Τι μπορεί να οδηγήσει μια γυναίκα στο φόνο; Τι μπορεί να οδηγήσει μια γυναίκα να σκοτώσει τον άντρα της; Μπορεί μια κόρη να κατανοήσει και να συγχωρέσει τη μάνα της για το φόνο του πατέρα της; Αυτά είναι τα ερωτήματα, στα οποία προσπαθεί να απαντήσει η συγγραφέας Ρόνα Μονρό στο έργο της «Το Ατσάλι», που παρουσιάζεται στο θέατρο «Μεταξουργείο» για 20 μόνο παραστάσεις, σε σκηνοθεσία της Νάντιας Φώσκολου.
Στην παράσταση, η Γιασεμί Κηλαηδόνη κρατά τον ρόλο της Φέη, μιας μάνας η οποία βρίσκεται καταδικασμένη σε ισόβια μετά τον φόνο του συζύγου της. Μετά από 15 χρόνια παραμονής της Φέη στη φυλακή, έρχεται να την επισκεφθεί για πρώτη φορά η κόρη της Τζόσυ, η οποία ήταν μόλις 10 χρόνων όταν η μητέρα της σκότωσε τον πατέρα της. Παρά τους βιολογικούς τους δεσμούς το χάσμα ανάμεσα στις δυο γυναίκες είναι μεγάλο, αφού η μία δεν γνωρίζει την άλλη, ενώ μέσα στο ασφυκτικό περιβάλλον του εγκλεισμού με τους νόμους και τις συνθήκες της φυλακής, οι δυο τους καταβάλλουν προσπάθεια να επαναπροσδιορίσουν τη σχέση τους.
Η Τζόσυ είναι σαν να βρίσκεται στο δικό μας μυαλό και θέτει τα δικά μας ερωτήματα, στα οποία οι απαντήσεις δεν είναι πάντα ούτε εύκολες ούτε αναμενόμενες. Το έργο αναλύει τις πολιτικοοικονομικές και πολιτισμικές συνθήκες που παράγονται στο σωφρονιστικό σύστημα και τις φυλακές, ενώ την ίδια στιγμή διερευνά τη σχέση μητέρας-κόρης, μέσα από τη διαβρωτική φύση του ποινικού συστήματος.
Με αφορμή τον ρόλο της στην παράσταση, μιλήσαμε με τη Γιασεμί Κηλαηδόνη για την πορεία της, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά καλλιτεχνών όταν αποφασίζουν να ακολουθήσουν τα επαγγελματικά χνάρια των γονιών τους, αλλά φυσικά για το ίδιο το έργο της Μονρό, τον ρόλο της ισοβίτισσας μάνας, καθώς και την άνθηση του κινήματος #metoo στην χώρα μας.
Αν δεν κάνω λάθος, μετράτε σχεδόν 22 χρόνια στο θέατρο. Κάνετε απολογισμούς;Αισθάνομαι πολύ γεμάτη κοιτώντας πίσω σ’ αυτά τα 22 χρόνια πορείας στο θέατρο. Συναντήθηκα με συνεργάτες και ρόλους που με σημάδεψαν, αλλά κρατώ στην καρδιά μου και τις δύσκολες στιγμές αυτού του ταξιδιού. Εξάλλου όπως λέει και μια αγαπημένη μου φράση «Το ποτάμι μας τα κουβαλάει όλα, καλά και κακά, κι ας θαρρούμε εμείς πως χάθηκαν».
Δεν μπορώ να ανακαλέσω τα όνειρα του εικοσάχρονου εαυτού μου, νομίζω όμως ότι έχω ζήσει μια πολύ ευτυχισμένη ζωή ως σήμερα.
Αν σας δινόταν η ευκαιρία θα αλλάζατε κάτι;Το μόνο που θα ‘θελα ήταν να είχε προλάβει ο μπαμπάς μου να γνωρίσει την κόρη μου…
Με πατέρα μουσικό και μητέρα ηθοποιό θα λέγατε πως ήταν για εσάς μονόδρομος να ακολουθήσετε την ίδια πορεία ή ήταν κάτι που απλώς προέκυψε;Ο κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός και μοναδικός και είναι μεγάλο λάθος να συγκρίνει κανείς τα παιδιά των καλλιτεχνών με τους γονείς τους.
Σίγουρα το περιβάλλον που μεγαλώνει ένα παιδί παίζει καίριο ρόλο στην διαμόρφωση της προσωπικότητάς του και των επιλογών που θα κάνει. Δεν θυμάμαι πότε ξεκαθάρισε μέσα μου η απόφαση να ασχοληθώ με το θέατρο, έγινε κάπου στην εφηβεία. Ήταν θα έλεγα μια ώριμη απόφαση αν και σε νεαρή ηλικία, γιατί είχα βιώσει, μέσω των γονιών μου, μαζί με τις χαρές και τις έντονες δυσκολίες και την ανασφάλεια που ενέχουν τα καλλιτεχνικά επαγγέλματα.
Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για ένα παιδί να ακολουθήσει τα χνάρια των γονιών του στα επαγγελματικά, όταν ειδικά στον καλλιτεχνικό χώρο επικρατεί η άποψη ότι οι γονείς “επισκιάζουν” τα παιδιά τους;Νομίζω ότι αν το παιδί μέσα του έχει ξεκαθαρίσει ότι θα γίνει αυτόνομος καλλιτέχνης θα βρει τον τρόπο να ακολουθήσει την πορεία του. Ο κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός και μοναδικός και είναι μεγάλο λάθος να συγκρίνει κανείς τα παιδιά των καλλιτεχνών με τους γονείς τους. Μιλώντας εκ πείρας στην πραγματικότητα βέβαια αυτό είναι κάτι που αργεί να συμβεί στον χώρο μας…
Την ίδια απορία συνεχίζω να έχω και εγώ όλα αυτά τα χρόνια. Στον κόσμο δεν κάνει την ίδια εντύπωση όταν ένα παιδί αποφασίζει να γίνει γιατρός ή δικηγόρος όπως οι γονείς του, αν όμως γίνει ηθοποιός ή τραγουδιστής η πιο συνηθισμένη αντίδραση είναι ότι έγινε λόγω του ονόματός του. Τα πρώτα χρόνια μου στο θέατρο, βίωσα και εγώ το γεγονός της σύγκρισης με τους γονείς μου, όμως σύντομα αποφάσισα ότι αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να διαχειριστούν όσοι σκέφτονται έτσι και όχι εγώ η ίδια.
Mε ποιον τρόπο σας επηρέασαν οι γονείς σας σε ανθρώπινο αλλά και καλλιτεχνικό επίπεδο;Από τους γονείς μου έμαθα να τολμώ να ακολουθώ αυτό που αγαπώ και με κάνει ευτυχισμένη. Να ζω την ζωή μου και να μην την αφήνω απλώς να κυλάει.
Ποιοι άλλοι καλλιτέχνες θα λέγατε πως σας επηρέασαν στο ξεκίνημά σας αλλά και σήμερα;Υπάρχουν άνθρωποι όχι μόνο από τον χώρο της τέχνης που εκτιμώ και θεωρώ ότι έχουν παίξει ο καθένας τους τον ρόλο του στην πορεία μου. Κάποιοι δάσκαλοι μου στο σχολείο, κάποιοι φίλοι. Ο άντρας μου είναι σίγουρα ένα τέτοιο πρόσωπο.
Προτού ανέβω ως ηθοποιός στη σκηνή, είχα δεκάδες φορές ανέβει ως παιδί σε πρόβες της μητέρας μου από την εποχή του «Θεσσαλικού Θεάτρου» στην Λάρισα ακόμα.
Ποια συναισθήματα όμως ανακαλείτε από την πρώτη φορά που βρεθήκατε αντιμέτωπη με το κοινό;Θυμάμαι την συγκίνηση και την αθωότητα που είχα στις τελικές εξετάσεις που δώσαμε στην δραματική σχολή του Κώστα Καζάκου.
Να είμαι μέρος ενός συνόλου στην δημιουργία κάθε φορά ενός έργου χειροποίητου και μοναδικού, όπως είναι μια παράσταση.
Αυτό το διάστημα κρατάτε τον ρόλο της Φέη στο έργο «Ατσάλι» της Ρόνα Μονρό, που ανεβαίνει στο θέατρο «Μεταξουργείο», σε σκηνοθεσία της Νάντιας Φώσκολου. Μιλήστε μας για το έργο και τον δικό σας ρόλο.Ο ρόλος της Φέη είναι ένας από τους πιο ενδιαφέροντες ρόλους που έχω ερμηνεύσει ως τώρα.
Ο βασικός πυρήνας του έργου είναι ο ανθρώπινος παράγοντας και η διάβρωση των προσωπικοτήτων των ηρώων μέσω της τριβής τους με το σύστημα της φυλακής αλλά και των μεταξύ τους συγκρούσεων. Η γραφή της Ρόνα Μονρό ανθίσταται τόσο στη σκληρή κριτική όσο και στον συναισθηματισμό. Ο ρόλος της Φέη είναι ένας από τους πιο ενδιαφέροντες ρόλους που έχω ερμηνεύσει ως τώρα. Συνυπάρχουν σ’ αυτήν την γυναίκα δυο πρόσωπα, της μάνας και της φόνισσας.
Υπήρξε κάτι που ανακαλύψατε σε σχέση με την ίδια ή ενδεχομένως και με τον εαυτό σας μέσα από τη βαθύτερη γνωριμία σας με την ηρωίδα;Πόσο υποχθόνια μπορεί να είναι η επιρροή ανθρώπου σε άνθρωπο.
Τον προβληματισμό για τα ισχύοντα σωφρονιστικά συστήματα. Ο εγκλεισμός είναι τιμωρία ή αναμόρφωση;
Υπάρχει κάποιο στοιχείο του χαρακτήρα της ηρωίδας που ξεχωρίζετε;Το χιούμορ αλλά και την δίψα της για ζωή που έχει καταφέρει να διατηρήσει αυτά τα δεκαπέντε χρόνια του εγκλεισμού της στην φυλακή.
Έχετε κάποιο αγαπημένο σας απόσπασμα από το κείμενο;«…Θέλω να περπατήσω στον δρόμο και ν’ ακούω την κίνηση, και να μπω σε μαγαζιά και ν’ αγοράσω παγωτό και τσιγάρα και φρούτα! Θέλω να περπατήσω στην παραλία! Θέλω να φάω ζεστά πατατάκια κατευθείαν απ’ το χαρτί! Θέλω ένα κανονικό ποτό! Θέλω να φιλήσω έναν άντρα με μουστάκι! Θέλω να χέσω σε μια τουαλέτα που μυρίζει σαπούνι και νερό, όχι σκατά άλλων ανθρώπων! Δεν θέλω ν’ ακούω πόρτες να χτυπάνε και ουρλιαχτά και ν’ αναπνέω αέρα που βρωμάει χαλασμένα δόντια άλλων ανθρώπων! Θέλω να κοιτάξω έξω από ένα παράθυρο για μια φορά, για μια φορά και να δω μια θέα που δεν έχω ξαναδεί ποτέ μου! Θέλω να βγω έξω!».
Σας έχει επηρεάσει ψυχολογικά αλλά και δημιουργικά η κατάσταση που επικρατεί με τον κορονοϊό και γενικότερα με την γενικευμένη κρίση του κλάδου σας;Νομίζω ότι όλους τους ανθρώπους του χώρου αυτή η κατάσταση μας επηρέασε αρνητικά. Πρώτον γιατί έγινε μια βίαιη διακοπή των παραστάσεών. Εκείνη την εποχή παρουσιάζαμε στο θεάτρό μας το Μεταξουργείο, «Το θαύμα της Άννυ Σάλιβαν», με πολύ μεγάλη επιτυχία, δυστυχώς λόγω του lockdown οι παραστάσεις σταμάτησαν τον Μάρτιο του 2020 και δεν κατάφεραν να συνεχιστούν ποτέ. Και δεύτερον γιατί όταν ξανάρχισαν τα θέατρα να λειτουργούν οι συνθήκες ήταν τόσο περίπλοκες και δύσκολες που ήταν αποτρεπτικές για το κοινό να έρθει να μας δει.
Τον τελευταίο χρόνο το κίνημα #metoo έφερε μεγάλες αναταραχές στο χώρο του θεάτρου. Εσείς πώς παρακολουθείτε όλες αυτές τις αποκαλύψεις για φαινόμενα λεκτικής βίας, σωματικής κακοποίησης και σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο του θεάτρου;Τις παρακολουθώ με βαθιά λύπη και απογοήτευση ελπίζω όμως ότι αυτό το σοκ που υποστήκαμε όλοι μας σε βάθος χρόνου θα διορθώσει τα πράγματα.
Στη διάρκεια της δικής σας πορείας στον χώρο έχετε βιώσει πιο «δύσκολες» συνεργασίες;Ναι έχω βιώσει και τέτοιες συνεργασίες, ήταν όμως ελάχιστες.
Τι εύχεστε να σας συμβεί σύντομα σε επαγγελματικό αλλά και προσωπικό επίπεδο;Θα ήθελα πολύ να μου δοθεί ξανά η ευκαιρία να παίξω σε κάποια κινηματογραφική ταινία. Εύχομαι όχι μόνο για μένα άλλα για όλο τον κόσμο το επόμενο διάστημα να επικρατήσει μια ισορροπία σε όλα όσα κλονίστηκαν μέσα μας και γύρω μας, τα δυο προηγούμενα χρόνια.
Σχεδιάζετε κάτι άλλο αυτό το διάστημα που θα θέλατε να το μοιραστείτε μαζί μας;Μόλις ξεκινήσαμε τις παραστάσεις μας για το «Ατσάλι», οπότε όλη μου η ενέργεια είναι επικεντρωμένη εκεί. Στο έργο και στον ρόλο που ενσαρκώνω (της ισοβίτισσας μάνας), ο οποίος είναι ιδιαίτερα δύσκολος και σημαντικός και θα ήθελα να τον υπηρετήσω με τον καλύτερο τρόπο.
Η Γιασεμί Κηλαηδόνη πρωταγωνιστεί στην παράσταση «Το Ατσάλι», της Ρόνα Μονρό στο Θέατρο Μεταξουργείο.
Παραστάσεις: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο στις 21:00 και Κυριακή στις 20:00
Τιμές εισιτηρίων: 12€ (γενική είσοδος), 10€ μειωμένο (φοιτητές, άνεργοι, συνταξιούχοι άνω των 65 ετών, πολύτεκνοι)