Το παρελθόν συναντά το παρόν και το μέλλον στην Πλατεία Κοτζιά: Όλα όσα είδαμε στο ADAF 2022

Αν έχετε περάσει τις τελευταίες ημέρες από την πλατεία Κοτζιά σίγουρα θα έχετε προσέξει μια… τεράστια σελήνη στο κέντρο της πλατείας -και αν δεν έχετε περάσει από το κέντρο της Αθήνας, τότε σίγουρα έχετε δει κάποιο αντίστοιχο story/post στο Instagram. Αυτή η ήδη πολυφωτογραφημένη σελήνη είναι στην πραγματικότητα η νέα εγκατάσταση του Βρετανού καλλιτέχνη Luke Jerram, με τίτλο “Museum of The Moon”, και ήρθε στην Αθήνα για το Athens Digital Arts Festival.

Το μεγαλύτερο φεστιβάλ ψηφιακών τεχνών της χώρας επέστρεψε φέτος με τη 18η ετήσια διοργάνωσή του στο κτιριακό συγκρότημα πρώην notoshome, για μία πενθήμερη συνάντηση που θα διαρκέσει έως τις 29 Μαΐου 2022.

Φωτογραφία: Τατιάνα Γεωργακοπούλου

Φυσικά δεν θα μπορούσαμε να χάσουμε τη μεγαλύτερη γιορτή για τις τέχνες του μέλλοντος και έτσι την Πέμπτη 26/05 βρεθήκαμε στην πλατεία Κοτζιά, αναζητώντας το παλιό notoshome, που για χάρη του φεστιβάλ μεταμορφώθηκε στο στο πιο “FutuRetro” κέντρο τέχνης. Εδώ και τρία χρόνια, το πρώην πολυκατάστημα παραμένει κλειστό, δεν έχει αφήσει πίσω του όμως τα σημάδια του “παρελθόντος”. Με φόντο λοιπόν παλιές επιγραφές και brands, στεγάστηκε η “τέχνη του μέλλοντος” και δεν θα μπορούσα να σκεφτώ κάποιο μέρος που να συνδυάζει το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον τόσο εμφατικά.

Από το υπόγειο μέχρι και τον 8ο όροφό του, λοιπόν, το πρώην πολυκατάστημα γέμισε με έργα τέχνης, performances, μουσική, παιχνίδια, workshops και φυσικά τους επισκέπτες του ADAF 2022 που έσπευσαν στο φεστιβάλ για να γνωρίσουν τα πρωτοποριακά έργα Ελλήνων και διεθνών δημιουργών.

Ανάμεσα σε αυτούς ήμασταν κι εμείς και ερχόμαστε να σας μεταφέρουμε τα highlights του φετινού φεστιβάλ, όπως εμείς τα ξεχωρίσαμε.

Φωτογραφία: Τατιάνα Γεωργακοπούλου

Με διάμετρο εφτά μέτρων και την άκρως λεπτομερή εικόνα της επιφάνειας της Σελήνης από την NASA, το “Museum of the Moon” δεν γίνεται να μην σου τραβήξει την προσοχή -ειδικά όταν είναι φωτισμένο. Κάθε εκατοστό του εσωτερικά φωτισμένου γλυπτού αντιπροσωπεύει 5 χιλιόμετρα της επιφάνειας της Σελήνης και οι λεπτομέρειες είναι πραγματικά εντυπωσιακές.

Φωτογραφία: Τατιάνα Γεωργακοπούλου

Λίγο πιο κάτω, θα δείτε ακόμη μία εγκατάσταση, αυτή τη φορά των Βρετανών Squidsoup, μίας ομάδας πρωτοπόρων που αποδεικνύουν την αγάπη τους για το φως (και το νερό) μέσα από το “Wave”, μία εμπειρία φωνής και φωτός που παίρνει τη μορφή ενός κύματος. Το “Wave” αποτελείται από 500 κρεμασμένες σφαίρες, που αποτελούν σημάδια της ύπαρξης που γεννιέται από το φως και τον ήχο -μία ύπαρξη που συλλογικά δημιουργεί μία ολοκληρωμένη, δυναμική οπτικοακουστική εμπειρία.

Φωτογραφία: Τατιάνα Γεωργακοπούλου

Στον εξωτερικό χώρο του 4ου ορόφου του Notoshome θα βρείτε το έργο του Ιταλού καλλιτέχνη Cristian Rizzuti, που ταξίδεψε από την Βαρκελώνη στην Ελλάδα για να παρουσιάσει το νέο έργο-απόδειξη της εμμονής του με τα μαθηματικά, την επιστήμη, το φως, το Amnesia -ένα έργο που θα μπορούσαμε να περιγράψουμε ως ηχητικό γλυπτό/εγκατάσταση. Ως μία ζωγραφική performance πέντε σταδίων, το φως παίρνει ζωή κάθε φορά που έρχεται σε επαφή με το υλικό του καμβά και τα χρώματά του ξεκινούν έναν χορό από  οπτικο-ακουστικές συνθέσεις που ζωντανεύουν εκείνη τη στιγμή. Με αυτό το έργο, ο Rizzuti θέλησε να δείξει πώς ζωντανεύει, η μνήμη, ο παλμός της, η ζωτικότητά της, ο χαμός και τα απομεινάρια της. Όπως μας ενημέρωσε ο ίδιος ο καλλιτέχνης, το έργο είναι πιο εντυπωσιακό κατά τις βραδινές ώρες όταν έχει πέσει για τα καλά ο ήλιος -επομένως ίσως θέλετε να το επισκεφτείτε μετά τις 9 το βράδυ, ενώ όσο πιο πολύ περιμένετε τόσο πιο εντυπωσιακό γίνεται το γλυπτό.

Φωτογραφία: Τατιάνα Γεωργακοπούλου

Ακόμη ένα από τα πιο δημοφιλή installations του φετινού ADAF είναι το “Do You Feel Connected?” του πολωνικού infuture.institute. Το έργο, που αποτελείται από 19 φωτεινούς κυλίνδρους, ουσιαστικά πραγματοποιεί μα real-time οπτικοποίηση δεδομένων από το Twitter. Κάθε κύλινδρος αντιπροσωπεύει μία συγκεκριμένη αξία (αγάπη, σοφία, δημιουργικότητα, ευγένεια κ.α.) και κάθε αξία έχει το δικό της hashtag. Κάθε φορά που γίνεται ένα tweet με το συγκεκριμένο hashtag οπουδήποτε στον κόσμο, ο αντίστοιχος κύλινδρος φωτίζεται. Κατά κάποιον τρόπο, λοιπόν, ναι είμαστε όλοι συνδεδεμένοι και όχι μόνο στον online κόσμο.

Φωτογραφία: Τατιάνα Γεωργακοπούλου

Στον ίδιο όροφο και λίγο πριν συναντήσεις το παραπάνω έργο, θα βρεθείς σε μία σκοτεινή αίθουσα γεμάτη ρομποτάκια-φωτιστικά. Πριν προλάβεις να αναρωτηθείς γιατί υπάρχει προειδοποίηση για έντονα φώτα, αφού η αίθουσα είναι σχεδόν ολοσκότεινη, τα φώτα ξεκινούν τον δικό τους “χορό”. Σύμφωνα με τον Γερμανό καλλιτέχνη του έργου, Lukas Truniger, η εγκατάσταση ενσαρκώνει ψηφιακές αναπαραστάσεις περίπλοκων συστημάτων μέσα από εκατοντάδες διαδραστικά αντικείμενα και επικοινωνία μέσω του φωτός. Ουσιαστικά, βλέπουμε να ζωντανεύει μπροστά μας ένα ψευδο-κοινωνικό περιβάλλον αλληλεπίδρασης των ρομποτικών αντικειμένων, τα οποία είναι ταυτόχρονα διαχωρισμένα άτομα, αλλά και συλλογικό σώμα. Αυτή ήταν μία εμβυθιστική, κινητική εγκατάσταση που σίγουρα μάς τράβηξε την προσοχή.

Φωτογραφία: Τατιάνα Γεωργακοπούλου

Πολλές φορές όταν μιλάμε για το μέλλον, στο μυαλό μας έρχονται εικόνες δυστοπίας. Και ένας άνθρωπος που πολύ πρόσφατα μάς έδωσε μια “γεύση” για το πόσο δυστοπικός μπορεί να γίνει ο κόσμος μας είναι σίγουρα ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Έτσι, δεν μας έκανε καθόλου εντύπωση που τον είδαμε να “πρωταγωνιστεί” σε δύο εγκαταστάσεις. Έχετε ποτέ αναρωτηθεί πώς θα έμοιαζε μια υποθετική συζήτηση του με τον ηγέτη της Κίνας Xi Jinping; Με το έργο της “StandBy/Me” η Κινέζα καλλιτέχνης και ερευνήτρια, Dr. Yu Zhang, μάς έδωσε μία ιδέα. Χρησιμοποιώντας μοντέλα machine-learning δημιούργησε εικονικές ομιλίες των δύο προέδρων, οι οποίες στην πραγματικότητα δεν βγάζουν κανένα νόημα. Εμείς δεν είμαστε τίποτα άλλο από παθητικοί θεατές, που παρακολουθούμε “stand-by” τους μεγάλους ηγέτες να κάνουν ανούσιες συζητήσεις όσο αποφασίζουν για το μέλλον μας -ή τουλάχιστον έτσι το κατάλαβα εγώ.

Λίγο πιο κάτω, θα βρείτε το Climate Snake, ένα έργο του Έλληνα καλλιτέχνη Γιάννη Κρανιδιώτη, ο οποίος εμπνεύστηκε από το γνωστό σε όλους μας “φιδάκι” για να δημιουργήσει video game installation, που βασίζεται σε αλγόριθμους, ώστε να δημιουργεί συνεχώς φιδάκια που μαθαίνουν πώς να τρώνε τα μήλα για να επιβιώσουν. Όσο όμως τα φιδάκια πεθαίνουν και δημιουργούνται νέα, αυτά εξελίσσονται μέσα από γενετικούς αλγορίθμους και αναπτύσσουν νοημοσύνη! Από το έργο αυτό δεν λέιπει η επικαιρότητα, αφού τα φιδάκια καλούνται να επιβιώσουν σε 4 κόσμους: έναν ελεγχόμενο όπου η κλιματική αλλαγή δεν υπάρχει, έναν κόσμο στο οποίο τα φιδάκια αντιμετωπίζουν την όλο και αυξανόμενη άνοδο της στάθμης του νερού, έναν κόσμο όπου τα φιδάκια αντιμετωπίζουν την αύξηση της θερμοκρασίας λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη και έναν τελευταίο κόσμο, όπου δεν υπάρχουν πόροι λόγω της κλιματικής αλλαγής και τα φιδάκια πεθαίνουν. Μην ανησυχείτε όμως, όπως μας “καθησυχάζει” ο Ντόναλντ Τραμπ στο κάτω μέρος του έργου, η κλιματική κρίση είναι… fake news!

Φωτογραφία: Τατιάνα Γεωργακοπούλου

Από αυτή τη λίστα δεν θα μπορούσε να λείπει το πολύ ενδιαφέρον έργο επαυξημένης πραγματικότητας, με τίτλο “Museum of Moscow’s Subsconscious”. Ο διάσημος Ρώσος καλλιτέχνης Pavel Pepperstein μαζί με την Sonya Stereostyrski και τη διεθνή συλλογικότητα με έδρα τη Μόσχα, Immerse Lab, εξερευνά το υποσυνείδητο της Μόσχας ως οργανισμού με αισθήματα, παλμό, συνείδηση. Το μόνο που έχεις να κάνεις για να απολαύσεις το πρωτότυπο αυτό έργο είναι να κατεβάσεις την εφαρμογή “Solaris” στο κινητό σου και να στρέψεις την κάμερα σου στους πίνακες που βρίσκονται μπροστά σου, ο οποίος θα “ζωντανέψει” μπροστά σου. Σύμφωνα με τους καλλιτέχνες, πρόκειται ουσιαστικά για μία κριτική στην εξάρτηση της πόλης στο πετρέλαιο, ενώ πηγή έμπνευσης αποτελεί το έργο του Πολωνού συγγραφέα Stanislaw Lem “Solaris”, αλλά και η κινηματογραφική μεταφορά του Ταρκόφσκι.

Φωτογραφία: Αλέξης Τσακωνιάτης

Το καλύτερο “κλείσιμο” μίας ημέρας, γεμάτης με ανατρεπτικά έργα τέχνης, δεν θα γινόταν να είναι άλλο από τα πραγματικά ανατρεπτικά ντουέτα (ή μάλλον συμπράξεις) που απολαύσαμε στο ADAF Stage. Την αρχή έκαναν οι Jeph Vanger & Konstantine Pope με την Μαρίνα Σάττι, η οποία μάλιστα μόλις κυκλοφόρησε τον νέο της δίσκο, “YENNA” και φυσικά μάς χάρισε ένα καταπληκτικό show, όπως μόνο εκείνη ξέρει. Και αν αυτή η σύμπραξη δεν ήταν αρκετά ανατρεπτική, σειρά είχε η Καίτη Γαρμπή με τις S.W.I.M που “έκλεισαν” την βραδιά με τις μεγάλες επιτυχίες τους. Το ADAF Stage θα φιλοξενεί εξίσου εκρηκτικά live μέχρι και το τέλος του φεστιβάλ -μπορείτε να βρείτε το πρόγραμμα του ADAF Stage εδώ.

Από το φετινό ADAF μόνο “γεμάτος” μπορείς να φύγεις. Εμείς σας προτείνουμε να πάτε από νωρίς, ώστε να προλάβετε να εξερευνήσετε κάθε όροφο. Σίγουρα, αξίζει μία επίσκεψη στον 2ο όροφο, που είναι γεμάτος VR και AR παιχνίδια (οι πάντα πρόθυμοι εθελοντές του ADAF θα σας καθοδηγήσουν κατάλληλα), ενώ must είναι σίγουρα και η άκρως εμβυθιστική εμπειρία που προσφέρει το έργο της πολωνικής συλλογικότητας IP Group, “Lumen”, στο υπόγειο του notoshome. Ήταν από το έργο που δεν φωτογραφίσαμε -και αν το επισκεφτείτε θα καταλάβετε γιατί.

Τρεις ημέρες έμειναν για το τέλος του ADAF 2022. Μείνετε συντονισμένοι στα social media του φεστιβάλ για το πρόγραμμα κάθε ημέρας, για να μην χάσετε τις ειδικές performances, live shows, workshops, talks που λαμβάνουν χώρα παράλληλα με τα “μόνιμα” έργα τέχνης.

27, 28 και 29 Μαΐου ραντεβού στην πλατεία Κοτζιά!