Μάνος Χατζιδάκις: 10 κινηματογραφικά τραγούδια που άφησαν εποχή

Σαν σήμερα, στις 15 Ιουνίου 1994, έφυγε από τη ζωή ο Μάνος Χατζιδάκις, ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες συνθέτες και θεωρητικούς της ελληνικής μουσικής. Η κληρονομιά του και η συμβολή του στην σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό είναι αδιαμφισβήτητες, καθώς με τη μουσική του η ελληνική κουλτούρα ταξίδεψε σε κάθε άκρη του κόσμου.

Από το 1950 μέχρι και τις τελευταίες ημέρες της ζωής του ο σπουδαίος συνθέτης δεν σταμάτησε να γράφει μουσική. Στην πλούσια εργογραφία του περιλαμβάνονται 61 έργα για το θέατρο, 10 έργα για το αρχαίο δράμα, 77 έργα για τον κινηματογράφο, 11 οργανικά έργα, 36 κύκλους τραγουδιών και έργα για φωνή, 16 μπαλέτα και 3 όπερες.

Ομολογουμένως, η μουσική που έγραφε για τον κινηματογράφο ήταν και αυτή που τον έκανε διεθνώς διασημο. Αργότερα, ο ίδιος δήλωνε δημόσια ότι δεν θέλει πια να τον συνδέουν με αυτά τα έργα.

Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια της ζωής του δεν έγραφε πια μουσική για τον κινηματογράφο -με εξαίρεση τις «Ήσυχες Ημέρες του Αυγούστου» (1991) του Παντελή Βούλγαρη, και την «Ελεύθερη Κατάδυση» (1995) του Γιώργου Πανουσόπουλου, που όμως δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει.

Παρ’ όλ’ αυτά, τα τραγούδια αυτά παραμένουν εμβληματικά, αποδείξεις του σπουδαίου ταλέντου του και αναπόσπαστα κομμάτια της ιστορίας του ελληνικού -και όχι μόνο- κινηματογράφου.

H “Μαγική Πόλις” ήταν η πρώτη ταινία που σκηνοθέτησε ποτέ ο Νίκος Κούνδουρος, αλλά και η ταινία που είδαμε για πρώτη φορά τον Θανάση Βέγγο. Παράλληλα, ήταν και μία από τις πρώτες ταινίες, για την οποία ο Μάνος Χατζιδάκις έγραψε μουσική. Το τραγούδι “Μία πόλη μαγική” γράφτηκε για τους τίτλους αρχής της ταινίας, με τη φωνή της Ζωής Μάγγου και αποτελεί μία από τις πρώτες μεγάλες επιτυχίες του μεγάλου συνθέτη.

Ένα τραγούδι που γράφτηκε για μία από τις πιο εμβληματικές ταινίες του Μιχάλη Κακογιάννη, τη Στέλλα. Η Μελίνα Μερκούρη, που για την ερμηνεία της ως Στέλλα κέρδισε ειδικό τιμητικό βραβείο στην πρώτη υποψηφιότητα της στο Φεστιβάλ Καννών, ερμήνευσε το “Αγάπη που ΄γινες δίκοπο μαχαίρι” με την χαρακτηριστική φωνή της, αφήνοντας εποχή.

Αυτό το τραγούδι, που γράφτηκε ειδικά για την Τζένη Καρέζη και την ταινία Το Νησί των Γενναίων, αποτελεί ακόμα μία απόδειξη του μεγάλου ταλέντου του Μάνου Χατζιδάκι. Σύμφωνα με τον Ζάχο Χατζηφωτίου, πρώην συζύγου της Τζένη Καρέζη, ο σπουδαίος συνθέτης έγραψε αυτό το τραγούδι μέσα σε μόλις δέκα λεπτά. Στη συνέχεια, το “Μην τον Ρωτάς τον Ουρανό” έγινε ακόμα πιο γνωστό με την φωνή της Μαίρης Λω, ενώ το 1963 έκανε διεθνή επιτυχία ως “All Alone Am I” της Αμερικανίδας Brenda Lee -ίσως την ξέρετε από το κλασικό χριστουγεννιάτικο χιτ “Rocking Around The Christmas Tree”.

Ίσως ένα από τα πιο χαρακτηριστικά τραγούδια με τη φωνή της Αλίκης Βουγιουκλάκη, το “‘Εχω ένα μυστικό” γράφτηκε το 1959 από τον Μάνο Χατζιδάκι για την ταινία του Αλέκου Σακελλάριου “Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο”. Μία ταινία που σίγουρα άφησε εποχή στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου.

Άλλο ένα τραγούδι που ερμήνευσε η Μελίνα Μερκούρη, αυτή τη φορά για την ταινία του Ζυλ Ντασέν, Ποτέ την Κυριακή. Χάρη στην μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, για την οποία ο συνθέτης κέρδισε Όσκαρ, το “Ποτέ την Κυριακή” αποτελεί μία από τις διασημότερες ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου, ενώ όλος ο κόσμος έμαθε για τα “παιδιά του Πειραιά”, που μάλιστα συμπεριλήφθηκε στα 10 πιο εμπορικά τραγούδια του προηγούμενου αιώνα.

Την ίδια χρονιά, ο Μάνος Χατζιδάκις έγραψε τη μουσική για την Μανταλένα. Από όλα τα τραγούδια της ταινίας ξεχώρισε η “Θάλασσα Πλατιά” με τη γλυκιά και νοσταλγική μελωδία. Το τραγούδι ερμηνεύει η Αλίκη Βουγιουκλάκη, ακόμα μία καλή φίλη του διάσημου συνθέτη.

Ένα τραγούδι που ο Μάνος Χατζιδάκις έγραψε αποκλειστικά για την ταινία του Αλέκου Σακελλάριου “Χαμένα όνειρα” -κατά την προβολή της οποίας ο διάσημος συνθέτης… κοιμήθηκε. Ίσως γι’ αυτό η μουσική που τελικά έγραψε να ήταν τόσο “ονειρική”, το σίγουρο πάντως είναι ότι το “Βαλς των Χαμένων Ονείρων” αποτελεί μία από τις πιο μαγικές και χαρακτηριστικές μελωδίες του ελληνικού κινηματογράφου.

Ένα τραγούδι που έχει μείνει χαραγμένο στη μνήμη μας ως “Καροτσέρη Καροτσέρη” , ο “Αμαξάς” σε στίχους του Αλέκου Σακελλάριου και μουσική του Μάνου Χατζιδάκι γράφτηκε για την ταινία “Χτυποκάρδια στο Θρανίο” με την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ.

Σε στίχους Νίκου Γκάτσου αυτό το τραγούδι γράφτηκε για την ταινία του Ελληνοαμερικανού σκηνοθέτη Ελία Καζάν, με τίτλο “America-America”. Το “Αστέρι του Βοριά” είναι το πιο διάσημο από τα τραγούδια της ταινίας, το οποίο αρχικά ερμήνευσαν οι Βασίλης Ριζιώτης και Γιώργος Ρωμανός. Φυσικά, πιο γνωστή είναι η ερμηνεία της Δήμητρας Γαλάνη.

Αυτό το τραγούδι γράφτηκε το 1961 για τον δίσκο του Μάνου Χατζιδάκι “Απόψε Αυτοσχεδιάζουμε”. Το 1972, όμως, συμπεριλήφθηκε στην γερμανική ταινία “The Pedestrian” του Maximilian Schell, που μέχρι σήμερα θεωρείται μία από τις καλύτερες ταινίες στην ιστορία του γερμανικού κινηματογράφου.