Ρωμαίος και Ιουλιέτα: Ο πιο μεγάλος έρωτας όλων των εποχών ήταν καταδικασμένος από τα αστέρια

“Ο πιο μεγάλος έρωτας όλων των εποχών, ήταν από την αρχή καταδικασμένος από τα αστέρια…” είχε πει ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ, για τον “Ρωμαίο και την Ιουλιέτα” που έγιναν η αφορμή για ένα από τα σπουδαιότερα θεατρικά έργα στην ιστορία.

Ο Σαίξπηρ λέγεται ότι ολοκλήρωσε το έργο “Ρωμαίος και Ιουλιέτα” το 1595 (θεωρείται ότι ξεκίνησε τη συγγραφή του από το 1591), στην αρχή της καριέρας του, πριν ακόμη κλείσει τα τριάντα. Η υπόθεση γνωστή, αφορά σε δυο νεαρούς κατατρεγμένους εραστές, που ο θάνατός τους τελικά συμβιβάζει τις διενέξεις μεταξύ των φεουδαρχικών οικογενειών τους. Ήταν μεταξύ των πιο δημοφιλών έργων του Σαίξπηρ στη διάρκεια της ζωής του και, μαζί με τον Άμλετ, είναι ένα από τα πιο συχνά εκτελούμενα έργα του. Σήμερα, οι χαρακτήρες του τίτλου θεωρούνται ως αρχέτυπο των νέων εραστών.

Το έργο «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» ξεκινά στον δρόμο με έναν καυγά μεταξύ υποστηρικτών δύο οικογενειών με ορκισμένη έχθρα μεταξύ τους, των Καπουλέτων και Μοντέγων. Ο Εσκάλους, Πρίγκιπας της Βερόνας, αναγγέλλει τιμωρία με θάνατο αν συνεχιστεί αυτή η πολύχρονη βεντέτα. Αργότερα, ο Κόμης Πάρης ζητά το χέρι της κόρης του Καπουλέτου, της Ιουλιέτας, όμως ο Καπουλέτος του ζητά να περιμένει δυο χρόνια.

Ο Ρωμαίος είναι ερωτευμένος με ανεκπλήρωτο έρωτα με τη Ροζαλίνα, ανιψιά του Καπουλέτου. Εν τω μεταξύ ο Καπουλέτος ενθουσιάζεται με την ιδέα να παντρέψει την Ιουλιέτα με τον Κόμη Πάρη και τον καλεί στην προγραμματισμένη εορταστική συνάθροιση των Καπουλέτων. Ο Ρωμαίος μαζί με τους φίλους του, Μπενβόλιο και Μερκούτιο, πηγαίνουν, λόγω του έρωτα του Ρωμαίου, απρόσκλητοι στη γιορτή προσδοκώντας να δουν τη Ροζαλίνα. Κατά τη διάρκεια της γιορτής ο Ρωμαίος ερωτεύεται κεραυνοβόλα την Ιουλιέτα. Χορεύοντας μαζί μαθαίνουν ότι οι οικογένειες τους είναι αντίπαλες και πως κυριαρχεί μια αδυσώπητη έχθρα ανάμεσά τους.

Αψηφώντας τον κίνδυνο, ο Ρωμαίος ψάχνει να βρει την Ιουλιέτα, την οποία δεν μπορεί να ξεχάσει. Γλιστρά στα κρυφά στον κήπο των Καπουλέτων και ακούει κάτω από το μπαλκόνι της την Ιουλιέτα να εξομολογείται πως τον αγαπά παρόλο το μίσος των οικογενειών τους.Τότε της φανερώνεται και αποφασίζουν να παντρευτούν. Την επομένη κιόλας μέρα ο Ρωμαίος συναντά τον φίλο του, ιερέα Λαυρέντιο, ο οποίος συμφωνεί να τους παντρέψει, καθώς πιστεύει ότι αυτός ο γάμος θα έφερνε ένα τέλος στην έχθρα ανάμεσα στις δύο οικογένειες, και τους παντρεύει κρυφά.

Ρωμαίος και Ιουλιέτα, Ford Madox Brown, 1870

Ο Τυβάλτος, ξάδερφος της Ιουλιέτας, ζητά σε μονομαχία τον Ρωμαίο επειδή εμφανίστηκε ακάλεστος στη γιορτή, μα εκείνος την απορρίπτει καθώς τον θεωρεί πλέον συγγενή του. Όμως ο Μερκούτιος, φίλος του Ρωμαίου, αποδέχεται την πρόκληση και σκοτώνεται από τον Τυβάλτο την ώρα που ο Ρωμαίος προσπαθεί να τους χωρίσει. Ο Ρωμαίος σκοτώνει τον Τυβάλτο. Ο Εσκάλους μαθαίνοντας το συμβάν εξορίζει τον Ρωμαίο. Ο Ρωμαίος, πριν φύγει, περνά με την Ιουλιέτα τη νύχτα στα διαμερίσματά της, ολοκληρώνοντας τον γάμο τους.

Ο Καπουλέτος, χωρίς να γνωρίζει για τον κρυφό γάμο τον δύο νέων, αποφασίζει να παντρέψει την Ιουλιέτα με τον Πάρη. Η Ιουλιέτα αρνείται και ο Καπουλέτος απειλεί να την αποκυρήξει. Η Ιουλιέτα παρακαλεί την μητέρα της να καθυστερήσει τον γάμο, όμως εκείνη την απορρίπτει. Έτσι επισκέπτεται τον ιερέα Λαυρέντιο για βοήθεια κι εκείνος καταστρώνει ένα σχέδιο σύμφωνα με το οποίο συμβουλεύει την Ιουλιέτα να πάρει ένα δηλητήριο που θα την κάνει να φαίνεται νεκρή για 42 ώρες, ενώ ταυτόχρονα θα στείλει ένα γράμμα στον Ρωμαίο να του εξηγεί το σχέδιο ώστε να έρθει να την πάρει όταν αυτή ξυπνήσει και ενώ όλοι θα τη νομίζουν νεκρή. Η Ιουλιέτα παίρνει το δηλητήριο τη νύχτα πριν τον γάμο με τον Πάρη. Νομίζοντάς την νεκρή, οι Καπουλέτοι την μεταφέρουν να κείται στην οικογενειακή κρύπτη.

Ο αγγελιοφόρος δεν φτάνει ποτέ όμως στον Ρωμαίο και ο Ρωμαίος μαθαίνει πως η Ιουλιέτα πέθανε από τον υπηρέτη του, τον Βαλταζάρ. Συντετριμένος, ο Ρωμαίος αγοράζει δηλητήριο από ένα φαρμακείο και πηγαίνει στην κρύπτη των Καπουλέτων, όπου και συναντά τον Πάρη που έχει πάει να θρηνήσει την Ιουλιέτα κατ’ ιδίαν. Ο Πάρης πιστεύει πως ο Ρωμαίος πήγε εκεί για να βανδαλίσει και του επιτίθεται· στη μάχη όμως σκοτώνεται από τον Ρωμαίο. Ο Ρωμαίος στη συνέχεια πίνει το δηλητήριο, νομίζοντας την Ιουλιέτα νεκρή. Έπειτα η Ιουλιέτα ξυπνά και, βρίσκοντας τον Ρωμαίο νεκρό, αυτοκτονεί με το μαχαίρι του.

Οι αντιμαχόμενες οικογένειες και ο πρίγκιπας φτάνουν στην κρύπτη και βρίσκουν και τους τρεις νεκρούς. Ο ιερέας Λαυρέντιος αφηγείται την ιστορία των δύο ερωτευμένων. Οι οικογένειες συμφιλιώνονται κάτω από τον θάνατο των παιδιών τους και συμφωνούν να δώσουν τέλος στη βίαιη διαμάχη τους. Το έργο τελειώνει με την ελεγεία του πρίγκιπα για τους ερωτευμένους: «Γιατί δεν υπήρξε ποτέ ιστορία πιο θλιβερή από αυτήν της Ιουλιέτας και του Ρωμαίου της».

H πρώτη κινηματογραφική μεταφορά του έργου ήταν γύρω στο 1900 σε γαλλική ταινία. Λίγα χρόνια αργότερα προέκυψε η πρώτη αμερικανική εκδοχή, ενώ μια δεύτερη ακολούθησε το 1916. Στη συνέχεια έγιναν και άλλες μεταφορές και πολλά έργα βασίστηκαν σε αυτό, όπως η ταινία “Romeo and Juliet” του George Cukor το 1936.

Leslie Howard και Norma Shearer στο Ρωμαίος και Ιουλιέτα, 1936

Χαρακτηριστικό παράδειγμα διασκευής του έργου είναι το μιούζικαλ “West Side Story”, παραγωγής 1961, στο οποίο οι δύο αντίπαλες οικογένειες παρουσιάζονται ως συμμορίες Πορτορικανών και Αμερικανών στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Η ταινία αυτή σάρωσε τα βραβεία Όσκαρ (10 συνολικά).

Η πιο πιστή εκδοχή όμως και πιο κοντά στην ουσία του έργου είναι αυτή του 1968 με σκηνοθέτη τον Franco Zeffirelli, και πρωταγωνιστές την Ολίβια Χάσεϊ και τον Λέοναρντ Γουάιλντινγκ.

Ρωμαίος και Ιουλιέτα, του Φράνκο Τζεφιρέλι

Μια ενδιαφέρουσα και πιο σύγχρονη εκδοχή που εκμοντερνίζει το έργο τοποθετώντας τα γεγονότα κάπου στην Καλιφόρνια είναι αυτή του Baz Lurhman, παραγωγής 1996, με τον Leonardo DiCaprio και την Claire Danes στους βασικούς ρόλους.

Η τελευταία μεταφορά του έργου στη μεγάλη οθόνη έγινε από τον σκηνοθέτη Carlo Carlei το 2013, ο οποίος μεταφέρει τη δική του οπτική στην ιστορία και τη γλώσσα του Shakespeare διατηρώντας, όμως, παράλληλα την ποιητική διάθεση και τον βασικό κορμό της ιστορίας με πρωταγωνιστές την Hailee Steinfeld και τον Douglas Booth.