Η Έφη Αβέρωφ μάς μιλά για τη μοναδική εκπαιδευτική εμπειρία που προσφέρει το Art Campus σε νέους μουσικούς

40 νέοι μουσικοί θα έχουν και φέτος την ευκαιρία να μοιραστούν μια μοναδική εκπαιδευτική εμπειρία με αναγνωρισμένους Έλληνες σολίστ και παιδαγωγούς και να ερμηνεύσουν σε σύνολα μουσικής δωματίου, στο πλαίσιο του Art Campus 2022.

Μία πρωτοβουλία του Συλλόγου “Οι Φίλοι της Μουσικής”, το Art Campus, που “γεννήθηκε” το 2012, έχει μέχρι σήμερα εκπαιδεύσει πάνω από 300 νέους μουσικούς, που είχαν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε master classes, να δημιουργήσουν μουσικά σύνολα, να ερμηνεύσουν έργα ως σολίστ με ορχήστρα και τελικά να εμφανιστούν σε συναυλίες στους χώρους του Art Campus, αλλά και του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.

Φέτος, το πρόγραμμα θα φιλοξενηθεί στις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις του Perrotis College, στο μαγευτικό τοπίο της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής Θεσσαλονίκης και θα κορυφωθεί με συναυλίες στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Από το φετινό καλοκαίρι, η εκπαιδευτική δράση του Art Campus θα επικεντρωθεί στα Σύνολα Μουσικής Δωματίου και στα Μουσικά Σύνολα (ensemble playing). Έτσι, οι νέοι μουσικοί φέτος θα συμμετέχουν σε σύνολα μουσικής δωματίου, αφού πρώτα διδαχθούν από τους αναγνωρισμένους Έλληνες σολίστ και παιδαγωγούς με μακρά πείρα στη διδασκαλία και τις συναυλίες κλασικής μουσικής.

Ποιος βρίσκεται, όμως πίσω από αυτό το πολύ ενδιαφέρον εγχείρημα; Εν μέρει, η Έφη Αβέρωφ, μεταξύ άλλων μέλος του ΔΣ του Συλλόγου “Οι Φίλοι της Μουσικής”, Πρόεδρος του Polyphonica, μουσικός και εκπαιδευτικός μουσικής.

Εμείς μιλήσαμε με την κ. Αβέρωφ για την αποστολή του Art Campus, τη φετινή διοργάνωση και τη σημασία του να δίνεται βήμα σε νέους μουσικούς.

Η Έφη Αβέρωφ είναι μουσικός/εκπαιδευτικός μουσικής, έχει την καλλιτεχνική εποπτεία του Art Campus, είναι Μέλος του ΔΣ του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής και Πρόεδρος του ΔΣ Polyphonica

Το 2008 ο Χρήστος Λαμπράκης, Πρόεδρος του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, ο οποίος είχε πάθος για τη μουσική εκπαίδευση των νέων, εμπνεύστηκε και εγκαινίασε μια Εκπαιδευτική Μουσική Εκστρατεία με βασικό άξονα τις «Ίσες Ευκαιρίες για Όλους στη Ζωή και την Τέχνη». Στόχος του ήταν να προσεγγίσει παιδιά και νέους, σε όποιο μέρος της Ελλάδας και αν βρίσκονταν, να τους προσφέρει ευκαιρίες άμεσης επαφής με τη μουσική και τους μουσικούς, να διακρίνει τους πιο ταλαντούχους από αυτούς και να τους δώσει την υποστήριξη που χρειάζονται για την εξέλιξή τους. Το πρόγραμμα αυτό, που περιλάμβανε ανοιχτά μουσικά μαθήματα- εργαστήρια, συναυλίες και ακροάσεις ονομάστηκε «Δράση Εκτός Έδρας» και εφαρμόστηκε για δύο χρόνια (2009-2011) σε διαφορετικές κάθε χρόνο πόλεις, με την προοπτική να καλύψει σταδιακά τις ανάγκες όλης της ελληνικής επικράτειας. Στις περιοδείες αυτές γνωρίσαμε πολλά ταλαντούχα παιδιά και νέους, που φοιτούσαν στα τοπικά ωδεία. Στους επιλεγμένους μαθητές δόθηκε η δυνατότητα να συμμετάσχουν σε ειδική συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, κάτι ιδιαίτερα τιμητικό και τους απονεμήθηκε ειδική υποτροφία για τις μουσικές τους σπουδές.

Τα νέα μουσικά σύνολα που θα προκύψουν από το Art Campus θα ενισχύσουν μια νέα κουλτούρα εκπαίδευσης και συνεργασίας

Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα συμμετείχα εγώ προσωπικά έχοντας αναλάβει το ανοιχτό μάθημα προς τα παιδιά μαζί με τους Δημήτρη Σέμση -βιολί, Αστέριο Πούφτη -βιολοντσέλο- και Γιάννη Τσανακαλιώτη -πιάνο (Τρίο Opus I ), οι οποίοι επί πλέον έκαναν ανοιχτή συναυλία για το κοινό. Υπεύθυνη του προγράμματος ήταν η μουσικός-εκπαιδευτικός κα Ολγα Καλογρηάδου. Η αλήθεια είναι ότι όλοι όσοι συμμετείχαμε παίρναμε κάθε φορά μεγάλη χαρά από τις αντιδράσεις και ενθουσιασμό των παιδιών. Ανακαλύψαμε και πολλά εξαιρετικά ταλέντα. Μεγάλη η ανατροφοδότηση για εμάς. Σαν συνέχεια αυτής της Εκπαιδευτικής Εκστρατείας του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής δημιουργήθηκε το Art Campus.

Πολλά από τα παιδιά που συμμετείχαν στο Art Campus, συνέχισαν τις σπουδές τους σε Ακαδημίες του εξωτερικού και σήμερα είναι ολοκληρωμένοι μουσικοί.

Το πρώτο που μου έρχεται στο νου είναι η μοναδική εκπαιδευτική εμπειρία σε ένα τόπο μαγικό. Όλοι οι συμμετέχοντες, καθηγητές και σπουδαστές, συμβιώνουν για μία εβδομάδα στον ίδιο χώρο, μέσα στη φύση που προσφέρει ηρεμία, συγκέντρωση και έμπνευση για μελέτη και δημιουργικό έργο. Να σας αναφέρω όμως μερικά ακόμα που αξίζει να γνωρίσουν οι αναγνώστες σας. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Art Campus εγκαινιάστηκε τον Ιούλιο του 2012 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με εξαίρεση κάποιες απαγορευτικές περιόδους λόγω ανωτέρας βίας (όπως εποχή μεγάλης οικονομικής κρίσης, κόβιντ).

Κάθε χρόνο οι νεαροί μουσικοί, που επιλέγονται ύστερα από ακρόαση, ζουν για μια εβδομάδα μια μοναδική εμπειρία σε έναν ειδικά επιλεγμένο χώρο κοντά στη φύση με σύγχρονες και κατάλληλες εγκαταστάσεις, που να καλύπτουν τις ανάγκες της διαμονής και των δραστηριοτήτων τους. Φέτος έχουμε την τύχη να συνεργαζόμαστε με την Αμερικανική Γεωργική Σχολή και πιο συγκεκριμένα το Perrotis College οι άνθρωποι του οποίου αγκάλιασαν την ιδέα και μας βοηθάνε σε όλες τις πτυχές του Art Campus. Εκεί, τα παιδιά θα βρίσκονται δίπλα σε εξαιρετικούς δασκάλους, κάνουν πρόβες, συμμετέχουν σε master classes, παρακολουθούν διαλέξεις και σεμινάρια, δίνουν συναυλίες και δημιουργούν φιλίες και συνεργασίες που κρατούν μέχρι σήμερα. Είναι σημαντικό ότι τα παιδιά ζουν κοντά σε δασκάλους που θαυμάζουν, συνομιλούν μαζί τους, τρώνε μαζί και διασκεδάζουν το βραδακι μετά τα μαθήματα. Πολλά από αυτά τα παιδιά, τα οποία και παρακολουθούμε πάντα, συνέχισαν τις σπουδές τους σε Ακαδημίες του εξωτερικού και σήμερα είναι ολοκληρωμένοι μουσικοί.

Δεν κρατιέμαι από το να σας μεταφέρω μερικά που αντέγραψα από τα προφίλ μερικών μαθητών στο facebook:
Γράφει ο Α επιστρέφοντας στην Αθήνα από κάποιο Art Campus: Εγώ κοντεύω να κόψω φλέβα εδώ πέρα… είναι τόσο ξενέρωτα και μίζερα, λες και δεν υπάρχει ζωή… δεν έχω όρεξη να κανω τίποτα..
Απάντηση από B. – Αχ τι θα κανουμε? ☹
Ξανά ο Α. – Να πέσουμε για ύπνο μπας και δούμε κανά όνειρο ότι είμαστε όλοι μαζί και κάνουμε μουσική!
Άλλος: Ένας παράδεισος της μουσικής! 😊
Άλλος: Μοναδικές μουσικές στιγμές και νέες φιλίες!!! Μακάρι να είχαμε και άλλες μέρες!
Άλλος: Ισως από τις καλύτερες εβδομαδες της ζωής μου… Σας ευχαριστώ που μου χαρίσατε όμορφες και αξέχαστες στιγμές!

Μέχρι σήμερα περισσότεροι από 300 Έλληνες νέοι μουσικοί (έγχορδοι, πνευστοί, πιανίστες, κιθαριστές και λυρικοί τραγουδιστές) έζησαν τη μοναδική αυτή εμπειρία και με ένα σημαντικό έξτρα bonus τη συμμετοχή τους σε συναυλίες ανοιχτές στο κοινό στην Αθήνα, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και αλλού. Στην πραγματοποίηση του προγράμματος «Δράση Εκτός Έδρας» αλλά και του «Art Campus» ευγενικός και γενναιόδωρος χορηγός είναι η Οικογένεια Γεωργίου Π. Λιβανού, ενώ το σχεδιασμό και την οργάνωση είχε από την αρχή η στενή και άξια συνεργάτις του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, η μουσικός-εκπαιδευτικός κα Όλγα Καλογρηάδου. Η οικονομική επιβάρυνση των νεαρών μουσικών είναι καθαρά συμβολική. Το πρόγραμμα κάθε θερινού Art Campus διαφέρει από τα προηγούμενα και επιλέγεται με τρόπο ώστε να προσφέρει τη δυνατότητα σε πολλές ειδικότητες μουσικών (έγχορδα, πνευστά, πιάνο, κιθάρα, λυρικό τραγούδι, χορωδιακό τραγούδι κ.ά.) να επωφεληθούν από την μοναδική αυτή εμπειρία.

Από το Art Campus στους Δελφούς

Στο πρώτο μας Art Campus μας είχε πολύ συγκινήσει ότι με την έναρξη των μαθημάτων ξαφνικά έβλεπες νεαρά παιδιά, ένα από την Καβάλα, άλλο από την Κρήτη, άλλο από την Καλαμάτα ή από άλλα μακρινά μέρη να κάνουν αυθόρμητα μουσική μαζί. Μικρά σύνολα να παίζουν μέσα στα κτίρια, στο δασάκι, στα δωμάτια, στην τραπεζαρία. Παιδιά που δεν είχαν ξαναβρεθεί ποτέ. Μουσική συνομιλία, επικοινωνία από την πρώτη στιγμή! Τα έργα μουσικής δωματίου είναι ένα γόνιμο, αναγκαίο και δημιουργικό πεδίο εκπαιδευτικής δράσης στη ζωή ενός μουσικού γιατί διδάσκει και προάγει την συνεργασία, την σύμπνοια, την συγκέντρωση… όλα αυτά δηλαδή που είναι ο πρωταρχικός σκοπός του Art Campus. Επί πλέον οι σπουδαστές δεν έχουν πάντα την δυνατότητα και την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε σύνολα μουσικής δωματίου και θεωρούμε ότι αυτή η εκπαιδευτική προσφορά του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής καλύπτει ένα μεγάλο κενό. Τα νέα μουσικά σύνολα που θα προκύψουν θεωρούμε ότι θα ενισχύσουν μια νέα κουλτούρα εκπαίδευσης και συνεργασίας και θα δώσουν σαφείς επαγγελματικές διεξόδους στους νέους μουσικούς.

Όλοι οι συμμετέχοντες, καθηγητές και σπουδαστές, συμβιώνουν για μία εβδομάδα στον ίδιο χώρο, μέσα στη φύση που προσφέρει ηρεμία, συγκέντρωση και έμπνευση για μελέτη και δημιουργικό έργο

Φέτος σκεφτήκαμε να συνεργαστούμε με τα δύο ιστορικά και αρχαιότερα μουσικά εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας, το Ωδείον Αθηνών (έτος ίδρυσης 1871) και το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης (έτος ίδρυσης 1914), τα οποία διαθέτουν μακρόχρονη εμπειρία στον τομέα της μουσικής εκπαίδευσης και στελεχώνονται από σπουδαίους καθηγητές. Ευχαριστούμε θερμά τον Πρόεδρο του Ωδείου Αθηνών κ. Νίκο Τσούχλο και τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης κ. Γιούλη Παπαδόπουλο όπως επίσης τους σπουδαίους μουσικούς και καθηγητές αυτών των Ωδείων, Βασίλη Βαρβαρέσο, πιάνο, Δήμο Γκουνταρούλη, βιολοντσέλο, Τίτο Γουβέλη, πιάνο, Γιάννη Κορμπέτη, βιολί, Αντώνη Μανιά, βιόλα και Σπύρο Μουρίκη, κλαρινέτο που όλοι μαζί από την πρώτη στιγμή αγκάλιασαν με θέρμη και ενθουσιασμό αυτήν την πρόταση. Συνέβαλαν με πολύτιμο τρόπο όσον αφορά στον σχεδιασμό του φετινού προγράμματος και στη διαμόρφωση του ρεπερτορίου ενώ συγχρόνως κινητοποίησαν πολλούς νέους μουσικούς για να δηλώσουν την συμμετοχή τους.

Τα έργα μουσικής δωματίου είναι ένα γόνιμο, αναγκαίο και δημιουργικό πεδίο εκπαιδευτικής δράσης στη ζωή ενός μουσικού γιατί διδάσκει και προάγει την συνεργασία, την σύμπνοια, την συγκέντρωση

Μουσική ερμηνεία! Σε έργα ενός πολύ σημαντικού ρεπερτορίου που εκτείνεται από την κλασική μέχρι και την σύγχρονη εποχή, σε διάφορους συνδυασμούς οργάνων που δημιουργούνται μεταξύ των εγχόρδων, των ξύλινων πνευστών και του πιάνου. Ο κατάλογος των έργων είναι πολύ μεγάλος και δεν φθάνουν ούτε τα επόμενα 50 Art Campus’s για να εξαντληθεί. Πιστεύουμε ότι όσοι νέοι σπουδαστές συμμετάσχουν, δεν θα θέλουν να τελειώσει αυτή η εβδομάδα… Πάντα αυτό συμβαίνει όπως και προανέφερα και είμαστε ευγνώμονες που μας δίνεται η δυνατότητα να προσφέρουμε αυτή την μουσική εμπειρία στους νέους μουσικούς της χώρας μας.

ART CAMPUS, έξω από το Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών

Ευσεβής (αλλά όχι και αδύνατος) πόθος θα ήταν αυτά τα ταλαντούχα παιδιά που έχουν συμμετάσχει μέχρι σήμερα στο Art Campus να γίνουν οι μεθαυριανοί καθηγητές των επόμενων σπουδαστών. Να υπάρξει γόνιμη και δημιουργική μουσική συνέχεια, αυτό είναι εξ άλλου και το νόημα στον κύκλο της ζωής! Eλπίδα για τα επόμενα χρόνια είναι να καταφέρει ο Σύλλογος οι Φίλοι της Μουσικής να συνεχίσει αυτό το μοναδικό για τον τόπο μας θεσμό, ο οποίος όπως είναι κατανοητό έχει υψηλό κόστος και βασίζεται ως ένα σημείο και στην ευαισθησία χορηγών. Είμαστε ευγνώμονες στην κα Φωτεινή Γ. Λιβανού που από την αρχή είναι κοντά μας. Ωστόσο έχοντας Διευθυντή του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής κο Αλέξανδρο Χαρκιολάκη, που με την ενέργεια, πάθος και γνώσεις που διαθέτει το παρακολουθεί και το στηρίζει ενεργά αλλά και με ένα υποστηρικτικό Πρόεδρο και Διοικητικό Συμβούλιο, πιστεύω ότι το Art Campus θα συνεχίσει τόσο ως εκεί που… δεν βλέπω τέλος!

Polyphonica

Τη μουσική την αγαπούσα πάντα. Αγαπούσα και την εκπαίδευση. Μαθήτευσα στο Ωδείο Αθηνών, δούλεψα σε ωδεία, έγραψα βιβλία, όλα ωραία και καλά. Είχα το προνόμιο να με καλέσει κάποια στιγμή ο Χρήστος Λαμπράκης για να αναλάβω τα εκπαιδευτικά οικογενειακά Κυριακάτικα πρωινά στο Μέγαρο της Μουσικής, κάτι που μου άρεσε πάρα πολύ και με ωρίμασε, ειδικά που κάθε Κυριακή έπρεπε να εκτεθώ σε ένα πολύ μεγάλο ακροατήριο. Μετά 15 περίπου χρόνια έκλεισε για μένα αυτός ο κύκλος.

Μέσα μου ωστόσο κάτι έλειπε απ’ όλα αυτά τα ωραία. Και αυτό ακριβώς εμφανίστηκε από μόνο του, δεν το έψαξα πραγματικά. Εκείνο ήρθε σε μένα, όταν βρέθηκα με δώδεκα παιδιά που τραγουδούσαν με την ψυχή τους τραγούδια από αλλού. Που μιλούσαν διαφορετικές γλώσσες και που έπαιζαν και χαίρονταν όλα μαζί, συνήθως στο δρόμο. Έτσι απλά γεννήθηκε η ιδέα και το όραμα της μουσικής μας οικογένειας που ονομάστηκε POLYPHONICA, που για μένα σήμαινε φωνές πολλών παιδιών που ενώνονται με το τραγούδι και που καταφέρνουν να συνυπάρχουν αρμονικά.

Δεν υπήρξε δισταγμός. Είχε έρθει η ώρα να πορευτούμε με τους εκλεκτούς συνεργάτες μου, με υποστηρικτές και γενναιόδωρους χορηγούς, στο δρόμο του οράματος για δωρεάν μουσική και καλλιτεχνική παιδεία για όλα ανεξαρτήτως τα παιδιά. Απ’όπου και αν προέρχονταν. Παιδιά του τόπου μας, άλλα και από χώρες μακρινές, την Αφρική, την Ασία, από παντού.

Πρώτα με μια χορωδία και έναν δάσκαλο, στη συνέχεια με περισσότερα τμήματα, δάσκαλους, δραστηριότητες οι οποίες άρχισαν να αγκαλιάζουν πλέον όλες τις τέχνες. Το τραγούδι και τα όργανα, το χορό, το θέατρο. Και με αδελφό τμήμα πέρα στην άκρη του Αιγαίου, στη Λέσβο με το βάρος του προσφυγικού. Και γίναμε όλοι μαζί μια οικογένεια που τους χωράει όλους. Αυτή είναι η POLYPHONICA, που μόλις έκλεισε τα δέκα χρόνια λειτουργίας της.

Η θέληση για συνέχεια υπάρχει βαθιά μέσα μας. Όταν βλέπεις τα παιδιά σου να ανοίγουν τα φτερά τους, να προοδεύουν, να μπορούν να συνεργάζονται και να ονειρεύονται, μπορείς να τα αφήσεις; Η ανταπόδοσή μας είναι η πορεία τους. Παιδιά σε καλλιτεχνικά και μουσικά λύκεια, παιδιά σε άλλες σχολές, Πανεπιστήμια, με αυτοεκτίμηση και ελπίδα, με θέληση για μια ζωή όπως την ονειρεύονται! Αυτό είναι και το δώρο που επιστρέφει σε μας και που μας κάνει να είμαστε εκεί με τη ψυχή μας μαζί τους σε μια πορεία χωρίς τέλος.

Με συντομία ας αναφέρω ότι η POLYPHONICA αγκαλιάζει κάθε χρόνο περί τα 200 παιδιά, προερχόμενα από 20 χώρες. Εχουμε 14 δασκάλους και οι βασικές μας πρόβες από την αρχή γίνονται στη Σχολή Χιλλ. Με ευγνωμοσύνη στους γενναιόδωρους χορηγούς μας, καθώς και το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και το Ωδείο Αθηνών που μας διαθέτουν συχνά επί πλέον χώρους για τα μαθήματα συνεχίζουμε με ενθουσιασμό. Η POLYPHONICA είναι αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία και διοικείται από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο.