Ο Σπύρος Κουβαράς χορογραφεί μια site specific παράσταση στους Δελφούς

Το “ΡΙΖΩΜΑ [Ρέκβιεμ για τον μη-τόπο]”, εξετάζει τη διττότητα που ενυπάρχει στην έννοια της αποεδαφικοποίησης (deterritorialization) και στο, κατά τον Gilles Deleuze, νομαδικό υποκείμενο. Την αποεδαφικοποίηση που συναντάται είτε ως αποτέλεσμα ελεύθερης βούλησης και επιλογής, είτε ως ανάγκη που προκύπτει από τη βίαιη επιβολής της στα άτομα.

Υπάρχει μια ρευστότητα που διέπει τα πράγματα, τις κοινωνίες, τον άνθρωπο σήμερα. Μέσα σε αυτή τη ρευστότητα διακρίνω μια γενεσιουργό αμφισβήτηση. Μια αμφισβήτηση που “κραυγάζει” ότι η σταθερότητα δεν είναι προαπαιτούμενο για την εύρυθμη λειτουργία των σύγχρονων κοινωνιών. Το έργο που θα παρουσιάσω στους Δελφούς εγείρει, μεταξύ άλλων, ερωτήματα και για το κατά πόσο αυτή η ρευστότητα και η αποσταθεροποίηση μπορούν να αποτελέσουν ένα πλαίσιο για τον επαναπροσδιορισμό της ύπαρξης μας και την επανεπινόηση των αυριανών κοινωνιών.

Αν και γενικά στις δουλειές μου δεν υπάρχουν “ήρωες”, θα μπορούσα να πω ότι οι τρεις ερμηνευτές μοιάζουν με άχρονους, περιφερόμενους, πλάνητες που μετακινούνται μεταξύ τόπου και μη-τόπου, μεταξύ μνήμης και μέλλοντος. Μετακινούνται άλλοτε ως υποκείμενα αντίστασης και ελευθερίας και άλλοτε ως απότομα ξεριζωμένοι, χωρίς να είναι ξεκάθαρο το αν πηγαίνουν προς κάπου ή αν έρχονται από κάπου. Η παρουσία του τέταρτου – γυμνού – σώματος, – γυναίκα performer εν είδει ανάποδης ρίζας, αντανακλά θα έλεγα το γυμνό, ανώνυμο, σώμα όλων των μειονοτήτων που βιώνουν σήμερα την απολυταρχικότητα μιας νέας βιοεξουσίας.

“Δουλεύω αρκετά με το φαντασιακό, την αλληγορία, το όνειρο. Έχω απαρνηθεί καλλιτεχνικά τον ρεαλισμό και την περιγραφή.” Αναφέρει ο Σπύρος Κουβαράς

Υπάρχουν αναφορές στον απελευθερωτικό αγώνα των Παλαιστινίων και τον βίαιο ξεριζωμό τους αλλά το έργο δεν ακολουθεί μια γραμμική αφήγηση. Γενικά δουλεύω αρκετά με το φαντασιακό, την αλληγορία, το όνειρο. Έχω απαρνηθεί καλλιτεχνικά τον ρεαλισμό και την περιγραφή για αυτό και σαν χορογράφος δεν ψάχνω να δημιουργήσω έργα με σαφή χρονικότητα ή που να αγγίζουν καθαρά στο σήμερα ή στο χθες, κάλλιστα μπορεί να αγγίζουν στο αύριο. Άλλωστε και οι σκηνικές συνθέσεις μου είναι συνήθως άχρονοι και άτοποι χώροι και θα μπορούσα να πω ότι όλες μου οι δουλειές, ενώ μεν ανακαλούν μνήμες, παράλληλα, κατά κάποιο τρόπο, όλες τους μιλούν για την ουτοπία και το μη πραγματικό.

Πιστεύω ότι η καλλιτεχνική απόλαυση είναι ένα αστικό σύμπτωμα που ο δημιουργός οφείλει να αγνοεί

Αυτό που επιδίωξα να κάνω, ήταν να δημιουργήσω, σε έναν χώρο βαρύνουσας ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, έναν ενδιάμεσο, ασταθή, (μη) τόπο. Όλο το παραστατικό set (ερμηνευτές, μουσική σύνθεση, εικαστική παρέμβαση και χορογραφία) δημιουργεί μια μετα-ιστορική παραλληλία με τον αρχαιολογικό χώρο και υποβάλλει μια ασύμπτωτη κινητική και χωρική δόνηση, αφήνοντας ανοιχτά τα πεδία στον θεατή, ώστε και ίδιος να μπορέσει να διεισδύσει με την προσωπική του ματιά σε αυτό το τοπόσημο.

Για να είμαι ειλικρινής δεν μου αρέσει η ιδέα του καλλιτέχνη-αγγελιοφόρου με αυτή την έννοια. Θεωρώ ότι η τέχνη γεννιέται απο αμφιβολίες και παράγει αμφιβολίες κάτι το οποίο βρίσκω εξαιρετικά γόνιμο. Θα έλεγα λοιπόν ότι επιθυμώ οι παραστάσεις μου να είναι αφορμές για μια αισθητηριακή εμπειρία ως βίωμα όμως και όχι ως καλλιτεχνική απόλαυση, άλλωστε πιστεύω ότι η καλλιτεχνική απόλαυση είναι ένα αστικό σύμπτωμα που ο δημιουργός οφείλει να αγνοεί. Με ενδιαφέρει περισσότερο από το “να μεταφέρω μηνύματα”, η παραστατική, αμφίδρομη, εμπειρία, μεταξύ ερμηνευτών, δημιουργού και κοινού, να τροφοδοτείται και να χρωματίζεται από κάθε άλλη εμπειρία ή βίωμα που μεταφέρει ο θεατής και η παράσταση να μας δίνει τον απαραίτητο χώρο να μοιραστούμε συναισθηματικές και διανοητικές αναταράξεις.

Κάποιος που θυσιάζει στοιχειώδεις ελευθερίες για λίγη ασφάλεια, δεν αξίζει ούτε ελευθερία, ούτε ασφάλεια και ο νοών νοείτο

Αγαπημένη σκηνή δεν έχω. Έχω όμως αγαπημένη εικόνα και αυτή είναι η αρχική εικόνα, του ακίνητου γυμνού σώματος, που στέκει αγέρωχο δίπλα στους κίονες, σαν έτοιμο να μας κληροδοτήσει μια σύγχρονη χρησμοδοσία, υπό τους ήχους της ηλεκτροακουστικής σύνθεσης του Γιώργου Κουβαρά, που μοιάζει να ακούγεται από ένα παράλληλο σύμπαν.

Αρχικά με έντονη οργή που στη συνέχεια έδωσε τη θέση της στον σκεπτικισμό. Θα το πάω λίγο πιο μακριά και θα πω ότι με τρομάζει η ευκολία με την οποία οι άνθρωποι υπακούουν σε εντολές της κυρίαρχης εξουσίας. Δεν αναφέρομαι στους υγειονομικό κομμάτι και στο αν συντρέχουν λόγοι εγκλεισμού μιας κοινωνίας ή όχι αλλά στην παθητικότητα με την οποία δέχονται τα άτομα όλες τις υπόλοιπες προεκτάσεις αυτής της κρίσης. Η οποία κρίση είναι στη βάση της πολιτική, βαθιά αξιακή και πολιτισμική και λιγότερο υγειονομική. Θα πω μόνο ότι κάποιος που θυσιάζει στοιχειώδεις ελευθερίες για λίγη ασφάλεια, δεν αξίζει ούτε ελευθερία, ούτε ασφάλεια και ο νοών νοείτο. Στο δε χορογραφικό κομμάτι, νιώθω ότι οι προσεχείς, post-covid, δουλειές μου, θα χαρακτηρίζονται από όσο το δυνατόν μεγαλύτερη σωματική επαφή μεταξύ των ερμηνευτών.