Γιάννης Κλίνης: Περιμένω να δω κάτι άλλο από τον εαυτό μου

Βράζει ο τόπος. Το νιώθεις σε κάθε κύτταρο σου. Κι όμως όταν φτάνεις στο προβάδικο της Κυψέλης, το αίσθημα του αθηναϊκού πυρετού καταλαγιάζει. Όχι γιατί έχει κλιματισμό – ή, τέλος πάντων, όχι μόνο γι΄αυτό. Αλλά γιατί ο Γιάννης Κλίνης εμφανίζεται πίσω από τη βαριά σιδερένια πόρτα μαζί με τα μισά χαμόγελα που έχει φορέσει και σου έχει φορέσει επί σκηνής.

Η on going εμφάνιση του στην «1821 – Η Επιθεώρηση» του Βεακείου Πειραιά είναι η πιο πρόσφατη υπενθύμιση αυτού του πηγαίου κωμικού ταλέντου. Ο Γιάννης Κλίνης είναι μια από τις λίγες περιπτώσεις στο ελληνικό θέατρο που έχει την ευκολία να βάζει το κοινό στο τσεπάκι του. Ή τουλάχιστον να το κάνει να μοιάζει κάπως εύκολο.

Περίπου το ίδιο κάνει και τώρα: Όταν του ζητάς να φωτογραφηθεί πίσω από τα μουσικά όργανα της πρόβας για το φεστιβαλικό «Σχολείο Γυναικών» σε σκηνοθεσία του Έκτορα Λυγίζου– της έτερης παράστασης που θα εμφανιστεί αυτό το καλοκαίρι. Κι αυτός παίζει όντως τρομπέτα και βιολοντσέλο στο λεπτό. Ok.

Είναι, μάλλον, δύσκολο να κρύψεις ότι έχεις έρθει εδώ και ως φαν του Γιάννη Κλίνη, παραγκωνίζοντας την επιβεβλημένη δημοσιογραφική αντικειμενικότητα. Ίσως, μάλιστα, μετά από τη συνάντηση αυτό το αίσθημα να μεγαλώνει λίγο, αναγνωρίζοντας σ’ αυτόν μια ανεπιτήδευτη συστολή που είναι ωραία να συνομιλεί με το ταλέντο.

Στην πρόβα της παράστασης «Σχολείο Γυναικών» του Μολιέρου που θα ανέβει στο Φεστιβάλ Αθηνών σε σκηνοθεσία Εκτορα Λυγίζου.

Η αλήθεια είναι πως δεν επιδιώκω το δημόσιο λόγο. Λίγο σαν να τα φοβάμαι όλα αυτά. Με τα χρόνια, βέβαια, έχω αρχίσει να εξοικειώνομαι.

Ήμουν ακόμα στη Σχολή Καλών Τεχνών όταν έβαλα τα πρώτα μου ένσημα στο θέατρο. Ήταν μια περιοδεία στην Κρήτη με τον «Αγαπητικό της Βοσκοπούλας». Στη συνέχεια δούλεψα αρκετά στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, όσο φοιτούσα στη σχολή με τον Τάσο Μπαντή.

Ναι, τότε ξεκίνησε να με απασχολεί πολύ η πτυχή της περφόρμανς.

Με την κωμωδία έχω αναπτύξει μια βαθιά σχέση γιατί πηγάζει από τον αντίποδα της, από τη θλίψη και το τραγικό

Πράγματι. Γι’ αυτό και μου αρέσει να τα κάνω όλα μόνος μου. Θέλω να βάφομαι μόνος μου, για παράδειγμα. Αλλά και οι άνθρωποι με τους οποίους συνεργάζομαι χρόνια, ο Δημήτρης Καραντζάς, ο Έκτορας Λυγίζος ζητούν τη γνώμη μου – σαν να μπαίνω στον πιο στενό πυρήνα του δημιουργικού team.

Μα για μένα είναι μεγάλη χαρά να δουλεύω σε παραστάσεις τέτοιας πληρότητας. Πόσω μάλλον μετά από 10 μήνες θεατρικής αποχής να έρχεται ένα καλοκαίρι με «Επιθεώρηση» από τον Δημήτρη Καραντζά και «Σχολείο Γυναικών» από τον Έκτορα Λυγίζο. Δεν θα μπορούσα να είμαι αλλού νομίζω, είναι πραγματική ευλογία.

«Ανήκω εκεί που μπορώ να δημιουργήσω. Μέχρι στιγμής, αυτό καλύπτεται από το θέατρο» παραδέχεται ο Γιάννης Κλίνης.

Έχω κάνει μόνο κάποιες περφόρμανς στη Θεσσαλονίκη. Και μόνο σε αυτό το πλαίσιο θα δοκίμαζα κάτι, έναν performative μονόλογο όπου θα διαχειρίζομαι τον εαυτό μου. Άλλη καούρα δεν έχω ακόμα. Μοιάζει το όραμα των παιδιών (Καραντζά και Λυγίζου) να μου είναι αρκετό για να το υπηρετήσω. Πλέον, είμαστε μια οικογένεια και τους εμπιστεύομαι πραγματικά.

Νομίζω πως έχω.

Δεν έχω καμία φιλοδοξία, δεν προσδοκώ κάτι και δεν πρόκειται να κυνηγήσω πράγματα που μοιάζουν έξω από μένα

Θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο. Ο Έκτορας, λόγου χάρη, είχε καταθέσει μια άλλη πρόταση στο Φεστιβάλ Αθηνών και τελικά ανέλαβε να ανεβάσει Μολιέρο. Πάντως, με την κωμωδία έχω αναπτύξει μια βαθιά σχέση γιατί πηγάζει από τον αντίποδα της, από τη θλίψη και το τραγικό της. Κι αυτό με συγκινεί με περισσότερο.

Ανήκω εκεί που μπορώ να δημιουργήσω. Μέχρι στιγμής, αυτό καλύπτεται από το θέατρο. Το θέατρο μου καλύπτει πάρα πολλά πράγματα. Την ανάγκη μου να παίξω, να τραγουδήσω, να χορέψω, να επέμβω εικαστικά στα ρούχα ή στο μακιγιάζ. Γενικότερα, το δεδομένο που θέτω στον εαυτό μου είναι να συνεργάζομαι με ανθρώπους και συνθήκες που μου παρέχουν μια ασφάλεια και μια οικειότητα. Από την άλλη, δεν έχω καμία φιλοδοξία, δεν προσδοκώ κάτι και δεν πρόκειται να κυνηγήσω πράγματα που μοιάζουν έξω από μένα.

«Διαπιστώνω πως η τηλεόραση έχει μια σπατάλη που δεν μπορώ να διαχειριστώ και να κατανοήσω. Πάντως, δεν θα πω εξ ορισμού όχι» εξηγεί.

Δεν έχει τύχει να μου προταθεί κάτι στην τηλεόραση. Από την άλλη, διαπιστώνω πως η τηλεόραση έχει μια σπατάλη που δεν μπορώ να διαχειριστώ και να κατανοήσω. Πάντως, δεν θα πω εξ ορισμού όχι.

Είναι σαφώς πολύ διαφορετικό μέσο από την τηλεόραση αλλά, επίσης, δεν έχει τύχει. Άσε που δεν μου αρέσει να με βλέπω στην οθόνη. Φρίκαρα, όταν τον περασμένο χειμώνα παίχτηκαν από την Στέγη όλες οι παραστάσεις που είχα συμμετέχει. Αναρωτιόμουν γιατί δουλεύω, «πώς με παίρνουν;». Σοβαρά τώρα.

Δεν μου αρέσει να με βλέπω στην οθόνη. Φρίκαρα, όταν τον περασμένο χειμώνα παίχτηκαν από την Στέγη όλες οι παραστάσεις που είχα συμμετέχει. Αναρωτιόμουν γιατί δουλεύω, «πώς με παίρνουν;»

Δεν φαίνεται;

Το αντιλαμβάνομαι μόνο εκείνη τη στιγμή. Όταν πάλι το βλέπω βιντεοσκοπημένο, δεν καταλαβαίνω γιατί αυτό που κάνω είναι άξιο γέλιου και θαυμασμού. Έχω την εντύπωση πως η κάμερα είναι σαν να ρουφάει όλα τα αρνητικά μου επί σκηνής και να τα ξερνάει στα πόδια μου. Είναι σαν να μου λέει «δες πως είσαι».

Ασφαλώς και δέχομαι τα συγχαρητήρια, το χειροκρότημα, τα σχόλια των συνεργατών και των σκηνοθετών μου.

Ο Γιάννης Κλίνης δεν αγαπά την κινηματογραφημένη εικόνα του και εξηγεί: «Εχω την εντύπωση πως η κάμερα είναι σαν να ρουφάει όλα τα αρνητικά μου επί σκηνής και να τα ξερνάει στα πόδια μου. Είναι σαν να μου λέει «δες πως είσαι».

Όχι, δεν είμαι κλειστός άνθρωπος. Μάλλον περιμένω να δω κάτι άλλο από τον εαυτό μου. Δεν ξέρω.

Όχι. Βέβαια, τώρα με τους γυναικείους ρόλους – από τη μια στο «Σχολείο Γυναικών» από την άλλη ως Γιάννα Αγγελοπούλου στην «Επιθεώρηση» – κάτι γίνεται. Βρίσκω μια ελευθερία, μια γοητεία και μια μεγάλη άνεση. Έχω σταματήσει να μαγκώνομαι με το ρόλο. Τρελαίνομαι με την δυνατότητα της μεταμφίεσης και ειλικρινά η Γιάννα και η Ζωρζέτ είναι ότι καλύτερο μπορούσα να ζητήσω για να παίξω αυτήν τη στιγμή.

Ξέρω ότι μπορώ να ζήσω χωρίς το θέατρο. Έχω σκεφτεί άπειρες φορές να το αφήσω

Αναφορικά με το μακιγιάζ, είναι, Βιάζομαι να τελειώσουμε με τις παρατηρήσεις για να βαφτώ· αφιερώνω χρόνο εκεί, είναι κι αυτή μια προσπάθεια να μπω στο ρόλο. Θυμάμαι, χαρακτηριστικά, όταν κάναμε το μάθημα μακιγιάζ στη σχολή όλοι μου έλεγαν «αμάν, δύο ώρες, λες και ζωγραφίζεις πίνακα». Πίνακας είναι λοιπόν.

Δεν έχω χρόνο. Στην καραντίνα όμως, οπότε και είχα κατέβει στην πατρίδα μου, στο Ηράκλειο ξαναβρήκα το κέφι μου για ζωγραφική κι έφτιαξα αρκετά πράγματα.

Όσο ήμουν στην Κρήτη και διοχέτευα εκεί την ενέργεια μου, μην ξέροντας το μέλλον του θεάτρου, το σκεφτόμουν. Σκεφτόμουν ακόμα και να κάνω αίτηση για να εργαστώ ως καθηγητής καλλιτεχνικών σε κάποιο σχολείο. Όλα είχαν περάσει από το μυαλό μου.

«Υπάρχουν φορές που το θέατρο με θυμώνει αφάνταστα. Και οι άνθρωποι του» λέει ο Γιάννης Κλίνης. «Υπάρχουν στιγμές που εύχομαι να έκανα άλλη δουλειά, να δουλεύω στα μπετά».

Είμαι από τους ανθρώπους που ξέρω ότι μπορώ να ζήσω χωρίς το θέατρο. Αν μου έλεγαν δηλαδή, ότι αύριο κλείνει πάλι το θέατρο για τους «χ», «ψ» λόγους δεν θα τα έβαφα μαύρα. Έχω σκεφτεί άπειρες φορές να το αφήσω. Όχι μόνο για τους λόγους υποβάθμισης της επιβίωσης που ανέφερες αλλά και για λόγους ψυχικής ηρεμίας, κούρασης ή για να δω μιαν άλλη πτυχή της δημιουργίας. Αισθάνθηκα πιο γειωμένος τους προηγούμενους μήνες που έπιασα χρώματα και πηλό. Αυτή τη δεδομένη στιγμή, καθώς ζω μια τόση μεγάλη χαρά τόσο στο Βεάκειο όσο στις πρόβες για το Φεστιβάλ έχω ξεμυαλιστεί πάλι.

Ξέρεις γιατί; Γιατί υπάρχουν φορές που το θέατρο με θυμώνει αφάνταστα. Και οι άνθρωποι του. Υπάρχουν στιγμές που εύχομαι να έκανα άλλη δουλειά, να δουλεύω στα μπετά.

Μετά μου περνάει.

Δεν θέλω να κάνω μόνο ένα πράγμα

Αρκετά πράγματα και ίσως τα περισσότερα προς το χειρότερο. Γιατί το θέατρο σε κάνει μονομανή, μιλάς συνέχεια γι’ αυτό, κάνεις παρέα μόνο με ανθρώπους του θεάτρου, δεν έχεις καθόλου χρόνο για να αφιερώσεις στον εαυτό σου. Ζεις μιαν άλλη καθημερινότητα σε σχέση με τους ανθρώπους εκτός θεάτρου.

Γιατί είναι μια πολύ μοναχική δουλειά. Θα ήμουν πολύ ευχαριστημένος αν μπορούσα να τα συνδυάσω και τα δύο. Δεν θέλω να κάνω μόνο το ένα και γενικά δεν θέλω να κάνω μόνο ένα πράγμα.

Στο θέατρο έχω γνωρίσει πάρα πολλούς ανθρώπους που αγαπώ κι εκτιμώ. Έχω δημιουργήσει πια μια οικογένεια. Η αποδοχή του κόσμου, έστω και ενός θεατή είναι μεγάλη ευχαρίστηση και μεγάλη ανακούφιση. Συγκινούμαι όταν με πλησιάζει ένας άνθρωπος για να μου πει ότι πήγε σπίτι του μετά την παράσταση και την σκεφτόταν όλο το βράδυ.

«Ποτέ δεν μ’ ενδιέφερε να εξέχω από την ομάδα. Μ΄ ενδιαφέρει τόσο η συνεργασία όσο και η ομάδα γι’ αυτό και έχω αρνηθεί προτάσεις για ρόλους επειδή δεν με έλκυε η σύνθεση ή οι συνεργάτες» σημειώνει.

Είμαι της γνώμης πως μπορώ να ξεχωρίσω με αυτό που κάνω, χάρη στο δικό μου αποτύπωμα. Και πάντα θεωρούσα πως αυτό που κάνω είναι εξίσου πρωταγωνιστικό με έναν επώνυμο ρόλο. Κάθε φορά που ο Έκτορας ή ο Δημήτρης με ενημερώνουν για να συμμετέχω σε μια δουλειά τους, δεν ρωτάω ποτέ με τι ρόλο θα βρίσκομαι εκεί. Ποτέ δεν μ’ ενδιέφερε να εξέχω από την ομάδα. Μ’ ενδιαφέρει τόσο η συνεργασία όσο και η ομάδα γι’ αυτό και έχω αρνηθεί προτάσεις για ρόλους επειδή δεν με έλκυε η σύνθεση ή οι συνεργάτες. Εκεί που δουλεύω, χρειάζομαι να υπάρχει έγνοια, να ξέρω ότι θα με φροντίσουν. Μου αρέσει πολύ η φροντίδα γιατί κι εγώ είμαι τέτοιος άνθρωπος.

Είμαι. Και την ίδια ώρα, είμαι μονήρης και μοναχικός. Θέλω να τα κάνω όλα μόνος μου.

Φυσικά, χρειάζομαι μια ευγένεια ψυχής. Και δεν γίνεται αλλιώς, δεν μπορείς να προχωράς με το θράσος, το θυμό, τη ζήλια και τα κόμπλεξ.

Κακότροπες συμπεριφορές έχω βιώσει. Αλλά ήταν στο πλαίσιο της παραξενιάς. Μιλώ για τον Λευτέρη Βογιατζή που, ενώ ήταν τόσο γοητευτικός άνθρωπος, άλλο τόσο ήταν και ιδιότροπος

Δεν σου κρύβω ότι χάρηκα. Με την έννοια, πως ένιωσα μια μεγάλη ανακούφιση. Σκεφτόμουν ότι αποκτούσε νόημα ο εγκλεισμός για κάποιους ανθρώπους. Ευτυχώς, κάποιοι δεν άντεξαν, ευτυχώς κάποιοι μίλησαν, επιτέλους θα δουλέψουμε κάτω από φυσιολογικές συνθήκες. Δεν θα χρειαστεί να υποστούμε ξανά τις νευρώσεις κανενός.

Κακότροπες, ναι. Αλλά ήταν στο πλαίσιο της παραξενιάς. Μιλώ για τον Λευτέρη Βογιατζή που ενώ ήταν τόσο γοητευτικός άνθρωπος άλλο τόσο ήταν και ιδιότροπος. Όμως, δεν ανακαλώ άσχημα πράγματα από την συνεργασία μου μαζί του εκείνα τα δύο χρόνια – αντίθετα μόνο καλά. Δεν ήθελε να μας μειώσει. Θυμάμαι, πριν ξεκινήσουμε τις πρόβες μας είχε προειδοποιήσει πως αν μας κάνει παρατηρήσεις να μην το πάρουμε προσωπικά, να μην πτοηθούμε. Κι αυτό ήταν λυτρωτικό. Από εκεί και πέρα έχω γίνει μάρτυρας μη λειτουργικών συνεργασιών με εντάσεις που με έκαναν να ντρέπομαι και να αποχωρώ. Εκεί αποφάσισα να μην ξαναδουλέψω με τέτοιους ανθρώπους.

«Ευτυχώς, κάποιοι δεν άντεξαν, ευτυχώς κάποιοι μίλησαν, επιτέλους θα δουλέψουμε κάτω από φυσιολογικές συνθήκες. Δεν θα χρειαστεί να υποστούμε ξανά τις νευρώσεις κανενός» δηλώνει με αισιοδοξία.

Αν το θέατρο δεν σκοντάψει σε άλλου τύπου απαγορεύσεις πιστεύω πως τα πράγματα θα είναι καλύτερα. Πιστεύω ότι κάτι κερδήθηκε.

Ναι, το θεωρώ πιθανό. Όσο στο θέατρο πρυτανεύουν άνθρωποι καλοί, άξιοι και νοήμονες θα έρθει και η κάθαρση.

Χρειαζόμαστε περισσότερη αγάπη και σεβασμό σ’ αυτόν τον κόσμο. Επίσης, τέχνη, περισσότερη μουσική, ζωγραφική, χορό, θέατρο, περισσότερο πολιτισμό που γαληνεύει τις κοινωνίες.

Θέλω να πιστεύω ότι κάτι μένει, αν και είναι υπόθεση λίγων. Νομίζω θα περάσουν αρκετά χρόνια για να ανοίξουμε ένα νέο κεφάλαιο. Δεν είναι τυχαίο πως στην «Επιθεώρηση» που θίγεται το ζήτημα της εξουσίας και της εργασιακής βίας, ο κόσμος ανταποκρίνεται σε κάθε παράσταση. Ασφαλώς υπάρχουν κι εκείνοι που έχουν φύγει ενοχλημένοι από τη θεματική των δικαιωμάτων για την σεξουαλική ταυτότητα, όπως την προσεγγίζουμε.

Λυπάμαι πολύ τον Αρνόλφο, τον ήρωα του Μολιέρου που προσπαθεί να γραπώσει έναν άλλο άνθρωπο με νύχια και με δόντια. Αλλά αν αγαπάς κάποιον ή κάτι πρέπει να το αφήνεις ελεύθερο.

Παιγνιώδης κι εκτός σκηνής ο Γιάννης Κλίνης: «Μου λείπει η επαφή με τη φύση. Μεγαλώνοντας συνειδητοποιώ ότι αποξενώνομαι από αυτήν: Ζω σ’ ένα διαμέρισμα με κλειστά παντζούρια».

Η αγάπη. Ν’ αγαπάς τον εαυτό σου, τους άλλους, τα ζώα και τα πλάσματα γύρω σου. Χρειαζόμαστε περισσότερη αγάπη και σεβασμό σ’ αυτόν τον κόσμο. Επίσης, τέχνη, περισσότερη μουσική, ζωγραφική, χορό, θέατρο, περισσότερο πολιτισμό που γαληνεύει τις κοινωνίες. Θα ήθελα το σχολείο αυτό να διδάσκει για την ελευθερία και τα δικαιώματα σε κάθε τύπου διαφορετικότητα. Το κάθε παιδί να συνειδητοποιεί πως είναι ένα και μοναδικό κι αυτό είναι που τον/την κάνει σημαντικό/ή. Πιστεύω ότι θα έρθει, κάποια στιγμή, μια τέτοια κοινωνία στην επιφάνεια.

Για μένα είναι αυτονόητο. Και απορώ πως το 2021 συζητάμε ακόμα για τέτοια πράγματα. Αλλά όσο μας κυβερνούν άνθρωποι που ζουν έξω από την λογική της προόδου κι όσο εμείς τους επιλέγουμε ή επιμένουμε να κρατάμε μια στάση αδιάφορη, θα παραμένει ουτοπία και θα ανακυκλώνουμε την ίδια κατάσταση. Θέλω να ελπίζω στο καλύτερο αλλά δεν ξέρω τι μπορώ να περιμένω.

Μα δεν ιδρώνει το αυτί τους. Μετά από όλο αυτόν το χαμό, οι κυβερνώντες παρέμειναν όλοι στις θέσεις τους. Εγώ πάλι στη θέση τους θα ντρεπόμουν. Θα είχα παραιτηθεί από ντροπή.

Μετά από όλο αυτόν το χαμό, οι κυβερνώντες παρέμειναν όλοι στις θέσεις τους. Εγώ πάλι στη θέση τους θα ντρεπόμουν. Θα είχα παραιτηθεί από ντροπή

Είμαι.

Η δύναμη της φύσης. Γιατί συνεχίζει να είναι πιο δυνατή από τον άνθρωπο – όσο κι αν εκείνος κάνει το παν για να τη νικήσει. Κι αυτό μου δίνει μια άγρια χαρά. Ακόμα κι όταν συμβαίνουν μεγάλες καταστροφές κι αυτό συμπαρασύρει πολλά κακά και προκαλεί πολύ πόνο, νιώθω μια άγρια χαρά γιατί η φύση μας μιλάει, απαντά στις ανθρώπινες πράξεις και στην ανθρώπινη αλαζονεία.

«Το θέατρο δεν μπορεί να κρατήσει για πάντα. Απλώς, δεν είμαι έτοιμος να το αφήσω τώρα» ομολογεί.

Μεγάλωσα μέσα στη φύση, κοντά στη θάλασσα, να μαζεύουμε χόρτα με τη γιαγιά και τον παππού, εκεί που οι αποστάσεις ήταν ασήμαντες και πήγαινες όπου ήθελες με τα πόδια. Μου λείπει η επαφή με τη φύση. Μεγαλώνοντας συνειδητοποιώ ότι αποξενώνομαι από αυτήν: Ζω σ’ ένα διαμέρισμα με κλειστά παντζούρια. Και μοιάζει να μην με ενοχλεί.

Μακάρι. Το θέατρο δεν μπορεί να κρατήσει για πάντα. Απλώς, δεν είμαι έτοιμος να το αφήσω τώρα.

Οπουδήποτε με καλή παρέα.