MIRfestival 20|21: Το Διεθνές Φεστιβάλ Σύγχρονης Τέχνης, δίνει ανάσες ελευθερίας στην Αθήνα

Τα τελευταία δώδεκα χρόνια το MIRfestival ανοίγει τα μάτια και τις αισθήσεις με καλλιτεχνικά πρότζεκτ ευρηματικά και συναρπαστικά. Ανακατευθύνει το βλέμμα μας σε απρόσμενους χώρους αποκαλύπτοντας πλευρές της πόλης που δεν είχαμε δει, δημιουργικές δυνάμεις που δεν ξέραμε ότι υπάρχουν, μορφές των παραστατικών τεχνών που δεν φανταζόμασταν ότι μπορούν να υπάρξουν.

To MIR σαν ένας μικρός διαστημικός σταθμός σε ένα παράλληλο σύμπαν φέρνει μαζί του μοναδικά καλλιτεχνικά πρότζεκτ από τον χώρο όπου η περιπέτεια ανάμεσα στη σκηνή, στην εικόνα, στον ήχο, στους ερμηνευτές, στους «θεατές», στις ιδέες, στην πόλη και στους πολίτες ανοίγει καινούργιους ορίζοντες και γεννά το νέο στις παραστατικές τέχνες. Κι ακόμα φέρνει στο φως μυστικές δραματουργίες, κρυμμένες δυνάμεις, γοητευτικές και αόρατες ιστορίες των πολιτών της Αθήνας αλλά και του κόσμου, και αναδεικνύει την ανάγκη για μια επανατοποθέτηση καθώς το βλέμμα των καλλιτεχνών ατενίζει την πραγματικότητα και τη μεταμορφώνει.

Το MIR προσκαλεί Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες με όραμα και άποψη, να δουν και να φωτίσουν τη ζωή μας με τον δικό τους τρόπο, πρεσβεύοντας ότι η σύγχρονη τέχνη δεν είναι κάτι απόμακρο που δεν μας αφορά, αλλά, αντίθετα, κάτι που μας αφορά βαθιά, μια γενεσιουργός δύναμη που πρέπει να την εμπιστευτούμε. Σήμερα περισσότερο από ποτέ, καθώς προσπαθούμε να ξανασταθούμε όρθιοι μετά τον ανείπωτο κλυδωνισμό της πανδημίας.

Το MIRfestival 20|21, το 7ο κατά σειρά, έρχεται πάλι στην πόλη, για πρώτη φορά στην καρδιά του καλοκαιριού: 28 Ιουνίου–4 Ιουλίου

Τα εννέα έργα του προγράμματος που έχει επιμεληθεί η ιδρύτρια και καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ Χριστιάνα Γαλανοπούλου συνδέονται με υπόγειες θεματικές συγγένειες.

«Στις συνθήκες απόλυτης στέρησης που βιώσαμε, στέρησης της εγγύτητας, της ελευθερίας, του οξυγόνου, πολλοί από εμάς συνειδητοποίησαν τη βαρύτητα της πολιτικής έννοιας της ελευθερίας μέσα σε συνθήκες λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος, όπου οι πολίτες έχουν παραχωρήσει οικειοθελώς το δικαίωμα αποφάσεων που μπορεί και να τη θέσουν υπό αμφισβήτηση. Το MIR ήταν πάντα ένας χώρος ελευθερίας, ένας χώρος αναπνοής της καλλιτεχνικής δημιουργίας όπου καλλιτέχνες και θεατές μοιράζονται οράματα του κόσμου και της πραγματικότητας πρόθυμοι να βάλουν ερωτηματικά, να εκτοξευθούν σε νέους ορίζοντες και να δουν νέες πραγματικότητες να ανατέλλουν.

Τα έργα που επιλέχθηκαν για το φετινό πρόγραμμα γεννήθηκαν μέσα στη συνθήκη της αποστέρησης της ελευθερίας, και γι’ αυτό έχουν την ποιότητα της κραυγής. Ανοίγουν ένα χώρο για να κατοικήσει η ασίγαστη δίψα, η διεκδίκηση, η ανάγκη για ζωτικό οξυγόνο. Στον πυρήνα της ύπαρξής τους υπάρχει η ανάγκη επανανάγνωσης της έννοιας της ουτοπίας, η ανάγκη για πίστη σε ένα μέλλον, η ανάγκη για εγγύτητα και ανθρώπινη επαφή. Είναι ανάσες ελευθερίας, διεκδικήσεις δημοκρατίας, θρήνος για όσα χάσαμε ανεπιστρεπτί και ελεγείες για την άγρια χαρά της αναχώρησης. Στις 28 Ιουνίου 2021 το MIR 20|21 εκτινάσσεται προς το αναπόδραστο μέλλον.»

Οι παραστάσεις θα γίνουν σε ανοιχτούς χώρους με κοινό, σύμφωνα με τα πρωτόκολλα που θα ισχύουν. Οι χώροι των παραστάσεων θα ανακοινωθούν σύντομα.

Εννέα καλλιτεχνικά πρότζεκτ ανοίγουν τη χαραμάδα από την οποία το MIR κρυφοκοιτάζει το μέλλον των παραστατικών τεχνών. Έξι από αυτά κάνουν την παγκόσμια πρεμιέρα τους και έχουν γίνει ειδικά για το MIR.

Το MIR 20|21 ξεκινά με ένα έργο εμπειρία και ταξίδι, ένα πυροτέχνημα ελευθερίας: το Anubi III των Ζapruder. Οι Zapruder από την Ιταλία είκοσι χρόνια τώρα ανατρέπουν τους κανόνες της περφόρμανς και του σινεμά. Το Anubi III μας μεταφέρει σε έναν ανοιχτό μεγάλο χώρο όπου μοτοσικλετιστές μοιράζονται την ενέργεια που φέρουν με το κοινό πριν ξεκινήσουν για την περιπέτεια. Τιθασεύοντας τον θόρυβο των μηχανών τους αναπαράγουν ένα μουσικό κομμάτι μόνο για μας. Το Anubi III είναι μια περφόρμανς με μοτοσικλέτες moto-cross ή μάλλον μια παράδοξη συναυλία με τις μηχανές σε ρόλο τραγουδιστών και σε συνθήκη κινηματογραφικού γυρίσματος• ένας χορός της ζωής, ένας ύμνος στην αναχώρηση, την ελευθερία και την αναζήτηση της περιπέτειας. Μια αλληγορία για το να ξεκινάς πάλι από την αρχή…

Χορογραφική καλλιτέχνις με πολύ ιδιαίτερο στίγμα, με μια δική της γλώσσα και γραφή και διεθνή παρουσία, η Γαλλίδα Nina Santes ταράζει τα νερά με κάθε νέα της περφόρμανς. Στο (Though a silent orchestra they were full of) Elegies, σε ένα τοπίο μαγικό, μέσα στη φύση, σε έναν τόπο που συνδέεται με την ουτοπία, την απώλεια και το όνειρο, ένα παιδί θέτει ερωτήματα για την απόσταση και την εγγύτητα, για την αίσθηση απώλειας κατά την περίοδο της πανδημίας και για το μέλλον που ονειρευόμαστε. Δεν πρόκειται για μια χορογραφική πρόταση, αλλά για μια περφόρμανς με ένα παιδί και τρεις ενήλικες τραγουδιστές, η οποία θα απευθύνεται κάθε φορά σε έναν θεατή (ή σε μια οικογένεια) δημιουργώντας ένα προσωπικό σύμπαν συνάντησης με το έργο και με τον εαυτό μας.
Η περφόρμανς (Though a silent orchestra they were full of) Elegies της Nina Santes είναι ένα έργο που γίνεται ειδικά για το MIR κατόπιν ανάθεσης και κάνει στην Αθήνα την παγκόσμια πρεμιέρα του. Πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού δικτύου Festivals of the Future (Creative Europe). Τα πέντε φεστιβάλ-εταίροι του δικτύου ανέθεσαν στο διάστημα της πανδημίας πέντε έργα με κοινή επιμελητική προσέγγιση γύρω από το ερώτημα «πόσο κοντά μπορούμε να βρισκόμαστε αν και είμαστε μακριά».

Ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Αντώνης Αντωνόπουλος έγινε γνωστός από τη συνεργασία του με τους Vasistas αλλά και χάρις στις δύο πρόσφατες παραστάσεις του που προκάλεσαν αίσθηση στο κοινό της Αθήνας. Για το MIR θα σκηνοθετήσει την Ουτοπία. Το έργο βασίζεται στο εμβληματικό κείμενο του Thomas More, όμως εδώ τον μη τόπο αντικαθιστά ο άνθρωπος, τον οποίο το βλέμμα του σκηνοθέτη μετατρέπει σε τόπο ιδανικό. Χορευτικά μοτίβα από κλασικά μιούζικαλ και ποπ βίντεο κλιπ, αντανακλάσεις σε κάτοπτρα και καθρέφτες, ένας κόσμος «από το ίδιο υλικό που είναι φτιαγμένα και τα όνειρα» είναι ο τόπος όπου οι τρεις ερμηνευτές κατασκευάζουν την προσωπική τους Ουτοπία, έναν θαυμαστό καινούργιο κόσμο, τέλειο και κοινό. Έχοντας ήδη στο ενεργητικό του τρεις σκηνοθεσίες, ο Αντώνης Αντωνόπουλος συνεχίζει να μας αποκαλύπτει ένα σύμπαν σχεδόν μπεκετικό, που κατοικείται από πλάσματα στα όρια του ανθρώπινου, ένα σύμπαν ευθραυστότητας, ονείρου και προσωπικής τελετουργίας. Η παράσταση θα γίνει σε έναν χώρο που συνδέεται με τη μεγαλύτερη αναζήτηση της ουτοπίας στην ιστορία της ανθρωπότητας, και με την πιο σημαντική ουτοπική σύλληψη όλων των αιώνων.

Το Rave to lament εμπνέεται από την κουλτούρα του rave για να μιλήσει για τις βαθιές πολιτικές αλλαγές της εποχής μας. Η Κατερίνα Ανδρέου με μόλις τρία έργα έχει κατακτήσει τις διεθνείς σκηνές. Αυτό που κάνει το έργο της μοναδικό δεν είναι μόνο η δύναμη της χορογραφικής της γλώσσας που ενσωματώνει υλικό από χορούς του δρόμου ή της νεανικής κουλτούρας, είναι και η προσωπική κατάθεση μιας πολιτικά συνειδητής θεώρησης του κόσμου. Το Rave to lament είναι η αναζήτηση της ιστορίας μιας χαμένης υπόθεσης, ένα ντοκιμαντέρ που χορεύεται, μια αφήγηση για κάτι μυθικό και μυστικό. Είναι ένας χορός-μοιρολόι που τελικά αποσπάται από έναν τετελεσμένο «θάνατο» και επεκτείνεται στον χρόνο. Ένας χορός κατάλληλος για την εποχή της παγκόσμιας θλίψης, που πενθεί την απώλεια της πολιτιστικής ζωής, τη φρίκη της πολιτικής, την καταστροφή του περιβάλλοντος, αλλά και τους καθημερινούς αγώνες. Ένας θρήνος του τώρα που ξεκινά από το παρελθόν και πενθεί ένα χαμένο μέλλον. Το έργο πραγματοποιείται κατόπιν ανάθεσης από το MIR στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού δικτύου Festivals of the Future (Creative Europe) και θα κάνει την παγκόσμια πρεμιέρα του στην Αθήνα.

Η Ιταλίδα Sara Leghissa συνδέει ανθρώπους και κοινότητες, ερευνά τις μεταβάσεις και τα όρια, και χρησιμοποιεί ως υλικά αυτά που βρίσκονται γύρω της και τα μεγάλα της ερωτήματα για το τι θεωρούμε δεδομένο. Συχνά τη βρίσκουμε να δημιουργεί στον δημόσιο χώρο, να εργάζεται πάνω στις αφηγήσεις και τις συζητήσεις των περιοίκων και των περαστικών, αλλά και να τις διαμορφώνει με τις παρεμβάσεις της. Στο Will you marry me? κατασκευάζει μια περφόρμανς με λέξεις, μόνο που οι λέξεις αυτές μεταμορφώνονται σε εικόνα μέσα στο περιβάλλον και διαταράσσουν τη ζωή της πόλης. Σε δυο σημεία της Αθήνας, περαστικοί και θεατές θα γίνουν μάρτυρες ενός έργου που θα τους θέσει πολλά ερωτηματικά.

Η Roza Moshtaghi είναι Ιρανή καλλιτέχνις που ζει στη Νορβηγία και εργάζεται τόσο στη χώρα της όσο και στο εξωτερικό. Το φάσμα των δημιουργικών της ταλέντων είναι πολύπλευρο και η πλούσια πολιτιστική της καταγωγή με στοιχεία από την Ανατολή και τη Δύση κάνει το έργο της ακόμα πιο ενδιαφέρον. Το Only Forever είναι μια παράξενη συνθήκη διαπερατότητας, όπου οι δύο πλευρές διαρκώς συναντιούνται. Είναι μια περφόρμανς από το μέλλον, και χορεύεται από περφόρμερ που κατοικούν στο αμφίθυμο και το αμφίβολο, ακόμα κι όταν πρόκειται για την ταυτότητα της δημιουργίας τους.

Οι δρόμοι του MIR και της Αγνής Παπαδέλη-Ρωσσέτου έχουν διασταυρωθεί ξανά. Ξεχωριστή χορογραφική καλλιτέχνις και ερμηνεύτρια λεπτεπίλεπτων ποιοτήτων, επανέρχεται στο MIR με το νέο έργο της Ένας πολύ ειρηνιρικός ωκεανός στο οποίο ανιχνεύει την ανεξέλεγκτη δύναμη της πραγματικότητας που δραπετεύει από μια ρωγμή. Διαρρηγνύοντας τη φαινομενικά τέλεια επιφάνεια διαφαίνεται η κρυμμένη, συσπασμένη και διαταραγμένη πραγματικότητα, η ασθένεια, το πρόβλημα, το τραύμα. Το έργο ξεδιπλώνει με θράσος στο δημόσιο βλέμμα αυτό που με νύχια και με δόντια προσπαθούμε να κρατάμε ιδιωτικό, το σημείο όπου μια σύσπαση διαταράσσει τη ροή και μας αφήνει έκθετους.

Η Φωτεινή Σταματελοπούλου επανέρχεται στο MIR με την περφόρμανς Too Much βασισμένη στην κινητική γλώσσα του breakdance και την ιδέα ότι η «γενιά των Millennials» προτιμά να διαφεύγει σε νέους εικονικούς χώρους αντί να αποζητά την ανθρώπινη επαφή. Διερευνώντας το ζήτημα του ενδιάμεσου χώρου και της εγγύτητας, ή μάλλον της αδυναμίας διαχείρισης της εγγύτητας από τη γενιά της, η millennial χορογράφος αρθρώνει τον δικό της λόγο πάνω στη διεκδίκηση του χώρου και της ελευθερίας. Επιλέγει να δημιουργήσει μια εκφραστική γλώσσα με αφετηρία διάφορους λεκτικούς, εικονικούς και σωματικούς κώδικες, και να τη μοιραστεί μαζί μας σε μια συνθήκη «dance-battle» ανάμεσα στις δύο περφόρμερ, σε ένα περιβάλλον που ενεργοποιείται από ένα υβριδικό μουσικό dj set. Το Too Much είναι ένας χορός για την ανάγκη και τον φόβο της εγγύτητας σε μια εποχή που η μάχη ανάμεσα στα δύο παραμένει αμφίρροπη.

Η Γιώτα Αργυροπούλου έχει διαγράψει ήδη μια πορεία στον χώρο του θεάτρου. Διερευνώντας νέες καλλιτεχνικές πρακτικές δημιουργεί το Alex(a), μια περφόρμανς για την ίδια, έναν έφηβο και την Alexa! Η γνωστή περσόνα της Artificial Intelligence παίρνει τη θέση ενός συνομιλητή σε μια συζήτηση γύρω από την εξέγερση, την αντίσταση, την ανυπακοή και τη διεκδίκηση, με απρόβλεπτες εξελίξεις…

Όλα τα ελληνικά έργα του προγράμματος κάνουν την παγκόσμια πρεμιέρα τους στο MIR. To έργο της Γιώτας Αργυροπούλου παρουσιάζεται στο στάδιο του work in progress.

Οι Nina Santes, Sara Leghissa και Roza Moshtaghi παρουσιάζουν έργα τους ζωντανά για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ενώ οι Zapruder είχαν παρουσιάσει έργο τους για πρώτη φορά στην Ελλάδα στο VideoDance 2004 σε επιμέλεια της Χριστιάνας Γαλανοπούλου.