«Παλιγγενεσία»: Ο Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος ιστορεί τους ήρωες του 21ου αιώνα
Οι ήρωες του ’21, φιλτραρισμένοι μέσα από το ιδίωμα της σύγχρονης ποπ κουλτούρας, «επιστρέφουν» στο σήμερα μέσα από τον χρωστήρα του καλλιτέχνη, στην έκθεση που παρουσιάζει στο Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών.
Αν οι αίθουσες του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών ήταν λίγο περισσότερο σκοτεινές, ο επισκέπτης της έκθεσης του Κωνσταντίνου Παπαμιχαλόπουλου θα αποκόμιζε την παράξενη αίσθηση ότι έχει βρεθεί σε εκκλησία – ή σε ουφάδικο, εκεί όπου μαζεύονταν παλιά οι πιτσιρικάδες για να παίξουν ηλεκτρονικά παιχνίδια…
Όμως, παρά την αυστηρότητα που αποπνέει, η αρχοντική κατοικία της οικογένειας Δεκόζη-Βούρου, στην πλατεία Κλαυθμώνος, όπου στεγάζεται το Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών, που φιλοξενεί την έκθεση «Παλιγγενεσία», λούζεται στο φως. Ένα φως που διπλασιάζεται από τις αντανακλάσεις του στα χρυσά φόντα των πινάκων, τα οποία ορίζουν ξεκάθαρα τις μορφές των ηρώων της Επανάστασης.
Μορφές υβριδικέςΑπαλλαγμένοι από το βάρος των ρομαντικών αναπαραστάσεων του 19ου αιώνα, οι πρωταγωνιστές του Παπαμιχαλόπουλου, αν και εύκολα αναγνωρίσιμοι, αποτελούν μορφές υβριδικές, μεταξύ ανθρώπου και μηχανής, μεταξύ Ανατολής και Δύσης, μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος: ο Παπαφλέσσας, μια προσωπογραφία που παραπέμπει στο γνωστό πορτρέτο του ήρωα από τον βαυαρό Karl Krazeisen, προικίζεται με στολή και όπλα σαμουράι, σε μια έφιππη απεικόνιση όπου το σώμα του αλόγου του είναι μοτοσυκλέτα.
Ας μην φανταστεί κανείς ότι αυτή η υβριδοποίηση των ηρώων του Εικοσιένα στοχεύει σε κάποια μεταμοντέρνα ειρωνεία. Αντιθέτως, ο καλλιτέχνης παίρνει πολύ στα σοβαρά τον ρόλο των ηρώων: «Οι ήρωες είναι συνήθως βίαιοι άνθρωποι, που δίνουν βίαιες λύσεις σε βίαια προβλήματα», μας λέει. «Σε περιόδους ηρεμίας, όπως η σημερινή, είναι κάτι που μας είναι ίσως λίγο απόμακρο. Μπορεί στη ζωγραφική να έχουν πλέον εκλείψει οι ήρωες, όχι όμως και στην ποπ κουλτούρα. Κι εμένα με έχει επηρεάσει η εικονοποιία της επιστημονικής φαντασίας, των κόμικς, των βιντεοπαιχνιδιών».
Η αποθέωση του Αθανάσιου Διάκου, η απεικόνιση του Κωνσταντίνου Κανάρη και του Ρίτσαρντ Τσωρτς ως κολοσσών, ο θρίαμβος του Λάμπρου Κατσώνη· μέσα στο χρυσό κάμπο, ο Παπαμιχαλόπουλος επιλέγει να ζωγραφίσει μυθικά όντα όπως τα εννοεί ένας άνθρωπος του 21ου αιώνα.
Όπως σημειώνει ο επιμελητής της έκθεσης, ιστορικός τέχνης Γιώργος Μυλωνάς, «οι ήρωες που έχουν χαραχτεί βαθιά στη συλλογική μνήμη από τις σχολικές αίθουσες και τις επετειακές εκδηλώσεις, «επιστρέφουν» με το χρωστήρα του δημιουργού, όχι ως ιστορικές προσωπογραφίες αλλά ως εικόνες που αποκτούν σημασία ζωής στο σήμερα. Εδώ έγκειται το νόημα της παλιγγενεσίας του ζωγράφου».
Η έκθεση «Παλιγγενεσία» του Κωνσταντίνου Παπαμιχαλόπουλου θα φιλοξενείται στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου. Στη συνέχεια θα ταξιδέψει στην Πάτρα, στον Χώρο Πολιτισμού Τατιάνα Δήμου, ενώ τον Μάρτιο του 2022 θα παρουσιαστεί στη Δημοτική Πινακοθήκη Ιωαννίνων. Έργα του καλλιτέχνη θα παρουσιαστούν, επίσης, τον Δεκέμβριο στην έκθεση με τίτλο «Wonderland», στη Γκαλερί Σκουφά της Αθήνας.
Κωνσταντίνος ΠαπαμιχαλόπουλοςΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1975. Σπούδασε ζωγραφική στην ΑΣΚΤ με τη Ρένα Παπασπύρου (1993-2003) και χαρακτική με τον Μιχάλη Αρφαρά (2004-2011). Το 2014 τελείωσε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Ψηφιακές Μορφές Τέχνης» της ΑΣΚΤ, ενώ από το 2021 είναι διδάκτορας του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου. Το 1997 απέσπασε το 2ο βραβείο του Ιδρύματος Γιάννη και Ζωής Σπυροπούλου. Το 2003 κατόπιν παραγγελίας του Μουσείου Μπενάκη φιλοτέχνησε πορτρέτο του Αντώνη Μπενάκη. Το 2015 ήταν artist-in-residence στο Amsterdams Grafisch Atelier (Άμστερνταμ, Ολλανδία). Συνεργάστηκε με τα περιοδικά «Βαβέλ» και «MovMag», τις εκδόσεις «9» και «Βιβλιοθήκη» της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία».
Έχει κυκλοφορήσει τα κόμικς-άλμπουμ «Ο Γιάπωνας» (2000), «Ο Γιάπωνας – Δευτερονόμιον» (2009) και «Επιλαρχία!» (2011). Το 2015 εξέδωσε τα βιβλία ζωγραφικής «Après Dubuffet», «Après Tanguy» και «Biomorphic», καθώς και τα «#k_porn» και «Γιάπωνας 3», με την White Island Works, της οποίας είναι συνιδρυτής. Συνεργάζεται με τη μηνιαία επιθεώρηση βιβλίου «Athens Review of Books» σχεδιάζοντας τα εξώφυλλά της, καθώς και με την ολλανδική «De Groene Amsterdammer». Έργα του υπάρχουν σε ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές εντός και εκτός Ελλάδος. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα, ενώ διδάσκει ζωγραφική και χαρακτική στο Τμήμα Εικαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.