εγκαταστάσεων του Μεγάρου συμπίπτει με μια σημαντική πρόσκληση: Ο Αυστριακός πιανίστας Πάουλ Μπαντούρα- Σκόντα – μια ακτινοβόλα προσωπικότητα της διεθνούς κλασικής σκηνής – ερμηνεύει σονάτες για πιάνο του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν με το πάθος και τον συναισθηματισμό που τον διακρίνει. Είναι η πέμπτη επίσκεψη του στο Μέγαρο Μουσικής.

Υπό τη διεύθυνση του διάσημου Ιταλού μαέστρου Ρικάρντο Μούτι, η Φιλαρμονική Oρχήστρα της Σκάλας του Μιλάνου έρχεται στην Αθήνα για να εγκαινιάσει την αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη». Πέντε χρόνια μετά την τελευταία του εμφάνιση στην Αθήνα – και έχοντας μόλις επιστρέψει από μια θριαμβευτική περιοδεία στην Άπω Ανατολή – το φημισμένο σχήμα δίνει δύο συναυλίες με διαφορετικό πρόγραμμα. Στην πρώτη ερμηνεύει Χάιδν, Σούμπερτ και Ντβόρζακ ενώ την επόμενη βραδιά παρουσιάζει το κονσέρτο για φλάουτο και ορχήστρα KV 314 του Μότσαρτ. Ο Μούτι δηλώνει ενθουσιασμένος με τη νέα αίθουσα προτρέποντας σε συνεργασία του Μεγάρου με την Σκάλα του Μιλάνου.

Περισσότερα από 2000 δελτία εισόδου εξαντλούνται σε μισή ώρα κι όχι τυχαία. Ο σούπερ σταρ της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής, ο Ολλανδός Ρεμ Κούλχαας δημιουργεί ουρές συναυλιακής κατάστασης στην Βασιλίσσης Σοφίας από τη νέα γενιά Ελλήνων αρχιτεκτόνων (και όχι μόνο) που σπεύδει να τον δει. Ως γνήσιος σούπερ σταρ στο τέλος της ομιλίας του ο Κούλχαας δέχεται να υπογράψει μέχρι και αυτόγραφα. Αυτή είναι η πρώτη μιας σειράς διαλέξεων του Μεγάρου που έχουν αφήσει εποχή. Αρκεί να υπενθυμίσουμε την άφιξη του Πάολο Κοέλιο, των mega αρχιτεκτόνων Ζάζα Χαντίντ και Μπερνάρ Τσουμί, του ριζοσπάστη συγγραφέα Μισέλ Ούελμπεκ, του κορυφαίου καθηγητή Καρδιολογίας Μαγκντί Γιακούμπ, του πολυσχιδούς Ιρβιν Γιάλομ, του εικαστικού Γιάννη Κουνέλη, του συγγραφέα Ορχάν Παμούκ. Συγκινησιακά φορτισμένο και το αφιέρωμα στη μνήμη του Θόδωρου Αγγελόπουλου, λίγους μήνες μετά το θάνατο του.

Με μια όπερα-ορόσημο για τον 20ό αιώνα, τη «Λούλου» του Άλμπαν Μπεργκ, το Μέγαρο Μουσικής σημειώνει μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της ιστορίας του. Την δίπρακτη όπερα του Άλαν Μπεργκ – βασισμένη στα δράματα του Φρανκ Βέντεκιντ – παραλαμβάνει με τόλμη ο Γερμανός σκηνοθέτης Αϊκε Γκραμς, γνωστός και από τις συνεργασίες του με την Λυρική Σκηνή. Κι ευτυχεί στον ομώνυμο ρόλο να έχει την Μάρλις Πέτερσεν, μια σοπράνο διεθνούς ακτινοβολίας, ταυτισμένη με τη μοιραία Λούλου. Στην παράσταση συμμετέχει η Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας της Πράγας που διευθύνει ο Νίκος Τσούχλος – σημερινός διευθυντής του Ωδείου Αθηνών.

Έχουν περάσει τρία χρόνια από την μεγάλη αποδοχή που γνώρισε η «Γυναίκα χωρίς σκιά», και ο έμπειρος Μίχαελ Χάμπε επιστρέφει για ν’ ανεβάσει την τελευταία και δημοφιλέστερη όπερα του Μότσαρτ. Παντρεύοντας ένα πολυεθνικό team ερμηνευτών και συντελεστών, ο Χάμπε ικανοποιεί απολύτως τις προσδοκίες για ένα χορταστικό, ευφρόσυνο και συγκινητικό οικογενειακό θέαμα που αναδεικνύει τη μουσική ιδιοφυΐα του Μότσαρτ.

Πέντε χρόνια μετά την πρώτη του εμφάνιση στην Ελλάδα, στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας – όπου έγινε δεκτός με επευφημίες – ο Άκραμ Καν επιστρέφει κι αρχίζει να πλέκει τους στενούς δεσμούς του με το ελληνικό κοινό. Την ίδια χρονιά, που βραβεύεται με το Εθνικό Βραβείο Χορού και αποθεώνεται στο Λονδίνο για το έργο του «Zero degrees», ο Καν συνεργάζεται με τον συνθέτη Στιβ Ράιχ σε μια συμπαραγωγή του OMMA με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Κέντρων Συμφωνικής Μουσικής. Επί σκηνής και η διάσημη βρετανική ορχήστρα London Sinfonietta.

19. Οκτώβριος 2007: Ο Κρίστοφερ Χόκγκουντ διευθύνει την Καμεράτα

Μια ξεχωριστή συνάντηση και μια ιδιαίτερη στιγμή για την Καμεράτα αποτελεί η συναυλία όπου ο Κρίστοφερ Χόγκγουντ, ανεβαίνει στο πόντιουμ. Ο διάσημος Βρετανός αρχιμουσικός και ιδρυτής της Ακαδημίας Παλαιάς Μουσικής διευθύνει την Καμεράτα σε έργα Χάιντν και Μπετόβεν. Έχοντας, μάλιστα, ως σολίστ (στο εκκλησιαστικό όργανο) τον αγαπημένο του αθηναϊκού κοινού Νίκολας Κύναστον. Η ίδρυση της Καμεράτας το 1991 υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του αρχιμουσικού Αλέξανδρου Μυράτ σηματοδότησε τη δημιουργία ενός μουσικού συνόλου υψηλού επιπέδου. Στο πέρασμα των χρόνων, επικεφαλής της στέφθηκε επίσης, ο σερ Νέβιλ Μάρρινερ, ο Κρίστοφερ-Ουώρρεν Γκρην, πριν την παραλάβει και την απογειώσει ο Γιώργος Πέτρου.

Οι… ιπτάμενοι Ολλανδοί – που αποτελούν ίσως το πιο αγαπημένο ευρωπαϊκό σχήμα χορού των Αθηναίων – προσγειώνονται για πρώτη φορά στην πόλη το 2008. Έκτοτε αναπτύσσουν μια πολύ ισχυρή σχέση με το Μέγαρο Μουσικής∙ τέτοια που το επισκέπτονται ανά διετία. Η ομάδα του κορυφαίου Γίρι Κίλιαν κάνει το, εδώ, ντεμπούτο της, αφού ο τελευταίος έχει αποχωρήσει από την καλλιτεχνική διεύθυνση. Ωστόσο, τον κουβαλούν μαζί τους. Παρουσιάζουν δύο χορογραφίες: Την «Silent Screen» του Βρετανού Πολ Λάιτφουτ και της Ισπανίδας Σολ Λεόν και το «Toss of a Dice» του Κίλιαν. Ήταν η μοναδική φορά που δεν ξεπούλησαν άμα τη ανακοίνωση της άφιξης τους.

Το παιδί θαύμα της σκηνής του Σικάγο, ο επίλεκτος του Μάιλς Ντέιβις, ο βραβευμένος με ‘Οσκαρ και 12 Grammys, ο Χέρμπι Χάνκοκ πετάει για την Αθήνα. Με πενήντα χρόνια λαμπρής καριέρας ‘στην πλάτη’, βρίσκεται για δυόμισι ώρες στη σκηνή της Αίθουσας των Φίλων της Μουσικής αυτοσχεδιάζοντας με το Σεξτέτο του, πάνω σε κομμάτια από τις τελευταίες δισκογραφικές δουλειές αλλά και παλαιότερες επιτυχίες του που έχουν γίνει πια κλασσικές. Αναμενόμενο τα εισιτήρια για την συναυλία του να εξαντληθούν εν ριπή οφθαλμού.

Ένας από τους μεγαλύτερους σταρ του οπερατικού στερεώματος, ο Γερμανός Γιόνας Κάουφμαν έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ερμηνεύοντας άριες του Ζορζ Μπιζέ, του Ρίχαρντ Βάγκνερ, του Τζάκομο Πουτσίνι, του Φρίντριχ φον Φλότοβ και του Ζυλ Μασνέ. Σε συνοδεία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών με μαέστρο τον Μίκαελ Γκίτλερ ο, για πολλούς διάδοχος του Παβαρότι, σκορπά τον ενθουσιασμό στο αθηναϊκό κοινό – ανανεώνοντας έκτοτε το ραντεβού μαζί του.

Ο ζωντανός θρύλος της κιθάρας, ο τιμημένος με Grammy Τζον Γουίλιαμς επιστρέφει στην Ελλάδα στα 68 του χρόνια σε ένα ρεσιτάλ που γίνεται sold out σε μερικές ημέρες. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο μαθητής του Αντρές Σεγκόβια εμφανίζεται στην χώρα μας. Απεναντίας, τόσο οι δεσμοί του με τους Έλληνες καλλιτέχνες όσο και η τακτικότητα των επισκέψεων του, τον έχουν καταστήσει πολύ αγαπημένο του αθηναϊκού κοινού. Στη συναυλία του διατρέχει πολλά είδη – ερμηνεύει μπαρόκ συνθέσεις των Βιβάλντι και Ντ. Σκαρλάτι, κομψά και ποιητικά έργα του Γρανάδος και του Αλμπένιθ, δεξιοτεχνικά ρομαντικά του Μπάριος, κινηματογραφικές μουσικές του Μορικόνε και του Μάιερς – και καταχειροκροτείται.

Το αδιαχώρητο σημειώνεται κατά το πρώτο κάλεσμα στον κήπο του Μεγάρου. Περί τους 4.000 Αθηναίους κατασκηνώνουν στο γκαζόν για να παρακολουθήσουν την απευθείας μετάδοση συναυλία της Φιλαρμονικής της Βιέννης υπό τη διεύθυνση του Ρικάρντο Μούτι – που την ίδια ώρα παρουσιαζόταν στην κατάμεστη από 2.000 θεατές αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης». Έργα Μότσαρτ, Σούμπερτ και Τσαϊκόφκσι εγκαινιάζουν την λειτουργία του συναυλιακού, πια, κήπου και μαζί μια νέα εποχή για τις καλοκαιρινές εκδηλώσεις του Μεγάρου.

Μια ντίβα της διεθνούς οπερατικής σκηνής εμφανίζεται για πρώτη φορά στο Μέγαρο Μουσικής. Η αμερικανίδα Ρενέ Φλέμινγκ – μια σύγχρονη Μαρία Κάλλας – δίνει το παρών στις εκδηλώσεις της σειράς «Μεγάλες λυρικές φωνές της εποχής μας» σε ένα πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα που αναδεικνύει την απίστευτη γκάμα της φωνής της και την χαρακτηριστική σκηνική της άνεση: Τραγούδια και άριες των Ρίχαρντ Στράους, Ζυλ Μασνέ, Αντονίν Ντβόρζακ, Φραντς Λέχαρ, Τζιάκομο Πουτσίνι και Ρικκάρντο Τσαντονάι. Στη αξέχαστη βραδιά την συνοδεύει η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών υπό την διεύθυνση του Κρίστιαν Γέρβι.

Μια συναυλία-σταθμός για το κοινό της τζαζ είναι η άφιξη του θρυλικού διδύμου Κορία και Μπάρτον. Από τους σημαντικότερους πιανίστες της γενιάς του ’60 κι ένας από τους παραγωγικότερους συνθέτες των ημερών μας ο Κορία, αυτοδίδακτος βιμπραφωνίστας και κορυφαία μορφή της τζαζ ο Μπάρτον, συναντήθηκαν για πρώτη φορά το 1972 κι έκτοτε συνεργάζονται σε σταθερή βάση ανανεώνοντας το ρεπερτόριό τους, προσθέτοντας στην κοινή δισκογραφία τους νέες ηχογραφήσεις και πραγματοποιώντας συναυλίες ως ντουέτο. Ως τέτοιο έρχονται στην Αθήνα ερμηνεύοντας κομμάτια από το πλούσιο ρεπερτόριο της κοινής πορείας τους καθώς και νεότερα, διασκευές στους Μονκ, Γκιλέσπι και Βάιλ, Γκετζ και Λένον.
Η επιστροφή του Τσικ Κορία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών είχε προγραμματιστεί για το 2020 – εκδήλωση που ακυρώθηκε λόγω της πανδημίας. Δυστυχώς, πριν από τρεις μήνες, μια σπάνια μορφή καρκίνου σίγασε για πάντα το απαράμιλλο ταλέντο του.

Μόλις έχει αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση της Καμεράτας και ο Γιώργος Πέτρου κάνει τη διαφορά. Θιασώτης του έργου του Χαίντελ, ο διεθνής αρχιμουσικός παρουσιάζει την όπερα «Alessandro». Είχε προηγηθεί η πρώτη ηχογράφηση του έργου από την Καμεράτα σαρώνοντας σε διακρίσεις και θερμές κριτικές. Πολλά υποσχόμενο και το ανέβασμα της, αφού εκτός από τον Γιώργο Πέτρου στη μουσική διεύθυνση της ορχήστρας, την σκηνοθεσία της αναλαμβάνει η Αμερικανίδα Λουσίντα Τσάιλντς. Μια ακροβασία ανάμεσα στην αισθητική του μπαρόκ και των ασπρόμαυρων αμερικάνικων ταινιών του ΄30, με πρωταγωνιστή τον πολύφημο τενόρο Μαξ Εμάνουελ Σένσιτς στο ρόλο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Αναφέροντας απλώς τα ονόματα αυτών των δύο χορευτών -πόσω μάλλον αυτών των χορευτών σε σκηνική σύμπραξη – είναι αρκετό για να αφουγκραστεί κανείς την ιδιαιτερότητα του θεάματος. Η Σιλβί Γκιλέμ και ο Άκραμ Καν ανταλλάσσουν και παντρεύουν στοιχεία από τον κλασικό χορό κατάκ και το μπαλέτο με έναν απλό αλλά δημιουργικό και άκρως δυναμικό τρόπο. Το «Sacred Monsters» αναδεικνύεται σε, υψηλών συγκινήσεων και ατμόσφαιρας, συνάντηση όπου η κινησιολογική ταυτότητα του καθενός από τους δύο δημιουργούς είναι ορατή και την ίδια ώρα υποκλίνεται στην ταυτότητα του άλλου.

Ήδη συχνός επισκέπτης του Μεγάρου κι ενώ η φήμη από την Ρωσία τον ακολουθεί με πάταγο, ο Θεόδωρος Κουρεντζής επιστρέφει στην Αθήνα με το σύνολο του, την ορχήστρα δωματίου Aeterna. Παρουσιάζει ένα πρόγραμμα – – το πρώτο σε παραγωγή Μεγάρου – που τόσο το κοινό της Ρωσίας όσο και της Αγγλίας (όπου έχει ήδη ταξιδέψει) επευφημεί. Δύο συγκλονιστικά έργα του μπαρόκ ρεύματος: Την όπερα «Διδώ και Αινείας» του Χένρι Πέρσελ και το «Dixit Dominus», ένα από τα ομορφότερα έργα εκκλησιαστικής μουσικής του Χέντελ, που, στην κατά Aeterna, ριζοσπαστική εκδοχή τους χαρακτηρίζονται ως η «καλύτερη μπαρόκ συναυλία που δόθηκε ποτέ».

Τα επετειακά κονσέρτα της Φιλαρμονικής του Βερολίνου – σε ανάμνηση της ίδρυσης της την Πρωτομαγιά του 1882 – ήταν πάντα ένα γεγονός διεθνούς ακτινοβολίας. Κι ενώ η ιστορική ορχήστρα είχε ξαναβρεθεί στο Μέγαρο Μουσικής με άλλες αφορμές, αυτή είναι η πρώτη φορά που το κάνει ανήμερα Πρωτομαγιάς με μια συναυλία – σημείο αναφοράς: Το διάσημο μουσικό σύνολο διευθύνει ο βρετανός αρχιμουσικός Σερ Σάιμον Ρατλ με σολίστ τον «δικό μας» Λεωνίδα Καβάκο. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την εισαγωγή από την όπερα Σεμίραμις του Ροσίνι, το δεξιοτεχνικό κοντσέρτο για βιολί, έργο 47 του φινλανδού συνθέτη Γιαν Σιμπέλιους και την συμφωνία αρ. 3, έργο 97 του Ρόμπερτ Σούμαν. Περιττό να σημειωθεί πως η παράσταση γίνεται sold out από τις πρώτες ώρες της προπώλησης εισιτηρίων.

Ένας δεξιοτέχνης με σπάνια καλλιτεχνική ποιότητα που κρατά με την ίδια άνεση το δοξάρι του βιολιού όπως και την μπαγκέτα του μαέστρου. Μια από τις διεθνώς αναγνωρισμένες ευρωπαϊκές ορχήστρες του 21ου αιώνα. Η συνάντηση ανάμεσα στον Λεωνίδα Καβάκο και την Φιλαρμονική της Γαλλικής Ραδιοφωνίας είναι σπάνια. Ο Καβάκος ερμηνεύει ως σολίστ το αριστουργηματικό τρίτο κοντσέρτο για βιολί του Μότσαρτ και διευθύνει ως μαέστρος το έργο «Berceuse élégiaque» του Μπουζόνι και τις «Εικόνες από μια έκθεση του Μούσοργκσκι» (σε ενορχήστρωση Ραβέλ).