Ψυχεδελικά «Πλάσματα» από τη Στέγη στο Πεδίον του Άρεως

Με μια έκθεση που χαρακτηρίζεται από φαντασμαγορία και ψυχεδέλεια, η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση επιστρέφει και φέτος στο Πεδίο του Άρεως, εγκαθιστώντας σε αυτό τα «Plásmata», έργα που έχουν στο επίκεντρό τους το σώμα, φτιαγμένα από δεδομένα και όνειρα…

Το ατομικό και το συλλογικό, το ανθρώπινο και το μη ανθρώπινο, το πλανητικό, είναι μερικές από τις εκδοχές του σώματος που απασχολούν τους διεθνείς καλλιτέχνες και τα 25 έργα με τα οποία συμμετέχουν στην έκθεση, διερευνώντας το πώς οι τεχνολογίες και οι τεχνολογικά κατασκευασμένοι κόσμοι διαμορφώνουν και επηρεάζουν τα σώματα και τις ταυτότητές.

Frederik Heyman_Virtual Embalming ©Stelios Tzetzias

Τα έργα κατανέμονται σε τρεις διαδρομές, που παράλληλα αποτελούν και διαφορετικές θεματικές ενότητες. Η πρώτη, που ξεκινά από το άγαλμα του Κωνσταντίνου, αφορά την ένωση σώματος και μηχανής· η δεύτερη, που αφορά μια πιο σκοτεινή περιοχή, την ποσοτικοποίηση και αντικειμενοποίηση του σώματος, την εργαλειοποίησή του, καλύπτει την πλευρά γύρω από το άγαλμα της Αθηνάς· τέλος, γύρω από την πλατεία του Θεάτρου Άλσος κατανέμονται έργα που αναζητούν ένα συλλογικό, οικουμενικό φαντασιακό για το σώμα…

Maria-Papadimitriou

Στο επίκεντρο αυτών των διαδρομών δεσπόζουν, αντίστοιχα, τρία μεγάλων διαστάσεων έργα, που υποδέχονται τον περιπατητή, απ’ όπου κι αν ξεκινήσει την περιήγήσή του. Μπροστά από το άγαλμα του Κωνσταντίνου, ο Refik Anadol έχει στήσει μια τεράστια οθόνη πάνω στην οποία προβάλλεται ένα σύνολο δεδομένων με περισσότερες από διακόσια εκατομμύρια εικόνες ανοιχτής πρόσβασης με θέμα τη φύση, σε μια εντυπωσιακή σύνθεση, φτιαγμένη χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη και κβαντικούς υπολογιστές, εξού και ο τίτλος του: «Quantum Memories-Probability» (2021).

Matthew Niederhauser, Elie Zananiri, John Fitzgerald: Polymorphic ©Stelios Tzetzias

Στην πίσω πλευρά του αγάλματος, μια ακόμη εντυπωσιακή τεχνολογική εγκατάσταση, διαδραστική αυτή τη φορά, των Matthew Niederhauser, Elie Zananiri, John Fitzgerald, με τίτλο «Polymorphic» (2022). Το σώμα του θεατή προβάλλεται μεταμορφωμένο πάνω στην οθόνη, επιτρέποντας του να χρησιμοποιήσει τις τεχνολογικές δυνατότητες του έργου ως όχημα έκφρασης.

Tony Oursler, Eclipse -projection mapping πάνω σε δέντρα

Στη διασταύρωση με τη «Λεωφόρο των Ηρώων», όπου οι προτομές των ηρώων του 1821, συναντά κανείς μια επιπλέον μαρμάρινη προτομή, σχεδόν άμορφη αυτή, που δημιουργήθηκε αντλώντας ανοιχτά δεδομένα για προτομές ιστορικών μορφών, από διάφορες εποχές και πολιτισμούς. Το έργο του Christian MioLocklair «Helin (Pedion tou Areos)» (2022), μαζί με το βίντεο που το συνοδεύει (2020),διερευνά τη σχέση ανάμεσα στην ατομική καλλιτεχνική πρόθεση και τη συλλογική φύση των ανθρώπινων εκφράσεων.

Kimchi and Chips Another Moon ©Stelios Tzetzias

Λίγο παραπάνω, στην πλατεία μπροστά από το άγαλμα της Αθηνάς –καιαφού έχει αφήσει πίσω του μια σειρά από οθόνες, προβολές πάνω στα δέντρα κ.λπ.– ο νυχτερινός επισκέπτης μπορεί να μαγευτεί από ένα άλλο φεγγάρι («Another Moon», 2021, Kimchi and Chips), που δημιουργείται κάθε βράδυ,πάνω από τα κεφάλια των ανθρώπων, από 40 προβολείς λέιζερ, που λειτουργούν χάρη σε αντίστοιχους πύργους με φωτοβολταϊκά πάνελ, που συλλέγουν ηλιακή ενέργεια κατά τη διάρκεια της ημέρας και τη νύχτα την επιστρέφουν στονουρανό, σβήνοντας όταν οι μπαταρίες τους εξαντλούνται.

Η περιπλάνηση τελειώνει (ή αρχίζει, ποτέ δεν μπορεί να είναι κανείς σίγουρος) με μια τεράστια, κατακόκκινη φωτεινή σφαίρα, χωρισμένη στα δυο («Divided», 2022, SpY), που μεταμορφώνει τον χώρο της πλατείας μπροστά στο Θέατρο Άλσος. Με μια Γη διχασμένη, που ρίχνει φως στη σημασία των σχέσεων των κατοίκων αυτού του πλανήτη…

Refik Anadol Quantum Memories – Probability ©Stelios Tzetzias

Τα «πλάσματα» που συναντά κανείς σε αυτήν την περιπλάνηση στο Πεδίο του Άρεως«αποκαλύπτουν μια άποψη της ανθρώπινης εμπειρίας που προβάλλει ως ανάμειξη υλικού και άυλου, βιολογικού και μηχανικού, κοινωνικού και σωματικού», τονίζει η επιμελήτρια της έκθεσης Ειρήνη Μιρένα Παπαδημητρίου, για να αναρωτηθεί, στη συνέχεια, αν μπορούν αυτές οι υβριδικές μορφές, «αυτές οι ρευστές και ευέλικτες ταυτότητες, να μας βοηθήσουν να οραματιστούμε μετα-ανθρωποκεντρικές προοπτικές, που να διευκολύνουν τη συγγένεια, την ισότητα και τις σχέσεις ανάμεσα σε όλες τις μορφές ζωής, σε ένα συλλογικό και διασυνδεδεμένο σώμα;»

©Stelios Tzetzias

Στην έκθεση «Plásmata» συμμετέχουν 25 συνολικά καλλιτέχνες: Morehshin Allahyari, Refik Anadol, La Turbo Avedon, The Alternative Limb Project, Frederik Heyman, EkeneIjeoma, Keiken, Kimchi & Chips, Nick Knight (SHOWstudio), Marshmallow Laser Feast, Eva & Franco Mattes, Christian Mio Loclair, NOWNESS, Tony Oursler, Μαρία Παπαδημητρίου, Εύα Παπαμαργαρίτη, Annie Saunders, Sensorium, SpY, Superflex, Dries Verhoeven, Cecilie Waagner Falkenstrøm, Saya Woolfalk, Liam Young.

Επιμελητική διεύθυνση: Αφροδίτη Παναγιωτάκου. Επιμέλεια: Ειρήνη Μιρένα Παπαδημητρίου, Future Everything. Εκτελεστική διεύθυνση -επιστημονικός σύμβουλος: Πρόδρομος Τσιαβός.