“Τα comics είναι τρόπος ζωής”: 7 δημιουργοί μάς μιλούν για το φετινό πολυσυλλεκτικό Comicdom CON Athens

Σήμερα ανοίγει τις πόρτες του το 16ο Comicdom CON Athens και ένα τριήμερο γεμάτο comics, events και ξεχωριστά workshops ξεκινά. Μέχρι και την Κυριακή 17 Απριλίου, οι επισκέπτες του Φεστιβάλ θα έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν νέα comics, να γνωρίσουν ανερχόμενους καλλιτέχνες και να κάνουν μία αναδρομή στον θρύλο και τη ζωή της φετινής τιμώμενης σουπερ-ηρωίδας του θεσμού, Wonder Woman.

Οι επισκέπτες όμως θα έχουν και την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τα workshops του Comicdom CON Athens, με τους φετινούς εισηγητές του Φεστιβάλ που κλήθηκαν να μας “μεταλαμπαδεύσουν” τις γνώσεις τους. Τα highlights του φετινού φεστιβάλ είναι πολλά!

Εμείς μιλήσαμε με 7 Έλληνες και ξένους δημιουργούς για το ταξίδι τους στον κόσμο των comics και φυσικά για τη συμμετοχή τους στο φετινό Comicdom CON Athens.

Για το πώς ξεκίνησε  το δικό του ταξίδι στον κόσμο των comics μας μίλησε ο Δημήτρης Σακαρίδης, συνδημιουργός του Comicdom CON Athens: “Διαβάζω comics από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου και η αγάπη μου για αυτά έγινε σύντομα λατρεία και τρόπος ζωής. Αναπόφευκτα, κάποια στιγμή αποφάσισα να εμπλακώ πιο ενεργά με τα comics ξεκινώντας το 1996 με το ενημερωτικό fanzine Comicdom το οποίο το 2004 μετακόμισε στο διαδίκτυο ως ενημερωτικό site”.

Η ιδέα του να δημιουργηθεί ένα μικρό Φεστιβάλ αφιερωμένο στα comics έγινε πραγματικότητα το 2006 με τη συνεργασία της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Όπως αναφέρει ο ίδιος: “Τότε ξεκίνησε ένα δύσκολο, επίπονο, κουραστικό, κάποιες φορές εξαντλητικό και άκρως απογοητευτικό, ταξίδι που είχε παράλληλα άπειρες ευχάριστες στιγμές, άφθονη δημιουργικότητα, ενδιαφέρουσες προκλήσεις, σημαντικές γνωριμίες και επιτυχίες και ατελείωτη ικανοποίηση! Άλλωστε η χαρά και μόνο του να δουλεύεις με ανθρώπους που εκτιμάς και έχετε τα ίδια όνειρα και τους ίδιους στόχους, πολλές φορές είναι αρκετή για να σε κάνει να αγνοήσεις την όποια δυσκολία”.

Φέτος, δεν ξέρει τί να ξεχωρίσει από το «παιδί» του. Και η αλήθεια είναι πως δεν θέλει να ξεχωρίσει κάποιο συγκεκριμένο event, αλλά την πολυσυλλεκτικότητα της εκδήλωσης και την ποικιλία των θεματικών και προσεγγίσεων της. Έτσι, εύχεται στους επισκέπτες του Comicdom CON Athens 2022 να περάσουν κυρίως καλά και να ζήσουν μία αξέχαστη εμπειρία που θα θέλουν να επαναλαμβάνουν κάθε χρόνο. Όπως μας τονίζει “τα comics είναι, και πρέπει να είναι, για όλους και για αυτό η φετινή διοργάνωση μοιράζεται ανάμεσα στην Ελληνοαμερικανική Ένωση με τις ενδιαφέρουσες εκθέσεις, τα panels και τα workshops, και στην Πλατεία Κλαυθμώνος, που φιλοξενεί το φετινό πολύχρωμο και ελκυστικό bazaar comics”.

Tania Cardoso

Πρώτη ομιλήτρια του Comicdom CON Athens 2022 είναι η Tânia Cardoso, εικονογράφος και θεωρητικός πόλεων. Στον κόσμο των comics μπήκε το 2010 και από τότε έγινε ζωντανό κομμάτι του. Το ταξίδι της εκεί άρχισε σε ένα πρακτορείο εικονογράφησης στη Λισαβόνα, όπου έκανε comics και ταυτόχρονα μεταπτυχιακό στον Αστικό Σχεδιασμό. Εμπνέεται κυρίως από την καθημερινότητα και όσα την κάνουν ξεχωριστή.

Η Tânia παρατηρεί πως τα τελευταία χρόνια υπάρχει μία στροφή στα μη φαντασιακά comics, σε αυτά που ισορροπούν σε έναν λεπτό πάγο μεταξύ της φαντασίας και της πραγματικότητας. Όμως πάνω από όλα πιστεύει πως τα comics μπορούν να ευαισθητοποιήσουν το κοινό. Τα χαρακτηρίζει, παραφράζοντας τον graphic journalist Dan Archer, “παράθυρα σε ένα συγκεκριμένο θέμα, τα οποία αποκαλύπτουν με ένα πιο ευχάριστο τρόπο την δημοσιότητα αλλά και πτυχές της που έχουν επισκιαστεί”.

Η πόλη ήταν πάντα ένα θέμα που την συνάρπαζε και αποφάσισε ότι τα κόμικς και η πόλη θα ήταν το κύριο θέμα της έρευνάς της. Αυτό της το πάθος θα προσπαθήσει να μας μεταλαμπαδεύσει και στο φετινό Comicdom, με ένα workshop, ή μάλλον καλύτερα walkshop, στο οποίο θα μάθουμε να ανακαλύπτουμε ιστορίες στους δρόμους της Αθήνας και να τις μετατρέπουμε σε σκίτσα. Στους επίδοξους δημιουργούς comic, προτείνει δύο πράγματα: “Να είναι ανοιχτοί σε νέες και διαφορετικές συνεργασίες αλλά κυρίως να πειραματίζονται, καθώς το να κάνεις συνέχεια το ίδιο πράγμα καταντάει βαρετό”.

*Το walkshop της Tânia Cardoso με τίτλο «Graphic Wanderings: Ανακαλύπτοντας Ιστορίες Στο Αστικό Τοπίο» θα ξεκινήσει το Σάββατο 16 Απριλίου από το Ολλανδικό Ινστιτούτο (Μακρή 11, Αθήνα) και θα διαρκέσει από τις 11:00 έως τις 13:30.

Andrew Farago

Ο Andrew Farago είναι επιμελητής του Cartoon Art Museum στο Σαν Φρανσίσκο και έχει γράψει σενάρια για την Marvel Comics, το Comics journal και το Animation World Network, ενώ είναι και συγγραφέας του βιβλίου The Looney Tunes Treasury. Τον εμπνέει όταν οι γύρω του είναι το ίδιο παθιασμένοι με τα comics και τα έργα τέχνης όσο και ο ίδιος και πιστεύει πως τα comics έχουν πλέον μεγάλη δυναμική και εύρος, που καλύπτει κάθε αναγνώστη.

Η παρουσίασή του στο Comicdom 2022 είναι αφιερωμένη στην 80η επέτειο της Wonder Woman. Η πρωτότυπή έκθεση που είχε παρουσιαστεί λίγο νωρίτερα στο Cartoon Art Museum του Σαν Φρανσίσκο, ταξίδεψε μαζί του και προσγειώθηκε στο Comicdom και είναι εμπνευσμένη από την ιστορία και την καταγωγή της Wonder Woman, αλλά και τη σχέση της με την ελληνική μυθολογία, συνεπώς δεν θα μπορούσε να λείπει από τη φετινή διοργάνωση.

Όσο για τη συμβουλή που θα έδινε στους επίδοξους δημιουργούς comics, μία λέξη έχει κυρίως στο μυαλό του, το διάβασμα. Όχι μόνο των comics φυσικά, κάθε λογοτεχνικού είδους. Για τους εικονογράφους έχει μία άλλη λέξη, τη ζωγραφική ενώ μοιράζεται ένα ακόμα μυστικό με τους επίδοξους καλλιτέχνες, πως αν μία φορά κεράσουν φαγητό ή καφέ σε έναν δημιουργό comic, θα έχουν κερδίσει έναν φίλο για πάντα. Στην ουσία, σύμφωνα με τον Andrew, αν θες να ασχοληθείς με κάτι, πρέπει να το παλεύεις συνεχώς, να ασχολείσαι με αυτό, να αποκτήσεις όση περισσότερη εμπειρία μπορείς και να θεωρείς πάντα καλοδεχούμενες τις συμβουλές.

*Το event που θα παρουσιάσει ο Andrew Farago ονομάζεται «The Legend Of Wonder Woman» και θα λάβει χώρα το Σάββατο 16 Απριλίου, 12:00 με 13:00, στη γκαλερί Χατζηκυριάκος Γκίκας της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης.

Tea Rozman

Η Tea Rozman είναι η συν-ιδρύτρια του Green Card Voices. Αποστολή του είναι να καταγράφει, να μοιράζεται και να εμπλουτίζει τις ιστορίες μεταναστών, με σκοπό να χτίσει ενσυναίσθηση και να αυξήσει την κατανόηση της εμπειρίας των μεταναστών. Στον κόσμο των comics μπήκε το 2019, όταν το Green Card Voices συνεργάστηκε με την κορυφαία εκδοτική comics μεταναστών, Uncivilized Books. Σύμφωνα με την ίδια, «το Green Card Voices πάντα θεωρούσε τα comics πολύ αποτελεσματικό μέσο αλληλεπίδρασης με το ευρύ κοινό, και ιδιαίτερα με τους νεότερους αναγνώστες.»

Φέτος στο Comicdom, η Tea έρχεται με σκοπό να μας εισάγει στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Green Card Voices, τα οποία είναι προσανατολισμένα στην χωρίς αποκλεισμούς οικοδόμηση ολοκληρωμένων κοινοτήτων μεταξύ των μεταναστών και των «γειτόνων» τους, μέσω των comics. Όπως παρατηρεί και η ίδια, δυστυχώς ακόμα και σήμερα οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα καλά κρατούν. Για αυτό, στο workshop της θα ακούσουμε τις ιστορίες 500 μεταναστών που ζουν στις Ηνωμένες Πολιτείες και θα μάθουμε πώς οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αξιοποιήσουν τις ιστορίες αυτές ώστε να εισάγουν τους μαθητές τους στον κόσμο της ενσυναίσθησης και της κατανόησης και να μάθουμε όλοι πως οι εμπειρίες μας είναι το πλεονέκτημά μας και όχι κάτι που μας εμποδίζει.

Η Tea και η Green Card Voice πιστεύουν ακράδαντα πως τα κόμικς μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ευαισθητοποίηση του κοινού, και αυτός είναι ο λόγος που δημιούργησαν την έκθεση «Οι Ιστορίες μας μάς έφεραν εδώ». Στο βιβλίο αυτό, έντεκα μετανάστες και πρόσφυγες αφηγούνται το γεμάτο προκλήσεις ταξίδι τους από την πατρίδα μέχρι τη νέα τους ζωή στις ΗΠΑ. Όπως μας αναφέρει συγκεκριμένα «τα κόμικς παρέχουν πολλά οφέλη που δεν έχουν άλλα λογοτεχνικά έργα, όπως οπτική απεικόνιση, πλούσιος διάλογος σε συνδυασμό με ζωγραφισμένα συναισθήματα και αυθεντική αμερόληπτη αναπαράσταση.», ενώ κλείνει λέγοντας μας πως δεν υπάρχει καλύτερη στιγμή για να είσαι δημιουργός κόμικ!

*Το workshop της Tea Rozman με τίτλο «Using First-Person Immigrant Stories And Comics As Curriculum Resources» θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 16 Απριλίου από τις 13:00 έως τις 14:00 στη γκαλερί Κένεντι της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Η έκθεση «Οι Ιστορίες μας μάς έφεραν εδώ» θα παρουσιάζεται στην γκαλερί Κένεντι της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης μέχρι και την Κυριακή 17 Απριλίου, από τις 11:00 έως τις 21:30

Eva Hilhorst

Η Eva Hilhorst είναι εικονογράφος, ιδρύτρια και αρχισυντάκτης του site Drawing the Times. Όταν το 2007 ο σύζυγός της έπιασε δουλειά ως ανταποκριτής στις Βρυξέλλες, μετακόμισε μαζί του στην πρωτεύουσα των comics, όπως την ονομάζει, και έτυχε να διασταυρωθούν οι δρόμοι της με δύο καλλιτέχνες comics οι οποίοι την μύησαν στον κόσμο τους. Έτσι ειδικεύτηκε στο comics journalism και το ποικιλόμορφο αυτό μέσο την κέρδισε.

Σύμφωνα με την ίδια, στα comics η γραφή του καλλιτέχνη κάνει τις ιστορίες προσωπικές και ελκυστικές και για αυτό επηρεάζουν άμεσα τον αναγνώστη. Άρα, εκτός από πληροφορίες μεταφέρουν και συναισθήματα και έτσι μπορούν να ευαισθητοποιήσουν το κοινό για σοβαρά θέματα.

Με τη σειρά της λοιπόν, η Eva Hilhorst στο φετινό Comicdom θα μας παρουσιάσει ένα workshop αφιερωμένο στο comics journalism, την κλιματική αλλαγή και την κλιματική μετανάστευση. Τελικά, πόσοι ξέραμε πως οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής φαίνεται ότι θα οδηγήσουν περισσότερα από 143 εκατομμύρια ανθρώπους στην Αφρική, στην Ασία και τη Λατινική Αμερική να γίνουν περιβαλλοντικοί μετανάστες μέχρι το 2050 και τι μπορούμε να κάνουμε για να αποτρέψουμε αυτή την προοπτική; Στους νέους καλλιτέχνες δεν ξεχνάει να τονίζει πως η καθημερινή εξάσκηση, η παρατήρηση και η καθημερινή ανάγνωση comic είναι ζωτικής σημασίας εργαλεία της δουλειάς τους.

*Η Eva Hilhorst θα παρουσιάσει το workshop «Window Comics» το Σάββατο 16 Απριλίου από τις 17:00 έως τις 18:00 στη βιβλιοθήκη της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης και 4 δίωρα workshop με τον τίτλο «Breathe: Reconnect, Respond And Reclaim – Εργαστήριο Δημοσιογραφίας Με Comics», από την Παρασκευή μέχρι και την Κυριακή. Αναλυτικό πρόγραμμα υπάρχει αναρτημένο στο site του Comicdom.

Θανάσης Πέτρου

Ο Θανάσης Πέτρου είναι καταξιωμένος δημιουργός comics, ο οποίος έχει δει δημοσιευμένα 15 βιβλία με τα comics του και ξέρει σίγουρα πώς να οργανώσει την δουλειά του αλλά και πώς να δημιουργήσει ένα comic με ολοκληρωμένο σενάριο. Το ταξίδι του στον κόσμο των comics ξεκίνησε στην ηλικία των 5 ετών, όταν διάβασε το πρώτο του comic. Τα πρώτα του σχέδια γεννήθηκαν λίγο αργότερα και η πρώτη του ιστορία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «9» το 2002. Έπειτα ακολούθησαν άλμπουμ, βιβλία και πολλά comics. Η λογοτεχνία και η ιστορία τον εμπνέουν αρκετά, όμως η καθημερινότητα και η φαντασία όχι τόσο.

Φέτος στο Comicdom έρχεται με σκοπό να μας εισάγει στην τέχνη του storyboard, που είναι όπως μας λέει μία από τις πιο βασικές φάσεις της δημιουργίας ενός comic, καθώς αν δεν υπάρχει προσεγμένο σενάριο και οργάνωση σε μία δημιουργία, τότε αυτή είναι ετοιμόρροπη.

Από τη φετινή διοργάνωση ξεχωρίζει τις δύο εκθέσεις της («Οι Ιστορίες μας, μας έφεραν εδώ» και το “The Window Comics Project”), καθώς τον ενθουσιάζει η θεματική τους, και εμείς συμφωνούμε απόλυτα. Σε κάποιον που ξεκινάει τώρα την ενασχόλησή του με τα comics θα έλεγε να οπλιστεί με πολλή υπομονή και να αρχίσει να βλέπει τα πάντα από την πλευρά του δημιουργού και όχι του αναγνώστη. Τέλος, σύμφωνα με τον Θανάση, εμείς οι ίδιοι πρέπει να είμαστε οι πιο αυστηροί κριτές του εαυτούς μας.

*Το workshop του Θανάση Πέτρου με τίτλο «Τα Μυστικά Του Storyboard» θα παρουσιαστεί το Σάββατο 16 Απριλίου, από τις 16:00 έως τις 16:50 στο Seminar Room της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης.

Ιωάννης Μάνος

Ο Ιωάννης Μάνος είναι αρχιτέκτονας, όμως η του γνωριμία με τον κόσμο των comics έγινε από νωρίς, διαβάζοντας τα comic strips των κυριακάτικων εφημερίδων που αγόραζαν οι γονείς του και στη συνέχεια με τα περιοδικά comics του εκδοτικού οίκου “Δραγούνη’. Τελικά η ανακάλυψη του περιοδικού ΒΑΒΕΛ αποτέλεσε εφαλτήριο για μια πιο ουσιαστική και αισθαντική ενασχόλησή του με τα comics. Εμπνέεται από την καθημερινότητα και τον τρόπο με τον οποίο μας επηρεάζει ο χώρος, ο χρόνος και οι ανθρώπινες σχέσεις.

Το workshop του αφορά στην αλληλεπίδραση ανθρώπου και πόλης. Πώς διαμορφώνουμε και πώς μας διαμορφώνουν τα δομημένα περιβάλλοντα δηλαδή, μία θεματική που θα έπρεπε να έχει μελετήσει και κατανοήσει κάθε σχεδιαστής comic, για να μπορέσει να τις μεταφέρει στη δουλειά του.

Φέτος από το Comicdom CON Athens ο Ιωάννης ξεχωρίζει το workshop “Graphic Wanderings” της Tânia Cardoso και το panel “War (What Is It Good For?)” – Πόλεμος και Comics”, το οποίο είναι δυστυχώς πολύ επίκαιρο. Σε όσους τώρα κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην «βιομηχανία των comics» υπενθυμίζει να μην σταματήσουν ποτέ να δια-μορφώνονται και να εμπνέονται από τα πάντα γύρω τους, καθώς όπως λέει, οι πιο φανταστικές ιστορίες είναι εντέλει αυτές που ζούμε.

*Ο Ιωάννης Μάνος είναι ο εισηγητής του workshop «Υπάρχει Ο Batman Χωρίς Την Gotham City;», το οποίο θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 17 Απριλίου, από τις 16:00 έως τις 16:50, στο Seminar Room της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης.

Κωνσταντίνος Σκλαβενίτης

Ο Κωνσταντίνος Σκλαβενίτης είναι ταλαντούχος σκιτσογράφος και ο τιμώμενος καλλιτέχνης του φετινού Comicdom CON Athens. Από πολύ μικρή ηλικία θυμάται να αγοράζει περιοδικά Disney, επηρεασμένος από τα καρτούν που έβλεπε. Στα σχολικά του χρόνια διάβαζε πολλά κόμικς, μέχρι που έφτασε στο σημείο να θέλει να φτιάξει τα δικά του, όπως και έκανε. Η έμπνευση για τον Κωνσταντίνο βρίσκεται παντού και μερικές φορές μοιάζει να ξεπηδά από το πουθενά και να προσγειώνεται στο χαρτί.

Φέτος, ως τιμώμενος καλλιτέχνης, έχει μία έκθεση αφιερωμένη στο έργο του, το «Spotlight on Κωνσταντίνος Σκλαβενίτης» και είναι αρκετά ενθουσιασμένος που θα έχει την ευκαιρία να συναντήσει τους φίλους και το κοινό του από κοντά, σε έναν θεσμό που αγαπάει και αγκαλιάζει όσο κανένας άλλος τα comics.

Σε έναν νέο καλλιτέχνη που τώρα θέλει να εισαχθεί στον κόσμο των comics θα έλεγε πάνω από όλα να αγαπά αυτό που κάνει και να είναι ο εαυτός του, γιατί αν εστιάσει σε αυτό, παρά τις δυσκολίες του χώρου και της εποχής, σίγουρα θα τα καταφέρει να ξεχωρίσει.

*Η έκθεση αφιερωμένη στο έργου του Κωνσταντίνου Σκλαβενίτη με τίτλο «Spotlight on Κωνσταντίνος Σκλαβενίτης» θα παρουσιάζεται στην είσοδο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης μέχρι και την Κυριακή 17 Απριλίου, από τις 11:00 έως τις 21:30.