Αρχαία Ολυμπία: Ταξίδι στον χρόνο μέσα από μια εντυπωσιακή εφαρμογή

«Σήμερα εδώ πέρα στην Ολυμπία κάνουμε ένα πρώτο μεγάλο όχι απλά ελληνικό αλλά παγκόσμιο βήμα να δείξουμε πώς ο αρχαίος πολιτισμός, οποιοσδήποτε πολιτισμός, μπορεί να συναντηθεί με την τεχνολογία για να δώσει τελικά στον επισκέπτη μια τελείως διαφορετική δυνατότητα να αντιληφθεί πραγματικά τι συνέβαινε σε αυτό τον ιερό χώρο τόσους αιώνες πριν», αυτά ήταν, μεταξύ άλλων, τα λόγια του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης για την απόδοση του έργου ψηφιακής διατήρησης και αποκατάστασης της Αρχαίας Ολυμπίας, στο Αίθριο του Αρχαιολογικού Μουσείου Ολυμπίας.

Το πρότζεκτ που τιτλοφορείται «Αρχαία Ολυμπία: Κοινός Τόπος» («Ancient Olympia: Common Grounds») αποτελεί συνεργασία της επιστημονικής ομάδας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού με την τεχνική ομάδα της Microsoft Corp, στο πλαίσιο του προγράμματος «AI for Cultural Heritage» της τελευταίας. Μιας συνεργασίας ανάμεσα σε εξειδικευμένα στελέχη από διαφορετικούς κλάδους και περιοχές ανά τον κόσμο, οι οποίοι κατάφεραν να βρουν «κοινό έδαφος» και, ξεπερνώντας τα όποια εμπόδια, να αναβιώσουν ψηφιακά την Αρχαία Ολυμπία, όπως ήταν πριν από περισσότερα από 2.000 χρόνια, την περίοδο της ακμής της, καθιστώντας την προσβάσιμη σε εκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως.

Το «Αρχαία Ολυμπία: Κοινός Τόπος» αποτελεί ένα συναρπαστικό «ταξίδι στο παρελθόν», όπου με επιστημονική εγκυρότητα και όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια αποδόθηκαν, μέσω ψηφιακών τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης, επαυξημένης και μεικτής πραγματικότητας, συνολικά 27 μνημεία του αρχαιολογικού χώρου, στην αρχική τους μορφή, επιτρέποντας στον επισκέπτη να γνωρίσει εκ νέου ένα από τα εμβληματικότερα σύμβολα του παγκόσμιου πολιτισμού, να θαυμάσει τα ανθρώπινα επιτεύγματα αλλοτινών εποχών, να μάθει για τις κοινωνίες και την καθημερινότητα εκείνης της περιόδου, καθώς και για τις αλλαγές που συντελέστηκαν με την πάροδο του χρόνου.

Πρόκειται για ένα ακόμη σημαντικό βήμα για την ανάδειξη του αρχαιοελληνικού πολιτισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας, τη διατήρηση και διάδοση της πλούσιας ιστορίας και των οικουμενικών αξιών που πρεσβεύει ένα τέτοιο μνημείο, γενέτειρα των Ολυμπιακών Αγώνων και του ιδεώδους του Ολυμπισμού, καθώς και τη μεταλαμπάδευση τους στις επόμενες γενιές. Ενώ, σύμφωνα με τα λόγια του Θεοδόση Μιχαλόπουλου, Διευθύνοντα Συμβούλου της Microsoft Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας πρόκειται, επιπλέον, και για «μια νίκη της τεχνολογίας, γιατί βλέπουμε με τον καλύτερο τρόπο πως η τεχνολογία επιτρέπει στην ανθρωπότητα να κοιτάζει το μέλλον της αγκαλιάζοντας τις παραδοσιακές και παγκόσμιες αξίες». 

Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Microsoft, Μπραντ Σμιθ δηλώνει: «Το έργο για την ψηφιακή διατήρηση της Αρχαίας Ολυμπίας αποτελεί ένα σημαντικό  επίτευγμα στον τομέα της ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς. Φέρνει κοντά τον ανθρώπινο παράγοντα και την τεχνολογία αιχμής και προσκαλεί τις επόμενες γενιές να εξερευνήσουν το παρελθόν μας με νέους τρόπους». 

Το συγκεκριμένο πρότζεκτ, όπως τόνισε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, δεν θα έχει μόνο ψυχαγωγικό χαρακτήρα., αλλά θα αποτελέσει και ένα «ισχυρό μέσο επιστημονικής τεκμηρίωσης, αποτελεσματικής προστασίας, ανάδειξης και προβολής διεθνώς για επιστημονικούς, πολιτιστικούς, τουριστικούς, αναπτυξιακούς σκοπούς». Η ίδια δηλώνει με σιγουριά ότι θα λειτουργήσει προσθετικά στην φυσική επισκεψιμότητα του χώρου, καθώς η μέχρι τώρα εμπειρία έχει αποδείξει ότι όταν οι αρχαιολογικοί χώροι και τα μνημεία «προβάλλονται διαδικτυακά και κανείς έχει τη δυνατότητα να δει και να μαθαίνει λεπτομέρειες αυτομάτως γεννάται η επιθυμία της επίσκεψης στον ίδιο τον χώρο για να ζήσει την εμπειρία».

Τόσο ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, όσο και η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη υπογράμμισαν την ιστορική, πολιτισμική και συμβολική σπουδαιότητα της Αρχαίας Ολυμπίας. Ο κ. Μητσοτάκης την περιέγραψε «ως παγκόσμιο σύμβολο των παναθρώπινων αξιών που πρεσβεύει ο κλασσικός ελληνισμός και μεταλαμπαδεύτηκαν 25 αιώνες μετά στη σύγχρονη ανθρωπότητα. Ένας τόπος λατρείας, ένας τόπος συλλογικής συνάντησης, ένας τόπος υπέρβασης διαφορών, ένας τόπος που σμιλεύθηκε ίσως περισσότερο από οπουδήποτε αλλού η έννοια της ελληνικής ταυτότητας, εδώ που ερχόντουσαν οι πόλεις-κράτη παραμερίζοντας τις τοπικές τους διαφορές, να αγωνιστούν σε πνευματικά και σωματικά αγωνίσματα και να συνεισφέρουν σημαντικά στον αρχαιοελληνικό πολιτισμό».

Για την σφυρηλάτηση μιας ενιαίας ελληνικής ταυτότητας έκανε λόγο και η κ. Μενδώνη: «Το ιερό του Διός στην Ολυμπία ήταν ο κοινός τόπος βίωσης και έκφρασης, επιβεβαίωσης και αναβάπτισης της ενιαίας πολιτισμικής συνείδησης και ταυτότητας των Ελλήνων που υπερέβαινε και υπερίσχυε κάθε άλλης πρόσκαιρης ή τοπικής διαφοράς, αντιδικίας και σύγκρουσης, επιβάλλοντας εκεχειρία ενώπιον θεών, ηρώων, προπατόρων, και ανθρώπων», συμπληρώνοντας ότι «Με την ψηφιακή αναπαράσταση του πανελλήνιου ιερού της Αρχαίας Ολυμπίας, η πολιτιστική κληρονομιά, αλλά και οι αξίες του Ολυμπισμού, της ειρήνης, της αρμονίας, της αριστείας, της ευγενούς άμιλλας, γίνονται προσβάσιμες σε όλο τον κόσμο, σε όλο τον πλανήτη, μέσω της χρήσης τεχνολογίας αιχμής».

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου και η Υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως με μαθητές της Αρχαίας Ολυμπίας, κατά τη διάρκεια ξενάγησης στον αρχαιολογικό χώρο.

Όπως εξηγεί η προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ηλείας, Ερωφίλη-Ίριδα Κόλλια, οι εφαρμογές που αναπτύχθηκαν για το συγκεκριμένο έργο, είναι τρεις: «Διαδραστική ιστοσελίδα, που καθιστά την εμπειρία τρισδιάστατης θέασης των μνημείων του χώρου της Ολυμπίας διαθέσιμη σε όλο τον κόσμο, όπου και αν βρίσκεται ο χρήστης. Εφαρμογή για έξυπνες συσκευές με λογισμικό επαυξημένης πραγματικότητας με την οποία οι επισκέπτες του χώρου έχουν τη δυνατότητα να δουν τις αποκαταστάσεις των μνημείων (…). Εμπειρία μεικτής πραγματικότητας όπου ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα με τη χρήση ειδικών γυαλιών να εξερευνήσει εικονικά τον χώρο της Ολυμπίας με ειδικές αναφορές σε επιλεγμένα μνημεία». 

Μάλιστα, το Ολυμπιακό Μουσείο Αθήνας φιλοξενεί στους χώρους του την συναρπαστική έκθεση μεικτής πραγματικότητας «Αρχαία Ολυμπία: Κοινός Τόπος». Στην έκθεση ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να περιηγηθεί εικονικά με το σύστημα γυαλιών μεικτής πραγματικότητας της Microsoft, HoloLens 2, στην Αρχαία Ολυμπία, όπως ήταν, με βάση την επιστημονική έρευνα, πάνω από 2.000 χρόνια πριν. Ενώ, η χρήση των εφαρμογών σε κινητά, τάμπλετ και υπολογιστές δεν απαιτεί ιδιαίτερες ικανότητες και απευθύνονται στον μέσο χρήστη του διαδικτύου.

Έκθεση μεικτής πραγματικότητας «;Αρχαία Ολυπία: Κοινός Τόπος» στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ολυμπιακού Μουσείου Αθήνας.

Το έργο «Αρχαία Ολυμπία: Κοινός Τόπος», το οποίο προέκυψε ύστερα από πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, αναπτύχθηκε στο πλαίσιο της στρατηγικής του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού για την ψηφιακή μετάβαση στον πολιτισμό και αποτελεί ένα εγχείρημα για το οποίο ο κ. Μητσοτάκης ευελπιστεί να μπορέσει να εφαρμοστεί και σε άλλους εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους ανά την επικράτεια. Η Υπουργός Πολιτισμού από την μεριά της δεν αποκλείει το ενδεχόμενο, αν και θέτει ως απαραίτητη προϋπόθεση την επιστημονική και ιστορική τεκμηρίωση, δηλώνοντας ότι δεν μπορεί να εφαρμοσθεί παντού άκριτα αλλά μόνο κατόπιν εμπεριστατωμένης μελέτης.