Σύγχρονός Χορός στα Χανιά: Μια συζήτηση με τη Σοφία Φαλιέρου

Η Σοφία Φαλιέρου είναι χορεύτρια, χορογράφος και καλλιτεχνική υπεύθυνη της ομάδας σύγχρονου χορού «Συν-Κίνηση», καθώς και πρόεδρος του ομώνυμου συλλόγου εκφραστικού χορού. Δουλεύει με παιδιά, εφήβους και ενηλίκους ενώ παραστάσεις της παρουσιάζονται στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Μεταξύ άλλων από το 2011 έχει δημιουργήσει το Διεθνές Φεστιβάλ Σύγχρονου Χορού “Dance Days Chania”. Το 12ο φέτος έχει τον τίτλο Σώμα σε εκκίνηση- Σώμα σε ενσυναίσθηση κα θα διαρκέσει από τις 23 Ιουλίου μέχρι τις 4 Αυγούστου με ένα πλούσιο πρόγραμμα δράσεων σε διάφορα μέρη της πόλης.

Είναι σχέση ζωής! Ενδοσκοπικό μέσο, για να βλέπεις καλύτερα και να παρατηρείς βαθύτερα όσα συμβαίνουν μέσα σου και γύρω σου. Ο χορός για εμένα είναι ο μοναδικός τρόπος να αλλάζεις, να αναπλαισιώνεις, να διαδράς, να επαναπροσδιορίζεσαι, να είσαι ενεργός και αφυπνισμένος.
Ο χορός σαν τέχνη και η προτεραιοποίηση της σωματικότητας για την ποιότητα της ζωής μας, συντελούν στο να εστιάζει η σκέψη μας στα σημαντικά, να τολμούμε τις αλλαγές, να συμμετέχουμε στις προκλήσεις ενός κόσμου που διαρκώς μεταβάλλεται. Στον χορό, το σώμα δημιουργεί τέχνη και η τέχνη επικοινωνείται μέσα από αυτό.

Το Dance Days Chania γεννήθηκε από τον Σύλλογο Εκφραστικού Χορού «Συν-Κίνηση» το 2011 στο ξέσπασμα της βαθιάς οικονομικοπολιτικής και κοινωνικής κρίσης στην Ελλάδα. Το τροφοδότησε η ανάγκη μας να λειτουργήσουμε αποκεντρωτικά, να προτείνουμε λύσεις μέσω της τέχνης του χορού, να δώσουμε χώρο, «εργαλεία» και προοπτική σε Έλληνες (κυρίως νέους), αλλά και διεθνείς δημιουργούς. Ονειρευτήκαμε και εργαστήκαμε σκληρά για να υλοποιήσουμε το όραμα μας, ώστε ο κόσμος του χορού, να δηλώνει «παρών» (ακόμη και στα 2 χρόνια της πανδημίας, το φεστιβάλ πραγματοποιήθηκε «δια ζώσης»), οι καλλιτέχνες και τα έργα τους να ταξιδεύουν (κάτι εξαιρετικά σημαντικό σε περιόδους έντονης ελλειμματικότητας και «έκπτωσης»), να ανταλλάσσουν χορευτικούς διαλόγους και να βρίσκουν τρόπους να συνομιλήσουν με την κοινότητα, σε περιόδους έντασης και καχυποψίας. Το πρόγραμμα του πριν 11 χρόνια ξεκίνησε με 4 συμμετοχές και πλέον κάθε χρόνο λαμβάνουμε περισσότερες από 400 αιτήσεις από όλο τον κόσμο. Στη 12ετή πορεία του DDC, έχουν χτίσει μέρος της ιστορίας του περισσότεροι από 600 καλλιτέχνες.

Mariana Collaldo & Lucio Baglivo

Αυτές οι ημέρες είναι το αποτέλεσμα διαρκούς δουλειάς που συντελείται 365 ημέρες τον χρόνο. Οπότε, είναι φορτισμένες συγκινησιακά, με αγωνία, λαχτάρα, ανυπομονησία, αγάπη, με όλη την γκάμα των συναισθημάτων. Προετοιμάζουμε κάθε χρόνο μια γιορτή του χορού, μια μεγάλη ευκαιρία για συνεύρεση, επανασύνδεση, ανταλλαγές, εκπαίδευση και πολύ χαρά, που αλλάζει τους ρυθμούς της πόλης. Οι ημέρες του DDC είναι για εμάς μια μεγάλη ζεστή και ασφαλής αγκαλιά που χωράει όνειρα, ιδέες, δημιουργικότητα και αποτυπώνει τη σωματικότητα που εμπεριέχεται στη χορευτική τέχνη. Καλλιτέχνες, εθελοντές και σπουδάστριες/ές παραστατικών τεχνών, άνθρωποι από κάθε σημείο της πόλης εμπλέκονται σε ζυμώσεις που αφορούν στη τέχνη και προσφέρουν ερεθίσματα για αυτοεξέλιξη. Το DDC είναι η αντανάκλαση της κοινωνικής διαδραστικής τέχνης. Το αφορά η ενεργοποίηση και παρακίνηση της κοινότητας. Συνδέει, εκφράζει και απελευθερώνει. Κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ οι δράσεις ξεκινούν από τις 9 το πρωί με σεμινάρια και ολοκληρώνονται το βράδυ με τις παραστάσεις σε θέατρα ή σημεία της πόλης. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας μπορεί κανείς να “συναντήσει” χορευτικές πράξεις (πρόβες site specific έργων, σεμινάρια κλπ.) σε γειτονιές και χώρους πολιτισμού.

Η γνωριμία του «παραδοσιακού» στοιχείου που είναι ιδιαίτερα έντονο στην Κρήτη, με τον σύγχρονο χορό, εξακολουθεί να αποτελεί για εμάς πρόκληση.

Τα Χανιά είναι μια πόλη «σταυροδρόμι πολιτισμών». Ένας πανέμορφος, ευλογημένος τόπος που όμως καλείται να ταιριάξει όλα τα ανομοιογενή στοιχεία του. Συχνά ακροβατεί ανάμεσα στις διαφορές και τις ιδιαιτερότητες του και αυτό είναι που τον κάνει τόσο ξεχωριστό. Το ίδιο το αστικό και φυσικό περιβάλλον της πόλης δηλώνει μια προδιάθεση στην καλλιτεχνική δημιουργία. Τα Χανιά και η Κρήτη γενικότερα, ζει μέσα από τις αισθήσεις και τις χαρίζει απλόχερα στους ανθρώπους της. Οι αρχέγονοι ρυθμοί, οι ήχοι, η μουσική και ο χορός βρίσκονται στον πυρήνα της ύπαρξής της.
Γι’ αυτό, αυτός ο τόπος με γοήτευσε και παρά τις δυσκολίες με κράτησε. Ως νέα χορεύτρια η ίδια στις αρχές της δεκαετίας του ’90, συμμετείχα εθελοντικά στα πρώτα διεθνή φεστιβάλ εκφραστικού χορού, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της Έφης Καλούτση. Από αυτό πέρασαν μερικές από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του σύγχρονου χορού και αυτό έβαλε τον σπόρο για να ανθίσει δεκαετίες μετά το DDC.

Ήδη από την δεκαετία του 1980, το studio KER, της Ε. Καλούτση στα Χανιά ήταν από τα πρώτα στη χώρα που η καλλιτεχνική του κατεύθυνση αφορούσε στον αυτοσχεδιασμό και την έρευνα. To 2005 τα Χανιά επιλέχθηκαν για τις δράσεις της “1ης Πλατφόρμας Μεσογειακού Χορού”. Οι άνθρωποι της πόλης, είναι εξοικειωμένοι με τον χορό, το κοινό είναι ευαισθητοποιημένο και απαιτητικό. Υπάρχουν αξιόλογες σχολές και δασκάλες/οι με πάθος για τον χορό.

Η πόλη, ακόμη μάς μαθαίνει και εμείς ως φεστιβάλ μαθαίνουμε «εκείνη» και τις ανάγκες της. Τα πρώτα χρόνια το κοινό ήταν περιορισμένο. Η πόλη έτρεχε στους φρενήρεις ρυθμούς του τουριστικού καλοκαιριού. Σταδιακά αυτό άλλαξε. Φορείς (Περιφέρεια και Δήμος), ιδιώτες, επιχειρήσεις, άνθρωποί της, το υποστήριξαν έμπρακτα και με θέρμη. Η εικόνα της πόλης αλλάζει, κάθε Ιούλιο και ο πολιτιστικός τουρισμός μέσω του φεστιβάλ εμπλουτίζεται. Σήμερα, το κοινό μας αποτελείται από χιλιάδες ανθρώπους σε κλειστά ή ανοικτά θέατρα, σε πλατείες, γειτονιές, στενά της πόλης, όπου συμβαίνουν καθημερινά δρώμενα. Άνθρωποι κάθε ηλικίας, βρίσκονται μαζί μας και μας κάνουν πιο “πλούσιους” με την παρουσία τους.

Η γνωριμία του «παραδοσιακού» στοιχείου που είναι ιδιαίτερα έντονο στην Κρήτη, με τον σύγχρονο χορό, εξακολουθεί να αποτελεί για εμάς πρόκληση. Η «έκθεση» και η σωματικότητα του χορού δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτεί μια ειλικρίνεια που μπορεί να δημιουργήσει αμηχανία. Παρόλα αυτά έτσι εξελίσσεται ο κόσμος… έτσι συμβαίνουν αλλαγές. Με βαθιά πίστη, σεβασμό και αγάπη σε όσα υπερασπιζόμαστε.

Roni Chadash, Body 1 ©Ctibor Bachratý

Το DDC ζει μέσα από τους εθελοντές του. Κάθε ένας από αυτούς, είναι μοναδικός, σαν κομμάτι ενός παζλ, που έρχεται και κουμπώνει για να “δέσει” η εικόνα. Αυτές/οι είναι το οξυγόνο του, με τη διαθεσιμότητα, την αγάπη, τις ιδέες, την πίστη, την εμπιστοσύνη, το κέφι τους. Αποτελούν μία σταθερή ομάδα συνεργατών που μας συνδέουν άρρηκτοι δεσμοί. Αποτελείται από επαγγελματίες και ερασιτέχνες χορεύτριες/ές, θεωρητικούς, αρχιτέκτονες, εκπαιδευτικούς, εφήβους, ανθρώπους από διαφορετικά πεδία, ηλικίες, γνωστικά αντικείμενα, που συνδέονται μεταξύ τους μέσα από τη δύναμη της ομάδας και την αγάπη τους για το κοινό όραμα! Μας έχουν ενώσει οι δυσκολίες, όλα όσα έχουμε κατακτήσει, οι κοινοί μας στόχοι. Όλες οι προκλήσεις που σταθήκαμε δυνατοί μπροστά τους, όλοι οι φόβοι που ξεπεράστηκαν, όλα τα επιτεύγματα που μοιραστήκαμε, όλες οι κρίσεις που αναπλαισιώθηκαν και έγιναν ευκαιρία. Όλη η λαχτάρα στα βλέμματα και η χαρά όλων μας όταν έρχεται η ώρα να υποδεχτούμε τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες και το κοινό. Όταν έρθει η ώρα να ανάψουν τα φώτα και το θαύμα να αρχίσει να συμβαίνει.

Αυτό το φεστιβάλ να συνεχίσει να ανθίζει, να επικοινωνεί και να υπηρετεί με καθαρό βλέμμα, με ανοιχτή σκέψη, πρόθεση και καρδιά, την τέχνη του σύγχρονου χορού, αλλά και τη τέχνη της επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους!