ΠΕΜΠΤΗ
07
ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Είναι αρκετή ώρα που οδηγώ μέσα σε καμένο τοπίο. Μαύρα σκελετωμένα δέντρα κατεβαίνουν ως τη θάλασσα. Μοιάζουν με χορό αρχαίας τραγωδίας. Ένας χρόνος που έχει καεί η Βόρεια Εύβοια και η φύση παλεύει να ζωντανέψει, σε έναν άνισο αγώνα απέναντι στον άνθρωπο. Σε πιάνει η ψυχή σου.
Μέχρι που βρέθηκα εκεί αυτές τις μέρες για το πενθήμερο του Evia Film Project, είχα τις εικόνες που έβλεπα μέσα από τις οθόνες με την αγωνία και την αυτοθυσία των ανθρώπων και τις μάχες τους με τις φλόγες. Είναι άλλο να βλέπεις μπροστά σου το τοπίο! Να ακούς τις ιστορίες που έχουν να πουν οι άνθρωποι. «Αν δεν είχε φυσήξει απ’ την άλλη μεριά εκείνη τη στιγμή, δεν θα ζούσα σήμερα», λέει το κορίτσι στην Αγία Άννα. Εκεί βρεθήκαμε. Και στα χωριά γύρω. Στη Λίμνη, στις Ροβιές, στην Αιδηψό, στην ασύλληπτα όμορφη βόρεια Εύβοια.
Το ιστορικό θερινό σινεμά «Απόλλων» στα Λουτρά Αιδηψού, ανακαινίστηκε και επαναλειτουργεί
“Το Evia Film Project είναι μια πράξη αγάπης για τη Βόρεια Εύβοια”, είπε ο Ορέστης Ανδρεαδάκης, Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Για πρώτη φορά στα 62 χρόνια ζωής του, το Φεστιβάλ βγήκε από την έδρα του, τη Θεσσαλονίκη και βρέθηκε στη Βόρεια Εύβοια. Είναι ‘πράξη’ και κάθε πράξη αφήνει το αποτύπωμά της. Είναι ένα βαρύ- και προς όλες τις κατευθύνσεις- ‘δεν ξεχνώ’.
Ελίζ Ζαλαντό, Ορέστης Ανδρεαδάκης
Σε ένα κατάστημα με ρούχα στον πίσω από τον παραλιακό δρόμο, ο Στέφανος μοιράζεται τη χαρά του που φτιάχτηκε πάλι ο «Απόλλων», ένα παλιό θερινό που είχε κλείσει και το Evia Film Project το έφερε πάλι στη ζωή. Μακάρι να μείνει. Εκεί ο Φόλκερ Σλέντορφ, ο σπουδαίος Γερμανός σκηνοθέτης, λέει στους θεατές πως δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι ο «Δασοποιός» του από την Αφρική θα προβαλλόταν στη Βόρεια Εύβοια- που τις μεγάλες της πυρκαγιές παρακολουθούσε με αγωνία ενώ ετοίμαζε το ντοκιμαντέρ- και μάλιστα ότι θα παιζόταν σε ένα σινεμά κάτω από τα αστέρια. Ο Σλέντορφ, ένας έφηβος 83 χρονών εμπνεύστηκε και έκανε ταινία για τον Τόνι Ρινάουντο, τον forest maker της Αφρικής, που γνώρισε τυχαία σε ένα συνέδριο, θέλοντας να δείξει και μια διαφορετική οπτική της Αφρικής. Το είπε μάλιστα ότι «Μόνο και μόνο η πράξη του να γυρίζεις μια ταινία, να γράφεις ένα βιβλίο, να ζωγραφίζεις… είναι πράξη αισιοδοξίας».
O Γερμανός σκηνοθέτης Φόλκερ Σλέντορφ ήρθε στην Εύβοια για την προβολή του ντοκιμαντέρ «Δασοποιός»
Πόσες φορές ακόμη θα το ρωτήσω, πόσες φορές ‘δεν’ θα το απαντήσω. Στο ενδιάμεσο όμως, πάντα κάτι -θα έχει- γίνει.
Έχει κολλήσει στο μυαλό μου η εικόνα της «Νύμφης», μιας ελιάς ηλικίας 2.500 ετών που κάηκε στις Ροβιές. Την «κράτησε» ο φακός του Γκίντιον Μέντελ στο οδοιπορικό του εκεί στα καμένα. Είχε μείνει άφωνος, είπε, από την περίπλοκη μορφή που είχε πάρει το κατεστραμμένο δέντρο… ο καμένος ελαιώνας, ένα ερημονήσι που το κατοικούσαν τραγικές φιγούρες γλυπτών.
Αυτό το δάσος λοιπόν, κάθε δάσος δεν μπορεί να φυτρώσει σε ένα βράδυ, θα χρειαστούν 30 χρόνια, έλεγε η δημοσιογράφος Κατερίνα Χριστοφυλλίδου. Άνθρωποι που ζούσαν από αυτό έχασαν τις δουλειές τους. Δεν είναι ένας και δυο, είναι πολλοί από τους νέους που βοηθάνε στις εκδηλώσεις και στο πυκνό πρόγραμμα του Project (προβολές, εκπαιδευτικές δράσεις, ξεναγήσεις, συζητήσεις, εκδηλώσεις για παιδιά) και μας μιλάνε.
Για πρώτη φορά όμως στα 62 χρόνια της ιστορίας του, Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης βγήκε από τη φυσική του έδρα, και “ταξίδεψε” στη βόρεια Εύβοια, με το Evia Film Project.
“Να περιμένω, τι; Οι δουλειές μας είχαν να κάνουν με το δάσος, με τα δέντρα, με τη φύση, με τα ζώα.” Ο θυμός και η οργή των ημερών της φωτιάς «σβήνει» μέσα σε απογοήτευση και θλίψη. “Τι μέλλον υπάρχει εδώ;” Όμως μας μιλάνε, μας περιγράφουν τις μέρες και τις νύχτες που η φωτιά αλώνιζε από τον Ευβοϊκό ως το Αιγαίο, που άρπαζαν μόνοι τους τις μάνικες και μόνοι τους, όσοι έμειναν κατάφεραν κάτι να σώσουν.
Συμμετέχουν στις εκδηλώσεις, συγκινούνται, δακρύζουν στα «Μέγαρα», την προβολή του συγκλονιστικού ντοκιμαντέρ του Σάκη Μανιάτη και του Γιώργου Τσεμπερόπουλου για τους αγώνες των Μεγαρέων το 1974 να σώσουν τη γη τους και να μην γίνουν εκεί τα διυλιστήρια. Το ίδιο συγκινημένοι και οι δημιουργοί, λίγο μετά την προβολή, στην ταράτσα του «Ελύμνιον» (στη Λίμνη) που η φωτιά στην Εύβοια για εκείνους, δεν ήταν μόνο θέμα στις ειδήσεις.
Ο Γιώργος Τσεμπερόπουλος και ο Σάκης Μανιάτης παρουσίασαν το ντοκιμαντέρ “Μέγαρα”.
Στις ειδήσεις παίζουν πάλι αυτές τις μέρες, φλόγες. Καίγεται άλλο κομμάτι της Εύβοιας, στη Γαία και στον Κρεμαστό. Αναρωτιέσαι τι συμβαίνει. Γιατί, αν μπορούμε με την τεχνολογία για παράδειγμα να γυρίζουμε ολόκληρες ταινίες με το κινητό, δεν μπορούμε να προλαβαίνουμε ή να σβήνουμε τις πυρκαγιές; Πόσο πιο επείγον πρέπει να γίνει το sos που εκπέμπει ο πλανήτης;
Ανοιχτές προβολές ταινιών στην κεντρική πλατεία της Αγίας Άννας
Το Evia Film Project «περπάτησε» σε αυτά τα μονοπάτια της ευαισθητοποίησης και της δράσης. Πρακτικά, απτά και χρηστικά. Όπως με το masterclass για τις ‘πράσινες’ παραγωγές ταινιών, που θα ενδιαφέρονται για το οικολογικό τους αποτύπωμα, για τον ρόλο ενός ειδικού οικολογικού συμβούλου σε όλη τη διαδικασία και τις φάσεις της παραγωγής μιας ταινίας, για ένα ‘πράσινο’ πιστοποιητικό. Making Cinema Green.
Ο δημιουργός ντοκιμαντέρ, δημοσιογράφος και σκηνοθέτης Γιώργος Αυγερόπουλος παρέδωσε masterclass στην Αγία Άννα, με τίτλο «Η δημοσιογραφία στην παραγωγή ενός ντοκιμαντέρ για το περιβάλλον».
Εξάλλου- κάθε περιβαλλοντικό ζήτημα είναι εξ΄ορισμού πολιτικό με διαστάσεις κοινωνικές, οικονομικές και πολύ συχνά ιστορικές, όπως είπε ο Γιώργος Αυγερόπουλος που μίλησε για την δημοσιογραφία στην παραγωγή ενός ντοκιμαντέρ για το περιβάλλον- από την πλούσια εμπειρία του στο είδος. Πολιτική είναι κάθε πράξη. Και ακόμη περισσότερο όταν έχει άμεση σχέση και αντίκτυπο στην κοινωνία.
Ένα workshop για τις δασικές πυρκαγιές διοργανώθηκε στο θεατράκι Βαθύρεμα στη Λίμνη από το WWF Ελλάς.
«Και του χρόνου, γεροί να είμαστε, να βρεθούμε και πάλι εδώ, όλοι μαζί», ήταν τα λόγια της Ελίζ Ζαλαντό, Γενικής Διευθύντριας του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Ήταν η πρώτη φορά που έγινε το πρότζεκτ και είχαν όλοι καταφέρει κάτι σημαντικό.
Περίπου την ώρα που δύει ο ήλιος και με τις μαύρες εικόνες της διαδρομής φτάνω στην Αγία Άννα. Προσπαθώ να φανταστώ το τοπίο πράσινο ως το νερό, έτσι όπως ήταν. Τα ζώα που θα ζούσαν στο δάσος, τα πουλιά, το οικοσύστημα της περιοχής. Αυτό που βλέπεις τώρα είναι καμένο ως την παραλία και το νερό. Εκεί που σταμάτησε η φωτιά.
Κωστής Μαραβέγιας
Έτσι, δεν είχε μόνο συμβολική σημασία. Είχε μια πολύ ιδιαίτερη δύναμη η συναυλία. Και έχει οπωσδήποτε να κάνει με τον Κωστή Μαραβέγια τον ίδιο που όλες τις μέρες ήταν εκεί, σαν ambassador του Evia Film Project και σαν καλλιτέχνης με ευαισθησίες και ενδιαφέρον για όσα συμβαίνουν γύρω μας.
Και καθώς επέστρεφε μετά από τρία χρόνια, στον ίδιο -διαφορετικό εντελώς- τόπο για να παίξει με τους φίλους του, μετέφερε, με τον παρορμητικό του, επικοινωνιακό και γλυκό τρόπο, συγκίνηση και ελπίδα. Το ζωηρό αποτύπωμα της γιορτής, μέσα από τα τραγούδια και την χαρά της μουσικής είναι η αισιοδοξία και η πίστη σε μια καλύτερη αυριανή μέρα. Χρειάζεται.
Όπως χρειάζεται η παιδεία για να σωθεί ο πλανήτης, για να μαθαίνεις και να παίρνεις πρωτοβουλίες, για να μπορείς να κοιτάς πίσω από την εικόνα, να διαβάζεις πίσω από τις λέξεις, να μετράς τις αξίες, να βλέπεις σινεμά, να ακούς τι σου λένε τα δέντρα.
