Handmade-Oι κοινωνικές διαστάσεις της χειροτεχνίας: Ομαδική έκθεση στο Art Space Pythagorion στη Σάμο
Το Ίδρυμα Schwarz παρουσιάζει, σε συνεργασία με το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, την ομαδική έκθεση «Handmade: Oι κοινωνικές διαστάσεις της χειροτεχνίας», στο Art Space Pythagorion στη Σάμο.

To Ίδρυμα Schwarz παρουσιάζει την ομαδική έκθεση «Handmade: Για τις κοινωνικές διαστάσεις της χειροτεχνίας» στο Art Space Pythagorion στη Σάμο, σε επιμέλεια της Κατερίνας Γρέγου. Η έκθεση πραγματοποιείται με τη συνεργασία του ΕΜΣΤ | Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στην Αθήνα και τα εγκαίνια της θα πραγματοποιηθούν την Πέμπτη 4 Αυγούστου 2022, 20.00 – 23.00.
Συμμετέχουν 10 καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό και περιλαμβάνονται και έργα από τη συλλογή του Μουσείου. Η έκθεση σηματοδοτεί μια νέα συνέργεια μεταξύ των δύο φορέων, στα πλαίσιο της πολιτικής του Ιδρύματος Schwarz να επισυνάπτει συνεργασίες με φορείς και οργανισμούς του εσωτερικού και του εξωτερικού, αλλά και της νέας πολιτικής του ΕΜΣΤ, που έχει ως στόχο να συμβάλλει στην περαιτέρω διάδοση του σύγχρονου εικαστικού πολιτισμού και να εκθέτει έργα της συλλογής του εκτός των τειχών του και εκτός της πρωτεύουσας.

Jennifer Nelson, Democracy is a Party, 2019, Βίντεο υψηλής ανάλυσης, έγχρωμο, ήχος, 10’ 53” . Συλλογή ΕΜΣΤ | Εθνικoύ Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Αθήνα.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον στο πεδίο της σύγχρονης τέχνης για έργα που βασίζονται στη χειροτεχνία ή είναι χειροποίητα. Ο όρος «χειροτεχνία» αναφέρεται σε διαδικασίες, ενέργειες, τεχνικές και μορφές δημιουργικότητας που εκτελούνται συνήθως διά χειρός ή με τη χρήση χειροκίνητων συσκευών. Με την έλευση της Βιομηχανικής Επανάστασης, την πίεση για παραγωγικότητα και αποδοτικότητα αλλά και με τη μαζική παραγωγή χαμηλού κόστους, η χειροτεχνία σταδιακά περιθωριοποιήθηκε και σε ορισμένες περιπτώσεις εξαφανίστηκε εντελώς. Παραδοσιακές τεχνικές και τεχνογνωσία που υπήρχαν για γενιές εξαλείφθηκαν.
Σήμερα, πολλοί καλλιτέχνες επιστρέφουν στις χειροποίητες πρακτικές και στις πρακτικές που ενέχουν δημιουργική υλικότητα. Ένας λόγος ίσως είναι η αυξανόμενη διείσδυση της ψηφιακή κουλτούρας, η κυριαρχία του άυλου, της πληροφορικής και της πνευματικής εργασίας (cognitive labour) στη σύγχρονη ζωή και η περιθωριοποίηση του απτού και του απτικού. Ένας δεύτερος λόγος είναι ότι σε πολλές χώρες η χειροτεχνία συνδέθηκε κυρίως με τις γυναίκες, την εργατική τάξη, καθώς και με τις μειονότητες – δηλαδή με περιθωριοποιημένες, μη κυρίαρχες ομάδες που αποκλείστηκαν από τον χώρο της «υψηλής» τέχνης και των ορθόδοξων ή θεσμικών ιστορικών αφηγήσεών της. Σήμερα η αντίθεση τέχνης-χειροτεχνίας αμφισβητείται, καθώς αμφισβητούνται οι κυρίαρχες αφηγήσεις της ιστορίας και της ιστορίας της τέχνης, οι οποίες υπαγόρευαν τους κανόνες τι ανήκει στην «υψηλή τέχνη» και τι όχι. Αυτό, από πολλές απόψεις, εξηγεί την επιστροφή της χειροτεχνίας, η οποία κάποτε αποτελούσε ένα ούτως ή άλλως αναπόσπαστο μέρος της καλλιτεχνικής πρακτικής.

Ελένη Μυλωνά Delalis [Τown Crier], 2014 (στιγμιότυπο. ) Εγκατάσταση βίντεο, έγχρωμο, ήχος, 3’ επανάληψη. Έκδοση 1/100. Συλλογή ΕΜΣΤ | Εθνικoύ Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Aθήνα.
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Νίκος Αλεξίου, Μαρία Βαρελά, Bertille Bak, Silvina Der Meguerditchian, Μαρία Λουίζου, Jennifer Nelson, Ελένη Μυλωνά, Ναταλία Μαντά, Sphinxes.

Μαρία Λουίζου «Έξι Ανάσες Το Λέπτο», 2021. Τρία κεραμικά γλυπτά και φωνητική περφόρμανς. Μεταβλητές διαστάσεις. Ερμηνεύτριες: Μαρία Λουίζου, Κατερίνα Νουνοπούλου, Αλίκη Σιούστη. Το έργο έγινε με τη χορηγία υλικών της Τerraneo Έγχρωμη φωτογραφία, ά ποψη εγκατάστασης: Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα, Αθήνα | Φωτογραφία: Πέτρος Τουφεξής. Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας.
Την ημέρα των εγκαινίων στο Art Space Pythagorion θα πραγματοποιηθεί η πεφόρμανς «Six Breaths Per Minute» της Μαρίας Λουίζου με την συμμετοχή της Αλίκης Σιούστη και της Κατερίνας Νουνοπούλου στις 20.30. Η περφόρμανς θα επαναληφθεί το Σάββατο 6 Αυγούστου στις 19.30.
Η έκθεση συνοδεύεται από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Handmade / Πες μια ιστορία» που σχεδιάζει, επιμελείται και υλοποιεί η εικαστικός και επιμελήτρια εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τη σύγχρονη τέχνη Κατερίνα Ζαχαροπούλου. Θα ανακοινωθούν λεπτομέρειες και τρόπος συμμετοχής για μαθητές, εκπαιδευτικούς και οργανωμένες ομάδες (Διάρκεια: Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2022).
100 χρόνια μετά την Καταστροφή, ένα ντοκιμαντέρ της Μαρίας Ηλιού, με άγνωστο οπτικό υλικό από αρχεία της Αμερικής και της Ευρώπης, θα προβληθεί το Σάββατο 6 Αυγούστου, στις 21:00, στον Θερινό κινηματογράφο Cine Rex, Μυτιληνιοί, Σάμος. Είσοδος δωρεάν.