Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2022: Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων

Ώρα έναρξης παραστάσεων 21:30

Η Πάροδος, το διακαλλιτεχνικό ερευνητικό πρόγραμμα που εγκαινιάστηκε πέρυσι με στόχο την ανανεωτική προσέγγιση στη δραματουργία του Αρχαίου Δράματος επιστρέφει το καλοκαίρι του 2022, με αφετηρία την Αντιγόνη του Σοφοκλή. Για δεύτερη συνεχή χρονιά, το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου διοργανώνει το studio residency στη Μικρή Επίδαυρο, επιθυμώντας να δώσει τη δυνατότητα σε καλλιτέχνες από διαφορετικά πεδία να προχωρήσουν υπό ιδανικές συνθήκες την έρευνά τους in situ.

Συντονισμός Παναγιώτα Κωνσταντινάκου θεατρολόγος – δραματουργός

Φέτος θα δημιουργηθούν δύο ομάδες:

• Ομάδα Κίνησης, με έμφαση στην κινητική έρευνα και τη δραματουργία του εν σκηνή σώματος, απευθυνόμενη σε χορευτές (8-10 άτομα)

Καθοδήγηση Marcos Morau

7 – 13 Ιουνίου Πειραιώς 260 Β

15 – 21 Ιουνίου Μικρή Επίδαυρος

• Ομάδα Κειμένου, με έμφαση στη δραματουργία λόγου, απευθυνόμενη σε ηθοποιούς, θεατρολόγους, σκηνοθέτες (6-7 άτομα).

Προσκεκλημένοι Ελένη Βαροπούλου και Piotr Gruszczyński

14 – 20 Ιουνίου Πειραιώς 260 Β

21 – 28 Ιουνίου Μικρή Επίδαυρος

Το μουσικό σχήμα ΤΑΚΙΜ, που αποτελείται από πέντε σημαντικούς δεξιοτέχνες της ελληνικής δημοτικής παράδοσης, επανέρχεται στο Φεστιβάλ, αυτή τη φορά στο Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου. Οι Θωμάς Κωνσταντίνου (ούτι, λαούτο), Αλέξανδρος Αρκαδόπουλος (κλαρίνο), Γιώργος Μαρινάκης (βιολί), Κώστας Μερετάκης (παραδοσιακά και λαϊκά κρουστά) και Γιάννης Πλαγιανάκος (κοντραμπάσο) συμπράττουν φέτος με τρεις αγαπημένους ερμηνευτές: την Ελένη Βιτάλη, τον Κώστα Τριανταφυλλίδη και τη Σοφία Παπάζογλου. Με τους ΤΑΚΙΜ συνεργάζεται ο μουσικός Ηλίας Μαντικός (κανονάκι). Οι ΤΑΚΙΜ καλούν το φεστιβαλικό κοινό σε μια περιπλάνηση στις μουσικές της Ελλάδας, από τον διονυσιασμό των πανηγυριών μέχρι τις πιο ήσυχες γιορτές μας. Στην παράσταση θα γίνουν δύο ξεχωριστές «στάσεις», στη μουσική του Πόντου και στη μουσική που γεννήθηκε στα παράλια της Μικρασίας, αλλά και στα τραγούδια που γέννησε ο διωγμός.

Παραγωγή Pure Art

Νίκος Κυπουργός, Τα Κυπο-Θεατρικά © Elina Giounanli

Μια ατμοσφαιρική βραδιά, αφιερωμένη στο πολύπλευρο έργο του Νίκου Κυπουργού για το θέατρο, που εκτείνεται από το Αρχαίο Δράμα ως το μιούζικαλ. Μέσα από απρόσμενες συναντήσεις, εκλεκτοί προσκεκλημένοι θα μας αποκαλύψουν τα πολλά πρόσωπα της μακρόχρονης πορείας του, μέσα από αγαπημένα, αλλά και άγνωστα τραγούδια του.

Διεύθυνση ορχήστρας Νίκος Κυπουργός • Τραγουδούν Γιάννης Διονυσίου, Χρήστος Θηβαίος, Μαρία Κατριβέση, Δημήτρης Πακσόγλου, Μαρίνα Σάττι με την Ερασμία Μαρκίδη και την Έλενα Παπαδημητρίου • Μουσικοί Μαρίνος Γαλατσινός κλαρινέτο, σαξόφωνο, φλάουτο, Μιχάλης Καλκάνης κοντραμπάσο, Σταύρος Λάντσιας πιάνο, κρουστά, Τάσος Μισυρλής βιολοντσέλο, Μιλτιάδης Παπαστάμου βιολί • Ηχοληψία Γιώργος Καρυώτης • Εκτέλεση παραγωγής Cricos Events

Έφη Θεοδώρου, Ρίζες από βαμβάκι της Κάλλιας Παπαδάκη © Γκέλυ Καλαμπάκα

Εμπνευσμένο από τον Αίαντα του Σοφοκλή

Καλοκαίρι του 1978, σ’ ένα χωριό του Έβρου. Ο Αίαντας επιστρέφει στη γενέτειρά του πιστεύοντας ότι θα αναλάβει τα στρέμματα γης που του αναλογούν. Ο πατέρας του, όμως, έχει ορίσει μοναδικό του κληρονόμο τον μικρό του γιο, Οδυσσέα. Εκείνον που έμεινε κοντά του, έκανε οικογένεια και δούλεψε τη γη, όσο ο μεγάλος σπούδαζε φιλόλογος μακριά τους. Ο Αίαντας, θολωμένος από θυμό, βάζει φωτιά στο πατρικό του, να τους κάψει όλους στον ύπνο. Μόνο που ο άνεμος αλλάζει ρότα και τα σχέδιά του δεν ευοδώνονται. Δεν του απομένει τίποτα άλλο πέρα από την αυτοχειρία. Ένας οικογενειακός εμφύλιος ξεσπά γύρω από την ταφή του σώματός του.

Σκηνοθεσία Έφη Θεοδώρου • Σκηνικά Μυρτώ Λάμπρου • Κοστούμια Βασιλεία Ροζάνα • Μουσική Jan Van Angelopoulos, Φώτης Σιώτας • Κίνηση Γιάννης Νικολαΐδης, Ιωάννα Πορτόλου • Φωτισμοί Χριστίνα Θανάσουλα • Βοηθός σκηνοθέτη Γεωργία Κανελλοπούλου • Βοηθός σκηνογράφου Δάφνη Αηδόνη • Παίζουν Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης (Πατέρας), Βαγγέλης Αμπατζής (Οδυσσέας), Γιώργος Βαλαής (Σέργιος), Μαρία Κεχαγιόγλου (Μάνα), Δημήτρης Μοθωναίος (Αίαντας), Χάρης Τζωρτζάκης (Αργύρης) • Διεύθυνση  παραγωγής Ρένα Ανδρεαδάκη, Ζωή Μουσχή

Βασίλης Μαυρογεωργίου, Επιτρέποντες του Μενάνδρου © Patroklos Skafidas

Οι Επιτρέποντες είναι από τις σημαντικότερες κωμωδίες του Μενάνδρου. Η υπόθεση πλέκεται γύρω από μια ερωτική συνεύρεση που συντελείται σε κάποια νυχτερινή γιορτή αφιερωμένη στη θεά Άρτεμη. Σε μια εποχή που η έννοια της συναίνεσης εκ μέρους της γυναίκας είναι αμφισβητήσιμη και η αντρική επιβολή θεωρείται θεμιτή, η ηρωίδα της ιστορίας αναζητά ισότητα, ανεξαρτησία και κοινωνική απελευθέρωση, όπως ακριβώς και οι γυναίκες του σήμερα. Τα πάντα, όμως, τείνουν να γίνονται κρυφά και μυστικά, δημιουργώντας παρεξηγήσεις και μπερδέματα που μοιάζουν κωμικά ή τραγικά, ανάλογα με την οπτική γωνία. Μέσα από τα παιχνίδια της τύχης, της κοινωνίας και των θεών, οι δυο ήρωες παντρεύονται και… τέλος καλό, όλα καλά. Αυτό το τέλος, που προσπαθεί να καθαγιάσει ό,τι έχει προηγηθεί, φωτίζει με αμφίσημο τρόπο τα πρόσωπα και τις πράξεις τους και αποτελεί το κεντρικό ζήτημα της παράστασης. Μια μουσική κωμωδία που ανοίγει, με όχημα το χιούμορ, έναν χώρο συζήτησης για τον έρωτα και τις σχέσεις των δύο φύλων στην εποχή μας.

Απόδοση – Διασκευή – Σκηνοθεσία Βασίλης Μαυρογεωργίου • Μουσική Νίκος Κυπουργός • Σκηνικά Θάλεια Μέλισσα • Κοστούμια Βασιλική Σύρμα • Φωτισμοί Στέλλα Κάλτσου • Κίνηση Πάρης Μαντόπουλος • Βοηθός σκηνοθέτη Καλή Βοϊκλή • Φωτογραφίες Πάτροκλος Σκαφίδας • Εκτέλεση παραγωγής Polyplanity Productions • Παίζουν Δάφνη Δαβίδ, Άννα Καλαϊτζίδου, Γιώργος Πυρπασόπουλος, Μάριος Σαραντίδης, Λυδία Τζανουδάκη, Ιώβη Φραγκάτου και τρεις μουσικοί

Ο περφόρμερ-δημιουργός, στο μεταίχμιο μεταξύ χορού, θεάτρου και εικαστικών τεχνών, ετοιμάζει ένα έργο για τη Μικρή Επίδαυρο, με το οποίο εξερευνά πτυχές της περιπέτειας και της τέχνης του θεάτρου και, από εκεί, της σύγχρονης ελληνικής ταυτότητας. Ένα βλέμμα πάνω στις αλλοπρόσαλλες ιστορίες που λέμε για μας και την αρχαιότητα, μέσα σ’ ένα αμφιθέατρο αφιερωμένο στον Διόνυσο. Και, ταυτόχρονα, μια ανασκαφή στην προσωπική μυθολογία του Ευριπίδη Λασκαρίδη, που ανασύρει μνήμες, εικόνες και συναισθήματα από την κουλτούρα των θερινών θεατρικών περιοδειών (τουρνέ). Κάτω από την έναστρη νύχτα της Επιδαύρου ξετυλίγεται μια νέα κωμική τραγωδία.

Σύλληψη – Σκηνοθεσία Ευριπίδης Λασκαρίδης • Κείμενο – Χορογραφία Η ομάδα • Ερμηνεύουν Ευριπίδης Λασκαρίδης, Ευθύμιος Μοσχόπουλος, Έλενα Τοπαλίδου • Κοστούμια Άγγελος Μέντης • Πρωτότυπη μουσική – Ηχητικός σχεδιασμός Γιώργος Πούλιος • Σκηνογραφία Λουκάς Μπάκας • Συνεργάτης σκηνογράφος Φιλάνθη Μπουγάτσου • Σύμβουλος φωτισμών Ελίζα Αλεξανδροπούλου • Συνεργάτης φωτιστής Βαγγέλης Μούντριχας • Σκηνικά αντικείμενα Όλγα Βλάσση • Ειδικές κατασκευές Κωνσταντίνος Χαλδαίος • Σύμβουλος δραματουργίας Αλέξανδρος Μιστριώτης • Καλλιτεχνικοί Συνεργάτες Αμαλία Κοσμά, Δημήτρης Ματσούκας, Τατιάνα Μπρε • Βοηθός σκηνοθέτη Δήμος Κλιμενώφ • Βοηθός ενδυματολόγου Άελλα Τσιλικοπούλου • Τεχνικός διευθυντής Κωνσταντίνος Μαργκάς • Ηχολήπτες Κωστής Παυλόπουλος, Γιώργος Χανός • Φωτογράφος Ελίνα Γιουνανλή • Υπεύθυνος παραγωγής Νίκος Μαυράκης – TooFarEast • Οργάνωση παραγωγής διεθνούς περιοδείας Simona Fremder – EdM Productions • Συμπαραγωγή Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, ομάδα OSMOSIS

Μια ανάθεση του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2021 & 2022.
Ένα έργο του Ευριπίδη Λασκαρίδη και της Ομάδας OSMOSIS.
Με την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ.
Η παράσταση πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Εμπνευσμένο από την Άλκηστη του Ευριπίδη

Η περίπτωση Βάνκαου (Wahncau): μια γυναίκα βρέθηκε νεκρή σε όρθια στάση. Η συνήθης μεταθανάτια μυϊκή παράλυση αντικαταστάθηκε από μια σπάνια, ακαριαία πτωματική ακαμψία. Επειδή έχουμε συνηθίσει τους νεκρούς οριζοντιωμένους, παραιτημένους από κάθε δικαίωμα και παρουσία, αυτή η γυναίκα μοιάζει να μας απειλεί. Ή να μας υπόσχεται το θαύμα. Σαν την Άλκηστη, που «έχει και δεν έχει ξανάρθει, είναι και δεν είναι η Άλκηστη. Μπορείς και ζωντανή και πεθαμένη να την πεις». Μια έκλειψη ηλίου θα ρίξει το αλλόκοτο φως της σε μια ήσυχη γη στο μέλλον, στα πρόσωπα των ανθρώπων και τα ερείπια των ναών.

Σκηνοθεσία Σύλλας Τζουμέρκας • Δραματουργία Βάσια Ατταριάν • Σχεδιασμός φωτισμών Ελίζα Αλεξανδροπούλου • Κοστούμια Μάρλι Αλειφέρη • Σχεδιασμός κομμώσεων και μακιγιάζ Εύη Ζαφειροπούλου • Παίζουν Βασίλης Κανάκης, Νίκη Παπανδρέου, Άννα Τσακουρίδου, Μαρία Φιλίνη κ.ά.

Εμπνευσμένο από τον Ίωνα του Ευριπίδη

Εκκινώντας από τον Ίωνα, τη «λιγότερο τραγική» από τις τραγωδίες του Ευριπίδη     –περισσότερο θα του ταίριαζε ίσως ο χαρακτηρισμός «ειρωνικό δράμα»–, ο Χρήστος Χωμενίδης γράφει ένα έργο που διαλαμβάνει –ανάλαφρα, μα καίρια– θεμελιώδη, διαχρονικά ζητήματα: Τις ρίζες κάθε ανθρώπου και τη σχέση του με τους γονείς του, βιωμένη ή φαντασιακή, την εξουσία και την ανάγκη της να προεκτείνεται στο μέλλον, τον γάμο ως φρίκη και ως φωλιά, τον έρωτα που φθίνει και τον πόθο που αναπάντεχα ανθίζει.

Κορφολογώντας σύμβολα, αρχέτυπα, κοινούς τόπους, πλουτίζοντας το έργο με τραγούδια και χορούς, ο Χωμενίδης παραδίδει ένα έργο ευφρόσυνο, λαμπερό, που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να στηθεί ένα λαϊκό γλέντι. Σε αυτό ακριβώς ελπίζει. Οι θεατές να φύγουν από το θέατρο λυτρωμένοι, χαρούμενοι. Ξέχειλοι από λαχτάρα να πιουν, να φάνε, να βουτήξουν γυμνοί στη θάλασσα ή στο κρεβάτι.

Υποστηρίζοντας τον διάλογο της σύγχρονης δραματουργίας με το Αρχαίο Δράμα, το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου συνεχίζει το πρωτοποριακό εγχείρημα που στέφθηκε με επιτυχία το καλοκαίρι του 2021, την απευθείας ανάθεση νέων δραματικών κειμένων με αφετηρία αρχαία έργα σε Έλληνες συγγραφείς, αυτή τη φορά προερχόμενους από τον χώρο της πεζογραφίας.

Φέτος, τρεις καταξιωμένοι συγγραφείς, η Κάλλια Παπαδάκη, ο Ηλίας Μαγκλίνης και ο Χρήστος Χωμενίδης, ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση της Κατερίνας Ευαγγελάτου, Καλλιτεχνικής Διευθύντριας του Φεστιβάλ: Η Κάλλια Παπαδάκη (Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας 2017 για τους Δενδρίτες) συνομιλεί στο έργο της με τον Αίαντα του Σοφοκλή, την κατεξοχήν τραγωδία της ματαίωσης, ο Ηλίας Μαγκλίνης (Κρατικό Λογοτεχνικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2020 για το Είμαι όσα έχω ξεχάσει) εμπνέεται από την Άλκηστη, από τα πιο αινιγματικά έργα του Ευριπίδη, ενώ ο Χρήστος Χωμενίδης (Βραβείο Ευρωπαϊκού Βιβλίου 2021 για τη Νίκη) παραδίδει μια νέα εκδοχή του σπάνια παιζόμενου Ίωνα του Ευριπίδη.

Η επιλογή των δύο πρώτων, τα οποία θα ανεβούν στη Μικρή Επίδαυρο, συνέδεεται με το ρεπερτόριο του Αρχαίου Θεάτρου Επιδαύρου, όπου ο θεατής θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει τα πρωτότυπα έργα Αίας και Άλκηστη σε νέες σκηνοθετικές προσεγγίσεις, από τον Αργύρη Ξάφη με το Εθνικό Θέατρο και τον Γιόχαν Σίμονς με το Schauspielhaus Bochum αντίστοιχα. Το έργο του Χωμενίδη θα το γνωρίσουμε από την έκδοσή του, στα ελληνικά και στα αγγλικά, στο πλαίσιο της θεατρικής σειράς του Φεστιβάλ.

Σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Νεφέλη

Η θεατρική σειρά που «στεγάζει» τα έργα του Κύκλου Contemporary Ancients συνεχίζεται! Τα βιβλία του Φεστιβάλ γνώρισαν πέρυσι μεγάλη ζήτηση, που οδήγησε μάλιστα σε ανατυπώσεις, ενώ ταξίδεψαν με επιτυχία και μετά το πέρας της φεστιβαλικής περιόδου στις Διεθνείς Εκθέσεις Βιβλίου της Φρανκφούρτης και της Θεσσαλονίκης. Φέτος το εκδοτικό εγχείρημα περιλαμβάνει τα έργα της Κάλλιας Παπαδάκη Ρίζες από βαμβάκι, του Ηλία Μαγκλίνη Φάκελος Βάνκαου και του Χρήστου Χωμενίδη Γίνεται δέντρο το πουλί;, που προέκυψαν από την ανάθεση, υποστηρίζοντας τη λογοτεχνική τους διάσταση ανεξάρτητα από το σκηνικό εγχείρημα. Το ελληνικό κείμενο συνοδεύεται από την αγγλική του μετάφραση, με την υπογραφή διακεκριμένων μεταφραστών, ενώ το κοινό θα μπορεί να αναζητά τις εκδόσεις μας, όπως πέρυσι, και στα βιβλιοπωλεία!

Καλλιτεχνική διεύθυνση Κατερίνα Ευαγγελάτου

Επιμέλεια σειράς Δήμητρα Κονδυλάκη