Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ: Όσα μάς έμαθε ο «Μικρός Πρίγκιπας» του Γάλλου συγγραφέα

Στις 29 Ιουνίου του 1900 γεννήθηκε στη Λυών της Γαλλίας ο Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ, ο άνθρωπος από τον οποίο δημιουργήθηκε ο αγαπημένος σε μικρούς και μεγάλους “Μικρός Πρίγκιπας”, οι σελίδες του οποίου μοιράζουν σημαντικά μηνύματα ζωής.

Μικρός Πρίγκιπας. Photo Credits: Netflix

Ο Μικρός Πρίγκιπας μπορεί να φαίνεται πως γράφτηκε για παιδιά, τα σπουδαία μηνύματα που κρύβει στις σελίδες του όμως απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες. Δεν είναι συνεπώς περίεργο που το βιβλίο αυτό έχει μεταφραστεί σε 350 γλώσσες, ενώ συχνά χρησιμοποιείται και με εκπαιδευτικούς σκοπούς.

Η πλοκή του βιβλίου ξεκινά όταν ο αφηγητής, ο οποίος είναι πιλότος, πέφτει στην έρημο Σαχάρα με το αεροπλάνο του και συναντά ένα ασυνήθιστο παιδί, τον Μικρό Πρίγκιπα. Ο αφηγητής μαθαίνει πολλά από τον καινούργιο του φίλο, ο οποίος ξεκινά να του διηγείται τις δικές του περιπέτειες όσο εξερευνούσε τους άλλους πλανήτες.

Στην πραγματικότητα, ο Μικρός Πρίγκιπας αποτελεί ένα αντιπολεμικό βιβλίο, το οποίο μέσα από τις βαθυστόχαστες παρατηρήσεις των ηρώων του σχετικά με τη ζωή και την ανθρώπινη φύση, μιλά για την αγάπη και τη φιλία. Μέσα από τις όμορφες σελίδες του, τις οποίες είχε εικονογραφήσει ο ίδιος ο Εξυπερύ, μπορούμε να διακρίνουμε έξι μαθήματα για τη ζωή, τα οποία είναι σπουδαία και αξίζει όλοι να τα ανακαλύψουμε.

Ο πλανήτης μας εδώ και χρόνια «φωνάζει» ζητώντας τη βοήθειά μας, όμως αρκετοί άνθρωποι ακόμα τον αγνοούν. Για αυτό και είναι σημαντικό τα παιδιά να λαμβάνουν από μικρή ηλικία μηνύματα για τη σημασία που έχει η συνεισφορά όλων μας στη φροντίδα του πλανήτη. Όπως χαρακτηριστικά μας λέει ο Μικρός Πρίγκιπας, το να φροντίσουμε τον πλανήτη είναι απλώς θέμα αυτοπειθαρχίας. «Το πρωί φροντίζεις τον εαυτό σου, βουρτσίζεις τα δόντια σου και πλένεις το πρόσωπό σου, έτσι δεν είναι; Λοιπόν, το δεύτερο πράγμα που πρέπει να κάνεις είναι να φροντίσεις τον πλανήτη».

Οι ενήλικες στον Μικρό Πρίγκιπα αποτυπώνονται ως αδιάφοροι και βαρετοί άνθρωποι, που έχουν χάσει κάθε ενδιαφέρον για τη ζωή, και ίσως αυτή η άσχημη εικόνα να ισχύει σε ένα σημείο. Φυσικά και όταν μεγαλώνουμε, οι υποχρεώσεις της ενήλικης ζωής γίνονται ένα βάρος που δε μας αφήνει να ζούμε εντελώς ανέμελα, όμως καλό θα ήταν να μην αφήσουμε την ενήλικη ζωή να «πλακώσει» την ευτυχισμένη πλευρά της καρδιάς μας. Το να είναι κανείς εναρμονισμένος με το παιδί μέσα του είναι κάτι αρκετά δύσκολο αλλά εξαιρετικά λυτρωτικό ταυτόχρονα, και ο Μικρός Πρίγκιπας ίσως να είναι το σημάδι που χρειαζόμασταν για να συμφιλιωθούμε με αυτή μας την πλευρά.

«Έδειξα μία ζωγραφιά μου σε κάποιους ενήλικες και ρώτησα αν η εικόνα τους τρομάζει. Εκείνοι όμως απάντησαν: «Γιατί να φοβάται κανείς με ένα καπέλο;» Το σχέδιό μου όμως δεν ήταν ένα καπέλο. Ήταν ένας βόας που χώνευε έναν ελέφαντα» βλέπουμε τον αφηγητή να λέει στην αρχή του βιβλίου, δείχνοντας πως οι ενήλικες είχαν ξεχάσει να χρησιμοποιούν την φαντασία τους και έβλεπαν μόνο με τα μάτια της λογικής.

Σε έναν κόσμο γεμάτο άγχος και γρήγορους ρυθμούς, η ευτυχία μας μπορεί να βρίσκει συχνά εμπόδια. Παρόλα αυτά, όπως μαθαίνουμε στον Μικρό Πρίγκιπα, η ευτυχία κρύβεται στα πιο μικρά και απλά πράγματα, τα οποία είναι εύκολο να «αποκτήσουμε» αν ψάξουμε μέσα μας. Η ανάγνωση του Μικρού Πρίγκιπα είναι μία τέλεια ευκαιρία να συναντηθούμε ξανά με το παιδί που κρύβουμε μέσα μας, αυτό που χρειάζεται την αγάπη και τη φροντίδα μας. Και τότε είναι που θα ανακαλύψουμε πως όταν ήμασταν μικροί, τα πιο απλά και εύκολα πράγματα ήταν αυτά που μας έδιναν χαρά. Ένα παγωτό, μία βόλτα, λίγες ώρες παιχνιδιού. Και όταν ο Μικρός Πρίγκιπας απογοητεύεται που οι μεγάλοι έχουν αφήσει πίσω τους αυτές τις χαρές της ζωής, μέσα του χαίρεται που ο ίδιος δεν έχει σκοπό να τις ξεχάσει και ίσως να μας λέει εμμέσως πως ούτε εμείς πρέπει να τις ξεχάσουμε!

Μικρός Πρίγκιπας. Photo Credits: Netflix

Ενισχύοντας το προηγούμενο μάθημα ζωής, η σπουδαία αυτή φράση της αλεπούς, είναι μία από τις πιο όμορφες και γεμάτες νόημα φράσεις του βιβλίου. Αυτό το σημαντικό μάθημα, μας δείχνει πως η καρδιά μας είναι αυτή που φυλάει τα πιο αγνά και όμορφα συναισθήματα και μόνο αυτή μπορεί να μας βοηθήσει να δούμε την αληθινή ομορφιά γύρω μας. Έτσι, καλό θα ήταν να χρησιμοποιούμε πιο συχνά την καρδιά μας και να βάζουμε την λογική μας που και που στην άκρη.

Όπως τονίζει η σοφή αλεπού μέσα στο βιβλίο, ο χρόνος που πέρασε ο Μικρός Πρίγκιπας με το τριαντάφυλλό του, είναι αυτός που το κάνει τόσο πολύτιμο για τον ίδιο. Ο προσωπικός μας κόπος συνεπώς, πάντα δίνει μεγαλύτερη αξία στα κατορθώματα και στις δημιουργίες μας. Ακριβώς το ίδιο ισχύει και για όσα έχουμε «εξημερώσει», όπως έκανε ο πρίγκιπας στην αλεπού. Θα είμαστε για πάντα υπεύθυνοι για αυτά, δεμένοι με αυτά, είτε «αυτά» αφορούν μία προσωπική υλική κατάκτηση, είτε μία ανθρώπινη σχέση.

Όσο και αν πονάει το να αφήσουμε έναν δικό μας άνθρωπο να συνεχίσει τη ζωή του μακριά μας, πρέπει να βάζουμε τον εγωισμό μας στην άκρη και να μην μπαίνουμε εμπόδιο στην ευτυχία και την προσωπική του ευημερία. Όπως και στο τέλος του βιβλίου, όταν ο αφηγητής άφησε τον Μικρό Πρίγκιπα να συνεχίσει το ταξίδι του, στεναχωρήθηκε για αυτήν την απώλεια. Ήξερε όμως πως μόνο έτσι ο φίλος του θα ήταν ευτυχισμένος. Συνεπώς, είναι καλύτερα να βλέπεις έναν δικό σου άνθρωπο ευτυχισμένο αλλά μακριά σου, παρά δυστυχισμένο και δίπλα σου. Και τα αστέρια τότε θα σου χαμογελούν, όπως είχε υποσχεθεί ο Μικρός Πρίγκιπας στον αφηγητή.

Πριν τον κερδίσει η λογοτεχνία, ο νεαρός Αντουάν είχε μαγευτεί από τα αεροπλάνα. Βλέποντας τα δειλά πρώτα βήματα του πιλότου Λουί Μπλεριό, ο οποίος τότε σημείωνε τις πρώτες πτήσεις της ιστορίας, ο Αντουάν έκοβε φτερά από χαρτόνια και τα έβαζε στο ποδήλατό του, κάνοντας πως πετάει.

Σε ηλικία 12 ετών, το όνειρο του Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ να διασχίσει τον ουρανό άρχισε να γίνεται πραγματικότητα. Κατά τη διάρκεια των διακοπών του, είχε την τύχη να βρεθεί δίπλα σε μία ομάδα αεροπόρων, οι οποίοι κατασκεύαζαν ένα αεροσκάφος. Όταν αυτό ολοκληρώθηκε, η ομάδα τον προσκάλεσε να πετάξει μαζί τους, δίνοντας του το τελικό έναυσμα που χρειαζόταν.

Δέκα χρόνια μετά, ο Αντουάν ήταν μέλος της πολεμικής αεροπορίας. Ο ενθουσιασμός του ήταν τόσο μεγάλος όλα αυτά τα χρόνια που ζούσε το όνειρό του, και του προκαλούσε διάφορα μικροατυχήματα. Το 1922 όμως, ένα μοιραίο λάθος του επίδοξου πιλότου, του στοίχισε όχι μόνο τη καριέρα αλλά σχεδόν και την ίδια του τη ζωή.

Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ

Η κρανιοεγκεφαλική κάκωση που υπέστη ήταν τόσο σοβαρή, που από θαύμα απέφυγε τον θάνατο. Ακόμα και μετά από αυτό το ατύχημα όμως, ο Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ θα άφηνε το πάθος του μόνο μετά από πίεση της οικογένειάς του. Για να ξεχάσει τον πόνο του «αποχαιρετισμού», ο Αντουάν ξεκίνησε να κάνει τα πρώτα λογοτεχνικά του βήματα.

Σχεδόν όλα του τα βιβλία είχαν ως βάση τους τη μεγάλη του αγάπη, τις πτήσεις. Το 1926, ολοκληρώνει το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Ο Αεροπόρος» και το πάθος του αναζωπυρώνεται τόσο, που αναζητά αυτή τη φορά την τύχη του στην πολιτική αεροπορία. Γίνεται δεκτός στην γαλλική εταιρία Αεροποστάλ και περνά τα πιο ευτυχισμένα χρόνια του, τα οποία περιγράφει στο δεύτερο βιβλίο του, «Ταχυδρόμος του Νότου».

Η ευτυχία του θα κρατήσει μόλις 8 χρόνια, καθώς η αγορά της Αεροποστάλ από την Air France θα τον βρει αντίθετο και θα οδηγήσει στην παραίτησή του. Τότε, στρέφεται στη συγγραφή του, ολοκληρώνοντας αρκετά βιβλία, κάποια από τα οποία θα μεταφερθούν και στον κινηματογράφο.

Η αγάπη του για τις πτήσεις δεν θα τον αφήσει να μείνει για πολύ μακριά από την αεροπορία. Επιστρέφει στην Air France και φτάνει μέχρι την Αμερική. Το 1937, θα καθηλωθεί στο νοσοκομείο της Νέας Υόρκης μετά από ένα ακόμη σοβαρό ατύχημα και θα βρει τότε την έμπνευση να γράψει το βιβλίο που του προσφέρει μέχρι και σήμερα την αιωνιότητα. Όταν ο «Μικρός Πρίγκιπας» ολοκληρώνεται, ξεσπά ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και ο Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ θέλει διακαώς να πάρει μέρος.

Ως Σμηναγός πλέον, ο Αντουάν μετρά σημαντικές νίκες στο ενεργητικό του και βοηθά τον Σαρλ ντε Γκωλ στον απαιτητικό αγώνα του με τις Γερμανικές Δυνάμεις. Το 1943, οι σχέσεις του πιλότου με τον ντε Γκωλ θα γίνουν τεταμένες, μετά από την άρνηση του πρώτου να ενταχθεί στο Γκωλικό στρατόπεδο. Η διαμάχη αυτή με τον Σαρλ ντε Γκωλ, η εύθραυστη υγεία του και οι απώλειες που είχε βιώσει στο μέτωπο του πολέμου, λύγισαν τον Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ, ο οποίος την τελευταία μέρα του Ιουλίου ξεκίνησε για μία αναγνωριστική πτήση πάνω από τη Μεσόγειο, δίχως επιστροφή.

Για πολλούς, η εξαφάνιση του αεροπλάνου του στις 31 Ιουλίου του 1944, πρόκειται για αυτοκτονία, μιας και ο συγγραφέας, λίγο πριν αναχωρήσει για την αποστολή του, εμπιστεύτηκε σε έναν φίλο όλα τα χειρόγραφά του. Πενήντα χρόνια χρειάστηκαν για να βρεθεί το αεροπλάνο του, χτίζοντας γύρω από το ατύχημά του έναν τεράστια μύθο.

Στην πραγματικότητα όμως, ο μεγαλύτερος μύθος στην περιπετειώδη ζωή του Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ είναι ο «Μικρός Πρίγκιπας» του, ο οποίος μέχρι και σήμερα καταφέρνει να μεταλαμπαδεύσει στους αναγνώστες του τα μαθήματα μεγάλης αξίας που αναφέραμε, και ακόμα παραπάνω.