Ο σκηνοθέτης Νίκος Χατζηπαπάς μάς μιλάει για το project Kaspar Machine

Με παραστάσεις του έχει συμμετάσχει σε πολλά διεθνή φεστιβάλ και Ευρωπαϊκές διοργανώσεις σε Μεγάλη Βρετανία, Πολωνία (Malta Festival), Μπελαρούς, Γαλλία, Ιταλία, Βουλγαρία, Σερβία, Κροατία, Κύπρο, Τουρκία, Αίγυπτο, Ινδία και Κίνα. Επιπλέον έχει τα υλοποιήσει τα Ευρωπαϊκά προγράμματα Helidra (ως leader) και Circus as way of life (ως partner).

Φέτος, ξανά ως leader, υλοποιεί, μέσω της εταιρείας του Labillusions, το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Kaspar Machine», η κορύφωση του οποίου είναι η παράσταση που θα παρουσιαστεί την Παρασκευή 9 & το Σάββατο 10 Ιουλίου 2021 ώρα 21:00, στον Πολυχώρο Λιπασμάτων Δραπετσώνας (Silo), ο οποίος διατίθεται σε καλλιτεχνική δράση για πρώτη φορά.

Η ιδέα του project γεννήθηκε πριν από μερικά χρόνια, όταν το 2003 ανεβάσαμε το έργο του Πέτερ Χάντκε «Κάσπαρ, Εγώ-Είμαι-Μόνο» με τη μορφή θεάματος δρόμου, στο πλαίσιο της συνάντησης θεατρικών μονολόγων σε συμπαραγωγή με την Πολιτιστική Ολυμπιάδα και την υποστήριξη Υπουργείο Πολιτισμού. Για να γράψει τον «Κάσπαρ», ο Χάντκε βασίστηκε στην ιστορία του Κάσπαρ Χάουζερ, του εφήβου που έζησε έγκλειστος σε ένα κελί και δολοφονήθηκε λίγες μέρες μετά την απελευθέρωσή του. Πάντοτε με απασχολούσε το θέμα του εγκλεισμού και το παρόν Ευρωπαϊκό πρόγραμμα μας έδωσε τη δυνατότητα να υλοποιήσουμε το πρότζεκτ Kaspar Machine.

Θα έλεγα με πολύ κόπο, λόγω του ότι η πανδημία δε μας επέτρεψε τις διά ζώσης συναντήσεις και τα ταξίδια στις χώρες των άλλων εταίρων. Οι ζωντανές συναντήσεις αντικαταστάθηκαν από τις διαδικτυακές και με το διάλογο καταφέραμε να φτάσουμε στο αποτέλεσμα που θα παρακολουθήσετε στις 9 και 10 Ιουλίου στα Σιλό.

Το θέαμα Kaspar Machine είναι ένα εικαστικό δρώμενο, μια εγκατάσταση μεγάλης κλίμακας που συνδέει το θέατρο στο δημόσιο χώρο, το χοροθέατρο, την performance και την τεχνολογία. Αφετηρία και βασικό καμβά του θεάματος αποτελούν ορισμένα κείμενα του Aυστριακού συγγραφέα της πρωτοπορίας Πέτερ Χάντκε: ένα μικρό απόσπασμα από το “Βρίζοντας το Κοινό“, ψηφίδες από τον θεατρικό μονόλογο “Κάσπαρ” και αυτούσιο το κείμενο “Κραυγές Βοήθειας“. Τα κείμενα αυτά, κείμενα ‘αγόρευσης’ όπως τα ονομάζει ο συγγραφέας τους, ορίζουν τη σχέση του ηθοποιού με το κοινό ως μετωπική, κάτι που προσιδιάζει στο λαϊκό δρώμενο και στο θέατρο δρόμου.

Το θέαμα εντάσσεται στο ευρύτερο project «Kaspar Machine», μια διακρατική συνεργασία μεταξύ Ελλάδας, Ιταλίας, Πολωνίας και Ρουμανίας με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο πλαίσιο του προγράμματος Creative Europe Culture. Υλοποιείται με την αιγίδα και τη στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, την υποστήριξη της Περιφέρειας Αττικής και του Ιδρύματος ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ. To project στο σύνολό του υλοποιείται από την Καλλιτεχνική Εταιρία Labillusions ως leader και coordinator, την οποία διευθύνω, τους θεατρικούς οργανισμούς Teatro dei Venti (Ιταλία), Teatr Biuro Podrozy (Πολωνία), Fusion of Arts (Ρουμανία), το Κέντρο Αναπτυξιακών Μελετών Prisma (Ελλάδα) και την Helix Action Theatre (Ελλάδα).

Πολύ σημαντική είναι επίσης η υποστήριξη από τον Δήμο Κερατσινίου – Δραπετσώνας, το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, την Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης Μαίρης Βογιατζή Τράγκα και την Επαγγελματική Σχολή Χορού Άννα Πέτροβα – Μάρω Μαρμαρινού.

Στιγμιότυπο από την πρόβα της παράστασης.

Ο προσανατολισμός του project δεν άλλαξε τόσο όσο μπορεί να φανταστεί κάποιος. Μέσα στους προηγούμενους μήνες συνεχίσαμε να δουλεύουμε απερίσπαστα. Το μόνο που άλλαξε είναι το ότι είχαμε μόνο διαδικτυακές συναντήσεις για να συζητήσουμε για την παράσταση και την υλοποίησή της. Ας μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για μία διακρατική συνεργασία τεσσάρων χωρών, οπότε όλοι συνεισφέρουν στο τελικό αποτέλεσμα.
Mετά από την παρουσίασή του στην Αθήνα, το θέαμα θα παρουσιαστεί στην Πολωνία και την Ιταλία και μία μικρότερη εκδοχή του στη Ρουμανία. Κάθε οργανισμός ακολουθεί τη δική του σκηνοθετική γραμμή στην παράσταση που θα γίνει στη χώρα του και γίνεται μία «ανταλλαγή» ηθοποιών.

Ο Πολυχώρος Λιπασμάτων Δραπετσώνας, πιο συγκεκριμένα τα σιλό υαλουργίας, είναι ο ιδανικός χώρος για την πραγματοποίηση της παράστασής μας. Ο χώρος αυτός συνδέει το παρελθόν και το παρόν με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο. Αποτελεί μία φυσική σκηνογραφία για την παράσταση. Τα επιβλητικά σιλό συνεισφέρουν δραματουργικά στην εξέλιξη της υπόθεσης του έργου, που εξελίσσεται σε ένα δυστοπικό χώρο που θυμίζει εργοστάσιο, όπου παράγονται μαζικά οι Κάσπαρ, ανθρώπινοι κλώνοι με σκοπό την καταναγκαστική εργασία.

Περιγράφεται με ακρίβεια στην φράση του Πέτερ Χάντκε: «Δεν υπάρχει άλλος κόσμος εκτός από τον δικό σας. Δεν είστε πια οι επισκέπτες που παρεισέφρησαν. Είστε εσείς το θέμα. Εσείς είστε το επίκεντρο. Ο πυρήνας των λόγων μας».