Η χορογράφος Άρια Μπουμπάκη μάς καλεί σε ένα «χορευτικό» ταξίδι στο χρόνο και τον τόπο

Λίγο καιρό πριν, η γυναικεία κοινότητα του Handle with Care ταξίδεψε στη Μήλο και τη Βαμβακού Λακωνίας εξερευνώντας κινητικές πρακτικές και πραγματοποιώντας δύο διαφορετικές χορευτικές εκθέσεις σε φυσικό τοπίο. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, η χορογράφος του πρότζεκτ Άρια Μπουμπάκη – σε έναν προσωπικό απολογισμό – επαναπροσδιορίζει το ερευνητικό της έργο, μεταφέροντας την εμπειρία των ταξιδιών της κοινότητας σε ένα περιορισμένο-κλειστό χώρο, σε ένα εκθεσιακό πλαίσιο στον χώρο του Snehta.

Κάνοντας χρήση όλων των υλικών που δημιουργήθηκαν στη Μήλο και τη Βαμβακού, τις δράσεις που πραγματοποιήθηκαν σε τοπία θάλασσας και βουνού, μία νέα χορευτική έκθεση «ζωντανεύει» εμπεριέχοντας δράσεις και εργαστήρια. Με αφορμή την παρουσίαση αυτής της πρωτότυπης χορευτικής έκθεσης στον χώρο του Snehta έως τις 27 Φεβρουαρίου, μιλήσαμε με την χορογράφο και εμπνεύστρια του πρότζεκτ Άρια Μπουμπάκη.

Κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού συνειδητοποίησα πόσο πολύ συνδέω τη φροντίδα με το φυσικό τοπίο και το πέρασμα του χρόνου μένοντας σε σύνδεση με το περιβάλλον και όχι αποκομμένη από αυτό. Η σκέψη αυτή με οδήγησε στην ιδέα ενός ταξιδιωτικού έργου προς αναζήτηση τρυφερών όπλων και φροντιστικών πρακτικών. (μάς λένε ότι είμαστε σε πόλεμο_ποια η πανοπλία μας και ποια τα όπλα μας;) Όσον αφορά την επιλογή σχηματισμού γυναικείας κοινότητας, προέκυψε από την αίσθηση ασφάλειας που μου δημιουργούσε το να μοιράζομαι μια τόσο προσωπική και ευαίσθητη ερευνητική πορεία με γυναίκες.

Η φύση σου θυμίζει πως λίγα μπορείς να προβλέψεις και πολλά λιγότερα να ελέγξεις.

Κατά τη διάρκεια και των δύο ταξιδιών όλες οι πρακτικές, αλλά και τα μοιράσματα πραγματοποιήθηκαν σε φυσικά τοπία. Η μεγαλύτερη δυσκολία ήταν οι αλλαγές στις καιρικές συνθήκες που μάς καλούσαν να αναπροσαρμόζουμε καθημερινά τα σχέδιά μας, αλλά και να προβλέψουμε πολλές φορές τις δυσκολίες και τις ανάγκες που θα ακολουθήσουν σε κάθε μας διαδρομή. Στο θέατρο και το στούντιο έχουμε εξασφαλίσει ένα μερικό έλεγχο των συνθηκών δημιουργίας. Η φύση σου θυμίζει πως λίγα μπορείς να προβλέψεις και πολλά λιγότερα να ελέγξεις.

Ο καυτός ήλιος της Μήλου οδηγούσαν το ζεστό σώμα προς τη γη, την παύση, τον ύπνο και τα όνειρα. Στο βουνό τα σώματά μας ένιωσαν την ανάγκη διαρκούς ροής στο υψηλό επίπεδο δράσης και συνεχούς επαγρύπνησης. Στις πολύωρες και σιωπηλές διαδρομές μας βλέπαμε τα ζώα σε αποσύνθεση, ακούγαμε τα αγριογούρουνα, τα τσοπανόσκυλα και τα τσακάλια και τα σώματά μας κινούνταν χωρίς παύσεις και χωρίς «άφημα». Από την εμπιστοσύνη του let go στους βράχους και τη θάλασσα της Μήλου, στην ευαλωτότητα, το φόβο και την αποφασιστικότητα στο βουνό. 

Φωτογραφία: Σοφία Δρακοπούλου

Οι τοπικές κοινωνίες φάνηκε πως είχαν ανάγκη να αλληλεπιδράσουν με μια καλλιτεχνική ομάδα και να εξερευνήσουν έναν άγνωστο για εκείνους τόπο. Στη Βαμβακού οι γυναίκες τις οποίες καλούσαμε να συμμετέχουν σε συζητήσεις, δράσεις ή συνεντεύξεις αρχικά στέκονταν ντροπαλές μπροστά σε κάτι τόσο ανοίκειο για εκείνες, αλλά στη συνέχεια έδειξαν εμπιστοσύνη και συμμετείχαν με μεγάλη δοτικότητα και ενδιαφέρον. Στη Μήλο οι συνθήκες ήταν πιο δύσκολες, καθώς η τουριστική περίοδος δεν είχε ακόμη τελειώσει και οι άνθρωποι δούλευαν μέχρι πολύ αργά. Εκεί, μεγαλύτερη αλληλεπίδραση υπήρχε με τους περαστικούς ή τους επισκέπτες της έκθεσης.

Δεν ήθελα το σώμα του Handle with Care να περιοριστεί σε έναν κλειστό χώρο, ακόμη κι αν γύρισε από το ταξίδι.

Μετά από παιδεμό και σκέψη πολλή, αποφάσισα να αφήσω τη σωματική μου μνήμη στα δύο τοπία που επισκεφθήκαμε και να μην επιμείνω σε μια νέα κινητική κατάσταση τόσο αντίθετη από εκείνη του φυσικού περιβάλλοντος. Ένιωσα πως δεν ήθελα το σώμα του Handle with Care να περιοριστεί σε έναν κλειστό χώρο, ακόμη κι αν γύρισε από το ταξίδι. Προτίμησα να το αφήσω στη θάλασσα και το δάσος. Αυτή η σκέψη έδωσε χώρο στη δημιουργία μιας εγκατάστασης, δύο βιντεοπροβολών, μιας ταινίας και ενός τραπεζιού που φιλοξενεί τις κουβέντες και τις μνήμες μας περί φροντίδας, βιαιότητας, κοινότητας, τρυφερότητας, αγάπης και φόβου.

Οι προβολές εισάγουν τα φυσικά τοπία στον κλειστό χώρο και η σύνδεσή τους με τη μουσική και την εγκατάσταση προσκαλούν τους επισκέπτες σε ένα ταξίδι στο χρόνο και τον τόπο που δε μαρτυρά επακριβώς όσα συνέβησαν εκεί, αλλά μεταφέρουν την αίσθηση και με έναν αδιόρατο τρόπο τους προσκαλούν σε μία κοινή σωματική κατάσταση.

Φωτογραφία: Σοφία Δρακοπούλου

Οι δράσεις που πρότεινα στα φυσικά τοπία δεν έρχονταν σε ρήξη με τις ενεργειακές και κινητικές καταστάσεις που επικρατούσαν σε αυτά. Και στα δύο τοπία το σώμα δρούσε ως ένα άλλο ζώο που έπαιζε, περιπλανιόταν, έτρωγε, έπινε νερό, κοιτούσε τον ουρανό, κολυμπούσε, έχωνε τα χέρια του στο χώμα και έπειτα αποκοιμιόταν. Οι περαστικοί ή οι επισκέπτες είχαν τη δυνατότητα να παρατηρήσουν το σώμα όπως κάθε άλλο στοιχείο του περιβάλλοντος για όσο επιθυμούσαν μέχρι να γυρίσουν το βλέμμα σε κάτι άλλο. Οι τουρίστες που απολάμβαναν τις παραλίες στη Μήλο και οι επισκέπτες της χορευτικής έκθεσης παρατηρούσαν το σώμα εν κινήσει, έπειτα τη θάλασσα και τον ορίζοντα, βουτούσαν και έβλεπαν τις δράσεις μας από το νερό, έβγαιναν, ξάπλωναν και έτρωγαν τα φρούτα τους βλέποντας χορευτικά σώματα να κινούνται γύρω τους ως μέρος του ζωντανού τοπίου. Οι δράσεις οι δικές μας και οι δράσεις οι δικές τους ήταν συγγενικές. Το σώμα τους ήταν ελεύθερο, το ίδιο και το βλέμμα και η σκέψη και οι αποφάσεις για τον τρόπου θέασης δικές τους. Στο κλειστό κουτί ο ορίζοντας είναι δεδομένος, οι επιλογές σύνδεσης με το έργο και τη θέαση λιγότερες. Αυτό που με ενδιέφερε ήταν να αποφύγω μία συγκεκριμένη οπτική, να μην επιβάλω ένα συγκεκριμένο τρόπο θέασης, αλλά να προσκαλέσω το κοινό να βγει έξω, να νιώσει το πέρασμα του χρόνου βλέποντας τα χρώματα του ουρανού να αλλάζουν και νιώθοντας τη θερμοκρασία του τόπου να μειώνεται.

Η ταινία της Νεφέλης περιλαμβάνει σκηνές από τα ταξίδια, τη συμβίωση της κοινότητας, τα τοπία και τα σώματα. Ούσα μία από τις έξι γυναίκες της ομάδας συμμετείχε σε όλες τις δράσεις και κατέγραφε τα βιώματα και τις σκέψεις όλων μας. Με τα ΕΞΙ ΚΟΜΜΑΤΙΑ θα μπούμε για λίγο στη θέση της. Θα δούμε μέσα από τα μάτια της, μέσα από τα μάτια του ενός κομματιού.

Περνώντας τόσο χρόνο μέσα στο δάσος σκεφτόμουν τον θάνατο. Όχι ως τραγικό συμβάν, αλλά ως αρχή και ενδυνάμωση ενός άλλου κύκλου ζωής.

Μεγάλη αποκάλυψη για εμένα υπήρξαν οι διαδρομές στο δάσος. Μεγαλωμένη στην Κρήτη δεν είχα πολλές τέτοιες ευκαιρίες και κάνοντας τόσο μεγάλες διαδρομές και περνώντας τόσο χρόνο μέσα σε ένα δάσος (όχι περνώντας απ’έξω, θαυμάζοντας τα δέντρα…αλλά πραγματικά έχοντας την αίσθηση ότι το σώμα μου εμπεριέχεται από αυτό) σκεφτόμουν συνεχώς τον θάνατο. Όχι ως τραγικό συμβάν, αλλά ως αρχή και ενδυνάμωση ενός άλλου κύκλου ζωής.

Εργαστήρια αφύπνισης της κινητικής μας συνείδησης και περισσότερα ταξιδιωτικά χορευτικά έργα.