Οι πρώτοι κολυμβητές της μέρας, βουτάνε στη θάλασσα από τα βραχάκια της παραλίας του Αλίμου. Τους κοιτάζουμε με μια μικρή ζήλια που δεν είμαστε στη θέση τους – ή τουλάχιστον όχι το ίδιο ξέγνοιαστοι εκείνη τη στιγμή. Ο Μιχάλης Οικονόμου βρίσκεται στην τελική ευθεία προβών για την πρεμιέρα των «Περσών» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά στην Επίδαυρο, ενώ έχει μόλις τελειώσει τον πρώτο κύκλο προβών για την συμμετοχή του στο χειμερινό «Ντα» στο «Ιλίσσια» και τα γυρίσματα για την σειρά της ΕΡΤ «Τα καλύτερα μας χρόνια». Θα έλεγε κανείς πως διανύει μια πολύ δημιουργική περίοδο, που ο ίδιος ονομάζει «περίοδο ωριμότητας στη σχέση του με το θέατρο».
Δύσκολο, από την άλλη, να συνειδητοποιήσεις πως έχουν περάσει χρόνια από την εποχή που ο Μιχάλης Οικονόμου πρωτοδιακρίθηκε στο θέατρο, πήρε το βραβείο Χορν, επέλεξε τις θεατρικές του οικογένειες και σταμάτησε να είναι αυτό που στην Ελλάδα λέμε «νέος ηθοποιός».
Σε αυτό ίσως ευθύνεται και ο ίδιος. Στα 42 του χρόνια, ο Οικονόμου διατηρεί την καρδιά ενός παιδιού, σε κερδίζει με μια γνήσια αθωότητα κι ένα θετικό βλέμμα. Και ο μόνος λόγος που σε επαναφέρει στον χρόνο που έχει περάσει είναι οι αναφορές στον μικρό του γιο. Κι αυτό είναι, πιθανότατα, το πιο μεγάλο άλμα που έχει κάνει στη ζωή του τελευταία , ανάμεσα σε πολλά άλλα για μια καλύτερη, πιο συμπεριληπτική και πιο αθώα κοινωνία .
Η εμπειρία μου σε αρχαία τραγωδία ήταν με το Θέατρο του Νέου Κόσμου στις «Τρωάδες» – μάλιστα τραγωδία κλειστού χώρου. Εκεί υποδυόμουν το Μενέλαο.
Δεν έτυχε, ούτε και το επιδίωξα! Και μάλιστα μέχρι πριν μερικούς μήνες, σκεφτόμουν πως, μάλλον, αφού δεν είχα ξανά πρόταση για ρόλο σε αρχαίο δράμα, θα έπρεπε να συμφιλιωθώ με την ιδέα ότι μπορεί και να μην μου ταιριάζει κάτι τέτοιο – αφού και οι άλλοι δεν το έβλεπαν σε μένα.
Διαψεύστηκες, ωστόσο.Ναι, φέτος είχα ξαφνικά δύο προτάσεις για την Επίδαυρο. Από τη μία στρεσαρίστηκα λίγο γιατί ναι μεν, έχω εμφανιστεί στην Επίδαυρο αλλά σε πιο ομαδικά σχήματα, χωρίς ρόλο, και σε κωμωδίες. Από την άλλη, πιστεύω ότι τα πράγματα τελικά, πάντα έρχονται όταν είμαστε έτοιμοι, έτσι έχω εμπιστοσύνη. Η πρώτη μου εμφάνιση ήταν ακόμα ως φοιτητής στη δραματική σχολή παίζοντας την κόρη του Δικαιόπολη στους «Αχαρνής» σε σκηνοθεσία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου. Θυμάμαι τότε, προς μεγάλη μου έκπληξη είχε γραφτεί και μια κριτική που με συμπεριλάμβανε με πολύ κολακευτικά λόγια.
Όχι άδικα. Έχεις μια έφεση στην κωμωδία.Είμαι συχνά στον κόσμο μου, σε ένα ροζ σύννεφο, όπου επιλέγω να τα βλέπω όλα θετικά
Από τη σχολή μου το έλεγαν αυτό. Γι’ αυτό και επέλεξα να μην κάνω πολύ κωμωδία στη συνέχεια.
Είσαι ένας ηθοποιός κάπου ανάμεσα, κάπου στο μεταξύ.Ναι, δεν με κατατάσσω. Γιατί για να πετύχει μια κωμωδία, πρέπει να έχει σημεία δράματος και το δράμα, για να έχει βάθος, πρέπει να περιέχει κάτι τραγελαφικό. Κάπως, αυθόρμητα τα συνδυάζω όλα αυτά. Πρέπει να σου πω, πως όταν πήγαινα Α’ Δημοτικού είχα γράψει μια έκθεση στην οποία εξέφραζα την επιθυμία μου να γίνω ηθοποιός αλλά διευκρίνιζα πως «δεν ξέρω αν θέλω να γίνω κωμικός ή τραγικός. Μάλλον και τα δύο». Έχω φυλαγμένη αυτή την έκθεση σε μια ζελατίνα. Και σήμερα χαμογελώ βλέποντας πως συμβαίνει: Πέρυσι παίξαμε στην επιθεώρηση «1821» – πάλι σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά – και φέτος κάνουμε «Πέρσες» του Αισχύλου.
Δεν ξέρω πολλά παιδιά της γενιάς σου που είχαν αποφασίσει τι θα κάνουν όταν μεγαλώσουν. Παρέμεινε αδιαπραγμάτευτη η επιθυμία σου μέσα στα χρόνια;Ήταν ένα παιδικό όνειρο, μεταξύ αστείου και σοβαρού. Με την αδερφή μου παρουσιάζαμε ένα σκετς στους επισκέπτες που κατέφθαναν στο σπίτι, κάθε φορά σαν τελετουργία. Μεγαλώνοντας, κάπως σοβάρεψα και – με την υπόδειξη των γονιών ν’ ασχοληθώ με κάτι που θα με εξασφαλίσει εργασιακά – σπούδασα Διοίκηση Επιχειρήσεων σε ένα ιδιωτικό Κολλέγιο. Κι ύστερα έκανα ένα μεταπτυχιακό 3d animation – γιατί δεν μπορούσα να φανταστώ πως θα περνούσα όλη μου τη μέρα μπροστά σε έναν υπολογιστή γράφοντας κώδικες. Μέχρι τότε ήμουν ένας άλλος. Ξαφνικά, λοιπόν, θυμήθηκα το παιδικό μου όνειρο, μπήκα σε μια θεατρική ομάδα στον Άγιο Δημήτριο, έπαιξα σε παραστάσεις, αισθάνθηκα υπέροχα και λίγο πριν κλείσω τα 25 αποφάσισα να δώσω εξετάσεις στη δραματική του στο Εθνικού. Πέρασα – κι αυτό βοήθησε και στον τρόπο που το αποδέχθηκε ο πατέρας μου, ο οποίος δεν ήταν πολύ θετικός.
Πώς ένιωσες, περνώντας από τον ένα χώρο στον άλλον;Η αναγνωρισιμότητα είναι ένα κομμάτι πολύ σεβαστό που μου προσφέρει η τηλεόραση και ένα εργαλείο που θέλει πολύ σοφό χειρισμό
Όταν σπούδαζα στο κολέγιο ένιωθα πολύ χαμένος, πως δεν ανήκω. Μα με το που πέρασα στη δραματική αισθάνθηκα σπίτι μου, ότι έκανα αυτό που ήθελα. Ήταν η πιο μαγική περίοδος της ζωής μου, μέχρι τώρα. Χώρια που ένιωσα ότι με αποδέχονται πλήρως γι’ αυτό που είμαι.
Πιστεύεις ότι σε αυτό συνέβαλλε πως και το θέατρο είναι συμπεριληπτικός χώρος;Ναι, φυσικά. Το θέατρο είναι ένας δημοκρατικός, συμπεριληπτικός χώρος. Αλλά και ως ολότητα αισθάνθηκα ελεύθερος να υπάρχω. Μέχρι τότε καταπίεζα την διαφορετικότητα μου – φοβόμουν συνεχώς «μην καταλάβουν τίποτα οι άλλοι».
Όχι απ’ όσο γνωρίζω εγώ ο ίδιος. Είμαι βέβαια συχνά στον κόσμο μου, σε ένα ροζ σύννεφο, που επιλέγω να τα βλέπω όλα θετικά· αλλά κάποια διάκριση που να αντιλήφθηκα εγώ, όχι, δεν υπέμεινα.
Ναι, σε σημείο που, επί σκηνής, ένιωθα πιο φυσικά από όσα ζούσα εκτός. Πλέον, έχω συμφιλιωθεί με πολλά κομμάτια του εαυτού μου. Πέρασα κάποια σκοτάδια, έκανα ψυχοθεραπεία, μπήκαν κάποια πράγματα στη θέση τους, έκανα οικογένεια. Και τελικά αγάπησα και το κομμάτι μου εκτός θεάτρου.
Τι συναισθήματα τρέφεις σήμερα για το θέατρο;Τώρα που έχει έρθει στη ζωή μου το παιδί, όχι, η ζωή μου δεν είναι το θέατρο. Θα μπορούσα να ζήσω χωρίς αυτό, μα δε θα ήμουν πλήρης. Κι αυτό το αντιμετωπίζω σαν μια ωρίμανση της σχέσης μου με το θέατρο· ο πρώτος ενθουσιασμός έχει φύγει
Το θέατρο με εκπλήσσει και με γεμίζει δέος και ενθουσιασμό, είναι αυτό που μπορεί να με βγάλει από κάθε εφησυχασμό, να σπάσει κάθε κουτάκι που έχω προαποφασισμένο για τη ζωή, και με συγκινεί η συνάντηση των ανθρώπων που λειτουργείται σε αυτό. Για να είμαι ειλικρινής, μου τη σπάει και λίγο – ως προς το πρακτικό κομμάτι. Ηθοποιός είναι αυτός που δουλεύει όλες τις αργίες, τις γιορτές, τα Σαββατοκύριακα, υπό κάθε συνθήκη. Δεν μπορεί να πάει μια εκδρομή το χειμώνα, με την οικογένειά του. Τώρα που έχω παιδί μοιάζει πιο έντονο το πρόβλημα αυτό της δέσμευσης. Και ενώ του χρόνου έχω μια χρονιά πολύ γεμάτη – δεν γκρινιάζω, είμαι ευγνώμων γι’ αυτό- θα ‘θελα να ξέκλεβα κάποια Σαββατοκύριακα.
Τι σε περιμένει θεατρικά το χειμώνα; Θα είσαι στο «Ντα» με τον Γρηγόρη Βαλτινό στο «Ιλίσσια», σωστά;Ναι, ένα καταπληκτικό έργο του Χιου Λέοναρντ σε σκηνοθεσία Πέτρου Ζούλια, στο θέατρο Ιλίσια, που μιλάει για τη θυελλώδη σχέση ενός άντρα με τον πατέρα του.
Συνάμα συνεχίζεις τηλεοπτικά, στα «Καλύτερα μας χρόνια». Τι σου έδωσε σε αυτή τη φάση της μεγαλύτερης υποκριτικής ωριμότητας;Έχω μεγάλη αγάπη γι’ αυτή τη δουλειά και τους ανθρώπους της. Η εμπειρία να βρεθώ στο σύμπαν της Ελλάδας των ’60, ’70, ’80, να υποδυθώ ένα ρόλο που εξελίσσεται, ερωτεύεται, πολιτικοποιείται, σχετίζεται, γελάει και πονάει, είναι ένα πολύ μεγάλο στοίχημα υποκριτικά. Κι όλα αυτά στους τρομερούς ρυθμούς των τηλεοπτικών γυρισμάτων. Βέβαια, και η αναγνωρισιμότητα είναι ένα κομμάτι πολύ σεβαστό που μου προσφέρει η τηλεόραση και ένα εργαλείο που θέλει πολύ σοφό χειρισμό.
Θα μπορούσες να ζήσεις και χωρίς θέατρο; Είσαι από τους ηθοποιούς που λένε ότι η ζωή μου δεν είναι το θέατρο;Καμιά φορά, ο εαυτός μου είναι ο μεγαλύτερος εχθρός μου, ο τρόπος σκέψης μου
Όταν βγήκα από τη σχολή, η ζωή μου ήταν το θέατρο, όπως και για πολλά χρόνια που ακολούθησαν. Όμως, τώρα που έχει έρθει στη ζωή μου το παιδί, όχι, η ζωή μου δεν είναι το θέατρο. Θα μπορούσα να ζήσω χωρίς αυτό, μα δε θα ήμουν πλήρης. Θα ήμουν πολύ στατικός, ίσως. Κι αυτό το αντιμετωπίζω σαν μια ωρίμανση της σχέσης μου με το θέατρο· ο πρώτος ενθουσιασμός έχει φύγει. Και έχει μείνει μια πιο βαθιά και στέρεη αγάπη. Δεν βαρέθηκα το θέατρο· ίσα – ίσα αισθάνομαι πως έχω να ανακαλύψω ακόμα άπειρα πράγματα. Το θέατρο είναι κάτεργο, αν δεν το αγαπάς.
Τι σε ενεργοποιεί να μπαίνεις σε μια καινούργια θεατρική προσπάθεια;Το καινούργιο ταξίδι που με καλεί να τι ζήσω, με ενθουσιάζει κάθε μα κάθε φορά. Νομίζω πως δεν συναρτάται με ένα έργο ή ένα ρόλο, αλλά με τα πρόσωπα. Ειδικά μετά το lockdown και την πανδημία που μου άφησαν ένα αποτύπωμα φοβίας να συνδεθώ με ανθρώπους, με έλκει πιο πολύ το σπίτι. Με ενθουσιάζει, λοιπόν, ποιο νέο σχήμα ανθρώπων θα υπάρχει κάθε φορά στο θέατρο, στην τηλεόραση, στον κινηματογράφο για να έχω μια δικαιολογία να συνδεθώ μαζί τους. Μπορεί να ακούγεται μίζερο – και προσπαθώ να σπάσω αυτή τη φοβία – αλλά ταυτόχρονα τη δέχομαι.
Τελευταία κάνοντας πεζοπορίες, κάνοντας έξοδο προς τη φύση. Συνειδητοποιώ ότι εκεί εκφράζω πιο ειλικρινά τη σύνδεσή μου με το έξω. Έχει μια αδρεναλίνη η σύνδεση με τη γη, που την έχω μεγάλη ανάγκη.
Απωθημένα έχεις;Πρακτικά ακουμπάω στους ανθρώπους, ο Θεός εκεί δεν κρύβεται;
Να έκανα πιο πολλά ταξίδια. Επίσης, θα μπορούσα να πω ότι η Επίδαυρος με ρόλο είναι ένα απωθημένο. Αν και δεν ξέρω τι θα μπορούσε να αλλάξει ένας ρόλος. Ίσως η στιγμή που το ζεις την ώρα της παράστασης… Ποιος θυμάται άλλωστε τι έγινε στην Επίδαυρο μόλις μπει ο επόμενος χειμώνας! Από εκεί και πέρα, είμαι αρκετά χορτασμένος από τη ζωή. Μάλλον, μόνο, μου λείπουν τα ταξίδια.
Στους «Πέρσες» τι σε κούρδισε: Το έργο, η συνεργασία με γνώριμα πρόσωπα;Σίγουρα τα πρόσωπα. Με το Δημήτρη (Καραντζά) υπάρχει ήδη ένας κώδικας εν εξελίξει. Έχει έναν τρόπο μαγικό να εξηγεί περίπλοκα πράγματα, με όρους ελευθερίας. Ζητάει κάτι συγκεκριμένο χωρίς να σου μικραίνει το οπτικό πεδίο. Kαι πάντα με οδηγεί μακριά από τις ευκολίες μου, σε τόπους έκπληξης.
Με το ρόλο του Ξέρξη πώς συνδέθηκες;Είναι τόσα τα επίπεδα που κουβαλάει. Είναι μια εξουσία που έχει συστρατεύσει όλο του λαό, τον έχει μεταφέρει να πολεμήσει σε μιαν άλλη χώρα και εκεί συντρίβεται. Επιστρέφει, λοιπόν, πίσω μόνος, ρημαγμένος και πρέπει να εξηγήσει – στη δική μας παράσταση ο Χορός είναι ο ίδιος ο λαός κι όχι οι Πρόκριτοι των Περσών – τα λάθη του. Κι αυτό υπογραμμίζει την απώλεια πίστης αυτού του λαού, σε κάποιον που μέχρι τότε πίστευε απόλυτα. Διακρίνουμε και τώρα, στις μέρες μας, αυτού του είδους την πόλωση. Ο Ξέρξης είναι μια φιγούρα που παραπέμπει στον Πούτιν αλλά και στον τρόπο που λειτουργούν τα ΜΜΕ: Είναι μια απόλυτη εξουσία που ενώ ξέρουμε ότι μας λέει ψέματα, εξακολουθούμε να ακολουθούμε. Ως πότε όμως; Και είμαστε έτοιμοι για το μετά;
Οι Πέρσες είναι ένα έργο για τη συντριβή. Πώς αντιλαμβάνεσαι αυτήν την έννοια;Έχω βρει το κουράγιο να πιστέψω πως αν κάνω αυτό που μπορώ – όσο αντέχω – τα πράγματα θα πάνε καλά. Όσο προσπαθώ να βρω την ευγνωμοσύνη γι’ αυτά που έχω, νιώθω ότι προχωρώ
Εκεί που αφουγκράζομαι περισσότερο τι σημαίνει συντριβή είναι όταν ακούγονται τα ονόματα των νεκρών. Γιατί είναι άλλο να μιλάς για ένα σύνολο ανθρώπων ή για αριθμούς νεκρών κι άλλο να μιλάς ονομαστικά, να αναφέρεις έναν προς έναν τους χαμένους. Ο θάνατος στους Πέρσες έχει πρόσωπο. Λέει κάπου ο χορός «πρόσωπα – οπωσδήποτε». Και τότε σκέφτομαι τα δικά μου πρόσωπα, το γιο μου, τον άνδρα μου, τους γονείς μου. Σε μια εποχή δε, που υπάρχει μια ανοσία από την καθημερινή προβολή θυμάτων σε πολέμους, στην πανδημία, στην κλιματική κρίση.
Έχεις το φόβο ότι πολλά από τα δεδομένα της ζωής μας καταρρέουν; Ότι ένας πόλεμος είναι πιο πιθανός να συμβεί, παρά τα όσα νομίζουμε;Τρόμαξα πάρα πολύ όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Θύμωσα, ταράχτηκα, άρχισα να ψάχνω το ιστορικό υπόβαθρο. Μπερδεύτηκα. Ξέρω, όμως, πως δεν μπορώ να έχω έλεγχο όλα όσα συμβαίνουν στην ζωή μου. Προσπαθώ να κάνω το καλύτερο που μπορώ για την κάθε μέρα, αφήνω τα υπόλοιπα από τα χέρια μου και τρέφω μια εμπιστοσύνη πως όλα θα πάνε καλά. Προσπαθώ να τρέφω ελπίδα – αν και συχνά την χάνω. Προσπαθώ να με προστατέψω από τα καθημερινά νέα που μου διασπούν την προσοχή – αν και ενημερώνομαι για όλα.
Εμπιστοσύνη που τρέφεις; Στους θεσμούς, τους ανθρώπους ή σε κάτι ανώτερο;Υπήρξαν περίοδοι στη ζωή μου που ήμουν πολύ αποσυνδεδεμένος από τον εαυτό μου, πολύ χαμένος στις επιλογές μου – ακόμα και στην ερωτική μου ζωή.
Στο Θεό της δικής μου κατανόησης, που ξέρω πώς στο τέλος πάντα είναι ακέραιος και γεμάτος αγάπη, όσο κι αν συχνά τον ψάχνω – τις πιο πολλές φορές μου κρύβεται. Στα μικρά και τα μεγάλα πράγματα που συμβαίνουν, τα οποία ξεπερνούν κάθε ανθρώπινο πρόσωπο. Αισθάνομαι ότι υπόκειμαι σε μια ανώτερη φροντίδα, παρά τις δυσκολίες της ζωής.
Από τι σε έχει σώσει αυτή η πίστη;Πολλές φορές κι από τον ίδιο μου τον εαυτό. Καμιά φορά, ο εαυτός μου είναι ο μεγαλύτερος εχθρός μου, ο τρόπος σκέψης μου. «Οι πιο πολλές καταστροφές που έζησα, δεν συνέβησαν ποτέ γιατί ήταν μέσα στο κεφάλι μου» έχει πει κάποιος. Έτσι κι εγώ έχω βρει το κουράγιο να πιστέψω πως αν κάνω αυτό που μπορώ – όσο αντέχω – τα πράγματα θα πάνε καλά. Όσο προσπαθώ να βρω την ευγνωμοσύνη γι’ αυτά που έχω, νιώθω ότι προχωρώ. Όσο πιο καθαρός είμαι απέναντι στον εαυτό και στους άλλους, όσο δεν κοιτάζω τον διπλανό μου σαν εχθρό, πιστεύω πως όλα θα πάνε καλά – μ’ έναν τρόπο.
Πρακτικά ακουμπάω στους ανθρώπους, ο Θεός εκεί δεν κρύβεται; Και μέσα από τον καθρέφτη στα μάτια των άλλων, μαθαίνω να συνυπάρχω με πνευματικές αξίες όπως η ειλικρίνεια, η αλληλεγγύη, να δίνω χώρο στον άλλον, αλλά και να διεκδικώ τον δικό μου.
Αισθάνομαι και εισπράττω πως είσαι ένας θετικός άνθρωπος.Μάλλον, είναι ένα κομμάτι του χαρακτήρα μου. Έχω μια τάση να βλέπω θετικά τα πράγματα, έχοντας δουλέψει και κάποιες σκέψεις μέσα στα χρόνια. Δεν μπορώ φανταστώ πως αλλιώς μπορεί να ξεκινήσει η μέρα, αν δεν ανοίξεις το παράθυρο για να δεις τον ήλιο. Η θετική αντιμετώπιση εξάλλου δεν καταργεί όλα τα προβλήματα σου – απλώς σταματάς να παλεύεις, αποκτάς αποδοχή, και το βράδυ κοιμάσαι πιο ήσυχα.
Νωρίτερα είπες ότι έζησες εντός σου καταστροφές. Τι είχαν να διαπραγματευτούν;Πάντα πίστευα ότι ήμουν κάπως φλώρος, αλλά μάλλον είμαι ροκ
Υπήρξαν περίοδοι στη ζωή μου που ήμουν πολύ αποσυνδεδεμένος από τον εαυτό μου, πολύ χαμένος στις επιλογές μου – ακόμα και στην ερωτική μου ζωή. Όλα αυτά με είχαν βάλει σε μια πολύ αυτοκαταστροφική διαδικασία. Έπιασα ένα είδος πνευματικού πάτου, περίπου για μια πενταετία. Μάλλον, έπρεπε να το περάσω όλο αυτό για να επιστρέψω στο φως. Ήταν, υποθέτω, ο δικός μου τρόπος για να ζήσω ένα είδος ροκιάς, μιας καθυστερημένης εφηβείας.
Είσαι ροκ τύπος, νομίζεις;Πάντα πίστευα ότι ήμουν κάπως φλώρος. Αλλά τελικά βλέποντας αυτά που έχω κάνει και πει, μάλλον έχω λάθος ιδέα για τον εαυτό μου.
Εισέπραξα ως μια ακτιβιστική χειρονομία την απόφαση σου να μιλήσεις δημόσια για τον σεξουαλικό σου προσανατολισμό ή την απόφαση να κάνετε οικογένεια με τον σύντροφο σου, τον Γιώργο Μακρή.Βγαίνοντας από αυτή τη σκοτεινή φάση, ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανα ήταν να μιλήσω στους γονείς μου για μένα. Και από την στιγμή που εισέπραξα αποδοχή και αγάπη, θέλησα να το μοιραστώ δημόσια. Δεν είχα τέτοια πρότυπα όταν ήμουν μαθητής, πέρα από κάτι γραφικές φιγούρες σε ελληνικές ταινίες. Άκουγα, ας πούμε τα τραγούδια της αμαρτίας του Χριστιανόπουλου και Χατζιδάκι και έλεγα “να δεν είμαι ο μόνος!”. Επομένως, ό,τι έκανα το έκανα απλά με ειλικρίνεια, μίλησα για δώσω ταύτιση σε ανθρώπους και ορατότητα στην κοινότητά μου. Έβλεπα γύρω μου, να υπάρχουν ηθοποιοί που ενώ ήξερα ότι είναι gay, παρουσίαζαν μια άλλη εικόνα, σχέσεις πλαστές με κοπέλες. Θα είχαν τους λόγους τους. Εγώ επέλεξα την ειλικρίνεια, ευτυχώς σε μια στιγμή αλλαγής νοοτροπίας όπου αρχίσαμε να ακούμε τις έννοιες της πατριαρχίας, της συμπερίληψης, της διαφορετικότητας.
Τι κόστος είχε η απόφαση σας να μιλήσετε ανοιχτά για την οικογένεια σας, μια οικογένεια ουράνιου τόξου;Το μεγάλωμα του γιου μας είναι μια επανόρθωση στην ίδια τη ζωή
Όταν κάναμε οικογένεια με το Γιώργο θεωρήσαμε πως είναι κάτι που θέλουμε να βγάλουμε στο φως. Στα ελάχιστα αρνητικά σχόλια δεν δώσαμε καμία αξία. Αν και αυτό γύρισε κάπως περίεργα, γιατί μου ζητούσαν, έπειτα σε συνεντεύξεις να μιλάω όλο γι’ αυτό, κι όχι τόσο για τη δουλειά μου. Αυτό είναι ένα κόστος. Όπως και δεν γνωρίζω αν έχασα δουλειές λόγω της ορατότητάς μου. Δεν πειράζει αν συνέβη, ήθελα να γίνει ορατό το αίτημα της ομόφυλης οικογένειας. Τώρα που μεγαλώνει το παιδί μας, νιώθω ότι είναι επιτακτική ανάγκη να αλλάξει μια αντίληψη στα σχολεία, η Πολιτεία να θεσπίσει τον πολιτικό γάμο για gay ζευγάρια και το νόμο περί τεκνοθεσίας. Μίλησα σε μια προσπάθεια να προστατεύσω το γιο μου που θα μπει σε μια κοινωνία, όχι ιδιαίτερα εκπαιδευμένη στην διαφορετικότητα.
Πιστεύεις ότι είμαστε κοντά στην κατάκτηση αυτά τα θέματα να λογίζονται ως κανονικά, καθημερινά;Το οφείλουμε αν θέλουμε να εξελιχθούμε ως ανθρωπότητα. Έχω μια πίστη ότι παρά τις όποιες δυστοπίες, η κοινωνία μας εξελίσσεται προς μία γενικότερη αφύπνιση – όχι μόνο ως προς την ανεκτικότητα και την αποδοχή αλλά και σε θέματα που έχουν να κάνουν με την πνευματική εξέλιξη, με το περιβάλλον και πολλούς ακόμα τομείς της ζωής. Έχει έρθει η στιγμή, νομίζω, που μόνο μπροστά μπορούμε να πάμε, το πίσω μάλλον θα μας καταστρέψει.
Πώς άλλαξε αυτό το μοίρασμα τη σχέση σου με τα πράγματα;Είμαι άνθρωπος που ζητάω την αποδοχή και οι αρνητικές αντιδράσεις αρχικά με αναστάτωσαν. Πλέον, δεν δίνω σημασία, κάνω block και delete πολύ εύκολα. Δεν μπορώ να αρέσω σε όλους, κανείς δεν μπορεί. Ωστόσο, επειδή για πολλά χρόνια κουβαλούσα πολλά μικρά πετραδάκια στην πλάτη μου ήταν μια μεγάλη συμφιλίωση με τον ίδιο μου τον εαυτό – ακούγοντάς με να μιλάω ανοιχτά. Σαν να επανόρθωνα απέναντι στον εαυτό μου για όλα τα χρόνια που το κρατούσα μυστικό.
Έκανες πολλές επιλογές – κλιμακώσεις τρόπον τινά. Η απόκτηση του γιου σας πως σε μετατόπισε;Με γύρισε πίσω στην παιδική μου ηλικία. Μπαίνω εκεί ξανά, θυμάμαι και επανορθώνω κάνοντας καλύτερες επιλογές στο δικό μου παιδί. Με συγκλονίζει το αθώο μάτι του για πράγματα που εγώ θεωρώ δεδομένα. Ή όταν ζητάει και κάνει πράγματα που έκανα εγώ ως παιδί. Για παράδειγμα, μου ζητάει να κάνω πηγούλα τα χέρια μου για να ξεπλύνει τα δόντια του από την οδοντόκρεμα. Το μεγάλωμα του γιου μας είναι μια επανόρθωση στην ίδια τη ζωή.
Τι θα αποκαθιστούσες αν γύριζες πίσω στην παιδική σου ηλικία;Όλοι παιδιά που μεγαλώσαμε απότομα δεν είμαστε; Γιατί να το κρύβουμε!
Θα μου έλεγα – ως μεγάλος – «ηρέμησε, όλα θα πάνε καλά». Εξάλλου, κάνοντας το παιδικό μου όνειρο πραγματικότητα πιστεύω ότι θα ικανοποιούσε το Μιχάλη – παιδάκι. Πιστεύω πως ο Μιχαλάκης θα ήταν περήφανος για μένα σήμερα.
Νιώθεις ότι επιστρέφεις στην παιδική σου ηλικία ή παραμένεις και παιδί;Πιο πολύ παιδί είμαι παρά ώριμος άνθρωπος. Ενώ έχω ωριμότητα και υπευθυνότητα, ταυτόχρονα έχω και μια αθώα στάση στα πράγματα κι αυτό συχνά με δυσκολεύει να συνδεθώ με τους μεγάλους. Βαριέμαι την ενήλικη σκέψη και ζωή. Εξάλλου, όλοι παιδιά που μεγαλώσαμε απότομα δεν είμαστε; Γιατί να το κρύβουμε!