Aπό τους δρόμους της πόλης, στη σκηνή της Πειραιώς

Είναι Σάββατο βράδυ. Ο dj Amaze είναι πίσω από την κονσόλα του και παίζει hip hop beats στη διαπασών. Μουσική – επαναλαμβάνω – στη διαπασών. Τα φώτα έχουν χαμηλώσει, ο κόσμος έχει συγκεντρωθεί. Κάτι καλό συμβαίνει στην Πειραιώς 260.

Και γίνεται ακόμα καλύτερο, όταν οι χορευτές και οι χορεύτριες, οι breakers όπως τους αποκαλεί ο παρουσιαστής της βραδιάς Sifu, αρχίζουν να κάνουν ζέσταμα πάνω στη σκηνή, να χορεύουν ορμητικά, ο ένας μετά τον άλλον. Δεν παίρνει πάνω από μερικά λεπτά για ν’ αναρωτηθείς: Πόσος καιρός έχει περάσει από τη στιγμή που βρέθηκες σ’ ένα fun περιβάλλον σαν αυτό που, ακόμα και καθισμένη στην καρέκλα σου, σε παρασύρει;

Όλο το προηγούμενο διάστημα – μιλάμε για τους περιορισμούς κυκλοφορίας και επί της ουσίας τους περιορισμούς όλων των εκφάνσεων της ζωής – ο δημόσιος χώρος της πόλης είχε αναδειχθεί στο μοναδικό λειτουργικό κομμάτι της φυσικής παρουσίας ανθρώπων. Μπορεί άναρχα και αυτοσχεδιαστικά, αλλά οι δρόμοι, οι πλατείες και τα πάρκα είχαν γίνει τόπος εκτόνωσης μιας ελεύθερης και διαρκούς βούλησης.

Εντυπωσιακή φιγούρα.

Πριν από εμάς, αυτήν την ενέργεια του δρόμου έχουν αφουγκραστεί εκατομμύρια καλλιτέχνες ανά τον κόσμο, αντλώντας έμπνευση, κουράγιο και δικαίωμα να υπάρχουν από την υπόσταση της δημόσιας σφαίρας. Οι break και hip hop dancers είναι πιθανότατα, μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές ομάδες καλλιτεχνών που αφομοιώνουν την κουλτούρα του δρόμου σε τέχνη.

Προφανώς και η ελληνική παράδοση των breakers δεν είναι αυτόφωτη· παρακολουθεί μια σειρά ερεθισμάτων που προέκυψαν από τις μαύρες, μεταναστευτικές και γενικότερα καταπιεσμένες κοινότητες των Ηνωμένων Πολιτειών τον προηγούμενο αιώνα οι οποίες συναντήθηκαν δημιουργικά στην ελευθερία και την τυχαιότητα του δρόμου. Πάντως, στα, περίπου, 40 χρόνια που αυτό το ρεύμα έχει και ελληνικά χρώματα είναι η πρώτη φορά που συναντάει το δημόσιο βλέμμα – όχι στο δρόμο αλλά πάνω στην σκηνή. Και μάλιστα στον πιο έγκυρο πειραματικό θεσμό παραστατικών τεχνών, το Φεστιβάλ Αθηνών.

Η σημειολογία είναι εντυπωσιακή: Τα σώματα όλων των εκείνων που σμιλεύτηκαν στις ασφάλτους, στα πεζοδρόμια και στο φθαρμένο αστικό εξοπλισμό βρήκαν το δρόμο για τη σκηνή, σε μια περίοδο που όλοι – μα όλοι – συναντηθήκαμε και επανεκτιμήσαμε τη δημόσια σφαίρα.

Στήριξη στο ένα χέρι.

Με αυτά τα μάτια, φτάνεις το Σαββατόβραδο στις κερκίδες της αίθουσας Ε, για να μοιραστείς τον πυρετό τους σε μια one to one μάχη. Δεκαέξι περφόρμερς, επιδίδονται σε διαρκείς ολιγόλεπτους διαγωνισμούς urban dancing, που θα οδηγήσουν στην ανάδειξη του καλύτερου της βραδιάς. Δεκατρία αγόρια και τρεις κοπέλες ρίχνονται στο παρκέ με κάθε πιθανό τρόπο: Οι παλάμες, οι αγκώνες, τα ακροδάχτυλα των ποδιών, η κορυφή του κεφαλιού, ο κορμός, όλα χρησιμοποιούνται ως εργαλεία για να κερδηθεί μια εντυπωσιακή ισορροπία. Άλλοι πιο χορογραφικοί, άλλοι με μεγαλύτερη ακροβατική διάθεση και πιο σύνθετη τεχνική μπαίνουν στο αυτοσχεδιαστικό battle, συγκροτώντας ένα τρομερά ενεργητικό event πάνω στο ρυθμό του ανθρώπινου σώματος.

Νικητής αναδεικνύεται ο Bboy Zoob, κατά κόσμον Παναγιώτης Τσακαλίδης, μετά από 14 χρόνια αληθινής τριβής με τις ποιότητες του δρόμου. Και τον ζηλεύεις. Όχι για τη νίκη του, αλλά γιατί επί μία ώρα (και κάτι) χόρευε μέχρι εξαντλήσεως.

Ο Παναγιώτης Τσακαλίδης πριν αναδειχθεί νικητής.

Με φεστιβαλικούς όρους, τα urban dance contests (την Κυριακή ακολούθησε και δεύτερο με free stylers) στο πλαίσιο της ενότητας «Layers of Street», ήταν μια χειρονομία προσέγγισης ενός δημοφιλούς καλλιτεχνικού ρεύματος που δεν σταματάει να τροφοδοτεί την ποπ κουλτούρα και να παρεισφρέει διακριτικά σε σύγχρονες χορογραφίες. Με όρους ζωής, ήταν μια πρώτη αναγνώριση των δυνατοτήτων και του λεξιλογίου του, κατάφορα παρεξηγημένου και παραγκωνισμένου, δημόσιου χώρου στην Ελλάδα.

Υπό αυτή την έννοια, οι επόμενες διοργανώσεις του «Layers of street» – ναι, ελπίζουμε σ’ αυτές – θα μπορούσαν να επιστρέψουν στο δρόμο της πόλης, όπου και γεννήθηκαν, και να συμβάλλουν στην ανάγκη της αναθεώρησης του.