ΠΕΜΠΤΗ
21
ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Αειφορία, τέχνη και συνύπαρξη ήταν οι θεματικοί άξονες της φετινής, πρώτης διοργάνωσης του πολυθεματικού Φεστιβάλ Αριστοναύτες, που αποτελεί μια πρωτοβουλία του Δήμου Ξυλοκάστρου-Ευρωστίνης, σε συνεργασία με το ΝΠΔΔ Ηλίας Κατσούλης και το Animasyros Διεθνές Φεστιβάλ Κινουμένων Σχεδίων.
Οι εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Αριστοναύτες απλώθηκαν σε συνολικά 4 ημέρες, ξεκινώντας από την Πέμπτη 7 Ιουλίου, και ολοκληρώθηκαν την Κυριακή 10 Ιουλίου. Στη διάρκεια των τεσσάρων αυτών ημερών πραγματοποιήθηκαν μια σειρά από καινοτόμες δράσεις, σε όλη την επικράτεια του Δήμου – από το αισθητικό δάσος του Πευκιά έως το ορεινό Ρέμα των Μύλων στο χωριό Ζάχολη και από το Δερβένι έως και τη Συκιά – δίνοντας μια νέα, φρέσκια πνοή στην περιοχή.
Για το όνομα του φεστιβάλ στάθηκε έμπνευση το ομώνυμο και μεγάλης σημασίας λιμάνι της αρχαίας Πελλήνης, στην περιοχή του Ξυλοκάστρου, από το οποίο μάλιστα λέγεται πως ξεκίνησε και η Αργοναυτική Εκστατεία.
Βιωματικά εργαστήρια για όλες τις ηλικίες, συναυλίες, εκθέσεις, περφόρμανς, δράσεις δικτύωσης και προβολές, απάρτιζαν το σύνολο των δράσεων, καλώντας το κοινό της ευρύτερης περιοχής – και όχι μόνο – να συμμετάσχει στο ντεμπούτο του νέου αυτού φεστιβάλ, που ευελπιστεί να ενταχθεί δυναμικά στον χάρτη των περιφερειακών φεστιβάλ της χώρας, αποκτώντας έναν ετήσιο χαρακτήρα.
Και φέτος ήταν μια καλή χρονική συγκυρία για να το κάνει, αφού όπως φαίνεται το φετινό καλοκαίρι έχει ήδη ξεκινήσει πολύ δυναμικά με ολική επιστροφή στον «ζωντανό» πολιτισμό, μετά από δύο καλοκαίρια αδράνειας και περιορισμένης πολιτιστικής δραστηριότητας. Αυτό μάλιστα αποτυπώνεται αριθμητικά, αφού πλήθος κόσμου συρρέει στα μεγάλα αθηναϊκά φεστιβάλ «διψασμένο» για ζωντανό θέαμα, που τόσο πολύ του είχε λείψει.
Η οπτική ταυτότητα του Φεστιβάλ Αριστοναύτες έδινε έναν άλλο χαρακτήρα στην πόλη του Ξυλοκάστρου.
Έτσι κι εμείς βρεθήκαμε στο Ξυλόκαστρο για να γνωρίσουμε το νέο αυτό φεστιβάλ παρακολουθώντας από κοντά τις δράσεις του, ερχόμενοι σε επαφή με ντόπιους και μη, μαθαίνοντας χαρακτηριστικά γνωρίσματα της περιοχής και κυρίως για να νιώσουμε κάτι από την ανεμελιά που είχαμε αφήσει τόσο καιρό στην άκρη.
Σε μόλις 1,5 ώρα από την Αθήνα βρεθήκαμε στην παραθαλάσσια κωμόπολη της Κορινθίας, το πρωί της Παρασκευής, δυστυχώς έχοντας χάσει την πρώτη ημέρα του φεστιβάλ λόγω υποχρεώσεων. Ωστόσο, όταν φτάσαμε και συζητώντας λίγο με τους ντόπιους, μάθαμε πως η λυρική βραδιά με αποσπάσματα από όπερες και οπερέτες που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Πέμπτης στην πλατεία Αγίου Βλασίου, ενθουσίασε όσους παρευρέθηκαν και πως μάλιστα δεν θα μπορούσε να υπάρχει καλύτερη έναρξη για τους «Αριστοναύτες», που άνοιξαν φέτος «πανιά».
Μια πρώτη βόλτα με τα πόδια στην μικρή αυτή πόλη, κατάφερε να μάς δώσει όλους τους λόγους που χρειαζόμασταν για να καταλάβουμε γιατί πιστεύεται πως το Ξυλόκαστρο αποτελεί έναν από τους πιο κοσμοπολίτικους προορισμούς της Πελοποννήσου, παρά το γεγονός πως την ίδια στιγμή υπάρχουν πολλοί που το αγνοούν αυτό, ακόμη κι αν βρίσκονται μόλις 1,5 ώρα μακριά. Έτσι δεν αποτελεί καθόλου τυχαίο γεγονός πως το πράσινο ακρογιάλι που ενέπνευσε σπουδαίους ποιητές όπως ο Άγγελος Σικελιανός και ο Κώστας Καρυωτάκης, που αποτέλεσε τόπο παραθερισμού ευγενών και επιλέχθηκε ως βάση γυρισμάτων για αγαπημένες ταινίες που ταξίδεψαν μέχρι τις Κάννες, διαθέτει μια κοσμοπολίτικη αύρα, ικανή να ευοδώσει πολιτιστικές δράσεις, προσκαλώντας ταυτόχρονα τον κόσμο να γνωρίσει τις ευρύτερες και κρυμμένες ομορφιές του.
Η μοναδικής ομορφιάς και αισθητικής Οικία Σικελιανού στην Συκιά.
Το βράδυ της Παρασκευής και αφού είχαμε χορτάσει βόλτες (και υπέροχο φαγητό) στην πόλη, βρεθήκαμε στην περιοχή Συκιά, εκεί όπου βρίσκεται η βίλα του σπουδαίου Έλληνα ποιητή, Άγγελου Σικελιανού. Ένα μοναδικής ομορφιάς και αισθητικής σπίτι, χωμένο μέσα στα πεύκα, που αποπνέει έναν ρομαντισμό και μια αριστοκρατική φινέτσα, ενώ σε κάνει να νιώθεις πως βρίσκεσαι στη γαλλική εξοχή μιας άλλης εποχής.
Στη βίλα, που χτίστηκε το 1916 και από τότε αποτελεί ένα πραγματικό «κόσμημα» για την περιοχή, ο Άγγελος Σικελιανός και η σύζυγος του Εύα Πάλμερ, έζησαν ένα αρκετά μεγάλο μέρος της ζωής τους, φιλοξενώντας μερικές από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του ελληνικού πνεύματος, από τον Παλαμά και τον Καζαντζάκη μέχρι τον Μητρόπουλο και τον Καρυωτάκη – και οργανώνοντας κοσμικές και φιλοσοφικές συναντήσεις σημαντικών ανθρώπων της εποχής που αποτελούν πια μέρος της ιστορίας του περίφημου αυτού κτιρίου.
Ο Βαγγέλης Νάνος και η Κατερίνα Γιαννοπούλου από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών μάς παρουσιάζουν την performance «Nouveau Regime».
Εντυπωσιασμένοι πραγματικά από το ίδιο το κτίριο αλλά και την τοποθεσία, βρεθήκαμε στη βίλα για επισκεφθούμε την εικαστική έκθεση «Nouveau Regime» και να παρακολουθήσουμε την ομώνυμη performance – αποτέλεσμα δουλειάς της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Η θεματική της δράσης ήταν εμπνευσμένη από την ιστορική μνήμη του σπουδαίου Έλληνα ποιητή και τη ζωή του στην περιοχή, ενώ εξερευνούσε τη σχέση του δημόσιου χώρου με τη σύγχρονη τέχνη, υποστηρίζοντας τη δημιουργία νέων έργων βασιζόμενων σε επιτόπια έρευνα.
Έτσι το κτίριο αυτό, που μετράει περισσότερα από εκατό χρόνια ζωής και συγκεντρώνει στοιχεία από την αρχαιοελληνική, τη βυζαντινή και την ενετική αρχιτεκτονική έγινε πεδίο παρατήρησης για 16 νέους φοιτητές και φοιτήτριες της ΑΣΚΤ, «εγκαθιδρύοντας» ένα Νέο Καθεστώς [nouveau Regime].
Η έκθεση ήταν επισκέψιμη καθ’ όλη τη διάρκεια του φεστιβάλ και είχε ελεύθερη είσοδο, ενώ με μια βόλτα σε αυτή είχες την ευκαιρία να θαυμάσεις και το μεγαλείο των εσωτερικών χώρων της βίλας, που κατά τα άλλα δεν είναι ανοιχτή για το κοινό.
Η μοναδική Clio K. σε ένα υπέροχο μουσικό σόλο με την άρπα της.
Την Παρασκευή ήταν και το επίσημο άνοιγμα της έκθεσης, το οποίο αργότερα συνόδευσε με την άρπα της η Clio K. Σε ένα υπέροχο σόλο αποτελούμενο από δικές της πρωτότυπες συνθέσεις επηρεασμένες από τη free jazz, τη σύγχρονη μουσική και την ανατολίτικη μουσική παράδοση, αλλά και υπέροχες διασκευές, ο μοναδικός ήχος της άρπας σε ταξίδευε. Και σε τέτοιο βαθμό που ακόμη και όταν ξεκίνησε να βρέχει, το παρευρισκόμενο κοινό παρέμεινε καθηλωμένο στην καρέκλα του, ενώ αυτοί οι μαγικοί ήχοι, σε αυτόν τον χώρο και σε συνδυασμό με αυτή την καλοκαιρινή, παροδική μπόρα, δημιουργούσε μια υπέροχη κατανυκτική ατμόσφαιρα από την οποία δύσκολα έβγαινες.
Εκπρόσωποι των πολιτιστικών φορέων της χώρας, την πρώτη ημέρα του Festivals Lab στο ξενοδοχείο Sikyon Coast Hotel And Resort στη Συκιά.
Τα πρωινά του Σαββάτου και της Κυριακής, 9 και 10 Ιουλίου, μάς βρήκαν στο ξενοδοχείο Sikyon Coast Hotel And Resort στη Συκιά, για να παρακολουθήσουμε το πρώτο Festivals Lab, ένα εργαστήριο – συνάντηση φορέων από φεστιβάλ και πολιτιστικούς οργανισμούς της χώρας. Το θέμα συζήτησης ήταν οι μετασχηματισμοί που προέκυψαν στο πολιτιστικό πεδίο με το ξέσπασμα της πανδημίας και ποιο το «αύριο» της πολιτιστικής δράσης στη μετα-covid εποχή.
Στο φετινό, πρώτο Festivals Lab συμμετείχαν το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, η Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2023, το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, το Ziria Festival, το Loutraki Festival, το Animasyros Διεθνές Φεστιβάλ Κινουμένων Σχεδίων, το Electric Nights Festival, το Samos Young Artists Festival και το Primarolia Festival.
Εκπρόσωποι των πολιτιστικών φορέων της χώρας, την πρώτη ημέρα του Festivals Lab στο ξενοδοχείο Sikyon Coast Hotel And Resort στη Συκιά.
Η όλη συζήτηση ξεκίνησε, την πρώτη ημέρα του εργαστηρίου, με τον κάθε φορέα ξεχωριστά να περιγράφει το πώς βίωσε τα δύο αυτά χρόνια της πανδημίας, σε τι κατάσταση τους βρήκαν οι περιορισμοί, το πόσο μεγάλο ήταν το «κόστος» αυτής της παύσης, το αν και κατά πόσο αναδείχθηκαν παθογένειες στον χώρο του πολιτισμού εν γένει και πώς πρόκειται αυτές να αντιμετωπιστούν, το πώς βλέπουν τις υβριδικές δράσεις, το πόσο διαφορετικά αντιμετωπίστηκαν οι δυσκολίες από πολιτιστικούς φορείς της Αθήνας σε σχέση με αυτούς της περιφέρειας, ποιος οφείλει να είναι ο ρόλος της Πολιτείας και πολλά άλλα που οι τρεις ώρες της κάθε ημέρας αποδείχθηκαν πραγματικά λίγες.
Στην ατζέντα της δεύτερης ημέρας ήταν η δημιουργία γόνιμων συνεργειών μεταξύ των πολιτιστικών φορέων και η συζήτηση στράφηκε στο τι πραγματικά μπορεί να προσφέρει ο σχηματισμός καλλιτεχνικών δικτύων στη βιωσιμότητα των ίδιων των φορέων και πώς αυτό μπορεί να λειτουργήσει τελικά προς όφελος και των τοπικών κοινωνιών.
Μπροστά μας είχαμε 9 ανθρώπους, με τον καθένα να εκπροσωπεί τον φορέα του, που αυτό το διήμερο απέδειξαν και με το παραπάνω πόσο πάθος διαθέτουν και πόσο μεγάλα αποθέματα υπομονής και επιμονής έχουν για να μπορούν να συνεχίζουν αυτό που κάνουν, να είναι πραγματικοί «εργάτες» του Πολιτισμού και να τον υπηρετούν πιστά, έχοντας στόχους και προσωπικά όνειρα, τη στιγμή που ο χώρος παραγκωνίζεται συνεχώς από την Πολιτεία και η ιδιωτική πρωτοβουλία (και χορηγία) αποτελεί συχνά τη μόνη λύση. Αστειευόμενοι πολλές φορές ανέφεραν πόσες φορές έχουν σκεφτεί να τα παρατήσουν και να ασχοληθούν με κάτι άλλο, σκεπτόμενοι μόνο το βιοποριστικό κομμάτι, με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας, Λουκά Κατσίκα, να σχολιάζει χαρακτηριστικά πως όσες φορές κι αν σκέφτηκε να τα παρατήσει όλα, να αποκτήσει χωράφια και να γίνει αγρότης, την αμέσως επόμενη στιγμή αναλογιζόταν με ποιον τρόπο σε αυτά τα χωράφια θα έστηνε οθόνες για προβολές!
Ένα ακόμη ενδιαφέρον που αναδείχθηκε στο πλαίσιο του εργαστηρίου είναι και το πόσο διαφορετικά βρήκε η επόμενη μέρα μετά το lockdown το θέατρο σε σχέση με τον κινηματογράφο. Τη στιγμή που ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, Λευτέρης Γιοβανίδης, περιέγραφε πως τα κατάμεστα θέατρα του φετινού χειμώνα, τη στιγμή που η Όμικρον σάρωνε, απέδειξαν πως ο κόσμος «διψούσε» για ζωντανό θέαμα, δίνοντας μια ηχηρή απάντηση στο αν τελικά οι θεατρικές παραστάσεις μπορούν να προβάλλονται διαδικτυακά, ο Λουκάς Κατσίκας φάνηκε λιγότερο αισιόδοξος για το μέλλον του σινεμά, τονίζοντας το κακό που προκάλεσαν οι online πλατφόρμες κατά τη διάρκεια της καραντίνας, συνηθίζοντας το κοινό σε μια «κουλτούρα του καναπέ» από την οποία από ό,τι φαίνεται δεν βγήκαν ποτέ, με τα μικρά σινεμά και τις εταιρείες διανομής να αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή ένα τεράστιο ζήτημα βιωσιμότητας!
Ο πολιτιστικός τουρισμός ήταν ένα ακόμη ενδιαφέρον κομμάτι της όλης συζήτησης. Άλλωστε ο πολιτισμός δεν έχει πια την αυστηρή έννοια ενός συνόλου άυλων και υλικών πραγμάτων, με μοναδικό σκοπό τη διατήρησή τους για ιστορικούς, ηθικούς και αρχαιολογικούς λόγους, αλλά θεωρείται ένα αναπόσπαστο λειτουργικό μέρος της κοινωνίας και της οικονομίας ενός τόπου και μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη του τόπου αυτού μακροπρόθεσμα, αφού αναγνωρίζεται τόσο ως κινητήρας όσο και ως καταλύτης της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.
Συνοψίζοντας, τα θέματα που αναδύθηκαν αφορούσαν στην ορατότητα, την εξωστρέφεια, την ανταλλαγή απόψεων και τεχνογνωσίας, το όφελος των τοπικών κοινωνιών, την ανάγκη για εκπαίδευση, την ανάγκη για προσέλκυση νέου κοινού, την κατανόηση της σχέσης πολιτισμού και τουρισμού – σε ένα πολύ εποικοδομητικό πλαίσιο που φάνηκε πως ωφέλησε όλους όσους βρεθήκαμε εκεί, αφού ακόμη και μετά το πέραν των εργαστηρίων η συζήτηση γύρω από αυτά τα κρίσιμα ζητήματα απασχολούσε και συνεχιζόταν.
Ο Γιάννης Χαρούλης σε μια μεγάλη συναυλία στο Πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής του Ξυλοκάστρου.
Highlight του φεστιβάλ ήταν η συναυλία του Γιάννη Χαρούλη στο Πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής του Ξυλοκάστρου, το βράδυ του Σαββάτου. Πλήθος κόσμου, διαφόρων ηλικιών, συνέρρεε στο πάρκο για να απολαύσει τη βραδιά, που κράτησε ένα γεμάτο και χορταστικό τρίωρο. Και μόνο το αστείρευτο κέφι του ίδιου του Γιάννη, τα λόγια του («καλώς ανταμώσαμε βρε παιδιά»), η ζεστή και ιδιαίτερη χροιά του κι αυτό το μοναδικό «πάντρεμα» του παραδοσιακού ήχου με το ροκ στοιχείο, ήταν αρκετά για να νιώσουμε κι εμείς από κάτω σαν μια μεγάλη παρέα που είχε καιρό να συναντηθεί και να «συνδεθεί» με τη λυτρωτική μουσική κατ’ αυτόν τον τρόπο. Αέρας κανονικότητας έπνεε καθ’ όλη τη διάρκεια της βραδιάς, τα κινητά σηκώθηκαν σε ελάχιστα τραγούδια και όλοι απλά χορεύαμε, τραγουδούσαμε δυνατά και σηκώναμε τα ποτήρια μας κάθε φορά που ο Γιάννης μάς έλεγε «στην υγειά σας μωρέ κοπέλια». Μέχρι και από την Κρήτη είχε έρθει κόσμος για τη συναυλία, κάτι πολύ αισιόδοξο για το πρώτο καλοκαίρι κανονικότητας για τους περισσότερους.
Αυτή ήταν η δική μας «γεύση» από αυτή την πρώτη διοργάνωση του Φεστιβάλ Αριστοναύτες, που ευχόμαστε να ήρθε για να μείνει. Φυσικά, το φεστιβάλ είχε κι άλλες δράσεις, προβολές ταινιών, εκπαιδευτικά εργαστήρια για παιδιά και άλλα, στα οποία η συμμετοχή ήταν μεγάλη – γεγονός που απέδειξε τη μεγάλη ανάγκη του κόσμου να συναντηθεί και να «συνδεθεί» με έναν διαφορετικό τρόπο με την πόλη του.
Αυτό που κρατήσαμε φεύγοντας ήταν η γενικότερη αίσθηση ανεμελιάς που μάς άφησε αυτό το τριήμερο, η βαθύτερη γνωριμία με έναν τόπο που ενώ βρίσκεται τόσο κοντά μας δεν γνωρίζαμε τόσο καλά. Έναν τόπο σε κομβικό σημείο, που συνδυάζει ταυτόχρονα βουνό και θάλασσα, που είναι σημείο συνάντησης πολιτισμών και ενώνει τα κορυφαία αρχαιολογικά «brands» της χώρας, που βρίσκονται σε πολύ κοντινή απόσταση μεταξύ τους. Τον τέλειο «καμβά» για την ανάδειξη πολιτισμού, σημείο συνάντησης, συζήτησης, γνωριμίας και ανταλλαγής…Κι ευχόμαστε πάντα να υπάρχουν αυτές οι αφορμές και οι συνθήκες για να επιστρέφουμε και να ξανά βρισκόμαστε!
