Love on the Spectrum: H σειρά του Netflix που σε εισάγει στον κόσμο του αυτισμού

Τα τελευταία χρόνια το Netflix έχει εμπλουτίσει το περιεχόμενο του με αυτοτελείς σειρές ντοκιμαντέρ και reality -και κάπως έτσι ανακάλυψα τυχαία την νέα ρομαντική σειρά «Love on the Spectrum, U.S.» ή αλλιώς «Στο Φάσμα του Αυτισμού»  η οποία τράβηξε εξίσου το ενδιαφέρον μου.

Πρόκειται για μία αμερικάνικη κοινωνική σειρά ντοκιμαντέρ με 6 επεισόδια, σε σκηνοθεσία του Cian O’Leary, που δημιουργήθηκε μετά την επιτυχία της ομώνυμης πολυβραβευμένης αυστραλιανής σειράς. Αφηγείται τις ιστορίες ενός μοναδικού καστ χαρακτήρων, που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού και αναζητούν τον έρωτα αλλά έρχονται αντιμέτωποι με τον πολύπλοκο κόσμο των ραντεβού και των σχέσεων.

Η σειρά βασίζεται σε ιστορίες προσώπων που πάσχουν από Asperger Syndrome, Νευροδιαφορετικότητα ή αυτισμό και στον τρόπο που οι ιδιαιτερότητες τους επηρεάζουν την κοινωνική αλληλεπίδραση, τις κοινωνικές σχέσεις και την ερωτική τους ζωή.

Κατά τη διάρκεια του ντοκιμαντέρ παρακολουθούμε την καθημερινότητα, τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς των έξι συμμετεχόντων, οι οποίοι ως νευροδιαφορικοί επιδιώκουν την βελτίωση των κοινωνικών συναναστροφών και της επικοινωνίας με τους γύρω τους. Η σειρά επικεντρώνεται στις καθημερινές εμπειρίες τους, οργανώνει και καταγράφει σε real time τη διαδικασία των ραντεβού τους με τις συνέπειες που ακολουθούν. Σε αρκετές περιπτώσεις οι πρωταγωνιστές βιώνουν απόρριψη, κρίσεις πανικού, κοινωνικό άγχος, ή από την άλλη τον έρωτα, το φλερτ και πραγματική χημεία που οδηγεί σε δυνατές φιλίες ή love story. Πολύτιμη παρουσιάζεται επίσης η συνεισφορά των οικογενειών, των φίλων και των ειδικών που συμβάλλουν με τη στήριξη και την καθοδήγηση τους στη μετάβαση τους  από την μοναχικότητα στην κοινωνικοποίηση.

Οι περισσότεροι από τους πρωταγωνιστές του ντοκιμαντέρ, με εξαίρεση έναν, έχουν διαγνωστεί με αυτισμό από μικρή ηλικία με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται με την επικοινωνία και τα κοινωνικά σήματα λόγω της αδυναμίας αναγνώρισης και έκφρασης των συναισθημάτων τους, της οργάνωσης και διατύπωσης των σκέψεων τους. Οι αισθητηριακές ευαισθησίες που έχουν τους κάνουν να αντιλαμβάνονται διαφορετικά τον εξωτερικό κόσμο και να δέχονται καθημερινά ερεθίσματα που για άλλους δεν είναι αντιληπτά.

Έτσι, αγχώνονται και αποσυντονίζονται εύκολα σε μία συζήτηση -κάτι που εκφράζουν μέσω επαναλαμβανόμενων νευρικών και αμήχανων κινήσεων-  η όποια πολλές φορές δεν έχει ροή, διακόπτεται ή αλλάζει θέμα γρήγορα. Όπως εξομολογείται  η Amby, μία από τις συμμετέχουσες που θα ανακαλύψουμε στη συνέχεια: «Ο αυτισμός με κάνει να νιώθω σαν να μην είμαι άνθρωπος, όταν δεν μπορώ να μιλήσω νιώθω όπως η Άριελ, εγώ θέλω να είμαι νευροδιαφορική- αυτή να γίνει άνθρωπος- αλλά όταν γίνεται, δεν μπορεί να μιλήσει».

Παρόλα αυτά, κάποιοι από τους χαρακτήρες της σειράς είναι λειτουργικοί, με οξυμμένη πνευματική καλλιέργεια και επαγγελματική δραστηριότητα λόγω της έγκαιρης διάγνωσης τους και της κατάλληλης αντιμετώπισης των ιδιαιτεροτήτων τους με λογοθεραπεία, εργοθεραπεία και ψυχοκοινωνική εκπαίδευση. Βλέπουμε την ποικιλομορφία στα χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητες των ανθρώπων που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού, αναλόγως την περίπτωση και την ηλικία. Παρατηρούμε όμως ότι όλοι έχουν βιώσει την κοινωνική περιθωριοποίηση από την κοινωνία, τον φόβο της απόρριψης και της μοναξιάς.

• Η Dany, μία 26χρονη από το Los Angeles, η οποία διαγνώστηκε με αυτισμό όταν ήταν 5 ετών. Είναι δασκάλα animation σε παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα αυτισμού, με πάθος για τα κινούμενα σχέδια και με μεγάλες προσδοκίες για τους ανθρώπους που θέλει να έχει κοντά της.
• Η Amby, μία 23χρονη από το Los Angeles, η οποία διαγνώστηκε με αυτισμό όταν ήταν 2 ετών. Λατρεύει τα ζώα και την άγρια φύση, της αρέσει να πηγαίνει στο ζωολογικό κήπο και να παρακολουθεί ντοκιμαντέρ.
• James, ένας 34χρονος αυτιστικός από τη Βοστώνη που έχει ως χόμπι τις συλλογές από αντικείμενα. Νιώθει αρκετά περιθωριοποιημένος και αναζητά ανθρώπους για να δημιουργήσει δεσμούς κυρίως μέσω λογαριασμών σε διάφορες  διαδικτυακές ιστοσελίδες γνωριμιών. Φαίνεται να έχει ψυχαναγκασμό με την καθαριότητα και την τακτοποίηση.
• Kaelynn, μία 24χρονη από τη Νότια Καρολίνα με μαθησιακές αναπηρίες, δυσλεξία, δυσαριθμησία, δυσγραφία, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και αυτισμό.
• Steve, ένας 63χρονος αυτιστικός από την Καλιφόρνια, ο όποιος διαγνώστηκε με αυτισμό στα 60 του, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους που διαγνώστηκαν σε μικρή ηλικία. Αντιμετωπίζει έντονες δυσκολίες κοινωνικού άγχους και απομόνωση.
• Subodh, ένας 32χρονος αυτιστικός από την Καλιφόρνια που αντιμετωπίζει έντονη δυσκολία στην ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων.

Οι οικογένειες των πρωταγωνιστών, κάποιοι φίλοι τους και δύο ειδικοί στον αυτισμό, μία εκ των οποίων ανήκει και η ίδια στο φάσμα του αυτισμού, εκπαιδεύουν και καθοδηγούν με τις κατάλληλες επικοινωνιακές μεθόδους τους νευροδιαφορικούς. Συγκεκριμένα, η Jennifer Cook και η Sorey, που ειδικεύονται σε περιπτώσεις αυτισμού, παρέχουν ψυχολογική στήριξη, πρακτικές δεξιότητες και συμβουλεύουν τους πρωταγωνιστές καθ’ όλη τη διαδικασία της ένταξης τους στο κοινωνικό σύνολο. 

Ξεκινώντας την παρακολούθηση της σειράς, αισθάνεσαι ότι πρόκειται για ένα απλό show reality με στόχο την αναζήτηση της αγάπης.

Τα κοινωνικά ζητήματα όμως που αγγίζει και τα μηνύματα που μεταδίδει το ντοκιμαντέρ μας δίνούν τροφή για σκέψη, μας ενημερώνουν και μας ευαισθητοποιούν. Ο πρωταρχικός σκοπός της σειράς είναι η κατανόηση του τρόπου σκέψης και έκφρασης και η ανάδειξη των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αυτισμό στην δημιουργία ανθρώπινων σχέσεων, είτε διαθέτουν υψηλή είτε πιο χαμηλή λειτουργικότητα.

Βλέπουμε την καθημερινότητα τους, τον ιδιαίτερο τρόπο επικοινωνίας τους και τις προσδοκίες που έχουν από τους γύρω τους. Επίσης, το ντοκιμαντέρ επιδιώκει να καταρρίψει τα στερεότυπα και τις παρωχημένες αντιλήψεις της κοινωνίας ότι η διαφορετικότητα των αυτιστικών ανθρώπων δεν τους επιτρέπει μία ενεργή κοινωνική ζωή. Η σειρά έρχεται να αναδείξει την αναγκαιότητα της κοινωνικοποίησης, της συντροφικότητας και της δημιουργίας φιλικών και ερωτικών σχέσεων έναντι της περιθωριοποίησης που δέχονται και της αντιμετώπισης τους ως παθητικά όντα.

Σημαντικό κομμάτι ντοκιμαντέρ είναι πως οι άνθρωποι με αυτισμό, ανεξαρτήτως των δυσλειτουργιών τους σε επίπεδο συναισθημάτων και επικοινωνίας, έχουν όπως όλοι μας, την ανάγκη να αγαπηθούν και να αγαπήσουν, να φλερτάρουν και να κάνουν φίλους.

Όλοι αποζητούμε την αγάπη, τον ρομαντισμό, τον αλληλοσεβασμό, το πάθος και τον έρωτα και αντιμετωπίζουμε τις ίδιες δυσκολίες , χαρές και άγχη στο πλαίσιο των κοινωνικών συναναστροφών μας. Έτσι, οι νευροτυπικοί δεν θέλουν να αφήνουν τις δυσκολίες τους  να περιορίζουν και να καθορίζουν τις ανθρώπινες σχέσεις τους.

Παρόλα αυτά, η σειρά αποδεικνύει πως για τους νέους που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού, η εξερεύνηση του απρόβλεπτου κόσμου των ραντεβού εξακολουθεί να έχει τις δικές της μοναδικές δυσκολίες. Όπως προαναφέρθηκε, η κοινωνία δεν αντιμετωπίζει  με κατανόηση τους αυτιστικούς ανθρώπους παρά τη σχετική πρόοδο της σημερινής εποχής σε σύγκριση με τις προκαταλήψεις του παρελθόντος. Έτσι, από μικρή ηλικία -κυρίως στο σχολείο-βιώνουν τη μοναξιά και το κοινωνικό στίγμα που συνεπάγεται τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, το κοινωνικό άγχος  και το φόβο για απόρριψη.

Αξίζει να σημειωθεί πως το 2017 προβλήθηκε η σειρά  ελληνικής παραγωγής ,«Η λέξη που δεν λες», σκηνοθετημένη από τον Θοδωρή Παπαδουλάκη και γυρισμένη εξ ολοκλήρου στην Κρήτη, η οποία παρουσιάζει μία αντίστοιχη ιστορία με αυτή του ντοκιμαντέρ «Love on the Spectrum, U.S.».

Συγκεκριμένα, ένα παιδί δημοτικού με αυτισμό προσπαθεί να ενταχθεί στην κοινωνία και στο σχολικό περιβάλλον με τη βοήθεια των γονιών του, όπως ακριβώς και οι πρωταγωνιστές του ντοκιμαντέρ επιδιώκουν ως ενήλικοι την δημιουργία ερωτικών αλλά και φιλικών σχέσεων. Και στις δύο περιπτώσεις, οι χαρακτήρες καλούνται να ανακαλύψουν την πολυπλοκότητα των σχέσεων.

Το «Love on the Spectrum» είναι μία καθηλωτική αλλά ανάλαφρη ρεαλιστική σειρά που σε μυεί στον κόσμο του αυτισμού και στον τρόπο σκέψης των αυτιστικών ανθρώπων μέσα από τις εμπειρίες και τις ιδιαιτερότητες τους. Από τη μία σε ευαισθητοποιεί σε κοινωνικό επίπεδο, όσον αφορά στην αντιμετώπιση τους από την κοινωνία ενώ παράλληλα σε κάνει να δεις τις ανθρώπινες σχέσεις, τον έρωτα και τη φιλία με άλλο μάτι, υπενθυμίζοντας σου πως οι κοινωνικές σχέσεις είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα είτε βρίσκεσαι στο φάσμα του αυτισμού είτε όχι. Σε κάθε επεισόδιο, μοιράζεσαι με τους πρωταγωνιστές τις αγωνίες, το άγχος, την έντονη εναλλαγή συναισθημάτων και τον εσωτερικό τους κόσμο και συνειδητοποιείς ότι η ταύτιση που νιώθεις μαζί τους είναι μεγαλύτερη από αυτή που περίμενες, με τη διαφορά ότι ο καθένας εκφράζεται με τον δικό του τρόπο.

Η αυθεντικότητα και ο αυθορμητισμός της σειράς σε συγκινεί και σου διδάσκει την αγάπη, το ρομαντισμό και την αποδοχή, υπογραμμίζοντας την ποικιλομορφία του φάσματος του αυτισμού και προβάλλοντας ότι η αναζήτηση για την αγάπη είναι καθολική.

[relart 1]