15 σπουδαία ερωτικά ποιήματα που εξυμνούν την αγάπη

Το θέμα του έρωτα έχει από τις απαρχές του κόσμου εξυμνηθεί έντονα μέσω των τεχνών. Οι ποιητές ήταν από τους πρώτους που αφιέρωσαν τα έργα τους στον έρωτα και την αγάπη, εκφράζοντας με τον τρόπο τους τα περίπλοκα αυτά συναισθήματα. Η έντονη ανάγκη των ποιητών να μεταμορφώσουν τα συναισθήματα αυτά σε λέξεις, μάς χάρισε αμέτρητα ποιήματα που εξυμνούν τον έρωτα και κάνουν τις καρδιές των πιο ρομαντικών να σκιρτήσουν πιο γρήγορα.

Είτε έχουμε βρει τον Βαλεντίνο μας και θέλουμε να του αφιερώσουμε ένα ποίημα δείχνοντας την αγάπη μας, είτε τον ψάχνουμε ακόμα, κάποια ποιήματα έχουν αυτή την ξεχωριστή ιδιότητα να «μιλούν» κατευθείαν στη ψυχή μας και να τη γεμίζουν αγάπη.

Από την εκπροσώπηση της αγάπης στην ποίηση, 15 έργα ξεχωρίζουν και μαζί με αυτά οι εμπνευστές τους, κάποιοι από τους πιο σπουδαίους ερωτικούς ποιητές. Από τον χαρακτηριστικό Ύμνο στον έρωτα που συναντάμε στην Αντιγόνη του Σοφοκλή, μέχρι και το Σ΄ αγαπώ έτσι του Πάμπλο Νερούδα – αυτά είναι τα πιο σπουδαία ποιήματα που εκθειάζουν απόλυτα τον έρωτα.

Το συγκεκριμένο απόσπασμα είναι ένα από τα πιο γνωστά στην τραγωδία “Αντιγόνη” του Σοφοκλή και καταφέρνει μέσα σε λίγους μόνο στίχους να περιγράψει απόλυτα τον έρωτα που μπορεί να νιώσει ένας άνθρωπος για το αντικείμενο του πόθου του.

“Έρωτα που ‘σαι ακαταμάχητος
Έρωτα που τα πλούτη εξανεμίζεις
που ξενυχτάς στα απαλά
μάγουλα της κοπέλας,
που βρίσκεσαι ακόμα και στα πέλαγα
ή και στις κατοικίες των ξωμάχων.

Να σ’ αποφύγει εσένα δεν μπορεί
Ούτε θνητός ούτε αθάνατος
Κι αυτόν που τον κατέχεις τον τρελαίνεις.

Εσύ και των δικαίων τα μυαλά
Τα παρασέρνεις στ’ άδικο. Για σένα
ακόμα και ομοαίματοι μαλώνουν.”

Ο Καβάφης έγραψε το 1886 ένα πραγματικό έπος, για μία καρδιά που αγαπά και ποθεί τον άνθρωπό της όσο τίποτε άλλο.

“Μετά σου το παν, νομίζω, προσηνές με μειδιά,
στον καθρέπτη των ματιών σου την χαράν αντανακλά.
Στάσου, φως μου, και ακόμη δεν σε είπα τα μισά
απ’ εκείνα που πιέζουν την ερώσαν μου καρδιά
και στα χείλη μου ορμούνε με μια μόνη σου ματιά.

Μη με ομιλής αν θέλης, μη με πης γοητευτικά
λόγια αγάπης και λατρείας. Φθάνει να ’σαι εδώ κοντά,
να σε λέγω πως σε θέλω, να σ’ εγγίζω, την δροσιά
του πρωιού που αναπνέεις ν’ αναπνέω· κι αν και αυτά
υπερβολικά τα βρίσκης, να σε βλέπω μοναχά!”

Ένας ύμνος για τον έρωτα, από μία κατεξοχήν ερωτική ποιήτρια, την Θεώνη Δρακοπούλου, γνωστή με το ψευδώνυμο Μυρτιώτισσα.

“Έρωτας τάχα να ‘ν’ αυτό
που έτσι με κάνει να ποθώ
τη συντροφιά σου,
που σαν βραδιάζει, τριγυρνώ
τα φωτισμένα για να δω
παράθυρά σου;

Έρωτας να ‘ναι η σιωπή
που όταν σε βλέπω, μου το κλείνεις
σφιχτά το στόμα,
που κι όταν μείνω μοναχή,
στέκω βουβή κι εκστατική
ώρες ακόμα;

Έρωτας να ‘ναι ή συμφορά,
με κάποιου αγγέλου τα φτερά
που έχει φορέσει,
κι έρχετ’ ακόμη μια φορά
με τέτοια δώρα τρυφερά
να με πλανέσει;

Μα ό,τι και να ‘ναι, το ποθώ,
και καλώς να ‘ρθει το κακό
που είν’ από σένα·
θα γίνει υπέρτατο αγαθό,
στα πόδια σου αν θα σωριαστώ τ’ αγαπημένα.”

Ένα από τα πιο όμορφα ερωτικά ποιήματα του Κώστα Καρυωτάκη, από τη συλλογή “Ο πόνος του ανθρώπου και των πραγμάτων” του 1919.

“Κι ήμουν στο σκοτάδι. Κι ήμουν το σκοτάδι.
Και με είδε μια αχτίδα.

Δροσούλα το ιλαρό το πρόσωπό της
κι εγώ ήμουν το κατάξερο ασφοδίλι.
Πώς μ’ έσεισε το ξύπνημα μιας νιότης,
πώς εγελάσαν τα πικρά μου χείλη!

Σάμπως τα μάτια της να μου είπαν ότι
δεν είμαι πλέον ο ναυαγός κι ο μόνος,
κι ελύγισα σαν από τρυφερότη,
εγώ που μ’ είχε πέτρα κάνει ο πόνος.”

Μόνο γιατί μ’ αγάπησες γεννήθηκα,
γι’ αυτό η ζωή μου εδόθη

Απόσπασμα από το ποίημα Μόνο γιατί μ’ αγάπησες της Μαρίας Πολυδούρη, το οποίο έγραψε το 1928 και αφιέρωσε στον Κώστα Καρυωτάκη, με τον οποίο είχαν ζήσει έναν από τους πιο θυελλώδεις και σχετικά ανεκπλήρωτους έρωτες της ιστορίας.

“Δεν τραγουδώ παρά γιατί μ’ αγάπησες
στα περασμένα χρόνια.
Και σε ήλιο, σε καλοκαιριού προμάντεμα
και σε βροχή, σε χιόνια,
δεν τραγουδώ παρά γιατί μ’ αγάπησες.

Μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου
μια νύχτα και με φίλησες στο στόμα,
μόνο γι’ αυτό είμαι ωραία σαν κρίνο ολάνοιχτο
κ’ έχω ένα ρίγος στην ψυχή μου ακόμα,
μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου.
[…]
Μόνο γιατί μ’ αγάπησες γεννήθηκα,
γι’ αυτό η ζωή μου εδόθη.
Στην άχαρη ζωή την ανεκπλήρωτη
μένα η ζωή πληρώθη.
Μόνο γιατί μ’ αγάπησες γεννήθηκα.

Μονάχα γιατί τόσο ωραία μ’ αγάπησες
έζησα, να πληθαίνω
τα ονείρατά σου, ωραίε που βασίλεψες
κ’ έτσι γλυκά πεθαίνω
μονάχα γιατί τόσο ωραία μ’ αγάπησες.”

Απόσπασμα από το ποίημα Σάρκινος λόγος του Γιάννη Ρίτσου, το οποίο γράφτηκε το 1981 και αναφέρεται στον σαρκικό πόθο, ο οποίο αψηφά κάθε λογική.

“Τι όμορφη που είσαι. Με τρομάζει η ομορφιά σου. Σε πεινάω. Σε διψάω.
Σου δέομαι: κρύψου· γίνε αόρατη για όλους· ορατή μόνο σ᾿ εμένα· καλυμένη
απ᾿ τα μαλλιά ως τα νύχια των ποδιών με σκοτεινό διάφανο πέπλο
διάστικτο απ᾿ τους ασημένιους στεναγμούς εαρινών φεγγαριών.

Οι πόροι σου εκπέμπουν φωνήεντα, σύμφωνα ιμερόεντα·
αρθρώνονται απόρρητες λέξεις· τριανταφυλλιές εκρήξεις απ᾿ την πράξη του έρωτα.”

Το 1947, ο Νίκος Γκάτσος εμπνεύστηκε το συγκεκριμένο ποίημα για τις ανάγκες της συνεργασίας του με τον Μάνο Χατζιδάκι στο μουσικό ντύσιμο του θεατρικού έργου, Λεωφορείον ο Πόθος, το οποίο θα ανέβαινε τότε στο Θέατρο Τέχνης. Μέχρι και σήμερα θεωρείται ένας από τους πιο γλυκούς ύμνους του έρωτα.

“Θα φέρει η θάλασσα πουλιά
κι άστρα χρυσά τ’ αγέρι
να σου χαϊδεύουν τα μαλλιά,
να σου φιλούν το χέρι.

Χάρτινο το φεγγαράκι,
ψεύτικη ακρογιαλιά,
αν με πίστευες λιγάκι
θα `ταν όλα αληθινά.

Δίχως τη δική σου αγάπη
δύσκολα περνά ο καιρός.
Δίχως τη δική σου αγάπη
είναι ο κόσμος πιο μικρός.”

Ένας από τους καλύτερους Έλληνες ποιητές του έρωτα ήταν αναμφίβολα ο Νικηφόρος Βρεττάκος, ο οποίος με τα ποιήματά του εξυμνούσε την αληθινή αγάπη, την οποία θεωρούσε φάρμακο για όλες τις πληγές.

“Δεν ξέρω, μα δεν έμεινε καθόλου σκοτάδι.
Ο ήλιος χύθηκε μέσα μου από χίλιες πληγές.
Και τούτη τη λευκότητα που σε περιβάλλω
δε θα τη βρεις ούτε στις Άλπεις, γιατί αυτός ο αγέρας
στριφογυρνά ως εκεί ψηλά και το χιόνι λερώνεται.
Και στο λευκό τριαντάφυλλο βρίσκεις μια ιδέα σκόνης.
Το τέλειο θαύμα θα το βρεις μοναχά μες στον άνθρωπο:
λευκές εκτάσεις που ακτινοβολούν αληθινά
στο σύμπαν και υπερέχουν. Το πιο καθαρό πράγμα λοιπόν της δημιουργίας
δεν είναι το λυκόφως, ούτε ο ουρανός που καθρεφτίζεται μες στο ποτάμι,
ούτε ο ήλιος πάνω στης μηλιάς τ’ άνθη.
Είναι η αγάπη.”

Το 1962, ο Ντίνος Χριστιανόπουλος παρομοίασε τον έρωτα με τη θάλασσα, μιλώντας για το άγνωστο κι μυστηριώδες στοιχείο και των δύο. Στο ποίημα του μας τονίζει πως, ακόμα και αν υπάρχουν κίνδυνοι, δεν πρέπει να απαρνηθούμε για πάντα, ούτε την θάλασσα αλλά φυσικά ούτε και τον έρωτα.

“Η θάλασσα είναι σαν τον έρωτα:
μπαίνεις και δεν ξέρεις αν θα βγεις.
Πόσοι δεν έφαγαν τα νιάτα τους –
μοιραίες βουτιές, θανατερές καταδύσεις,
γράμπες, πηγάδια, βράχια αθέατα,
ρουφήχτρες, καρχαρίες, μέδουσες.

Αλίμονο αν κόψουμε τα μπάνια
Μόνο και μόνο γιατί πνίγηκαν πεντέξι.
Αλίμονο αν προδώσουμε τη θάλασσα
Γιατί έχει τρόπους να μας καταπίνει.
Η θάλασσα είναι σαν τον έρωτα:
χίλιοι τη χαίρονται – ένας την πληρώνει.”

Σε αγαπώ με μιαν αγάπη που φαινόταν πως θα χάσω
Με τους χαμένους μου άγιους – Σε αγαπώ με την αναπνοή,
Με τα χαμόγελα και τα δάκρυα όλης της ζωής μου! Κι αν ο Θεός θελήσει,
Μετά τον θάνατο θα σ’ αγαπώ ακόμα πιο πολύ

Η Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ ήταν μία από τις σημαντικότερες Βρετανίδες ποιήτριες της Βικτωριανής εποχής, η οποία έγραφε για την αγάπη με περίσσιο συναίσθημα, το οποίο προσπάθησε, με επιτυχία, να μας μεταδώσει.

“Πώς σ’ αγαπώ; Άσε με να μετρήσω τρόπους.
Σε αγαπώ στο βάθος και στο πλάτος και στο ύψος
Που η ψυχή μου μπορεί να κατακτήσει, όταν νιώθει αμήχανη
Για τους σκοπούς της ύπαρξης και της γοητείας της ιδεατής.

Σε αγαπώ στο επίπεδο της καθημερινής
Της πλέον ήρεμης ανάγκης, στο φως του ήλιου και του κεριού.
Σε αγαπώ ελεύθερα, όπως όταν οι άνθρωποι αγωνίζονται για τη νίκη του καλού
Σε αγαπώ αγνά, όπως όταν γυρίζουν από προσευχή.

Σε αγαπώ με ένα πάθος που έβαλα σε χρήση
Μες στις παλιές μου λύπες και με μια πίστη
από την ηλικία μου την παιδική.

Σε αγαπώ με μιαν αγάπη που φαινόταν πως θα χάσω
Με τους χαμένους μου άγιους – Σε αγαπώ με την αναπνοή,
Με τα χαμόγελα και τα δάκρυα όλης της ζωής μου! Κι αν ο Θεός θελήσει,
Μετά τον θάνατο θα σ’ αγαπώ ακόμα πιο πολύ.”

Το όνομα της Έμιλι Μπροντέ είναι συνυφασμένο με την λέξη έρωτας, στην μελαγχολική της όμως εκδοχή. Με το συγκεκριμένο ποίημά της, μας υπενθυμίζει πως ο έρωτας είναι ένα από τα πιο όμορφα συναισθήματα, το οποίο όμως εύκολα μπορεί να χαθεί, σε αντίθεση με τη φιλία η οποία κρατάει πιο γερά στον χρόνο.

“Η αγάπη το τριαντάφυλλο, το άγριο πως μοιάζει!
Και η φιλία με το σκούρο κυπαρίσσι.
Το κυπαρίσσι σκοτεινό, το ρόδο λουλουδιάζει.
Μα ποιο το χρόνο ολόκληρο μπορεί ν’ ανθίσει;

Την άνοιξη ωραιότατο το ρόδο, πόσο λάμπει,
Και του καλοκαιριού μυρώνει τον αγέρα!
Μα του χειμώνα, σαν θ΄ αρθούν τα κρύα και τα θάμπη,
Το ρόδο μες στη γύμνια θα ΄ναι και στην ξέρα.

Με το τρελό τριαντάφυλλο, γελάστε φίλοι τώρα,
Θωρώντας την λαμπρότητα του κυπαρισσιού,
Που σαν πεθάνουν όλα στου Δεκέμβριου την μπόρα,
Μεν’ η μορφή του σκούρου του καλοκαιριού.”

Η Ζιναΐδα Γκίππιους, μία από τις πιο δυναμικές μορφές της ρωσικής λογοτεχνίας του 20ου αιώνα, η οποία είναι γνωστή τόσο για την σχέση της με τον Ρώσο λογοτέχνη Ντμίτρι Μερεσκόφσκι, αλλά και για την άρνησή της να μπει σε καλούπια και να περιορίσει το φιλελεύθερο της πνεύμα, έγραψε το 1896 το ποίημα αυτό, μιλώντας για την αληθινή αγάπη, αυτή που δύσκολα χάνεται.

“Μόνο μια φορά το κύμα αφρίζει
Και τότε είναι που σκάει στην στεριά
Την προδοσία η καρδιά δεν την σηκώνει
Δεν υπάρχει προδοσία: μία είναι η αγάπη μας

Ίσως να αγανακτούμε, ίσως και να παίζουμε
Ή να λέμε ψέματα – όμως στην καρδιά μας επικρατεί ησυχία
Εμείς ποτέ δεν θα προδοθούμε
Μία είναι η ψυχή μας –μία είναι η αγάπη μας.

Μονότονα και έρημα,
Με μονότονη δύναμη,
Η ζωή περνάει… Και στον ατελείωτο διάβα της
Μία είναι η αγάπη μας, ναι, για πάντα μία.

Πληρώνουμε την αγάπη με το αίμα μας,
Αλλά μια πιστή ψυχή είναι πάντα πιστή,
Και εμείς αγαπάμε με μια αγάπη…
Μία είναι η αγάπη μας, όπως τελικά και ο θάνατος.”

Ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε ήταν ένας από τους μεγαλύτερους λυρικούς ποιητές των αρχών του 20ου αιώνα και αυτό το αποδεικνύει το έργο του.

“Σβήσε τα μάτια μου· μπορώ να σε κοιτάζω,
τ’ αυτιά μου σφράγισέ τα, να σ’ ακούω μπορώ.

Χωρίς τα πόδια μου μπορώ να ’ρθω σ’ εσένα,
και δίχως στόμα, θα μπορώ να σε παρακαλώ.

Κόψε τα χέρια μου, θα σε σφιχταγκαλιάζω,
σαν να ήταν χέρια, όμοια καλά, με την καρδιά.

Σταμάτησέ μου την καρδιά, και θα καρδιοχτυπώ
με το κεφάλι.

Κι αν κάμεις το κεφάλι μου σύντριμμα, στάχτη, εγώ
μέσα στο αίμα μου θα σ’ έχω πάλι.”

Ο “ποιητής του έρωτα” Πάμπλο Νερούδα, δεν θα μπορούσε να λείπει από αυτό το αφιέρωμα, καθώς έγραψε ένα από τα πιο αξιομνημόνευτα ποιήματα για τον έρωτα.

“Δε σ’ αγαπώ σαν να ‘σουν ρόδο αλατιού, τοπάζι,
σαΐτα από γαρούφαλα που τη φωτιά πληθαίνουν:
σ’ αγαπώ ως αγαπιούνται κάποια πράγματα σκούρα,
μυστικά, μέσ’ από την ψυχή και τον ίσκιο.

Σ’ αγαπώ καθώς κάποιο φυτό που δεν ανθίζει,
μα που μέσα του κρύβει το λουλουδόφως όλο,
και ζει απ’ τον έρωτά σου σκοτεινό στο κορμί μου
τ’ άρωμα που σφιγμένο μ’ ανέβηκε απ’ το χώμα.

Σ’ αγαπώ μη γνωρίζοντας πώς, από πού και πότε,
σ’ αγαπώ στα ίσια δίχως πρόβλημα ή περηφάνια:
σ’ αγαπώ έτσι γιατί δεν ξέρω μ’ άλλον τρόπο,
παρά μ’ ετούτον όπου δεν είμαι μήτε είσαι,
που το χέρι σου πάνω μου το νιώθω σαν δικό μου,
που όταν κοιμάμαι κλείνουν και τα δικά σου μάτια.”

Η Αμερικανίδα ποιήτρια Ντενίς Λέβερτοφ σε κάθε της στίχο φρόντιζε να εξυμνεί τον έρωτα, χαρίζοντας μας κάποια από τα πιο συναισθηματικά και ερωτικά ποιήματα.

“Ω Έρωτα, εσύ που σιωπηλά χαμογελάς, άκουσέ με.
Άσε τη σκιά της φτερούγας σου
να μ’ ακουμπήσει.

Άφησε την παρουσία σου
να με τυλίξει, σαν το σκοτάδι
να ‘ταν κύκνου πούπουλα.

Άσε με να δω το σκοτάδι αυτό
με τη λάμπα στο χέρι,
τον τόπο αυτό να γίνεται
άλλος τόπος, ο ιερός του πόθου.

Νυσταγμένε θεέ,
βράδυνε τους τροχούς της σκέψης μου
για ν’ ακούω μόνο
το χιονένιο σου θρόισμα
σαν με κυκλώνεις.

Κλείσε με μαζί με τον αγαπημένο μου
στον κλοιό- καπνό της δύναμής σου,
για να γίνουμε, ο ένας για τον άλλο,

μορφές φλόγας,
μορφές καπνού,
μορφές σάρκας
πρωτοειδομένες μες στο σούρουπο.”