ΚΥΡΙΑΚΗ
22
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
Αντιμετωπίζοντας την πανδημία με την αυστηρή τήρηση όλων των υγειονομικών κανονισμών, μουσεία και χώροι τέχνης διατυπώνουν, και σε αυτές τις γιορτές, μια σειρά από εικαστικές προτάσεις, που επιτρέπουν στον επισκέπτη τους να συνδυάσει μια βόλτα στους γιορτινούς δρόμους της πόλης και παράλληλα να περιπλανηθεί στο «σήμερα», στο ζωντανό παρόν της καλλιτεχνικής δημιουργίας, ελλήνων και ξένων ζωγράφων, γλυπτών, χαρακτών.
«Ο γαλαξίας μου: Μίκης Θεοδωράκης» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Μίκης Θεοδωράκης: Την πολύχρονη και δημιουργική ζωή του κορυφαίου έλληνα μουσικοσυνθέτη, που αποχαιρετίσαμε μέσα στο 2021, αποτυπώνει η έκθεση «Ο γαλαξίας μου: Μίκης Θεοδωράκης», μέσα από επιλεγμένα τεκμήρια από αρχείο του συνθέτη, που της είχε εμπιστευτεί, η Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής. Για πρώτη φορά τα πρωτότυπα ντοκουμέντα του αρχείου του, που περιγράφουν έναν αιώνα ιστορίας, πλαισιώνονται από σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό, φωτίζοντας τις πολλές και διαφορετικές πλευρές της μουσικής και πολιτικής του παρακαταθήκης του και καταδεικνύοντας τον όγκο και την ποικιλομορφία της προσωπικότητας και του έργου του. Ένα αφιέρωμα στη γόνιμη διαδρομή 96 χρόνων που αξίζει όλοι να επισκεφθούν.
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Έως 30 Δεκεμβρίου 2021.
Sean Scully: Η αναδρομική έκθεση του Sean Scully, ενός από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της αφαιρετικής ζωγραφικής σήμερα, με τον τίτλο «Passenger», συνδυάζει την παράδοση του αμερικανικού αφηρημένου εξπρεσιονισμού με την ευαισθησία των κινημάτων του ευρωπαϊκού μοντερνισμού. Η έκθεση περιλαμβάνει 103 έργα, λάδια, ακρυλικά, υδατογραφίες και σχέδια, καθώς και ένα εμβληματικό γλυπτό. Τα πρώτα έργα προέρχονται από την δεκαετία του 1960 ενώ το τελευταίο, το «Μαύρο τετράγωνο», έχει δημιουργηθεί το 2020 ως φόρος τιμής στο ομότιτλο έργο του Καζιμίρ Μαλέβιτς, ιδωμένο μέσα από την ιδιαίτερη οπτική του Σον Σκάλι. Ο επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει το έργο του από τις πρώτες παραστατικές προσπάθειες της δεκαετίας του 1960, τα μεγάλων διαστάσεων «μινιμαλιστικά» έργα του 1970, αλλά και την επιστροφή σε μια πιο παραστατική ζωγραφική, με τη σειρά «Madonna» του 2018.
Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138). Έως 13 Φεβρουαρίου 2022.
«Το ελληνικό καλοκαίρι» του Charles Howard: Γυναικείες φιγούρες, γυμνές ή ημίγυμνες, με φόντο τη θάλασσα και τα γυμνά βουνά, συνθέτουν «Το ελληνικό καλοκαίρι» του δραστήριου φιλέλληνα καλλιτέχνη Τσαρλς Χάουαρντ, που έφυγε από τη ζωή το φθινόπωρο του 2021. Στη ζωγραφική του ο Howard αποθεώνει τη γυναίκα μέσα στο ελληνικό τοπίο. Πρόκειται για προσωπογραφίες ενταγμένες σε ένα απέριττο τοπίο, το οποίο ενίοτε κοσμούν ένα-δυο νησάκια, μόνο και μόνο για να τονίσουν την αίσθηση ανεμελιάς και ρεμβασμού. Σε αυτά τα πορτρέτα υπερτονίζει τα χαρακτηριστικά του γυναικείου προσώπου, αντιμετωπίζοντάς το όπως ένα εξωτικό τοπίο. Η γυναίκα-μόρτισσα και η Αφροδίτη είναι οι βασικές πρωταγωνίστριες της ζωγραφικής του. Τα πορτρέτα πλαισιώνονται από έργα τα οποία είναι εμπνευσμένα από την Ανατολή και συγκεκριμένα από την ισλαμική τέχνη, κάποια πιο αφηγηματικά, άλλα αφαιρετικά, όπου ο Howard πειραματίζεται με ζωηρά χρώματα και τον ψευδαισθητικό τους χαρακτήρα.
Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα» Δήμου Αθηναίων (Ηρακλειδών 66). Έως 23 Ιανουαρίου 2022.
ΕΜΣΤ: Μια μεγάλη in situ εγκατάσταση του ισραηλινού καλλιτέχνη Stephan Goldrajch, με τίτλο «Arbres à Palabres» («Το δέντρο της πλατείας») αποτελεί την πρώτη εκθεσιακή δραστηριότητα του ΕΜΣΤ υπό τη νέα του διεύθυνση. Πρόκειται για ένα δέντρο φτιαγμένο από κομμάτια πλεκτών, υφαντών και κεντημάτων, που δημιουργήσει άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών και κοινωνικών ομάδων που ζουν ή εργάζονται στις γειτονιές γύρω από το μουσείο, αλλά και ένοικοι σε οίκους ευγηρίας ή πρόσφυγες σε παρακείμενες δομές. Το συνεργατικό αυτό έργο τέχνης, εκφράζει τις ιστορίες των ανθρώπων που το έφτιαξαν, θέλοντας να σηματοδοτήσει μια νέα αρχή για ένα ανοιχτό, συμπεριληπτικό και φιλόξενο ΕΜΣΤ. Η δουλειά του καλλιτέχνη παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. H είσοδος είναι ελεύθερη.
Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Έως 22 Μαΐου 2022.
Κορνήλιος Γραμμένος: Φόρος τιμής και μαζί δύσκολος αποχαιρετισμός η έκθεση «Κορνήλιος Γραμμένος. Προσωδίες και Ραψωδίες», με έργα των τελευταίων χρόνων, την οποία προετοίμαζε ο ίδιος ο καλλιτέχνης, πριν τον αδόκητο θάνατό του την άνοιξη του 2021. Γλυπτική και ζωγραφική συνδυάζονται σε αυτήν την έκθεση, όπου ο καλλιτέχνης επαναδιαπραγματεύεται τις αρχές της αφαίρεσης και την έννοια της ζωγραφικής διαδικασίας, επικεντρώνεται στις καθαρά ζωγραφικές αξίες, στη λειτουργία, στην ένταση και στη λάμψη του χρώματος. Στις γλυπτικές του συνθέσεις, αντιπροσωπευτικές του συνόλου του έργου του, επιχειρεί να κάνει μια τέχνη καθαρή και λιτή, στην οποία η απλότητα και οι υφές των υλικών συνδιαλέγονται με το ανατρεπτικό χιούμορ και τη διαίσθηση.
MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά (Ασωμάτων 5, Θησείο). Έως 13 Φεβρουαρίου 2022.
@Πηνελόπη Γερασίμου
Ρένα Παπασπύρου: Μια ιδιαίτερη εικαστική εγκατάσταση, την ανασύσταση ενός τοίχου από μια κατεδαφισμένη κατοικία στο Παγκράτι, παρουσιάζει στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του ισογείου της Στέγης η Ρένα Παπασπύρου, μια σημαντική εικαστικός της γενιάς του ’70. Σε έναν γωνιακό τοίχο τον οποίο σχεδίασε η ίδια, έχει τοποθετήσει διάφορες αποτοιχισμένες επιφάνειες που απέσπασε από μια ερειπωμένη μονοκατοικία στο Παγκράτι. Τα αποτοιχισμένα τμήματα, τοποθετημένα παραθετικά, αποκαλύπτουν την αθέατη όψη των εξωτερικών τοίχων του κτιρίου, ενώ σε πολλά από αυτά διακρίνονται αποτυπώματα από τα γκράφιτι, διαστρωματώσεις και άλλα ίχνη που είχαν συσσωρευτεί στο πέρασμα των χρόνων. H εικαστική εγκατάσταση «Βρυάξιδος 11 και Ασπασίας: Η άγνωστη όψη» είναι ένα έργο αλληγορικό, που αντλεί από την παρατεταμένη ανησυχία και τη συνθήκη της κοινωνικής απόστασης που βιώνουμε.
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση. Έως 27 Φεβρουαρίου 2022.
Σωτήρης Σόρογκας: Μια ολοκληρωμένη εικόνα της δουλειάς του καλλιτέχνη, μέσα από έργα που ανήκουν στη Συλλογή του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, παρουσιάζεται στο νέο μουσείο του Ιδρύματος στην Αθήνα, στην έκθεση «Σωτήρης Σόρογκας: Ο χρόνος της μνήμης στον εικαστικό λόγο του», από τις 22 Δεκεμβρίου. Στην έκθεση παρουσιάζονται είκοσι περίπου έργα, τα περισσότερα μεγάλων διαστάσεων, που καλύπτουν όλο το φάσμα της καλλιτεχνικής πορείας του ζωγράφου, μέσα από τέσσερις θεματικές ενότητες: τις δουλεμένες με ρεαλιστική φωτογραφική πιστότητα «Πέτρες», μέρος της δουλειάς του από το 1958, τα δημοφιλή «Άλογα», που αναδύονται από ένα κυρίαρχο λευκό με το βλέμμα τους στραμμένο προς τα πίσω, τα «Πορτραίτα» που παραπέμπουν σε επιτύμβιες στήλες και τα «Ανοίγματα», που εκφράζουν την αγωνία και τον προβληματισμό για το μέλλον της ζωγραφικής.
Ίδρυμα Β. & Ε. Γουλανδρή (Ερατοσθένους 13). Έως 3 Απριλίου 2022.
Portals: Έργα 59 καλλιτεχνών «καταλαμβάνουν» τους αναμορφωμένους χώρους του κτιρίου του πρώην Δημόσιου Καπνεργοστασίου, όπου σήμερα στεγάζονται η Βιβλιοθήκη και το Τυπογραφείο της Βουλής. Η έκθεση αναπτύσσεται στο εξαιρετικής ομορφιάς αίθριο, στις αίθουσες και τα πατάρια, στα λουτρά, στο παλιό τελωνείο, στον περιβάλλοντα χώρο, στην στέγη και την πρόσοψη του κτιρίου, φιλοξενώντας τους προβληματισμούς καλλιτεχνών από 27 χώρες με διαφορετικές καταβολές και προέλευση, μεταξύ των οποίων και 15 νέες αναθέσεις έργων ειδικά για το χώρο του πρώην Δημόσιου Καπνεργοστασίου. Ανάμεσά τους, 18 έλληνες καλλιτέχνες παρουσιάζουν νέα έργα ή έργα προσαρμοσμένα στο συγκεκριμένο περιβάλλον. Η έκθεση εκφράζει τον πλουραλισμό των ιδεών και προσεγγίζει θέματα για τη συλλογικότητα, την πολιτιστική κατανόηση της ιστορίας και της πολιτικής, τον δημόσιο χώρο, το κοινό μας παρελθόν, παρόν και μέλλον.
Βιβλιοθήκη της Βουλής (πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο). Έως 31 Δεκεμβρίου 2021.
Πορτραίτα από τις συλλογές του Λούβρου: Καλύπτοντας περισσότερα από 3.000 χρόνια ιστορίας, η περιοδική έκθεση της Εθνικής Πινακοθήκης «Αναζητώντας την αθανασία: Η τέχνη του πορτραίτου στις συλλογές του Λούβρου» αποτελεί μια αναδρομή σε αυτή την αποτύπωση της ανθρώπινης μορφής από τα βασίλεια της Μεσοποταμίας μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Από τις εμβληματικές προτομές του Χαμουραμπί και του Μεγάλου Αλεξάνδρου μέχρι τα αιγυπτιακά Φαγιούμ και από τα πορτραίτα της Αναγέννησης και του Μπαρόκ μέχρι τον νεοκλασικισμό της Γαλλικής Επανάστασης και τον Ρομαντισμό, στην έκθεση φιλοξενούνται ονόματα όπως των Μποτιτσέλι, Βερονέζε, Γκρέκο, Βελάσκεθ, Ρέμπραντ, Γκόγια, Ρέινολτς, Νταβίντ, Ένγκρ, Ντελακρουά κ.ά., αποτυπώνοντας τη λειτουργία και τον συμβολισμό του πορτραίτου σε κάθε συγκεκριμένη περίοδο.
Εθνική Πινακοθήκη. Έως 28 Μαρτίου 2022.
Φωτογραφία: Πάρις Ταβιτιάν/Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Κάλλος: Το αρχαιοελληνικό ιδεώδες του κάλλους, έτσι όπως διαμορφώθηκε μέσα από κείμενα ποιητών και φιλοσόφων, αρχικά ως εξωτερική ομορφιά και, μετά τον 6ο αι. π.Χ., ως συνδυασμός της φυσικής εμφάνισης και των αρετών της ψυχής, επιχειρεί να αποτυπώσει μέσα από 300 αντικείμενα από αρχαιολογικά μουσεία της Ελλάδας και της Ιταλίας η έκθεση «Κάλλος: Η υπέρτατη ομορφιά», στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Αγάλματα, αγγεία, όστρακα, κάτοπτρα, κοσμήματα, αρωματοδόχα ληκύθια, χρηστικά είδη καλλωπισμού (κρέμες, χρώματα κ.λπ.), πήλινα, λίθινα, μετάλλινα έργα και τερακότες διαφόρων περιόδων, κυρίως αρχαϊκά, κλασικά και ελληνιστικά, ειδώλια, εργαλεία κόμμωσης, όπως σιδερένια ψαλίδια, χτενάκια κ.ά. αποτελούν τα εκθέματα, που προέρχονται από ολόκληρη τη μητροπολιτική και νησιωτική Ελλάδα, αλλά και τις αποικίες της Magna Grecia.
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Έως 16 Ιανουαρίου 2022.
