Τάσος Λειβαδίτης: Ο ποιητής με τα μεγάλα όνειρα

Σαν σήμερα, στις 30 Οκτωβρίου το 1988, έφυγε από τη ζωή ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, ο Τάσος Λειβαδίτης: ο “ποιητής του Έρωτα και της Επανάστασης”, όπως πολύ εύστοχα τον έχουν αποκαλέσει.

33 χρόνια μετά τον θάνατό του και σχεδόν ένα αιώνα , οι στίχοι του για τον έρωτα, τον αγώνα για τη ζωή, τα “μεγάλα όνειρα”, τον άνθρωπο, τις νίκες και τις ήττες,  δεν έχουν σταματήσει να μας αγγίζουν. Σιγοτραγουδάμε ακόμα τους στίχους του, βλέπουμε ακόμα τα λόγια του γραμμένα σε τοίχους και τον ευχαριστούμε που μας έμαθε να αγαπάμε, αλλά και να αγωνιζόμαστε, “αν θέλουμε να λεγόμαστε άνθρωποι”.

Τα πιο εμβληματικά έργα του Τάσου Λειβαδίτη είναι τόσο επαναστατικά, όσο και ερωτικά. Πολλοί δεν το ξέρουν, αλλά ένας από τους πιο διάσημους ερωτικούς στίχους, από το τραγούδι του Μ. Λιδάκη “Για να σε συναντήσω” προέρχεται από το ποίημα του Λειβαδίτη, “Συγχώρα με, αγάπη μου.”

Ένα συγκλονιστικό ποίημα, ωδή στον ολοκληρωτικό έρωτα, που ο Λειβαδίτης έγραψε για την αγαπημένη του σύζυγο, Μαρία. Από αυτό το ποίημα, που σίγουρα αξίζει να διαβάσετε, ξεπήδησε και ο διάσημος πλέον στίχος του τραγουδιού αυτού: “α, για να γεννηθείς εσύ, κι εγώ για να σε συναντήσω, γι’ αυτό έγινε ο κόσμος…”

Αγωνιστής και αθεράπευτα ερωτευμένος με τη γυναίκα της ζωής του, τη Μαρία, αγάπησε με το ίδιο πάθος που αγωνίστηκε για ένα καλύτερο αύριο. Στην σύζυγο του, αφιέρωσε και τα πιο συγκινητικά, ερωτικά του ποιήματα. Κατά την πιο σκοτεινή περίοδο στην ελληνική ιστορία, ο Λειβαδίτης έζησε την φρίκη του πολέμου από πρώτο χέρι, καθώς φυλακίστηκε, βρέθηκε εξόριστος στα ξερονήσια και βασανίστηκε για τις αριστερές του αντιλήψεις. Ακόμη και τότε όμως, στις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής του, έβρισκε ελπίδα στον έρωτα.

Το έργο του “Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας” (1952), είναι άκρως σημαντικό για τη γενιά μας. “Φωτογραφίζει” τέλεια τα ιστορικά γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα τα χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, χωρίς όμως να λησμονεί τις αγωνίες, τους φόβους, τα πραγματικά συναισθήματα όσων έζησαν αυτά τα γεγονότα. Αν και πολιτικού χαρακτήρα, δεν είναι επιτηδευμένο και με απλά λόγια μεταφέρει την πραγματικότητα πολλών ανθρώπων της εποχής εκείνης.

Ο Λειβαδίτης, φυσικά, δεν χάνει το ανθρώπινο του πρόσωπο, καθώς μιλά για κάτι με το οποίο όλοι μπορούν να ταυτιστούν. Μιλάει για τη δύναμη της αγάπης. Καθώς περιγράφει, λοιπόν, την απελπιστική κατάσταση που επικρατούσε στην μεταπολεμική Ελλάδα, αντλεί για ακόμη μια φορά δύναμη στο πρόσωπο της αγαπημένης του. “Ένιωσες ξαφνικά ένα χέρι να ψαχουλεύει στο σκοτάδι, και να σφίγγει το δικό σου χέρι. Κι ήταν σαν να ‘χε γεννηθεί η πρώτη ελπίδα πάνω στη γη.” Ενώ παρακάτω γράφει για τις δύσκολες στιγμές στην εξορία: “Ύστερα ερχόταν η βροχή. Mα έγραφα σ’ όλα μας τα χνωτισμένα τζάμια τ’ όνομα σου, κι έτσι είχε ξαστεριά στη κάμαρά μας“.

Γίνεται ξεκάθαρο, ότι για τον Λειβαδίτη ο έρωτας είναι η ύστατη κινητήριος δύναμη στον αγώνα για ένα καλύτερο αύριο. Στην ίδια ποιητική συλλογή, γράφει: “Ναι, αγαπημένη μου, εμείς γι’ αυτά τα λίγα κι απλά πράγματα πολεμάμε, για να μπορούμε να έχουμε μια λάμπα, ένα σκαμνί, ένα χαρούμενο δρόμο το πρωί, ένα ήρεμο όνειρο το βράδυ. Για να ‘χουμε έναν έρωτα που να μην μας τον λερώνουν, ένα τραγούδι που να μπορούμε να το τραγουδάμε”.

Βέβαια, για τον Λειβαδίτη, “αν θες να λέγεσαι άνθρωπος” δεν αγωνίζεσαι μόνο για τον εαυτό σου και την αγαπημένη σου. Αγωνίζεσαι για όλους τους ερωτευμένους, για όλους τους αδικημένους, για όλους τους συνανθρώπους σου. Ακόμα κι αν αυτό απαιτήσει την ύστατη θυσία, τον αποχωρισμό. «Αντίο. Για να πάρει τέλος πια η αδικία στον κόσμo. Θα ξαναβρεθούμε μια μέρα. Και τότε, όλα τα βράδια κι όλα τ’ άστρα κι όλα τα τραγούδια, θα ’ναι δικά μας».