Ένα πολύχρωμο νήμα ξεδιπλώνεται στους χώρους του Momus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, με αφορμή την έκθεση «Υφάνσεις εκ νέου», έως τις 27 Μαρτίου 2022.
Ένα νήμα που συνδέει τα εμβληματικά έργα της Οικοτεχνίας από την ίδρυσή της το 1963 στη Βασιλική Πρόνοια υπό τη διεύθυνση του «πατέρα» των ταπισερί Ιωάννη Φαϊτάκι, με ορισμένα από τα υφαντά που πρωτοπαρουσιάστηκαν στο Χίλτον το 1965 στην έκθεση «Διακοσμητικά υφαντά τοίχου “tapisseries” σε σχέδια Ελλήνων ζωγράφων».
Ένα νήμα που συνεχίζει με τους υφαντικούς πειραματισμούς της Νίκης Καναγκίνη και με επιλεγμένους τάπητες που παρήγαγε η εταιρεία Τάπης τη δεκαετία του ’70 σε σχέδια σημαντικών Ελλήνων καλλιτεχνών για την γκαλερί Νέες Μορφές. Ένα νήμα που μας οδηγεί από τις ταπισερί της Άλεξ Μυλωνά στα μεγάλων διαστάσεων υφαντά του Μιχάλη Κατζουράκη που διακοσμούσαν κρουαζιερόπλοια.
Ένα μακροσκελές νήμα που, στην άκρη του, αποτίει φόρο τιμής στο ζεύγος Joice και Sydney Loch, οι οποίοι, φτάνοντας από την Αυστραλία στην Ουρανούπολη Χαλκιδικής, αναβίωσαν την τέχνη της ύφανσης χαλιών, προσφέροντας εργασία στους Μικρασιάτες πρόσφυγες και βοηθώντας έμπρακτα στην οικονομική αναζωογόνηση της τοπικής κοινωνίας.
Η έκθεση «Υφάνσεις εκ νέου» αποτελεί νέα προσέγγιση της έκθεσης με τίτλο «Υφάνσεις» που παρουσιάστηκε το 2019 στο Μουσείο Μπενάκη | Πειραιώς 138 σε επιμέλεια της Ειρήνης Οράτη και του Κωνσταντίνου Παπαχρίστου, καθιστώντας φανερό ότι τα τελευταία χρόνια επανεκκινήθηκε έντονα και δραστικά το ερευνητικό ενδιαφέρον για την ελληνική ταπισερί και την σύντομη μεν, αλλά πολύχρωμη ιστορία της. Μέρος της έκθεσης θα παρουσιαστεί στο Μουσείο της Πόλης του Βόλου την άνοιξη του 2022.
Η Αρετή Λεοπούλου, ιστορικός της τέχνης και επιμελήτρια της έκθεσης «Υφάνσεις εκ νέου» σημειώνει εύστοχα:
«Κάθε περίπτωση καλλιτέχνη και κάθε έργο της έκθεσης, είτε υφαντό είτε ζωγραφικό/χαρακτικό/γλυπτό, έχει ως στόχο να καταδείξει τη δυναμική της δημιουργικής διαδικασίας που δεν είναι αποκομμένη από το ευρύτερο περιβάλλον και τους ανθρώπους της: μέσα από τα έργα διακρίνεται μια ιδιότυπη συνέχιση και εκπλήρωση των στόχων της Γενιάς του ‘30 ακόμη και έως τη δεκαετία του ‘70.
Διακρίνουμε την αρμονική συνύπαρξη ή και ταύτιση της αφαίρεσης με τις δυνατότητες και τους περιορισμούς των τεχνικών της ύφανσης. Φανερώνεται η αυτονομία αλλά και η αλληλεπίδραση των καλλιτεχνικών μέσων. Υπονοείται ο διάλογος που άνοιγε το υφαντό έργο μεταξύ καλλιτέχνη και τεχνίτη.
Αλλά, κυρίως, διαπιστώνεται η δυνατότητα να απελευθερωθεί το έργο τέχνης από το στερεότυπο του παλίμψηστου και να είναι μέρος της καθημερινότητας ως διακοσμητικό και χρηστικό αντικείμενο. Και που, είτε με καλλιτεχνικό -όπως με τις ταπισερί- είτε με πιο λαϊκό πρόσημο, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι όχι μόνο της λαογραφικής αλλά πλέον και της εικαστικής μας παράδοσης».
Την έκθεση συνοδεύει δίγλωσσος κατάλογος, συμπαραγωγή του Momus-Mουσείου Σύγχρονης Τέχνης και του Μουσείου της Πόλης του Βόλου.
Καλλιτέχνες: Γιώργος Βακαλό, Σπύρος Βασιλείου, Όπυ Ζούνη, Νίκη Καναγκίνη, Μιχάλης Κατζουράκης, Βάσω Κατράκη, Κώστας Κουλεντιανός, Γιάννης Μόραλης, Άλεξ Μυλωνά, Δημήτρης Μυταράς, Νίκος Νικολάου, Σωτήρης Σόρογκας, Γιάννης Σπυρόπουλος, Γιάννης Τσαρούχης, Ιωάννης Φαϊτάκις, Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Υφαντουργία Loch
Φορείς και συλλέκτες που παραχωρούν έργα για την έκθεση: Alpha Bank, Μουσείο Μπενάκη/Πινακοθήκη Γκίκα, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ), Μουσείο Βορρέ, Ίδρυμα Γιάννη και Ζωής Σπυροπούλου, Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη, Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ.,
Τζούλια Δημακοπούλου, Μαρία Βασιλείου, Μαριάννα Κατράκη, οικογένεια Καναγκίνη, Μιχάλης Κατζουράκης, Αλέξανδρος Ζούνης, MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά και λοιποί ιδιώτες.
Οι ξεναγήσεις στην έκθεση «Υφάνσεις εκ νέου» πραγματοποιούνται τις παρακάτω Κυριακές στις 12:00: 21 & 28 Νοεμβρίου 2021, 12 & 19 Δεκεμβρίου 2021, 9 & 23 Ιανουαρίου, 6 & 20 Φεβρουαρίου, 13 & 27 Μαρτίου 2022. Η συμμετοχή στις ξεναγήσεις γίνεται με το εισιτήριο εισόδου στην έκθεση και προϋποθέτει δήλωση συμμετοχής και επικοινωνία στο τηλ. 2310 240002 και το [email protected].