Ο σκηνοθέτης Στέφανος Κορωναίος έρχεται από τη Νέα Υόρκη στη Σύρο για την όπερα «Don Giovanni»

Ο Στέφανος Κορωναίος, καλλιτεχνικός διευθυντής του Teatro Grattacielo της Νέας Υόρκης, αισθάνεται ιδιαίτερα χαρούμενος που επιστρέφει στη γενέτειρά του την Ελλάδα για να μάς παρουσιάσει, μαζί με την Ακαδημία Νέων Λυρικών Τραγουδιστών Camerata Bardi και σε δική του σκηνοθεσία, τον «Don Giovanni» του Μότσαρτ. Μια από τις σημαντικότερες όπερες της κλασικής περιόδου, της οποίας η γοητεία πηγάζει όχι μόνο μέσα από την αριστουργηματική μουσική του ευφυούς Αυστριακού συνθέτη, αλλά, σύμφωνα και με τα λόγια του ίδιου του σκηνοθέτη, μέσα και από το μοντέρνο και διαχρονικό λιμπρέτο δια χειρός του Lorenzo da Ponte.

Στο ιστορικό Θέατρο Απόλλων της Σύρου, την Παρασκευή 29 και το Σάββατο 30 Απριλίου, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει το εμβληματικό οπερατικό έργο διασκευασμένο για μικρή ορχήστρα, σε ένα καινοτόμο ανέβασμα, εμπνευσμένο από τον Πέδρο Αλμοδόβαρ και την Κουβανή τραγουδίστρια «La Lupe», και σε συνεργασία με τη Sinfonietta Hellenica υπό τη μουσική διεύθυνση του Γιώργου Γαλάνη.

Με αυτή την αφορμή, ο Στέφανος Κορωναίος μάς μιλάει για τις δύο επικείμενες παραστάσεις στην Ερμούπολη, για τη μοναδικότητα του «Don Giovanni» και τη σύνδεση του με το σήμερα, το πρόγραμμα νέων καλλιτεχνών του Teatro Grattacielo, Camerata Bardi Vocal Academy, την αγάπη του για την όπερα και πως μπορεί εκείνη «να αγγίξει» θετικά τη ζωή κάποιου, καθώς και για την ακλόνητη πεποίθηση του ότι η τέχνη θα έπρεπε να είναι προσιτή σε όλους.

«Πάντα με συνάρπαζαν οι ηθοποιοί που μπορούν να παίξουν χωρίς να τραγουδάνε ή να μιλάνε. Τι κάνουν με τα μάτια τους, τα χέρια τους, το σώμα τους, αυτό φέρνω σε αυτήν την παραγωγή, μαζί με το πάθος μου για τις διεπιστημονικές τέχνες», σχολιάζει ο Στέφανος Κορωναίος.

Δουλεύω και συνεργάζομαι εδώ και αρκετό καιρό με ελληνικά ιδρύματα, θέατρα και ορχήστρες. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Ελλάδα. Αν και λείπω καιρό, πάντα ένιωθα ότι πρέπει να δουλεύω και να περνάω περισσότερο χρόνο στην γενέτειρα χώρα μου. Η Ελλάδα είναι γεμάτη ταλέντα. Όταν ο Γιώργος Γαλάνης, ο ιδρυτής της Sinfonietta Hellenica μου πρότεινε αυτή τη συνεργασία, δεν δίστασα καν. Το Απόλλων στη Σύρο είναι ένα ιστορικό θέατρο και ορόσημο στη μουσική ιστορία της Ελλάδας. Είμαι πολύ χαρούμενος που μου δίνεται η ευκαιρία να παρουσιάσω τη δουλειά μου εκεί.

Ο “Don Giovanni” είναι ένα σημαντικό οπερατικό αριστούργημα. Το έντονο ενδιαφέρον μου για την συγκεκριμένη όπερα ξεκίνησε πριν αρκετά καιρό, όταν ήμουν νεαρός τραγουδιστής και ξεκίνησα να ψάχνω και να διαβάζω τον “Don Juan” του Μολιέρου. Η ιστορία αυτού του ξεχασμένου εδώ και καιρό έργου είναι πολύπλοκη. Το θεατρικό έργο του Μολιέρου, που έκανε ντεμπούτο στις 15 Φεβρουαρίου 1665, έγινε αμέσως μεγάλη επιτυχία, σκανδάλισε. Αυτό το έργο, με την αγάπη μου για τον τρόπο που ο Μολιέρος αναπτύσσει τους χαρακτήρες, με ακολουθούν σε όλη μου τη ζωή.

Σε αντίθεση με άλλες όπερες που έχουν λιμπρέτα που δεν αντηχούν στο σήμερα, ο “Don Giovanni” και η ιστορία του σαδιστικού πρωταγωνιστή, παραμένει επίκαιρη μέσα στους αιώνες.

Συμφωνώ ότι ο “Don Giovanni” είναι ένα από τα πιο σημαντικά οπερατικά έργα. Δεν μπορώ να πω, δεν είμαι σίγουρος, ότι είναι το πιο σημαντικό, μιας και έχω κάποια άλλα αγαπημένα. Αναμφισβήτητα, ένα από τα πιο γοητευτικά στοιχεία αυτής της όπερας είναι το λιμπρέτο που «κυλάει» σαν ένα μοντέρνο θεατρικό κομμάτι. Σε αντίθεση με άλλες όπερες που έχουν λιμπρέτα που δεν αντηχούν στο σήμερα, ο “Don Giovanni” και η ιστορία του σαδιστικού πρωταγωνιστή, παραμένει επίκαιρη μέσα στους αιώνες.

Μαζί με την ελληνική ομάδα, τον σκηνογράφο και ενδυματολόγο Τάσο Πρωτοψάλτου και τη σχεδιάστρια φωτισμού Εμορφίλη Τσιμπλίδου, έχουμε κατασκευάσει ένα γυάλινο κουτί που ο χρόνος σταματάει. Έχω καταργήσει όλες τις εισόδους και εξόδους στη σκηνή για τους κύριους χαρακτήρες, καθώς τους φαντάστηκα να είναι πάντα φυσικά παρόντες μέσα στα κουτιά. Πάντα με συνάρπαζαν οι ηθοποιοί που μπορούν να παίξουν χωρίς να τραγουδάνε ή να μιλάνε. Τι κάνουν με τα μάτια τους, τα χέρια τους, το σώμα τους, αυτό φέρνω σε αυτήν την παραγωγή, μαζί με το πάθος μου για τις διεπιστημονικές τέχνες.

Κάθε μέρα. Αυτό είναι το συναρπαστικό κομμάτι της δουλειάς μου: πώς να ειπωθεί μία ιστορία, χωρίς να χαθεί ο σεβασμός για την μουσική δομή ενός τέτοιου αριστουργήματος. Η δική μου ματιά σε σύνδεση με το λιμπρέτο. Είναι κάτι που το κάνω με αγάπη. Ίσως να μην αγαπήσεις την «δική μου ματιά» αλλά δεν μπορείς να αρνηθείς ότι βάζω πολύ αγάπη και πάθος στη δουλειά μου.

Καθώς προετοιμαζόμουν για τον “Don Giovanni”, πήγα πίσω στην Ιστορία. Για εμένα, ο Don Giovanni είναι ένας σαδιστής. Σύμφωνα με τους πρώτους Ευρωπαίους ψυχιάτρους, ο σαδιστής είναι ένας άνθρωπος που λαμβάνει απόλαυση επιφέροντας πόνο ή ταπείνωση σε άλλους. Με λίγα λόγια. Αλλά το πιο ενδιαφέρον κομμάτι μίας τέτοιας προσωπικότητας είναι ότι εμείς δεν γνωρίζουμε αν ένα άτομο έχει σαδιστικά ίχνη στην προσωπικότητά του/της, μέχρι που θα τα βιώσουμε από πρώτο χέρι. Ένα απίστευτα χειριστικό άτομο.

Σίγουρα, όσα αναφέρετε. Κινήματα όπως το #MeToo έχουν επαναφέρει στη συζήτηση παλαιότερα θέματα ανισοτήτων όπως η τοξική αρρενωπότητα, ο σεξισμός και η έμφυλη βία. Ακούσαμε τόσες από αυτές τις ιστορίες τα τελευταία χρόνια. Είναι σπουδαίο, κατά τη δική μου γνώμη, που αυτές οι ιστορίες βγήκαν στην επιφάνεια, και κάποιες από αυτές είναι πολύ σχετικές με τις δικές μου εμπειρίες, μεγαλώνοντας στα νότια της Ελλάδας. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες. Τέτοιες όπερες και λιμπρέτα είναι επίσης μία υπενθύμιση ότι πρέπει να πράξουμε καλύτερα σαν άνθρωποι, να μεταδώσουμε την αγάπη και την αποδοχή.

Σωστά, η Camerata Bardi Vocal Academy και το Teatro Grattacielo συνεργάστηκαν στην Ελλάδα για πρώτη φορά πέρσι με το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο στο Ηράκλειο της Κρήτης και το Rhodes International Festival στη Ρόδο. Ήταν υπέροχα, ένα κοινό που ανταποκρίθηκε πολύ θερμά και sold-out παραστάσεις. Αυτό που κράτησα ήταν η διάθεση να καλλιεργήσουμε την κουλτούρα και τη μουσική παρά τις τόσες δυσκολίες. Βρήκα και κάποιους έξοχους συνεργάτες.

Όταν προτάθηκα για Καλλιτεχνικός Διευθυντής στο Teatro Grattacielo, ξεκίνησα να συζητάω με το διοικητικό συμβούλιο τη δυνατότητα δημιουργίας ενός προγράμματος για νέους καλλιτέχνες. Θέλω να βοηθήσω και να προωθήσω όσους νέους ταλαντούχους τραγουδιστές γίνεται. Έτσι γεννήθηκε η Camerate Bardi Vocal Academy: από την αγάπη για την τέχνη, για τη χρήση της γλώσσας σαν μέσα έκφρασης, για την απόλυτη αγάπη μου για τους τραγουδιστές.

Στα προγράμματά μας, αναζητάμε τραγουδιστές που είναι πρόθυμοι να εξερευνήσουν την γλωσσική υφή μίας όπερας. Δεν επικεντρωνόμαστε στην φωνητική τεχνική ή στην παιδαγωγική. Υπάρχουν πολλά υπέροχα προγράμματα για αυτά. Η Camerata Bardi Vocal Academy είναι μία γέφυρα ανάμεσα στην μαθησιακή εμπειρία και τις επαγγελματικές σκηνές.

Κάθε μορφή τέχνης θα έπρεπε να είναι προσιτή για όλους, όπου και αν μένουν ή όποιοι και αν είναι.

Αυτό ήταν ένα πολύ σημαντικό σημείο για εμένα από την αρχή. Κάθε μορφή τέχνης θα έπρεπε να είναι προσιτή για όλους, όπου και αν μένουν ή όποιοι και αν είναι. Θυμάμαι καθώς μεγάλωνα σε ένα μικρό χωριό στη Μάνη, υπήρχε ένας άνθρωπος που έκανε μαθήματα ζωγραφικής. Πήγαινα εκεί κάθε βδομάδα. Αυτή ήταν η σύνδεσή μου με τον κόσμο της τέχνης, με τα όνειρα και ελπίδες μου, με τον έξω μεγάλο κόσμο, δεν υπήρχε κάτι άλλο να με απασχολούσε. Πήγαινα εκεί κάθε βδομάδα, αν και ήταν ξεκάθαρο σε εμένα και στους άλλους, ότι δεν είχα ζωγραφικό ταλέντο. Απλά συνεχίζω να σκέφτομαι πόσες ζωές μπορούμε να αγγίξουμε, με θετικά, μέσα από την όπερα. Η όπερα δεν θα πρέπει να είναι μόνο για  λίγους. Τα προγράμματά μας επικεντρώνονται σε αδικημένες κοινωνικές ομάδες: για παράδειγμα, έχουμε αναπτύξει ένα δωρεάν εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το Tableaux of Amico Fritz, όπου εισάγουμε τα παιδιά στις τέχνες και στην όπερα. Αυτό το πρόγραμμα πάει πολύ καλά τώρα στην Αφρική. Είμαι πολύ υπερήφανος για αυτό.

Είμαι πολύ χαρούμενος που οι νέοι μας καλλιτέχνες είναι όλοι τους υπέροχοι άνθρωποι. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να καταλάβουν πόσο δύσκολο είναι να γίνεις κάποιος τραγουδιστής όπερας. Είναι μουσικοί, τραγουδιστές, ηθοποιοί και αφηγητές, όλα αυτά την ίδια στιγμή. Αν εκπαιδευτούν και τους προσεγγίσουμε με αγάπη και συμπόνοια, τα αποτελέσματα μπορούν να είναι σπουδαία. Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε.

H Camerata Bardi Vocal Academy είναι το πρόγραμμα νέων καλλιτεχνών του Teatro Grattacielo. Πολλοί από τους νέους μας τραγουδιστές επιστρέφουν φέτος για την μεγάλη παραγωγή μας στη Νέα Υόρκη, τον «Ρωμαίο και Ιουλιέτα» του Ζαντονάι. Και πολλοί άλλοι έρχονται για άλλες παραγωγές που δεν μπορώ να ανακοινώσω τώρα. Μπορώ μόνο να σας πω ότι με προσκάλεσαν για συνεργασίες στο Λονδίνο και το Μεξικό. Περιμένω και τις δύο με ανυπομονησία!