6 καλλιτεχνικές κόντρες μεταξύ σπουδαίων ζωγράφων που μας χάρισαν αριστουργηματικά έργα

Σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, η αναζήτηση της υστεροφημίας πυροδότησε κάποιες από τις μεγαλύτερες έχθρες. Στον χώρο της Τέχνης συγκεκριμένα, το μήλο της έριδος μεταξύ των σπουδαίων καλλιτεχνών ήταν ο αγώνας επικράτησης στο πάνθεον της Τέχνης. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που οι μεγαλύτερες κόντρες αφορούν τα μεγαλύτερα ονόματα της Τέχνης, από την Αναγέννηση μέχρι και τα πιο πρόσφατα χρόνια.

Ο ανταγωνισμός στην Τέχνη, όταν είναι θεμιτός και σε λογικά πλαίσια, έχει καταφέρει να «γεννήσει» κάποια  από τα σπουδαιότερα έργα τέχνης που θαυμάζονται μέχρι και σήμερα. Αυτό συνέβη και στην περίπτωση κάποιων γνωστών ζωγράφων που, αρκετά χρόνια πριν, βρέθηκαν σε κάποιες καλλιτεχνικές αντιπαραθέσεις, οι οποίες τους έδωσαν το κίνητρο να εμπνευστούν και να δημιουργήσουν τα πιο σπουδαία έργα τους.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Τέχνης που γιορτάσαμε πρόσφατα, αυτές οι 6 πιο γνωστές έχθρες της καλλιτεχνικής ιστορίας, που τροφοδότησαν κάποια από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της Τέχνης.

Λεονάρντο Ντα Βίντσι vs Μιχαήλ Άγγελος. Photo Credits: Wikipedia Commons

Η μεγαλύτερη και πιο γνωστή καλλιτεχνική κόντρα είναι αυτή μεταξύ του Λεονάρντο ντα Βίντσι και του Μιχαήλ Άγγελου. Ήταν απόλυτα φυσιολογικό οι δύο αυτοί ζωγράφοι να διατηρούν έναν έντονο ανταγωνισμό μεταξύ τους, καθώς μοιράζονταν αρκετά κοινά στοιχεία, όμως στο τέλος κάποιος έπρεπε να αναδειχθεί καλύτερος από τον άλλο. Ο Λεονάρντο και ο Μιχαήλ Άγγελος είχαν και οι δύο εκπαιδευτεί στη Φλωρεντία, φιλοτεχνούσαν έργα με παρόμοια θεματική και ήταν εξίσου αναγνωρισμένοι ως οι «θεϊκοί» καλλιτέχνες της εποχής τους. Όταν όμως το 1504 κλήθηκαν να συνεργαστούν και να φιλοτεχνήσουν έργα για την Αίθουσα των Πεντακοσίων στη Φλωρεντία, πυροδοτήθηκε ένας ακόμα μεγαλύτερος ανταγωνισμός που γέννησε εξαιρετικά έργα τέχνης αλλά και μία συνεχή σύγκριση και κόντρα ανάμεσα στους δύο καλλιτέχνες. Οι δύο ζωγράφοι δεν κατάφεραν ποτέ να αναπτύξουν κάποια φιλική σχέση και μάλιστα δεν ξεχνούσαν να κριτικάρουν συχνά ο ένας τα έργα του άλλου.

Μιχαήλ Άγγελος vs Ραφαήλ. Photo Credits: Wikipedia Commons

Ο Μιχαήλ Άγγελος φαίνεται πως “τρόμαζε” τους συναδέλφους του με το σπουδαίο ταλέντο που διέθετε ενώ ταυτόχρονα φοβόταν και ο ίδιος για την επικυριαρχία του στην καλλιτεχνική σκηνή της Ιταλίας. Τον βρίσκουμε λοιπόν για ακόμα μία φορά σε κόντρα με έναν άλλο ζωγράφο, αυτή τη φορά τον Ραφαήλ. Το 1504 στην καλλιτεχνική σκηνή της Φλωρεντίας εμφανίστηκε ο ταλαντούχος ζωγράφος Ραφαήλ, ο οποίος από νωρίς είχε δείξει πως θα απασχολούσε έντονα τον χώρο της Τέχνης. Είχε όμως επιλέξει να δραστηριοποιηθεί σε μία πόλη που ήδη φιλοξενούσε την τέχνη εξεχόντων καλλιτεχνών, οι οποίοι γρήγορα άρχισαν να βλέπουν ανταγωνιστικά τον νεαρό Ραφαήλ. Μέσα σε αυτούς ήταν και ο Μιχαήλ Άγγελος, όμως η μεταξύ τους σιωπηλή κόντρα φάνηκε πως έβγαλε ως νικητή τον Ραφαήλ, ο οποίος κέρδισε τον διαγωνισμό για την τοιχογραφία του στην ιδιωτική βιβλιοθήκη του Πάπα Ιουλίου Β’ στο Παλάτι του Βατικανού, για την οποία άκουσε διθυράμβους και αναγνωρίστηκε ως πιο ταλαντούχος από τον κύριο ανταγωνιστή του, τουλάχιστον στη χρήση των χρωμάτων.

Τα έργα Τέχνης “Έρωτας Νικητής” του Καραβάτζο και “Ιερή Αγάπη εναντίον Βέβηλης Αγάπης” του Μπαλιόνε. Photo Credits: Wikipedia Commons

Ο διαμορφωτής του ιταλικού μπαρόκ Καραβάτζο, είχε μία αρκετά μεγάλη κόντρα με τον ζωγράφο Τζοβάνι Μπαλιόνε, η οποία ξεκίνησε από δύο πίνακες των καλλιτεχνών που ήταν πανομοιότυποι. Ο Καραβάτζο ισχυρίστηκε ότι ο πίνακας του Τζιοβάνι ήταν αποτέλεσμα λογοκλοπής του δικού του πίνακα «Έρωτας Νικητής» και ο Τζιοβάνι απάντησε στον ισχυρισμό αυτό καλλιτεχνικά, δημιουργώντας μια δεύτερη εκδοχή του δικού του έργου που ονόμαζε «Ιερή Αγάπη εναντίον Βέβηλης Αγάπης», στην οποία το πρόσωπο του Καραβάτζο ήταν ζωγραφισμένο στο σώμα του διαβόλου. Ο Καραβάτζιο απάντησε φιλοτεχνώντας μία σειρά από κωμικά και καθόλου κομψά ποιήματα για τον αντίζηλό του, φτάνοντας σε σημείο να παρομοιάσει τους πίνακες του Τζιοβάνι με χαρτί τουαλέτας. Ο Τζιοβάνι τελικά σταμάτησε να απαντάει με καλλιτεχνικό τρόπο και κινήθηκε νομικά αυτή τη φορά, με την κατηγορία της συκοφαντικής δυσφήμισης, η οποία χάρισε στον Καραβάτζο κάποιες μέρες φυλάκισης.

Βίνσεντ Βαν Γκογκ vs Πωλ Γκωγκέν. Photo Credits: Wikipedia Commons

Όσο περίεργο κι αν μπορεί να ακούγεται, η γνωστή αυτή έχθρα των δύο καλλιτεχνών είχε ξεκινήσει ως μία γλυκιά και έντονη φιλική σχέση. Ο γνωστός για την διαταραγμένη ψυχική του υγεία Βίνσεντ Βαν Γκογκ είχε γνωρίσει τον ζωγράφο Πωλ Γκωγκέν το 1888 και δεν άργησαν να συγκατοικήσουν στη νότια Γαλλία και να μοιραστούν το πάθος τους για την ζωγραφική. Ο ανταγωνισμός τους ξεκίνησε αρκετά νωρίς, όταν σε μόλις 2 μήνες φιλίας ο Γκωγκέν είχε αρχίσει να κουράζεται από τον δύσκολο χαρακτήρα του Βαν Γκογκ. Όντας και ο ίδιος αρκετά ιδιόρρυθμος, δεν μπορούσε να κρύβει την δυσαρέσκειά του και ερχόταν συχνά σε ρήξη με τον ζωγράφο, ο οποίος μάλιστα λέγεται πως του είχε πετάξει ένα ποτήρι στο κεφάλι σε κάποιο διαπληκτισμό τους. Μία μέρα συγκεκριμένα όμως, πάνω σε ένα ψυχωτικό επεισόδιο του, ο Βαν Γκογκ απείλησε τον Γκωγκέν με ένα μαχαίρι, με το οποίο τελικά έκοψε τον λοβό του δικού του αριστερού αυτιού. Έπειτα από αυτό, η φιλία τους είχε τελειώσει οριστικά και οι δρόμοι τους δεν ξανά συναντήθηκαν.

Ευγένιος Ντελακρουά vs Ζαν Ωγκύστ Ντομινίκ Ενγκρ. Photo Credits: Wikipedia Commons

Ο ανταγωνισμός μεταξύ των δύο τιτάνων της γαλλικής ζωγραφικής Τέχνης του 19^ου αιώνα ξεκίνησε από τη σύγκρουση των δύο διαφορετικών στυλ που εκπροσωπούσαν οι καλλιτέχνες. Το παραδοσιακό νεοκλασικό στυλ του Ζαν Ωγκύστ Ντομινίκ Ενγκρ ήρθε σε άμεση αντιπαράθεση με τον πρωτοποριακό ρομαντισμό που υποστήριζε ο Ευγένιος Ντελακρουά. Η κόντρα τους βέβαια δεν αφορούσε μόνο τα καλλιτεχνικά τους στυλ, αλλά και τις ηθικές αξίες που απέδιδαν στη γραμμή και το χρώμα τους. Ο τολμηρός Ντελακρουά ξέφευγε από τη νόρμα της εποχής τους και ο Ενγκρ τον θεωρούσε απειλή για τις παραδοσιακές αξίες της ζωγραφικής. Έτσι, η κόντρα τους σηματοδότησε την αρχή της απομάκρυνσης από την παραδοσιακή γαλλική τέχνη και την είσοδο σε νέα πρωτοποριακά μονοπάτια.

Πάμπλο Πικάσο vs Ενρί Ματίς

Αν και μεταξύ του Ενρί Ματίς και του Πάμπλο Πικάσο και δεν υπήρξε ποτέ έντονος διαπληκτισμός, η μεταξύ τους καλλιτεχνική αντιπαλότητα ήταν ένα από τα κίνητρα που κρατούσε τους δύο ζωγράφους δημιουργικούς. Στα μόλις 20 του χρόνια, ο φιλόδοξος Πικάσο δεν δίστασε να τα βάλει με τον Ματίς, ο οποίος ήταν 12 χρόνια μεγαλύτερός του και ήδη καταξιωμένος στον καλλιτεχνικό χώρο. Τότε ήταν που άρχισε η πιο παραγωγική περίοδος των δύο καλλιτεχνών, οι οποίοι προσπαθούσαν πάντα με σεβασμό να ξεπεράσουν ο ένας τη φήμη του άλλου. Βέβαια, μετά από καιρό που ενέπνεε ο ένας τον άλλο, μεταξύ τους γεννήθηκε μία φιλία, καθώς οι δύο σπουδαίοι καλλιτέχνες αναγνώριζαν ο ένας το μεγάλο ταλέντο του άλλου.