Λένα Παπαληγούρα: Θα ήθελα να μην έχω ανάγκη την επιβεβαίωση

Εμφανίζεται φουριόζα διασχίζοντας την πολυκοσμία της Βασιλίσσης Σοφίας. Έχουμε μπροστά μας, σχεδόν ένα δίωρο, μέχρι να παραλάβει το μικρό της γιο από το σχολικό. Είναι κάπως περίεργο, αν το καλοσκεφτείς: Το κορίτσι που γνώρισες στην πρόβα της πρώτης του επαγγελματικής παράστασης, να σου μιλάει για το σχολείο των παιδιών της.

Η Λένα Παπαληγούρα  -όπως κι εσύ- πίστευε πως ο χρόνος είναι εκεί, για πάντα διαθέσιμος. Και να που αυτό το ψευδαισθητικό σύννεφο διαλύθηκε και τα πράγματα, 13-14 χρόνια μετά, έχουν μπει στην διάσταση του πραγματικού· ό,τι κι αν σημαίνει αυτό.

Στο μεσοδιάστημα έχει διανύσει μια πορεία αρκετά προσωπική σε ένα σερί εύθραυστων ηρωίδων γιατί όπως λέει είναι ο τρόπος της να συνομιλήσει με όσους δεν έχουν φωνή. Συνάμα η πορεία της είναι ταυτισμένη με σταθερούς συνεργάτες – μια επιλογή που συνειδητά κάνει πια: Δουλεύει με πρόσωπα, η συναναστροφή με τα οποία εξασφαλίζει μια ποιοτική συνύπαρξη.

Ολοκληρώνοντας αυτές τις μέρες τις παραστάσεις του «Γυάλινου Κόσμου» στην Αλκυονίδα είναι έτοιμη να δοκιμάσει μια τελευταία επίσκεψη στο ρόλο της «Κατερίνας». Στο μεταξύ, έχει ήδη μπει σε πρόβες για «Το σώσε» σε σκηνοθεσίαΚωνσταντίνου Μαρκουλάκη που θ’ ανέβει το Μάρτιο στο Παλλάς αφού «ήθελα πολύ να κάνω κωμωδία» ενώ παράλληλα ετοιμάζει και την εμφάνιση της στην τηλεόραση – και μάλιστα σε σίριαλ της κρατικής. «Κάθε φορά που ξεκινάω κάτι καινούργιο με συνεπαίρνει ένας ενθουσιασμός· αλλά μερικές φορές μου φαίνεται πως έχω μόνον αυτόν» λέει.

Σε μια περίοδο που το θέατρο (και η ζωή) βαδίζει στην κινούμενη άμμο της πανδημίας, εκείνη ακούγεται πιο συνειδητοποιημένη από ποτέ. Κι εξηγεί γιατί.

Έχεις καταλήξει ποιο είναι το πιο μεγάλο σου όφελος από το θέατρο;

Νομίζω πως το θέατρο μου έχει ‘ανοίξει’ το συναίσθημα μου. Ξέρεις, δεν μου φαίνεται, αλλά είμαι εσωστρεφής άνθρωπος. Δεν είμαι εύκολα ελεύθερη. Και με ένα τρόπο, μέσα από αυτή τη δουλειά, έχω βρει τρόπους για να είμαι πιο ελεύθερη στη σκηνή ακόμα και στη ζωή μου. Είμαι σε μεγαλύτερη επαφή με το «μέσα μου». Επίσης, το θέατρο με έχει βοηθήσει να διαχειρίζομαι την έκθεση και την κριτική – ακόμα κι αν δεν ειπωμένη κριτική.

Είσαι ανασφαλής; Έχεις ανάγκη την επιβεβαίωση και την αποδοχή των άλλων;

Φυσικά- και δεν το λέω για καλό. Γιατί όταν έχεις καταβάλλει πραγματικό κόπο, θα έπρεπε αυτός να αρκεί σαν κριτήριο και να μην χρειάζεσαι το «έξω» για να σε πείσει. Βέβαια, στη δουλειά μας επικρατεί η άποψη πως ό,τι κι αν κάνεις δεν είναι αρκετό, δεν υπάρχει ταβάνι. Έτσι κι εγώ πιστεύω ότι υπάρχει χώρος για καλύτερα με αποτέλεσμα να βυθίζομαι σε ένα χάος, μη μπορώντας να ησυχάσω. Όταν, όμως, έρχεται η επιβεβαίωση απ’ έξω, κάπως ηρεμώ. Ειδικά όταν προέρχεται από συγκεκριμένους ανθρώπους.

Νομίζω πως το θέατρο μου έχει ‘ανοίξει’ το συναίσθημα μου. Ξέρεις, δεν μου φαίνεται, αλλά είμαι εσωστρεφής άνθρωπος

Δεν υπάρχουν στιγμές που να έχεις νιώσει προσωπική ικανοποίηση;

Μικρές στιγμές ναι, όχι καταστάσεις διαρκείας. Ακόμα και για την «Κατερίνα» – η οποία είναι παράσταση δοκιμασμένη- λέω πως είμαι καλή σε στιγμές της.

Φοβάσαι ότι δεν θα ξανάρθει μια «Κατερίνα»;

Δεν την αναζητώ. Γιατί πιστεύω ότι σε κάθε άνθρωπο αναλογούν ένα – δύο τέτοια δώρα στη ζωή. Μπορεί και να μην έρθει δεύτερη, σε κάποιους δεν θα έρθει καθόλου. Το κανονικό δεν είναι αυτό· το κανονικό είναι να δουλεύεις σε μια παράσταση, αν πάει και καλά στο ταμείο σε καθησυχάζει. Και τέλος, κάποιες φορές σου δίνεται η ευκαιρία για κάτι πιο προσωπικό, μια δυνατή ερμηνεία. Η «Κατερίνα» μου έφερε τη φιλία μου με το Γιώργο Νανούρη – πιθανώς να μας οδήγησε μέχρι και στην Επίδαυρο – αλλά προσωπικά μου έφερε και μεγάλη αγωνία. Όσο πιο καλά πήγαινε, τόσο πιο πολύ αγχωνόμουν για να ανταποκριθώ.

Αυτή είναι η σχέση σου με το θέατρο ή ζεις και τις στιγμές μιας αγνής χαράς του «παίζειν»;

Ναι, υπάρχει αγνή χαρά. Όταν καταφέρνεις να ξεχαστείς στην πρόβα και να ζήσεις κάτι εσωτερικό, είναι τρομερό συναίσθημα. Πέρυσι, στην «Ιφιγένεια» η στιγμή αναγνώρισης με τον Ορέστη, το Μιχάλη Σαράντη ήταν μια τέτοια αποκάλυψη και με κράτησε ψηλά για καιρό. Από την άλλη, βλέποντας πως παίζουν τα παιδιά μου, νιώθω πως έχω ξεχάσει αυτήν την ποιότητα της αγνής χαράς.

Επιστρέφω στο ζήτημα περί επιβεβαίωσης. Σε νοιάζει πως τοποθετούνται οι συνάδελφοι σου για σένα;

Ναι, με απασχολεί. Όταν ξεκινούσα, θεωρούσα πως επειδή προερχόμουν από μια γνωστή οικογένεια, θα με αντιμετώπιζαν με καχυποψία. Ευτυχώς – είτε επειδή δεν το άφησα να συμβεί ή συνέβη και δεν το άφησα να με επηρεάσει (αλήθεια, δεν ξέρω) – δεν έχω βιώσει καχυποψία. Θέλω η συναδελφικότητα να στηρίζεται σε μια καλή σχέση· ένα μεγάλο κομμάτι του θέατρου έχει να κάνει με όσα μοιράζεσαι. Αν δεν υπάρχει εκτίμηση, δεν μπορείς ν’ ανοιχτείς.

Δεν αναζητώ μια ακόμα «Κατερίνα»

Δεν θέλω να προκαταβάλλω τη συζήτηση αλλά, στ’ αλήθεια, δεν ξέρω πολλούς ανθρώπους σε αυτή τη δουλειά που είναι φωτεινοί και γι’ αυτό τόσο αγαπητοί όσο εσύ. Το αντιλαμβάνεσαι αυτό για τον εαυτό σου;

Όχι. Εκείνο που θέλω είναι μην αφήνω εκκρεμότητες με τους άλλους, να λύνω τα θέματα – αν λύνονται. Δεν θέλω συναστροφές όπου γνωρίζω ότι υπάρχει ένα πρόβλημα το οποίο καλύπτω. Δεν μπορώ να κινούμαι σε σκιές. Οπότε αν κάπου πρέπει να συμφωνήσω με όσα μου λες, είναι πως είμαι καθαρός άνθρωπος απέναντι στους άλλους, στη δουλειά και όχι μόνο. Δεν αγαπώ τις ίντριγκες, θέλω να ξέρω ότι οι συνάδελφοι μου είναι καλά. Κι όσο περνούν τα χρόνια κι αναλαμβάνω μεγαλύτερη ευθύνη στις παραγωγές, θέλω να φροντίζω γι’ αυτά τα πράγματα. Το καλοκαίρι, πέρα από την ευθύνη του ρόλου της Ιφιγένειας, ένιωθα την υποχρέωση να είναι καλά οι άνθρωποι εργασιακά και μεταξύ τους. Δεν μου αρέσει να δουλεύω ενώ υπάρχουν ανοιχτά θέματα.

Φαντάζομαι πως έχεις δουλέψει με ανοιχτά θέματα.

Ναι, ποιος δεν έχει; Δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν έχει μπει σε αυτή τη θέση. Μέσα στους τρεις μήνες πρόβας, ο ένας μήνας μας χρειάζεται προς επίλυση παρόμοιων θεμάτων. Φαντάσου πόσο χρόνο αφιερώνουμε για να ασχολούμαστε με τέτοια ζητήματα, ενώ απλώς τα πράγματα θα μπορούσα να ρέουν ομαλά.

Φταίει πως υπάρχουν πολλά Εγώ συγκεντρωμένα;

Πιστεύω πως μέχρι να φτάσεις να έρθεις σε πραγματική επαφή με το υλικό του θεάτρου, έχεις να διώξεις πάρα πολλά που συσκοτίζουν το βλέμμα σου.

Ποιες είναι οι αδυναμίες σου, τα τρωτά σου σημεία;

Αυτό που λέγαμε πριν, να μην έχω ανάγκη την επιβεβαίωση. Να μην προβάλλω σε άλλους ανθρώπους – συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών μου – πράγματα δικά μου. Να μην ζορίζομαι πολύ να βάλω όρια και να μπορώ να ανακτώ την ηρεμία μου ακόμα και σε δύσκολες στιγμές. Να αποκτήσω καλύτερη σχέση με το θυμό, να μην τον μετατρέπω σε στενοχώρια.

Όταν ξεκινούσα, θεωρούσα πως επειδή προερχόμουν από μια γνωστή οικογένεια, θα με αντιμετώπιζαν με καχυποψία

Είσαι πιο καλή στη σκηνή ή στη ζωή;

Εξαρτάται με ποιον είμαι στη ζωή και με ποιον στη σκηνή. Αισθάνομαι πως στο θέατρο το μυαλό μου δουλεύει καλύτερα. Από την άλλη, στη ζωή είμαι πιο ήσυχη. Παρόλα αυτά, πιστεύω πως η δουλειά μου είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου. Είμαι και ηθοποιός. Γι’ αυτό και δεν μπορώ να τα διαχωρίσω. Αν κάποιος πρέπει να πει πέντε πράγματα για να με περιγράψει σίγουρα ένα από αυτά είναι πως είμαι ηθοποιός.

Έπεσες ποτέ στην παγίδα του ντιβισμού;

Όχι. Αλλά αυτό έχει να κάνει με το ότι η όποια αναγνώριση απολαμβάνω, ήρθε μέσα από το θέατρο. Την ίδια ώρα, μεγάλωσα σε μια οικογένεια όπου έχω δει τι σημαίνει να παίρνεις μεγάλη ικανοποίηση από τη δουλειά σου και την επόμενη στιγμή να αποκαθηλώνεσαι. Οπότε, καταλήγω πως το όποιο θέμα ντιβισμού πηγάζει από τον εαυτό μας.

Να και κάτι ακόμα που σε περιγράφει: Έγινες γνωστή από το δύσκολο δρόμο, το θέατρο.

Ομολογώ πως ήταν αναπάντεχο, τόσο η αποδοχή που είχε η παράσταση του «Ξένου» όσο και η «Κατερίνα» που ακολούθησε. Ήμουν τυχερή γιατί συνέβη· γιατί δεν είναι απαραίτητο πως αυτό θα συμβεί σε κάποιον – ακόμα κι αν του αξίζει. Είχα την τύχη να έχω θεατές που έρχονταν στο θέατρο για πρώτη φορά.

Πιστεύεις πως έχεις σταθεί τυχερή;

Ξεκίνησα μικρή, μου δόθηκαν ευκαιρίες και άρχισα να δουλεύω από νωρίς. Ωστόσο, δούλεψα γι’ αυτήν την τύχη. Από την άλλη, έχω νιώσει τυχερή γιατί στην πορεία μου βρέθηκαν άνθρωποι που με μετακίνησαν ενώ, στ’ αλήθεια, δεν είχα καμία διάθεση να πάω κάπου. Έκανα συνεργασίες που με ανάγκασαν να δω πράγματα, τα οποία δεν θα ανακάλυπτα μόνη μου· δεν θα έβαζα ποτέ η ίδια τέτοια εμπόδια στον εαυτό μου. Ήρθαν, δηλαδή, οι σωστοί άνθρωποι για να μου δώσουν την ώθηση· κι ελπίζω να συνεχίσουν να έρχονται.

Προτιμώ ν’ ακολουθώ τη στιγμή. Παλαιότερα μου άρεσε να οργανώνω τη σκέψη μου μέσα από μια προοπτική. Πλέον, τα πολύ μακροπρόθεσμα μου δημιουργούν ένα φόβο

Δημιουργείς σχέσεις εμπιστοσύνης μέσα στη δουλειά;

Με καθοδηγεί η συγγένεια. Ιδιαίτερα από τότε που έγινα μητέρα αποζητώ να είμαι καλά στη δουλειά μου, να ξεκινάω από μια βάση όπου κάποια πράγματα είναι λυμένα, όπως η επικοινωνία. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν με διεγείρει η καινούργια γνωριμία. Νιώθω, για παράδειγμα, με το Γιώργο Νανούρη πως υπάρχει ένας κώδικας, πράγματα που έχουμε κατακτήσει και μαζί μπορούμε να πάμε προς τα κάπου. Η Επίδαυρος ευχόμουν να μου συμβεί με τον τρόπο που έγινε πέρυσι στην Ιφιγένεια: Με μια ομάδα που αισθάνομαι ότι μπορώ να επικοινωνήσω και να μου εμφυσήσει την σκέψη ότι πηγαίνω στην Επίδαυρο με οικογενειακούς όρους.

Η οικειότητα σου είναι αναγκαία για να λειτουργήσεις;

Ναι, πλέον είναι ζητούμενο για μένα. Και φαντάζομαι πως αυτό αναζητούν κι άλλοι άνθρωποι οπότε επανερχόμαστε σε συγκεκριμένες συνεργασίες. Δεν ξέρω αν θα μπορούσα να είμαι σταθερό μέλος μιας ομάδας – παρότι σέβομαι τη λειτουργία της ομάδας. Ένα από τα πράγματα που με γοητεύει σε αυτή τη δουλειά είναι η εναλλαγή, αλλιώς με βαραίνει μια στατικότητα. Μου αρέσει, όμως, να φεύγω και να ξαναγυρίζω σε ανθρώπους με τους οποίους γνωρίζομαι και δουλεύω καλά.

Θα έλεγες πως αυτό σε έχει κρατήσει και πίσω στο κομμάτι των ρόλων ή σε άλλου είδους συνεργασίες;

Οπωσδήποτε παίζει ρόλο το υλικό που θα μου προταθεί – γιατί είναι αυτό που θα με βοηθήσει να μην βαρεθώ. Βλέπεις, βαριέμαι εύκολα. Κυρίως, όμως, παίζει ρόλο η σύνθεση, οι άνθρωποι. Γιατί, υπάρχει περίπτωση να σου δοθεί κάτι ωραίο σε ρόλο και η συνεργασία να μη σε φέρει πραγματικά αντιμέτωπο με αυτόν.

Έγινε πολύ σημαντική και ουσιαστική η σχέση μου με το προνόμιο της υγείας. Δεν είναι μια τυπική ευχή το «να είμαστε υγιείς» και, ειλικρινά, έχω μεγάλη ανασφάλεια να μην το χάσω

Σε έχει απασχολήσει ποτέ η έννοια της καριέρας, η αγωνία για το επόμενο βήμα;

Παλαιότερα, με ενδιέφερε πάρα πολύ. Ακόμα και τώρα με ενδιαφέρει – καθώς σε άκουγα μου φαινόταν πολύ γοητευτικός ο όρος. Απλώς έτσι όπως είναι τα πράγματα, και μέσα από την πανδημία, αναθεώρησα. Κατάλαβα πως τίποτα δεν είναι δεδομένο. Προτιμώ ν’ ακολουθώ τη στιγμή. Παλαιότερα μου άρεσε να οργανώνω τη σκέψη μου μέσα από μια προοπτική. Πλέον, τα πολύ μακροπρόθεσμα μου δημιουργούν ένα φόβο. Σε βαθμό που περνάει από το μυαλό μου πως, αν χρειαστεί, μπορώ να κάνω και άλλη δουλειά. Κάτι που στο παρελθόν με τρόμαζε και μόνο ως ιδέα.

Τι εννοείς «άλλη δουλειά»;

Τι να πω, θα μπορούσα να είμαι νηπιαγωγός. Χωρίς να σημαίνει πως θα γινόμουν νηπιαγωγός αύριο. Αλλά με ησυχάζει η σκέψη αυτής της δυνατότητας. Η περίοδος της πανδημίας ανέτρεψε μέσα μου πολλά.

Με ποιον τρόπο σε βοήθησε να ενδοσκοπήσεις;

Έγινε πολύ σημαντική και ουσιαστική η σχέση μου με το προνόμιο της υγείας. Δεν είναι μια τυπική ευχή το «να είμαστε υγιείς» και, ειλικρινά, έχω μεγάλη ανασφάλεια να μην το χάσω. Με πιάνει τρέλα στη σκέψη ότι μεγάλοι άνθρωποι περνούν τα τελευταία τους χρόνια μέσα στο σπίτι με το φόβο να μην κολλήσουν, αντί να χαίρονται τα εγγόνια και τα παιδιά τους. Διψάω για να ζήσουμε, να χαρούμε τους ανθρώπους μας. Αυτό έχει προέκταση στο να είναι καλά τα παιδιά μου, να μεγαλώνουν ελεύθερα, να μην χάσουν την κοινωνικοποίηση τους και να ζω μαζί τους.

Υπάρχει μια αγάπη στο σπίτι μας – χωρίς να σημαίνει ότι όλα είναι ρόδινα. Θέλω να γυρίζω στο σπίτι μου και είναι πολύ σημαντικό αυτό.

Tι άλλο έχει αλλάξει το τελευταίο διάστημα;

Η σχέση μου με το χρόνο. Πάντα είχα την αίσθηση ότι υπάρχει διαθέσιμος χρόνος και ξαφνικά συνειδητοποίησα ότι ήταν μια ψευδαίσθηση.

Σε έχει οδηγήσει και σε αποφάσεις αυτό;

Δεν θέλω να περάσω όλη μου τη ζωή και να παίζω τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες στο θέατρο.

Πιστεύεις πως με όλη αυτήν την κοινωνική, υγειονομική αναταραχή έχεις έρθει πιο κοντά στις πραγματικές σου ανάγκες;

Οι πραγματικές μας ανάγκες πάντα διαμορφώνονται από αυτό που ζούμε. Αλλά από την άλλη, δεν μου φαίνεται φυσιολογικό να έχουμε τέτοια αγωνία για την υγεία μας. Είναι μια πραγματική ανάγκη να είναι καλά οι άνθρωποι που αγαπάς, αλλά το να είσαι σε μόνιμη ταραχή να μην πάθουν κάτι, δεν μου φαίνεται φυσιολογικό. Πάντως, ναι ενδεχομένως, να πλησίασα περισσότερο τα, επί της ουσίας, πράγματα.

Το δωμάτιο πανικού σου έχει γίνει η οικογένεια σου;

Υπάρχει μια αγάπη στο σπίτι μας – χωρίς να σημαίνει ότι όλα είναι ρόδινα. Θέλω να γυρίζω στο σπίτι μου και είναι πολύ σημαντικό αυτό.

Προκειμένου να επιβιώσεις στη σύγχρονη κοινωνία αναγκάζεσαι να δουλεύεις κάποια εύθραυστα κομμάτια σου. Ενώ η ευαισθησία είναι αρετή, οι ευαίσθητοι τελικά υποφέρουν.

Πόσο έχει αλλάξει η σχέση σου με τον Άκη Πάντο αφού αποκτήσατε τα παιδιά σας;

Έχει περάσει από πολλά στάδια. Από τη στιγμή που μπαίνουν κι άλλα ανθρωπάκια στη σχέση, υπάρχει αυτόματη μεταβολή, μεγάλη δοκιμασία και φυσικά μια άλλη ομορφιά. Ο άλλος γίνεται η ομάδα σου. Είμαστε ομάδα!

Θυμάσαι τον εαυτό σου πριν γίνεις μητέρα;

Αν μπορείς να το πιστέψεις, είμαι πιο ήσυχη. Περίεργο είναι αν το σκεφτείς – γιατί οι αγωνίες μου είναι πλέον πιο κοσμικές.

Είσαι ένας άνθρωπος που έχει ανοιχτούς πόρους στα εξωτερικά ερεθίσματα;

Ναι, εισπράττω αυτό μου συμβαίνει γύρω μου. Γι’ αυτό, μάλλον, έρχονται και με βρίσκουν αυτοί οι ρόλοι. Είναι ο τρόπος μου να αντιδράσω και να συμμετέχω.

Δεν είναι σύμπτωση πως έχεις συνδεθεί με πολλές εύθραυστες ηρωϊδες, όπως φέτος η Λόρα στον «Γυάλινο κόσμο. Είσαι ένα εύθραυστο κορίτσι;

Είμαι εύθραυστη αλλά και όχι. Γιατί προκειμένου να επιβιώσεις στη σύγχρονη κοινωνία αναγκάζεσαι να δουλεύεις κάποια εύθραυστα κομμάτια σου. Ενώ η ευαισθησία είναι αρετή, οι ευαίσθητοι τελικά υποφέρουν. Για μένα η Λώρα είναι φοβερό, τραγικό πρόσωπο. Θα μπορούσε να ανταπεξέλθει στη ζωή παρά την ευθραυστότητα της αλλά η οικογένεια της την τοποθετεί στο χώρο της αναπηρίας.

Μου αρκεί να υπάρχει ένας μικρός λόγος που κάθε βράδυ θα με αναγκάζει να βάλω στην άκρη την ανασφάλεια μου και να βγω στη σκηνή.

Πώς είναι να μιλάς για ανθρώπους αποκλεισμένους;

Στο θέατρο μου αρκεί να υπάρχει ένας μικρός λόγος που κάθε βράδυ θα με αναγκάζει να βάλω στην άκρη την ανασφάλεια μου και να βγω στη σκηνή. Μου αρκεί, λοιπόν, να πρέπει να βγω στη σκηνή για να υπερασπιστώ τη δυνατότητα της Λώρα να ζήσει όπως της αξίζει. Με συγκινούν πολύ αυτοί οι τύποι ανθρώπων. Και όπως είπες κι εσύ, φαίνεται να με κυνηγούν.

Πώς το εξηγείς;

Μάλλον γιατί, κάπως, αυτό μου αρέσει να κάνω. Νιώθω πως έχω χρέος να στρέψω την προσοχή εκεί που στη ζωή αποστρέφουμε το βλέμμα. Και το θέατρο είναι κάτι σαν δημόσιο χώρος.

Αισθάνεσαι πως το θέατρο είναι όσο συμπεριληπτικό οφείλει;

Όταν είχα πάρει το βραβείο Μερκούρη για το ρόλο της “Αόρατης Όλγας” στον “Ξένο” του Τσίρου, είχα πει ότι το θέατρο υπάρχει για να δίνει φωνή σε αυτούς που δεν έχουν φωνή στη ζωή. Αυτό μου επιβεβαιώνεται συνέχεια. Τις προάλλες ήρθε στο θέατρο ένας νεαρός αστυνομικός ο οποίος μου είπε πως είδε το δικό του σκοτάδι σε ένα χώρο όπου το βλέπουν κι άλλοι.

Ένα φιλί μεταξύ δύο γυναικών μου φαίνεται τελείως κανονικό. Το φιλί είναι μια πράξη τρυφερότητας, έτσι κι αλλιώς, είτε ανάμεσα σε γκέι είτε ετεροφυλόφιλα ζευγάρια.

Πρόσφατα, στο «Καρτ ποστάλ», την σειρά της ΕΡΤ έπαιξες μια ομοφυλόφιλη ηρωίδα. Και έμαθα πως συζητήθηκε το φιλί που αντάλλαξες με την συμπρωταγωνίστρια σου.

Δεν θα έπρεπε καν να κάνουμε αυτή τη συζήτηση· αυτά τα έπρεπε να είναι ήδη λυμένα για την κοινωνία μας. Αρκεί να δεις μια ξένη σειρά και θα καταλάβεις πόσο έχουν προχωρήσει σε άλλες χώρες της Δύσης. Προσωπικά, ένα φιλί μεταξύ δύο γυναικών μου φαίνεται τελείως κανονικό. Το φιλί είναι μια πράξη τρυφερότητας, έτσι κι αλλιώς, είτε ανάμεσα σε γκέι είτε ετεροφυλόφιλα ζευγάρια. Τι άλλο να αναλύσεις γύρω από αυτό;

Κι όμως πάντα μοιάζει να υπάρχει χώρος για να συζητάμε τα αυτονόητα.

Είναι τεράστιο ζήτημα η μηδενική ανοχή στη διαφορετικότητα. Κι αυτό οδηγεί σε ένα φοβερό ρατσισμό και σε κοινότητες περιχαρακωμένων ανθρώπων. Θα ήθελα να μπορέσουμε να δούμε ο ένας τον άλλο ουσιαστικά και να συνειδητοποιήσουμε ότι η διαφορετικότητα είναι παντού και για όλους. Κι αυτό σημαίνει πως δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να πορευτούμε όλοι μαζί.

Πώς αποτυπώνεται μέσα σου η μάστιγα της γυναικοκτονίας, αυτή η θηριωδία διαρκείας;

Βλέπω πως είμαστε πιο ανοιχτοί στο διαχωρισμό ενός εγκλήματος κι ενός εγκλήματος με έμφυλα χαρακτηριστικά. Κάπως σαν να έχουμε γίνει λίγο πιο ευαίσθητοι. Κι όταν η κοινωνία είναι πιο αφυπνισμένη, η Πολιτεία θα αναγκαστεί να βρει τρόπους και να φτιάξει θεσμούς που θα προστατεύσουν τις γυναίκες πριν γίνουν θύματα. Φυσικά, και έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας ακόμα.

Αν οι άνθρωποι του θεάτρου βρήκαν το κουράγιο να μιλήσουν και να βγουν μπροστά στο ζήτημα της έμφυλης βίας και να κάνουν μια κοινωνία να τους ακούσει, σε τι άλλο θα ήθελες να γίνουν βήματα προς τα εμπρός;

Αυτό που συνέβη πέρυσι το είδα κι εγώ σαν την συγκέντρωση μεγάλου κουράγιου από κάποιους ανθρώπους να μιλήσουν για ένα τραύμα. Και πιστεύω ότι ακόμα δεν έχουμε δει τα αποτελέσματα αυτής της χειρονομίας. Πιστεύω πως υπάρχουν πολλοί εκεί έξω που έχουν αισθανθεί πιο δυνατοί μέσα στο δικό τους τραύμα. Αν θέλουμε να προχωρήσουμε, λοιπόν, αυτό δεν πρέπει να μείνει εδώ, κι ούτε να περιοριστεί στο χώρο του θεάτρου ή του αθλητισμού.