Ακόμα και ο καιρός ‒κι όχι μόνο η αυξημένη κίνηση στους δρόμους‒ μάς θυμίζει ότι το καλοκαίρι βρίσκεται πλέον πίσω μας και σιγά-σιγά οι κάτοικοι επιστρέφουν στο κλεινόν άστυ…
Είναι ένα μεταβατικό διάστημα, ούτε καλοκαίρι πια, μα ούτε και πλήρως φθινόπωρο, που η προσαρμογή στους ρυθμούς της πόλης γίνεται σταδιακά, επιτρέποντας σε πολλούς λίγες ακόμη ανάσες χαλαρότητας.
Για όσους θελήσουν να εκμεταλλευτούν αυτό το διάστημα προσαρμογής προκειμένου να χαρούν τις τελευταίες ελεύθερες ώρες τους στην πόλη σε συνδυασμό με μια επίσκεψη σε ένα χώρο τέχνης, επιλέξαμε πέντε μουσεία και χώρους πολιτισμού που φιλοξενούν σημαντικές εκθέσεις, οι οποίες ολοκληρώνονται το φθινόπωρο. Τελευταία, λοιπόν, ευκαιρία να τις επισκεφθούμε…
Μέγαρο Μουσικής “Ο Γαλαξίας μου”: αφιέρωμα στον Μίκη ΘεοδωράκηΟ θάνατος του Μίκη Θεοδωράκη προσδίδει μια άλλη επικαιρότητα, πλέον, στην επετειακή έκθεση «Ο γαλαξίας μου», που φιλοξενείται στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, οργανωμένη από τη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής», που από το 1997 διαθέτει και αξιοποιεί το πλήρες αρχείο του μεγάλου μουσουργού. Η έκθεση ταξιδεύει τον επισκέπτη στις πολλές και διαφορετικές πλευρές του Θεοδωράκη, μέσα από 16 θεματικές ενότητες, που καλύπτουν πτυχές της ζωής και του έργου του (συμφωνικό έργο, μελοποιημένη ποίηση, μουσική για το θέατρο και το σινεμά, όπερες και μπαλέτα, λαϊκό τραγούδι, μουσική που συνδέεται με τους αγώνες, τα νεανικά του χρόνια, τα χρόνια της εξορίας, την πολιτική του δράση κ.λπ.) Στις προθήκες εκτίθενται για πρώτη φορά τα πρωτότυπα ντοκουμέντα του Αρχείου Μίκη Θεοδωράκη, με τα οποία οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή, να μάθουν την ιστορία που κρύβεται πίσω από το καθένα και να ανακαλύψουν κρυμμένους ιστορικούς θησαυρούς.
Τρίτη – Σάββατο, 11.00-19.00. Έως 30 Οκτωβρίου.
Στον Κήπο του Μεγάρου, συνεχίζεται για λίγες μέρες ακόμα η site specific έκθεση «Marginalia», που διοργανώνει το annexM, σε επιμέλεια της Άννας Καφέτση. Πρόκειται για βίντεο και περφόρμανς των καλλιτεχνών Βιργινίας Μαστρογιαννάκη, Νίνας Παππά, Ηλία Μαμαλιόγκα και του παλαίμαχου θεατρικού σκηνοθέτη Σπύρου Βραχωρίτη, που επιχειρούν έναν στοχαστικό, υπόγειο διάλογο με το επετειακό έτος 2021 και τα 200 χρόνια εθνικού βίου.
Καθημερινά, 20.00-24.00. Έως 26 Σεπτεμβρίου.
Έχοντας αφιερώσει όλους σχεδόν τους χώρους του σε εκθέσεις που σχετίζονται με το ιωβηλαίο της Ελληνικής Επανάστασης, η πρόταση του Μουσείου Μπενάκη αποτελεί την πληρέστερη, μέχρι σήμερα, προσέγγιση, ιστορική και εικαστική, στην ελληνική εθνογένεση και κρατική συγκρότηση.
Η κεντρική έκθεση «1821 Πριν και Μετά», που καταλαμβάνει τρεις ορόφους του κτιρίου της οδού Πειραιώς, επιχειρεί να αφηγηθεί, μέσα από 1.200 αντικείμενα, την ιστορία του νεότερου ελληνισμού και του ελληνικού κράτους από τη συγκρότηση έως την επέκτασή του. Η εκθεσιακή αφήγηση ξεκινά από την πεντηκονταετία πριν την Επανάσταση και φτάνει μέχρι την έλευση του Γεωργίου Α’ και την προσάρτηση των Επτανήσων στο ελληνικό κράτος.
Η έκθεση, στην ενότητα για την Ελληνική Επανάσταση, έχει εμπλουτιστεί με δύο ακόμη σημαντικά έργα του Ευγένιου Ντελακρουά (1798-1863), από τη συλλογή του Μουσείου του Λούβρου, τα οποία είχαν προγραμματιστεί να συμπεριληφθούν στην έκθεση από την αρχή της, αλλά λόγω πανδημίας δεν είχαν μεταφερθεί εγκαίρως, τα «Δύο σπουδές για σουλιώτικες φορεσιές» (λάδι σε χαρτόνι, 43×46 εκ.) και «Σπουδή για μαροκινές παντόφλες» (λάδι σε μουσαμά, 16,5×20,5 εκ.)
Έως 7 Νοεμβρίου.
Στον ίδιο χώρο, πλάι στην έκθεση εικαστικών τεκμηρίων, ο Γιάννης Ψυχοπαίδης καταθέτει τη δική του ματιά στις «Μορφές του ’21», δημιουργώντας μια μοναδική εικαστική πινακοθήκη πορτρέτων αγωνιστών, μεταφέροντας στο σήμερα τα πρόσωπα του παρελθόντος, με έντονα φωτεινά χρώματα αλλά και με την αυστηρότητα που δίνει στην εικόνα το μαυρόασπρο τύπωμα της χαρακτικής ξυλογραφίας.
Έως 31 Οκτωβρίου.
Τέλος, στο ίδιο κτίριο, φιλοξενείται ο ιδιοσυγκρασιακός εικαστικός στοχασμός του ζωγράφου Χρήστου Μποκόρου με αφορμή το ιωβηλαίο της Ελληνικής Επανάστασης, στην έκθεση «1821, η γιορτή», ίσως η σημαντικότερη σύγχρονη εικαστική δημιουργία που συνδιαλέγεται κριτικά με το εθνικό αφήγημα.
Έως 10 Οκτωβρίου.
1821: Η μάχη της πλατείαςΣτον τόπο όπου… διαδραματίζεται η σύγχρονη αφήγηση του graphic novel «1821: Η μάχη της πλατείας» (εκδόσεις Ίκαρος) του Αντώνη Νικολόπουλου, του γνωστού Soloup, στο μέγαρο της Παλαιάς Βουλής, όπου στεγάζεται το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, και στον ανακαινισμένο χώρο υποδοχής του, παρουσιάζεται η ομώνυμη έκθεση, η οποία βασίζεται στην έρευνα και το εικαστικό υλικό του graphic novel, περιλαμβάνοντας αφηγηματικές ενότητες από το έργο, πρωτότυπες σελίδες και προσχέδια σε μολύβι αλλά και υλικό τεκμηρίωσης από κειμήλια, αρχεία και εικαστικά έργα, που χρησίμευσαν ως πρότυπες αναφορές για τον σχεδιασμό συγκεκριμένων σκίτσων.
Παράλληλα, στον χώρο της έκθεσης προβάλλεται και το ντοκιμαντέρ «Making of… behind the sketches», σε σκηνοθεσία Μελέτη Μοίρα. Την έκθεση επιμελήθηκαν οι ιστορικοί Νατάσα Καστρίτη και Ρεγγίνα Κατσιμάρδου και η αρχαιολόγος Παναγιώτα Παναρίτη. Η επίσημη παρουσίαση της έκθεσης κόμικς «1821: Η μάχη της πλατείας» θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 16 Σεπτεμβρίου 2021, στις 19.30, στην κεντρική αίθουσα του Μεγάρου της Παλαιάς Βουλής, με ομιλήτριες την ιστορικό και πρύτανη του Παντείου Πανεπιστημίου Χριστίνα Κουλούρη και τη συγγραφέα Ισμήνη Καπάνταη.
Τρίτη-Κυριακή, 8.30-14.30. Έως Μάιο 2022.
Πιστεύοντας ότι η πανδημία είναι μια «Πύλη», ένα σημείο μετάβασης από έναν κόσμο σε έναν άλλο, οι επιμελήτριες της έκθεσης, η διευθύντρια του ΝΕΟΝ Ελίνα Κουντούρη και η διευθύντρια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Σικάγου Madeleine Grynsztejn, κάλεσαν τους συμμετέχοντες εικαστικούς να ξεδιπλώσουν την καλλιτεχνική τους έρευνα πάνω σε τέσσερις βασικές έννοιες, που αποτελούν και τους άξονες πάνω στους οποίους συγκροτείται η εκθεσιακή αφήγηση: Στις έννοιες της ισοτιμίας, των κοινωνικών συνδέσεων, της ταυτότητας και του σπιτιού. Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο: 12.00-20.00, Πέμπτη: 12.00-21.00, Κυριακή: 11.00-14.00, 17.00-21.00. Έως 31 Δεκεμβρίου.
Τους τρόπους με τους οποίους αντιλαμβανόμαστε και προσεγγίζουμε τα ισχυρά πολιτισμικά σύμβολα διερευνά η έκθεση «Symbols & iconic ruins», που φιλοξενείται στην Αίθουσα Περιοδικών εκθέσεων (-1) του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, συγκεντρώνοντας σε ένα κοινό νοηματικό πλαίσιο 110 σύγχρονα έργα τέχνης και αρχιτεκτονικής από 137 σημαντικούς καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Η έκθεση, που επιμελήθηκαν ο Παναγιώτης Πάγκαλος και ο Θανάσης Μουτσόπουλος, αποτελεί ένα εγχείρημα σύνθεσης διαφορετικών εκδοχών της έννοιας του συμβόλου και, πέρα από τα αυτόνομα έργα, τα οποία σχολιάζουν στοχαστικά τη σχέση της καλλιτεχνικής και αρχιτεκτονικής δημιουργίας με τα σύμβολα, στον κεντρικό κορμό της έκθεσης παρουσιάζονται τρία διακριτά και αλληλένδετα σύνολα: η Ακρόπολη των Αθηνών, η μεταπολεμική αρχιτεκτονική παραγωγή της Κεντρικής Ευρώπης και αναφορές στο Τείχος του Βερολίνου.
“Ubuntu”: Η συλλογή του Χάρη ΔαυίδΠαράλληλα, στην Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων του ισογείου, συνεχίζεται η έκθεση «Ubuntu», που παρουσιάζει 66 έργα 34 αντιπροσωπευτικών δημιουργών της σύγχρονης αφρικανικής τέχνης, επιλεγμένα από τη Συλλογή Χάρη Δαυίδ, σε πέντε ειδικά διαμορφωμένα δωμάτια, όπου ο κάθε επιμελητής δημιουργεί διαφορετικές συνομιλίες και προσεγγίσεις.
Η πολιτική, ιστορική και πολιτιστική πολυφωνία που χαρακτηρίζει την μετα-αποικιοκρατική Αφρική και εκφράζει τις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της ηπείρου είναι ο πυρήνας των έργων της έκθεσης, με διαφορετικές θεματικές, έννοιες και ιδέες, όπως η ιστορία της δουλείας, ο ρατσισμός και η εκμετάλλευση, οι φυλετικοί διαχωρισμοί, ο πόλεμος, η πείνα, ο πολιτιστικός ιμπεριαλισμός, η έννοια της φυλής και του φύλου, η οικολογική εκμετάλλευση της Αφρικής, οι αφρικανικές ιεροτελεστίες και παραδόσεις, το μαύρο σώμα και η απεικόνισή του, το χρώμα του δέρματος και η κοινωνικο-πολιτική δόμησή του, η διασπορά και η μετακίνηση πληθυσμών, η εμπειρία του μετανάστη, η αφρικανική ιστορία και μνήμη, η προσωπική αφήγηση και η προσωπογραφία.
Τρίτη – Κυριακή, 11.00-19.00, Πέμπτη 11.00-22.00. Έως 24 Οκτωβρίου.
Βασισμένος στην πολυετή και ενδελεχή σπουδή του πάνω στην συμπεριφορά και τις δυνατότητες του μαρμάρου, ο γλύπτης Ανδρέας Λόλης παρουσιάζει ένα νέο εγχείρημα στην καινούργια ατομική έκθεση του, που παρουσιάζεται από τις 15 Σεπτεμβρίου στην γκαλερί The Breeder (Ιάσονος 45, Μεταξουργείο). Η έκθεση περιλαμβάνει ένα νέο σώμα έργων που αποτελείται από δέκα καμβάδες, οι οποίοι συγχέουν τα όρια μεταξύ γλυπτικής και ζωγραφικής και ενεργοποιούν τον χώρο γύρω τους με απρόσμενο τρόπο. Το μάρμαρο, σμιλεμένο με αβρότητα στο μέγεθος ενός συμβατικού καμβά και τοποθετημένο τόσο στους τοίχους όσο και στο δάπεδο της γκαλερί, χρησιμοποιείται εδώ από τον Λόλη σε μια προσπάθεια να εξερευνήσει τους περιορισμούς της παραδοσιακής γλυπτικής, διευρύνοντας, παράλληλα, την έννοια της ζωγραφικής πέρα από το κάδρο ή την επιφάνεια του καμβά. (Πέμπτη-Παρασκευή: 12.00-20.00, Σάββατο: 12.00-18.00. Έως 15 Οκτωβρίου).