Μίκης Θεοδωράκης-Λυρικές εικόνες: Ο Γιάννης Κότσιρας στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ

Οι λυρικές εικόνες των διαχρονικών τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη έρχονται στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής σε μια μοναδική συναυλία, στο πλαίσιο του τριετούς κύκλου Μίκης Θεοδωράκης. Η συναυλία με τίτλο Μίκης Θεοδωράκης: Λυρικές εικόνες, σε μουσική επιμέλεια και ενορχήστρωση Γιάννη Μπελώνη, μουσική διεύθυνση Ηλία Βουδούρη και με ερμηνευτή τον Γιάννη Κότσιρα, θα παρουσιαστεί στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στις 12, 13, 14 και 15 Μαΐου 2022, στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.

Το πρόγραμμα της συναυλίας περιλαμβάνει στιγμιότυπα από την τεσσαρακονταετή πορεία του Μίκη Θεοδωράκη στο τραγούδι, αλλά επίσης στο θέατρο και τον κινηματογράφο, που αποκαλύπτουν ένα άλλο πρόσωπο του μεγάλου συνθέτη: λυρικότερο, εσωστρεφέστερο και ευαίσθητο, πέρα από το στερεότυπο του ρωμαλέου «θεοδωρακισμού». Στη συναυλία συμμετέχουν επίσης η ερμηνεύτρια Νεφέλη Φασούλη, το γυναικείο φωνητικό σύνολο chórεs και δεκαμελές μουσικό σύνολο.

Η παραγωγή υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] για τη δημιουργία του επετειακού προγράμματος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Παρά την ακατάβλητη πολυμορφία του θηριώδους καταλόγου έργων του Μίκη Θεοδωράκη, δεν υπάρχει αμφιβολία πως το τραγούδι υπήρξε, από τα τέλη της δεκαετίας του ’50 και εξής, η ηγεμονική φόρμα διαμέσου της οποίας ο συνθέτης επέδρασε στα μουσικά (και πολιτικά) πράγματα των εποχών που διέτρεξε, στο πνεύμα πάντοτε της οραματικής επικοινωνίας του με μια κάποια (ιδιότυπη και εποχική, όπως πρώτος ο ίδιος παραδέχτηκε) αντίληψη της έννοιας του λαού. Σημαντικό μέρος των τραγουδιών του έχει συνδεθεί άρρηκτα στην κοινή συνείδηση με τους αγώνες του ελληνικού έθνους σε δύσκολες περιόδους της ιστορίας του, με μεγάλες κινηματογραφικές επιτυχίες όπως ο Ζορμπάς, αλλά και με το διεθνώς πρωτοφανές εγχείρημα της ώσμωσης του λαϊκού με το λόγιο στοιχείο που ο Θεοδωράκης επεδίωξε μέσω της σύζευξης της νεωτερικής ποίησης με τη ζωντανή παράδοση της λαϊκής μουσικής – εγχείρημα που στιγμάτισε και, εν μέρει, καθόρισε την πορεία αυτού που αποκαλείται ακόμη «ελληνικό τραγούδι».

Υπάρχει, όμως, και μια σειρά από μουσικές σελίδες του συνθέτη που ανακαλούνται και παίζονται λιγότερο συχνά και αποκαλύπτουν ένα άλλο πρόσωπο του Μίκη Θεοδωράκη, λυρικότερο, εσωστρεφέστερο και ευαίσθητο. Στις σελίδες αυτές, ο συνθέτης εξυμνεί τον έρωτα, την αγάπη, τη φύση, το παιδί και το όνειρο, και έρχεται αντιμέτωπος με τον συναισθηματικό αντίκτυπο της αποξένωσης, του θανάτου και της απογοήτευσης, πάντοτε με βάση κείμενα σημαντικών ποιητών και στιχουργών (όπως οι Μανόλης Αναγνωστάκης, Κώστας Βίρβος, Μιχάλης Γκανάς, Νίκος Γκάτσος, Μάνος Ελευθερίου, Οδυσσέας Ελύτης, Γιάννης Θεοδωράκης, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Τάσος Λειβαδίτης, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Γιώργος Σεφέρης, Κώστας Τριπολίτης, Δημήτρης Χριστοδούλου κ.ά.) – με το συνακόλουθο θόλωμα της γραμμής ανάμεσα στην «ποίηση» και τη «στιχουργία», όπως και εκείνο ανάμεσα στη «σύνθεση» και την «τραγουδοποιία», να μην είναι ποτέ ισχυρότερο απ’ ό,τι στο θεοδωρακικό έργο.

Αυτή την πτυχή της καλλιτεχνικής προσωπικότητας του μεγάλου συνθέτη αποκαλύπτει η συναυλία με τίτλο Μίκης Θεοδωράκης: Λυρικές εικόνες, το πρόγραμμα της οποίας περιλαμβάνει στιγμιότυπα από την τεσσαρακονταετή πορεία του στο τραγούδι που προέρχονται από τους κύκλους Πολιτεία Α΄, Επιφάνια, Λιποτάκτες, Μικρές Κυκλάδες, Κύκλος Φαραντούρη, Θαλασσινά φεγγάρια, Τα λαϊκά, Νύχτα θανάτου, Μπαλάντες, Τα λυρικά, Ταξίδι μέσα στη νύχτα, Χαιρετισμοί, Ραντάρ, Ασίκικο Πουλάκη και Σερενάτες, τις κινηματογραφικές ταινίες Φαίδρα και Ο ασυμβίβαστος, καθώς και τις θεατρικές παραστάσεις Το τραγούδι του νεκρού αδελφού, Μαγική πόλη και Η γειτονιά των αγγέλων.

Συνοδοιπόροι στην εξερεύνηση αυτή: ο ενορχηστρωτής Γιάννης Μπελώνης, μέγας γνώστης του έργου του Θεοδωράκη, επί σειρά ετών πιανίστας της Ορχήστρας Μίκης Θεοδωράκης και στενός συνεργάτης του συνθέτη κατά τα τελευταία 15 χρόνια της ζωής του· ο αρχιμουσικός Ηλίας Βουδούρης, που συγκαταλέγεται ανάμεσα στους σημαντικότερους πρεσβευτές του συμφωνικού και λυρικού έργου του Μίκη Θεοδωράκη· και ο Γιάννης Κότσιρας, προσωπική επιλογή του συνθέτη για διάφορες προβεβλημένες του δουλειές και εκλεκτό στέλεχος της συνομοταξίας των δημοφιλών εκείνων ερμηνευτών για τους οποίους η έννοια της λαϊκότητας επικαθορίστηκε ιστορικά από την καταλυτική επίδραση της θεοδωρακικής παράδοσης.