Αμαλία Καβάλη: Κάποιες στιγμές, όλοι επιλέγουμε να ζούμε με λιγότερη γενναιότητα για να πονάμε λιγότερο

Τον περσινό, άγριο χειμώνα για το ελληνικό θέατρο (και όχι μόνο) το πρόσωπο της Αμαλίας Καβάλη πρόβαλλε στην οθόνη μου· σε μια συνάντηση zoom ανάμεσα σε πολλές άλλες καλλιτέχνιδες με πυγμή που ήθελαν να λειτουργήσουν ως σημείο αναφοράς για συναδέλφους τους που έχουν πέσει θύμα έμφυλης βίας. Ήταν οι WOma.

Το ίδιο πρόσωπο, με τα φωτεινά μάγουλα και τις παιδικές μπούκλες να το αγκαλιάζουν, στέκεται σήμερα απέναντι μου. Και τίποτα δεν έχει αποχωριστεί από το δυναμισμό εκείνου του πρώτου διαλόγου.

Ο δυναμισμός της Αμαλίας Καβάλη δεν είναι συγκυριακός. Τον αναγνωρίζει και η ίδια «χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν έχω φάει χαστούκια» σημειώνει. Την έβλεπες να έρχεται με φόρα στους πρώτους της ρόλους στο θέατρο στις μικρές σκηνές της πόλης. Την βλέπεις να απολαμβάνει τη στιγμή – τώρα που επιστρέφει στη σκηνή του Θεάτρου Πόρτα με δύο έργα σε σκηνοθεσία του Θωμά Μοσχόπουλου: Το «Πόσο κοστίζει» να ζεις» της Μαρτίνα Μαγιόκ και το κλασικό «Ο γιατρός της τιμής του» του Πέδρο Καλντερόν ντε λα Μπάρκα.

Στο ενδιάμεσο, τις ίδιες αξίες φαίνεται πως αντιλήφθηκαν και οι εκατομμύρια fans των «Άγριων Μελισσών», της phenomenal τηλεοπτικής παραγωγής του ΑΝΤ1, στην οποία και πρωταγωνιστεί για τρίτη σεζόν.

Κι ενώ απολαμβάνει μια καλή περίοδο δουλειάς, δεν αισθάνεται καμία υποχρέωση να είναι αρεστή, να μιλάει ανώδυνα και προσεκτικά. Αν προσθέσω και τα κωμικά σκετς που συνοδεύουν κάθε απάντηση της, κάτι πηγαίο μοιάζει να οδηγεί την Αμαλία Καβάλη. Από αυτά που σε κάνουν να ξεστομίσεις με ειλικρίνεια το τετριμμένο «ήρθε για να μείνει».

Ένας πολύ απαιτητικός ρόλος σε ξαναφέρνει στο θέατρο. Η ηρωίδα σου στο «Πόσο κοστίζει να ζεις» είναι κινητικά ανάπηρη. Σε τι σκέψεις σε έβαλε η συνάντηση με ένα τέτοιο πρόσωπο;

Αισθάνθηκα φόβο και ντροπή λόγω άγνοιας. Πριν διαβάσω το έργο δεν είχα επαφή με αυτή την πραγματικότητα· δεν είχα στη ζωή μου κανέναν άνθρωπο με αναπηρία και επειδή δεν ήταν στο οπτικό μου πεδίο δε με απασχολούσε. Ο σύγχρονος τρόπος να ορίζεται η αναπηρία ανάγεται στην κοινωνία, δεν είναι δηλαδή μια προσωπική ιατρική τραγωδία. Το κοινωνικό σύνολο αυξάνει ή μειώνει την αναπηρία ενός ατόμου αποκλείοντας το λιγότερο ή περισσότερο από το δικαίωμα της πλήρους συμμετοχής του στη ζωή. Άρα, αν μη τι άλλο, η τυφλότητα απέναντι στο φαινόμενο είναι προβληματική.

Η παράσταση αυτή είναι μια ακόμα αφορμή για να συνειδητοποιήσεις πόσο πίσω είμαστε σε ζητήματα συμπεριληπτικότητας ;

Απλά μπορεί να σκεφτεί κανείς τη συχνότητα με την οποία παρκάρουμε οι Έλληνες στις ράμπες αναπήρων. Ο Δήμος τις τοποθετεί και όμως οι πολίτες συμπεριφέρονται σα να μην υπάρχουν οι άνθρωποι για τους οποίους φτιάχτηκαν.

Το κοινωνικό σύνολο αυξάνει ή μειώνει την αναπηρία ενός ατόμου αποκλείοντας το λιγότερο ή περισσότερο από το δικαίωμα της πλήρους συμμετοχής του στη ζωή. Άρα, αν μη τι άλλο, η τυφλότητα απέναντι στο φαινόμενο είναι προβληματική

Επιδρά ανακουφιστικά μέσα σου ότι υπάρχουν παραστάσεις που ασχολούνται με κοινωνικά προβλήματα τα οποία το σύνολο δεν θέλει να αντιμετωπίσει;

Ναι, μα η ορατότητα είναι σημαντική, γιατί ήδη κάνει κάτι από ξένο, οικείο. Το ωραίο σε αυτό το κείμενο, βέβαια, είναι πως πρόκειται για ένα έργο σχέσεων· μιλάει για το πως ο καθένας μας μπορεί να νιώθει αποκλεισμένος. Δεν είναι το θέμα του η δυστυχία της αναπηρίας, δεν είναι αφυπνιστικό-διδακτικό, τα ανάπηρα άτομα συνδιαλέγονται επί ίσοις όροις με τα μη ανάπηρα. Μάλιστα, μάλλον, θεωρεί αμφισβητήσιμη και την μη αναπηρία τους, καθώς ο ένας ήρωας πιθανόν έχει κατακερματιστεί συναισθηματικά και η άλλη ζει σε ένδεια – που είναι μια μορφή κοινωνικής αναπηρίας.

Δυσκολεύτηκες υποκριτικά να μπεις σε μια τέτοια θέση;

Η Άνι είναι έξι μήνες τετραπληγική με υψηλό βαθμό τετραπληγίας. Πέρασα διάφορα στάδια έρευνας για να καταλάβω τι σημαίνει αυτό. Έκανα κάποια ραντεβού με την κυρία Ραπίδη, την διευθύντρια στο τμήμα αποκατάστασης στο Γ. Γεννηματάς και μετά με τον φυσικοθεραπευτή Διονύση Μηλιδάκη τους οποίους ευχαριστώ θερμά. Καταλάβαμε πως και η συγγραφέας δεν είναι ακριβής με την αναπηρία της Άνι, οπότε το θέμα δεν ήταν η ρεαλιστική απεικόνιση της. Στην παράσταση, δύο άνθρωποι με αναπηρία και δυο χωρίς, συνομιλούν. Το βασικό πρόβλημα της Άνι είναι η σχέση της με το σύζυγο της και η οικονομική δυσχέρεια που της απαγορεύει όποιον βαθμό αυτονομίας θα μπορούσε να έχει.

Mπορείς να δώσεις απάντηση στο (φιλοσοφικό) ερώτημα του έργου; Πόσο κοστίζει να ζεις;

Κοστίζει τον πόνο που μπορείς να αντέξεις. Σε στιγμές, μάλλον, όλοι επιλέγουμε να ζούμε με λιγότερη γενναιότητα για να πονάμε λιγότερο.

Πιστεύεις πως θα έβλεπες ερωτικά έναν άνθρωπο με κινητικό πρόβλημα;

Δε μου έχει συμβεί, αλλά δε βλέπω το λόγο για να μην γινόταν κάτι τέτοιο.

Δεν ξέρω αν είναι τυχαίο αλλά και η άλλη παράσταση που θα πρωταγωνιστήσεις (και πάλι στο θέατρο Πόρτα) έχει κοινωνικό πρόσημο: Θίγει το ζήτημα της γυναικοκτονίας – μέσα από ένα κλασικό κείμενο.

Χάρηκα πολύ και για τις δυο αυτές προτάσεις του Θωμά Μοσχόπουλου, γιατί ήξερα πως με αφορούν. Ο «γιατρός της τιμής του» έχει έναν ενδιαφέροντα παραλληλισμό με το σήμερα, ενώ είναι γραμμένος το 1637. Μιλάει για μια εποχή πολιτικής αστάθειας μέσα στην οποία διαπράττεται μια γυναικοκτονία. Οι χαρακτήρες πασχίζουν να διατηρήσουν τον έλεγχο σε ένα συνεχόμενα και συνολικά ασταθές περιβάλλον. Και τότε και σήμερα, η γυναικοκτονία δεν είναι τύποις αποδεκτή, είναι υπόλογος ο δράστης όμως;

Είμαι φεμινίστρια· ωστόσο συχνά εντοπίζω σε εμένα πατριαρχικά εμποτισμένες και μισογυνιστικές απόψεις που προσπαθώ να βγάλω από το κεφάλι μου

Μοιάζει να αντιμετωπίζεις το θέατρο ως φορέα κοινωνικής αλλαγής.

Περισσότερο ως φορέα ατομικής αλλαγής.

Δεν ήταν τυχαίο λοιπόν που συμμετείχες πέρυσι με τα γεγονότα του metoo μέσω της κολεκτίβας του WΟma;

Καθόλου. Και ως ομάδα παραμένουμε ενεργές σε αυτό το κομμάτι.

Θα έλεγες ότι διατυπώνεις μια φεμινιστική φωνή;

Είμαι φεμινίστρια· ωστόσο συχνά εντοπίζω σε εμένα πατριαρχικά εμποτισμένες και μισογυνιστικές απόψεις που προσπαθώ να βγάλω από το κεφάλι μου όπως ο Ντάμπλεντορ έβγαζε με το ραβδί τις μνήμες για να τις τοποθετήσει στην «κιβωτό των στοχασμών». Θα ήθελα και εγώ μια τέτοια μικρή πισίνα για ν’ αφήνω όλες τις δοξασίες που κουβαλάει ο νους μου.

Έχεις κανονικοποιήσει πατριαρχικές πρακτικές δηλαδή;

Απολύτως. Όλοι το έχουμε κάνει. Απλώς είμαστε περισσότερο ή λιγότερο τυφλοί σε αυτό. Έχω, λόγου χάρη, μια φίλη η οποία είναι φανατική φεμινίστρια κι έχει επιλέξει ψυχολόγο γυναίκα. Φτάνει, λοιπόν, πρώτη φορά στο ιατρείο της, όπου της ανοίγει την πόρτα μια 26χρονη κοπέλα. Και η φίλη μου είναι σίγουρη πως η 26χρονη είναι η γραμματέας της -μάλλον – 60χρονης ψυχολόγου και όχι η ίδια η ψυχολόγος. Δεν είναι αυτό φορτίο πατριαρχίας;

Δεν έχω ιδιαίτερη αυτοεκτίμηση, ούτε αυτοπεποίθηση. Μάλλον το παρουσιαστικό μου δημιουργεί λάθος εντυπώσεις σε συνδυασμό με το, κάπως, εκρηκτικό του χαρακτήρα μου

Έχεις να αναφέρεις ένα προσωπικό παράδειγμα;

Έχω κάνει πολύ μεγάλο αγώνα για να είμαι ευχάριστη. Συνήθως, είμαι πολύ ευθύς ώστε όλοι μου λένε ότι δείχνω απότομη. Ωστόσο, πιστεύω πως αν ένας άνδρας υιοθετούσε την ίδια συμπεριφορά στη δουλειά του, οι συνεργάτες του θα έλεγαν απλώς ότι είναι ειλικρινής, αποφασιστικός και ότι ξέρει τι θέλει.

Είσαι μια γυναίκα με αυτοπεποίθηση, που διεκδικείς το χώρο σου αλλά και χώρο για άλλες γυναίκες;

Τι να σου πω; Δεν έχω ιδιαίτερη αυτοεκτίμηση, ούτε αυτοπεποίθηση. Μάλλον το παρουσιαστικό μου δημιουργεί λάθος εντυπώσεις σε συνδυασμό με το, κάπως, εκρηκτικό του χαρακτήρα μου. Απλώς, μιλάω όταν μπορώ και έχω ενεργειακά αποθέματα. Θα ήταν, όμως, ψέμα να πω ότι διεκδικώ το χώρο μου και ότι στρώνω το έδαφος για τις άλλες γυναίκες. Αν και θα ήθελα να μπορώ να το πω.

Αντιμετώπισες ποτέ την ομορφιά σου με ενοχή εξαιτίας των διάχυτων στερεοτύπων;

Στο έργο του Καλντερόν, «Γιατρός της τιμής του», υπάρχει μια φράση που λέει «για μια γυναίκα η ομορφιά συχνά είναι δυστυχία». Ωστόσο, εγώ δεν μεγάλωσα ως «όμορφη». Η μητέρα μου είναι εκθαμβωτικά όμορφη ξανθιά και επειδή μάλλον ως παιδί κατάλαβα πως δεν της μοιάζω, μεγάλωνα δίπλα της ως η χαριτωμένη μικρή (και ως αγοροκόριτσο λόγω του μεγαλύτερου αδερφού). Κι αυτό ανέπτυξα σαν προσωπικότητα. Πάντως, βίωσα τα πρώτα σημάδια σεξισμού από μαθήτρια Γυμνασίου. Τότε άρχισα να αντιλαμβάνομαι πως είχε αλλάξει η ποιότητα του βλέμματος πάνω μου – είτε από ενοχλητικά μεγαλύτερους, είτε από συνομήλικους μου. Τότε άρχισα να υποψιάζομαι πως μάλλον είμαι ωραία; (με ερωτηματικό). Θυμάμαι να νιώθω περίεργα, δεν ένιωθα καλά, απομονωνόμουν γιατί ντρεπόμουν. Αισθανόμουν ότι με κοιτούσαν διαφορετικά από αυτό που είμαι. Και ταυτόχρονα αισθανόμουν πως ίσως κάτι καλό είναι αυτό που συμβαίνει.

Άρα λογόκρινες κάπως τον εαυτό σου…

Φοβόμουν την θεώρηση της ευειδούς που δεν θεωρείται έξυπνη. Ήθελα την ταυτότητα της ωραίας αλλά με ενδιαφέρουσα προσωπικότητα. Μου άρεσε να είμαι όμορφη, αλλά ταυτόχρονα είχα την ενοχή να μην προκαλέσω. Ήμουν μάλλον μπερδεμένη. Πλέον, αναγνωρίζω ότι η ομορφιά ανοίγει πόρτες. Κι όταν πια είσαι έτοιμη να διαχειριστείς καλά όλα αυτά έχεις ήδη μεγαλώσει! Αλλά κι αυτό ακόμα, έχει να κάνει με το σεξισμό μιας γυναίκας που μεγαλώνει. Το γεγονός πως θεωρούμε πως η ομορφιά της χάνεται, φθίνει.

Αρχίζει και γίνεται ξεκάθαρο γιατί είχες πέρυσι αυτό το φεμινιστικό λόγο εν μέσω του metoo ξεσπάσματος.

Μα για ποια γυναίκα προέκυψε τώρα το metoo; Σε συζητήσεις με φίλες και συγγενείς μου συνειδητοποιήσαμε πως ακόμα κι αν είχαμε βιώσει οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης δεν την ομολογούσαμε γιατί φοβόμασταν την ταμπέλα της κακοποιημένης. Η ισότητα των φύλων είναι μονόδρομος, απλούστατα γιατί είναι καλύτερος δρόμος και για τα δύο φύλα. Η ευαισθησία ως κατάσταση δέχεται επιθέσεις, ακόμα κι αν είναι η ευαισθησία που εκφράζει ένας άνδρας.

Φοβόμουν την θεώρηση της ευειδούς που δεν θεωρείται έξυπνη. Ήθελα την ταυτότητα της ωραίας αλλά με ενδιαφέρουσα προσωπικότητα

Φοβάσαι ότι η διεκδίκηση δικαιωμάτων θα μας αποπροσανατολίσει από πιο ουσιαστικά πράγματα στις ανθρώπινες σχέσεις;

Όχι, δεν το πιστεύω αυτό. Στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων πρέπει να υπάρχει σεβασμός, κατανόηση της συναίνεσης. Δεν έχει να κάνει με ρόλους. Δεν μπορούμε να μιλάμε για τη γυναίκα που δέχεται και τον άνδρα που τα σπάει. Όλα αυτά είναι κατασκευάσματα. Είναι κατασκεύασμα ότι η γυναίκα είναι από τη φύση της νοικοκυρά. Μα, όλες οι γυναίκες τέτοια φύση, τέτοια ροπή προς την νοικοκυροσύνη; Εμένα, πάντως, δεν μου την έδωσε ο Θεός!

Στον επαγγελματικό χώρο σου έχει συμβεί κάτι που αξίζει αναφοράς;

Όχι, κάτι που θα έφτανε σε καταγγελία αλλά μου έχουν συμβεί περιστατικά έντονου φλερτ.

Ποια είναι τα πιο τυπικά προβλήματα που συναντάει μια νέα γυναίκα στον καλλιτεχνικό χώρο;

Το μεγαλύτερο πρόβλημα για μένα είναι τα ίδια τα έργα – όπως έρχονται στα χέρια μας μετά από χρόνια ανισότητας. Το πως αφηγούνται το τι είναι γυναίκα διαφέρει συχνότατα από την εμπειρία. Ας πούμε, είχα εντοπίσει ήδη από τη σχολή πως δεν υπήρχε εύκολα σκηνή με δυο γυναίκες που μιλάνε για κάτι άλλο πέρα από έναν άντρα. (Bechdel test). Τουλάχιστον, δεν υπάρχουν πάνω από 8-10 γνωστές. Ή οι ρόλοι των γυναικών είναι κυρίως σύντροφοι ή μανάδες κάποιου άντρα – δεν τις παρατηρούμε συχνά να μάχονται για δικές τους ανεξάρτητες αναζητήσεις. Είναι, σχεδόν πάντα, δίπλα στον κεντρικό ήρωα, σχεδόν σε όλα τα έργα μιλάνε λιγότερο και στατιστικά αναλογούν τρεις αντρικοί ρόλοι για κάθε ένα γυναικείο – άρα ακόμα και αριθμητικά υποεκπροσωπούνται.

Καμιά φορά, νιώθω σαν τον David Bowie. Η τηλεόραση εξασφαλίζει στον καλλιτέχνη τόσο τον ξαφνικό θαυμασμό όσο και την οικειότητα του μέσου

Επίσης, δεν ξέρω κανένα γνωστό θεατρικό έργο που να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο για μια γυναίκα 60 χρόνων η οποία να μην είναι μάνα ή το έργο να μην είναι σε μορφή μονολόγου. Αυτό δε με ικανοποιεί καθόλου ως καλλιτέχνη. Ειδικά αφού φαίνεται πως η ιστορία που λέμε μπορεί να είναι επιδραστική. Μια έρευνα στην Αμερική έδειξε πως μετά τα «X-files», πολλά κορίτσια ακολούθησαν καριέρα σε επαγγέλματα τεχνικά (STEM) επειδή έβλεπαν κάθε εβδομάδα μια γυναίκα σε ένα τέτοιο επάγγελμα στην τηλεόραση. (Sculls effect, Geena Davis institute).

Αναφέρθηκες στην καριέρα σου. Πιστεύεις στον όρο;

Μου αρέσει η δουλειά μου. Και θα ήθελα να μπορώ να την υπηρετώ και να την πλουτίζω. Τώρα αν αυτό λέγεται καριέρα, δεν ξέρω. Κι επίσης αν με δυσαρεστήσει το θέατρο, ίσως να αλλάξω δουλειά. Πάντως, τώρα αισθάνομαι ευτυχισμένη. Γυρίζω στο σπίτι κατάκοπη, έχω χαθεί από τους πάντες και τον εαυτό μου αλλά ακόμα και μέρες σαν αυτές, δεν αισθάνομαι ότι έχω αδειάσει ψυχικά.

Η ιστορία, άλλωστε, έχει δείξει πως δεν δίστασες να πάρεις επαγγελματικό διαζύγιο.

Η ιστορία έχει ως εξής: Από παιδί ήθελα να γίνω ηθοποιός. Κοντά στο σπίτι μας στην Κρήτη βρίσκονταν θερινά σινεμά και άρχισα να βλέπω ταινίες χωρίς ακόμα να ξέρω να διαβάζω ή να γνωρίζω αγγλικά. Τα καλοκαίρια στήναμε θεατρικές ομάδες με τα παιδιά της γειτονιάς. Στο μυαλό μου, ο χώρος του σινεμά ή του θεάτρου ήταν σαν εκκλησία. Όλα με οδηγούσαν σε αυτό, απλώς υπήρχε πολύ μεγάλη αντίσταση από τους γονείς μου – καθώς και οι δύο προέρχονται από τεχνικά επαγγέλματα και δεν κατανοούσαν την τέχνη. Πόσω μάλλον, όταν γνώριζαν πως είναι ένας χώρος με μεγάλη ανεργία κι ένας χώρος που δεν έχει σεβασμό για τον κόσμο που εργάζεται εντός τους. Έχοντας μεγάλη ανάγκη την αποδοχή των γονιών μου, άρχισα να πιστεύω ότι δεν μπορώ να κάνω θέατρο. Έφυγα για τη Σκωτία όπου σπούδασα οικονομικά – αλλά δεν έπαψα να δίνω εξετάσεις σε ακαδημίες τέχνης, όπως στη Rada. Σκεφτόμουν πως αν περνούσα σε μια τέτοια σχολή, θα είχα μια τρανταχτή επιβεβαίωση του ταλέντου μου. Δυστυχώς, έφαγα πόρτα και πήρα (για δεύτερη φορά) την απόφαση πως δεν είμαι φτιαγμένη για να γίνω ηθοποιός. Συνάμα, βρήκα κάτι να με ενδιαφέρει στον τομέα των οικονομικών και πολύ γρήγορα ανέλαβα κάποια σημαντικά πόστα: Ως μέλος μιας ομάδας όπου προτείναμε πολιτικές δράσης στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ώστε ν’ αυξήσουν τα επίπεδα τεχνολογίας στις χώρες τους και ν’ αναχαιτιστεί η κλιματική κρίση. Παρά την εκεί καταξίωση, δεν είχα βρει τον εαυτό μου. Έτσι παραιτήθηκα από τη δουλειά, επέστρεψα στην Αθήνα και με την καθοδήγηση της Ιλιάδας Λαμπρίδου έδωσα σε δραματική σχολή.

Σου κόστισε η μετατόπιση και μάλιστα από ένα χώρο όπου δρούσες με αξιώσεις;

Για ένα διάστημα μου κόστισε οικονομικά. Είχα την πεποίθηση πως θα αυτοσυντηρούμαι (μιλάμε για το μακρινό 2008) αλλά αποδείχθηκε πως δεν θα μπορούσα να τα καταφέρω χωρίς τη στήριξη της οικογένειας μου. Επιπλέον, μου κόστισε σε κλίμακα κοινωνικής αποδοχής. Ένας κύκλος ανθρώπων πίστευε ότι είχα αποτύχει, ή ότι είχα κάνει μια επιπόλαια επιλογή, είχε αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο με κοιτούσαν. Ευτυχώς, τίποτα από αυτά τα δύο δεν ήταν προτεραιότητα για μένα.

Δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να αφορά κάποιον αν έχω σύντροφο ή όχι

Είχες δουλειά;

Τα πρώτα χρόνια μετά την αποφοίτηση από τη σχολή και λόγω της κρίσης, δυσκολευόμουν. Εν τω μεταξύ, είχα βάλει στον εαυτό μου έναν ορίζοντα πενταετίας για να τα καταφέρω.

Κι αν δεν τα κατάφερνες, θα ξαναγύριζες πίσω στον πόλεμο κατά της κλιματικής κρίσης;

Μάλλον ναι. Αλλά και πάλι πίστευα πως κάτι θα καταφέρω. Αυτό πιστεύω και σήμερα: Όπως σου είπα όμως, αν κάποια στιγμή αρχίσει να μην με ικανοποιεί το θέατρο, θα φύγω.

Είσαι τόσο ανοιχτή στις αλλαγές όσο ακούγεσαι;

Όχι, δεν είμαι. Την ασφάλεια αποζητώ.

Τελικά, το χρονικό πλαίσιο που έθεσες σε δικαίωσε;

Κουτσά στραβά, είχα δουλειά, μέχρι που ήρθε ο μονόλογος του «Orlando» – ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο μέσα μου. Ακριβώς τη στιγμή που έπρεπε να σκεφτώ αν θα συνεχίσω να είμαι ηθοποιός, ήρθε ένας ρόλος και μια σκηνοθέτις που με ώθησε να κάνω το άλμα.

Άλμα ήταν και η τηλεόραση, οι «Άγριες Μέλισσες», σωστά;

Άλμα και ευτυχής συγκυρία.

Τα εκφραστικά μέσα της τηλεόρασης είναι διαφορετικά για τον ηθοποιό. Πόσο έχει αλλάξει αυτή η εμπειρία τον τρόπο λειτουργίας σου;

Η τηλεόραση απαιτεί τρομερή διαθεσιμότητα. Συνεπώς, πρέπει να είμαι παρούσα στο τώρα κι ας γίνεται χαμός στο πλατό. Αναπτύσσεις ένα μηχανισμό συγκέντρωσης και συνάμα συμπόρευσης με την ομάδα. Επίσης, άρχισα να αποδέχομαι το «αυτό μπορώ τώρα», λαμβάνοντας υπόψη τη συνθήκη του τηλεοπτικού χρόνου των γυρισμάτων, το «μια κι έξω». Ειλικρινά, δεν ξέρω τι φαίνεται στην τηλεόραση από τις δυνατότητες μας. Θα δούμε το αποτύπωμα αφού τελειώσουν οι «Μέλισσες». Κι ίσως όλοι νιώσουμε σαν παιδιά που τα εγκαταλείπουν!

Φαντάσου να σε ρωτάνε «πότε θα γίνεις μάνα;» κι εσύ να μην μπορείς να γίνεις! Ή «πότε θα παντρευτείς;» κι εσύ να μην θέλεις. Είναι ανάλογο του «πώς τα πας με τον οργασμό;»

Σε έκανε λιγάκι πιο σοφή η τηλεόραση;

Μου έμαθε και μου μαθαίνει να συμφιλιώνομαι με το αποτέλεσμα που δίνω σε μια δεδομένη στιγμή – ενώ ξέρω πως θα μπορούσα καλύτερα.

Είναι εκτιμητέο και το κομμάτι της καταξίωσης στα μάτια κάποιων – για παράδειγμα εκείνων που θεωρούσαν ότι είχες αποτύχει;

Καταρχάς, να πω ότι λέω μπράβο στον εαυτό μου – αναγνωρίζοντας φυσικά την ευτυχή συγκυρία του πράγματος. Αν δε, λάβω υπόψη, ότι οι γονείς μου ηρέμησαν ή ότι ο κοινωνικός κύκλος άρχισε να με αντιμετωπίζει διαφορετικά, με μεγάλη προσοχή, μάλλον κάτι λειτούργησε. Καμιά φορά δε, νιώθω σαν τον David Bowie. Η τηλεόραση εξασφαλίζει στον καλλιτέχνη τόσο τον ξαφνικό θαυμασμό όσο και την οικειότητα του μέσου. Κι ομολογώ ότι, μερικές φορές, αυτό μου φτιάχνει το κέφι: Όταν οι άνθρωποι στο δρόμο είναι a priori θετικά προσκείμενοι.

Σε τι άλλο σε διευκόλυνε η τηλεόραση; Ίσως, να κάνεις θέατρο με τους όρους σου;

Δεν το έχω τεστάρει ακόμα γιατί η συνεργασία με το Θωμά Μοσχόπουλο ήταν μια επιθυμία χρόνων. Πάντως, σίγουρα, περισσότεροι άνθρωποι ξέρουν τη δουλειά μου.

Από το κομμάτι της δημοσιότητας που απολαμβάνει αυτή η σειρά έχεις συνειδητά διαφοροποιηθεί και διασωθεί σε άλλα σημεία. Πώς το εξηγείς;

Γνωρίζω πως όταν γίνεσαι ηθοποιός η προβολή είναι μέρος της δουλειάς σου. Είσαι στη σκηνή, στο πανί, στο κουτί. Το πρόβλημα δεν είναι η καθαυτή προβολή ή οι συνεντεύξεις, αλλά ότι συχνά οι ερωτήσεις δεν αφορούν την δουλειά και εστιάζουν σε προσωπικά θέματα. Με αυτές τις ερωτήσεις συχνά δεν αισθάνομαι άνετα. Είναι άλλο να εκτίθεσαι παίζοντας κάποιο ρόλο και άλλο το «να ‘μαι εγώ η Αμαλία, και -ξέρω γω- έτσι ήμουν στο Δημοτικό». Σε αυτού του είδους τις συνεντεύξεις, οι περισσότεροι ηθοποιοί νομίζω μπαίνουμε σε μια διαδικασία μικροπαράστασης που στήνουμε αμυντικά και δεν είναι ειλικρινής η αυτοπαρουσίαση μας.

Δώσε μου ένα παράδειγμα.

Γίνεται μια ερώτηση επαγγελματικού περιεχομένου και μετά περνάμε ευθέως στα προσωπικά. «Θα κάνεις παιδί ή όχι;». «Πώς νιώθει ο πατέρας σου που σε φιλάει ο Κυριάκος στην τηλεόραση;». Είναι κομμάτια έκθεσης που έχουν ένα αδιάκριτο ή και κίτρινο χαρακτήρα. Δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να αφορά κάποιον αν έχω σύντροφο ή όχι.

Για να είσαι επιτυχημένη ως γυναίκα πρέπει να είσαι τουλάχιστον μητέρα. Αν είσαι μητέρα βεβαίως, είναι πολύ δύσκολο να είσαι επιτυχημένη. Υπάρχει μια τρομερή σύγχυση για τις επιλογές και το ρόλο της γυναίκας

Στη συζήτηση μας, πάλι, έχεις θίξει προσωπικές πτυχές. Ποιες είναι αυτές που θέλεις να παραμείνουν ανέγγιχτες;

Ο προσωπικός χώρος, η ερώτηση για τη μητρότητα, τη συντροφικότητα. Και γενικά οι, πατριαρχικών καταβολών, ερωτήσεις.

Πιστεύεις πως αν ήσουν άντρας θα ήταν άλλο το ερωτηματολόγιο;

Φυσικά! Πότε ρώτησαν έναν άνδρα ηθοποιό πως νιώθει η μάνα του που τον βλέπει να φιλιέται στην τηλεόραση; Φαντάσου λοιπόν να σε ρωτάνε «πότε θα γίνεις μάνα;» κι εσύ να μην μπορείς να γίνεις! Ή «πότε θα παντρευτείς;» κι εσύ να μην θέλεις. Είναι ανάλογο του «πώς τα πας με τον οργασμό; Τα πας καλά;». Αυτές οι ερωτήσεις υποδηλώνουν μια γενικότερη υποτίμηση για τη γυναίκα. Για να είσαι επιτυχημένη ως γυναίκα πρέπει να είσαι τουλάχιστον μητέρα. Αν είσαι μητέρα βεβαίως, είναι πολύ δύσκολο να είσαι επιτυχημένη. Υπάρχει μια τρομερή σύγχυση για τις επιλογές και το ρόλο της γυναίκας.

Δηλαδή, αν σε ρωτούσα για τη θέση σου για το γάμο (λόγου χάρη) τι θα έλεγες;

Θα σου απαντούσα με μια σκέψη του Κίκεργκορ: «Παντρέψου και θα το μετανιώσεις. Μην παντρευτείς και πάλι θα το μετανιώσεις. Παντρευτείς ή όχι, θα το μετανιώσεις όπως και να έχει». Και συνεχίζει: «Γέλα με την ανοησία του κόσμου και θα το μετανιώσεις. Θρήνησε – και πάλι θα το μετανιώσεις. Γέλα ή θρήνησε – θα μετανιώσεις και για τα δύο. Δείξε πίστη σε μια γυναίκα, θα το μετανιώσεις. Μην την πιστέψεις, επίσης θα το μετανιώσεις. Αυτοκτόνησε, θα το μετανιώσεις. Μην αυτοκτονήσεις – θα το μετανιώσεις κι αυτό. Όπως και να ‘χει, αυτοκτονήσεις ή όχι, θα το μετανιώσεις. Ό,τι κι αν κάνεις θα το μετανιώσεις – σε κάθε περίπτωση. Αυτό, κύριοι, είναι η πεμπτουσία της φιλοσοφίας».