Εθνικό Θέατρο 2022-2023: Το κλειδί στη διαφορετικότητα

H πόλη έξω ουρλιάζει στατική και ακινητοποιημένη – εξαιτίας της απεργίας σε ΔΕΚΟ και ΜΜΜ – αλλά μέσα στη Δραματική Σχολή του Εθνικού, στο Σχολείον της Ειρήνης Παπά, ο Γιάννης Μόσχος μιλάει για δημιουργικότητα, διαφορετικότητα και ταλέντο. Αυτή είναι διαφορά του θεάτρου με την πραγματικότητα: Έχει τη δυνατότητα να οραματίζεται και να μας εμπνέει για την καλύτερη και ποιοτικότερη εκδοχή μας.

«Είμαι πολύ χαρούμενος που φέτος τον χειμώνα θα βρίσκονται στο Εθνικό τόσοι άξιοι καλλιτέχνες, τόσο διαφορετικοί και τόσο ταλαντούχοι· όλοι τους δουλεύουν πυρετωδώς για την υλοποίηση του νέου μας προγράμματος με μεγάλη αγάπη και όρεξη. Και μολονότι ο φετινός χειμώνας προβλέπεται να έχει αρκετές δυσκολίες για όλους μας, ελπίζω πως στο πρόγραμμά μας θα βρουν οι θεατές μας ένα καταφύγιο. Στη δύσκολη αυτή συγκυρία είμαστε όλοι μαζί, είμαστε όλοι διαφορετικοί, είμαστε όλοι ίδιοι» σημείωνε ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, δίνοντας το σύνθημα της νέας χειμερινής σεζόν που συμπίπτει με δύσκολες κοινωνικές συγκυρίες τόσο στην Ελλάδα, όσο παγκοσμίως.

Αφιερώνοντας την βραδιά στην Ειρήνη Παπά, την ψυχή του χώρου φιλοξενίας, ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού, μας εισήγαγε στην πιο «ακομπλεξάριστη» έναρξη σε νέα σεζόν που έχει κάνει ποτέ ο οργανισμός: Σε μια γιορτή. Αιτιολογώντας πως και ο χώρος στη συνείδηση της Παπά δεν ήταν παρά ένας θήλακας γιορτής, γιορτής για το θέατρο.

Όπως είχε προλογίσει και στις αρχές του προηγούμενου καλοκαιριού ο Γιάννης Μόσχος – κατά την παρουσίαση των φεστιβαλικών συμμετοχών του οργανισμού – το Εθνικό επιφυλάσσει ένα ισορροπημένο πρόγραμμα 12 παραγωγών «που επιχειρεί να καλύψει όλο το φάσμα: Κλασικά γνωστά έργα, άπαιχτα έργα Ελλήνων και ξένων συγγραφέων, θεατρικές διασκευές λογοτεχνικών κειμένων και σεναρίων ταινιών, πρωτότυπες κειμενικές συνθέσεις. Την ίδια ποικιλομορφία έχει και η επιλογή των σκηνοθετών: Δόκιμοι σημαντικοί δημιουργοί, σκηνοθέτες της νεότερης γενιάς που έχουν ήδη διαγράψει μια πολύ ενδιαφέρουσα πορεία, γνωστοί καλλιτέχνες που υπογράφουν την πρώτη τους σκηνοθεσία, νέοι σκηνοθέτες στα πρώτα τους βήματα. Αντίστοιχη είναι και η ποικιλομορφία των άλλων καλλιτεχνικών συντελεστών και των ηθοποιών που θα συνεργαστούν αυτό τον χειμώνα με το Εθνικό Θέατρο: Από καλλιτέχνες που θα κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση στο θέατρο έως πολύ έμπειρους και γνωστούς ανθρώπους του θεάτρου. Η διαφορετικότητα είναι η λέξη κλειδί για τις φετινές επιλογές του ρεπερτορίου και των καλλιτεχνικών συντελεστών» σχολίαζε ο κ. Μόσχος, συντηρώντας τη συζήτηση γύρω από την πολύτιμη και πολυποίκιλη έννοια της διαφορετικότητας και της συμπερίληψης. Δεν παρέλειψε δε, να αναφέρει ονομαστικά, έναν προς έναν, τους 270 καλλιτέχνες που στελεχώνουν τον φετινό προγραμματισμό, υπογραμμίζοντας την διαφορετικότητα της μονάδας.

Δεν είναι τυχαίο πως το Εθνικό, τόπος συνταρακτικών εξελίξεων στο κίνημα των έμφυλων διακρίσεων που κορυφώθηκε στην φυλάκιση Λιγνάδη, διοργανώνει μια σειρά συζητήσεων πάνω σε φλέγοντα κοινωνικά ζητήματα με πρώτη «Το ελληνικό Θέατρο στην εποχή του #MeToo». Την συζήτηση θα συντονίζει η σύμβουλος της καλλιτεχνικής διεύθυνσης Σοφία Ευτυχιάδου.

Το μότο της νέας χρονιάς στο Εθνικό. Τα εικαστικά της φετινής σεζόν δημιουργησε ο Σάκης Στριτσίδης.

Κατά τα άλλα, το ρεπερτόριο του Εθνικού μοιράζεται παραδοσιακά σε πέντε σκηνές με την ίδια πολυφωνική κατανομή. Η Κεντρική Σκηνή θα ανοίξει με τους «Βρυκόλακες» του Ιψεν σε σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή και τους Νένα Μεντή, Αργύρη Πανταζάρα στους εμβληματικούς ρόλους της κυρίας ‘Αλβινγκ και του γιου της ΄Οσβαλντ. Το Δεκέμβριο, τη σκυτάλη θα πάρει η «Σπασμένη στάμνα» του Κλάιστ (έργο ταυτισμένο με τον Λευτέρη Βογιατζή) εδώ υπό τη σκηνοθετική ματιά του Νίκου Χατζόπουλου και του Ακύλλα Καραζήση και πρωταγωνιστές τους ίδιους και τους Κίττυ Παϊταζόγλου, Γιώργο Συμεωνίδη, Θάνο Τοκάκη, Μάρθα Φριντζήλα κ.α.

Το Μάρτιο, ο Δημήτρης Καραντζάς θα επιστρέψει στο Εθνικό με Σαίξπηρ και το κλασικότερο όλων, «Ρωμαίο και Ιουλιέτα». Στην διανομή της παράστασης θα δούμε πλήθος πρωταγωνιστών: Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Άννα Καλαϊτζίδου, Γιάννης Κλίνης, Αντώνης Κολοβός, Έκτορας Λιάτσος, Άρης Μπαλής, Ηρώ Μπέζου, Γιάννης Νταλιάνης, Μάνος Πετράκης, Ρένη Πιττακή, Χάρης Χαραλάμπους-Καζέπης κ.α.

Σταμάτης Φασουλής και Αργύρης Πανταζάρας από την πρώτη παραγωγή της Κεντρικής Σκηνής, τους «Βρυκόλακες»

Η άλλη μεγάλη σκηνή του θεάτρου, το Rex παραμένει προσανατολισμένη στα μουσικο-θεατρικά θεάματα, καταρχάς βαφτίζοντας την Αμάλια Μπένετ στη σκηνοθεσία. Η γνωστή χορογράφος θα προσεγγίσει «Τα φώτα της πόλης» του Τσάπλιν σε μορφή μιούζικαλ που υπογράφει ο Θοδωρής Οικονόμου. Η παράσταση θα κάνει πρεμιέρα στο τέλος Νοεμβρίου με τους Σαββίνα Γιαννάτου, Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Έκτορα Λυγίζο, Κώστα Μπερικόπουλο, Νικόλα Ντούρο, Κρις Ραντάνοφ, Υβόννη Μαλτέζου, Γρηγορία Μεθενίτη κ.α. στη διανομή.

Ο στενός συνεργάτης της Μπένετ, Νίκος Καραθάνος θα πάρει την σκυτάλη με το πρώτο δικό του έργο, το «Μια νύχτα στην Επίδαυρο» τοποθετώντας επί σκηνής τους Χάρις Αλεξίου, Θανάση Αλευρά, Έμιλυ Κολιανδρή, Γιάννη Κότσιφα, Χρήστο Λούλη, Ζέτα Μακρυπούλια, Ιωάννα Μαυρέα, Κώστα Μπερικόπουλο, Πάνο Παπαδόπουλο, Έλλη Πασπαλά, Άγγελο Τριανταφύλλου, Γαλήνη Χατζηπασχάλη κ.α.

Θανάσης Αλευράς, Ζέτα Μακρυπούλια και Νίκος Καραθάνος στην ομάδα της «Νύχτας στην Επίδαυρο».

Στη Νέα Σκηνή του κτηρίου Τσίλερ θα δούμε άγνωστα ή σπάνια παιζόμενα έργα. Την αρχή κάνει ο νέος καλλιτεχνικός υπεύθυνος της Πειραματικής Σκηνής, Γιώργος Κουτλής με τον «Άνθρωπο απ’ το Παντόλσκ» του Ντμίτρι Ντανίλοφ, κείμενο που ανεβαίνει σε πανελλήνια πρώτη. Πρωταγωνιστές του οι Δημήτρης Ήμελλος, Ελένη Κουτσιούμπα, Άρης Μπαλής, Γιλμάζ Χουσμέν κ.α.. Το Δεκέμβριο η Σοφία Πάσχου ντεμπουτάρει στο Εθνικό με το έργο της Πένυς Φυλακτάκη «Ο άλλος» και τους Παντελή Δεντάκη, Δημήτρη Δρόσο, Γιώργο Ζυγούρη, Κατερίνα Πατσιάνη, Ευδοκία Ρουμελιώτη και Κώστα Φιλίππογλου στην πρωταγωνιστική ομάδα.

Τέλος, ο ίδιος ο Γιάννης Μόσχος στην πρώτη του σκηνοθεσία ως καλλιτεχνικός διευθυντής επιλέγει τον τολμηρό Τόνυ Κούσνερ και το «Ένα σπίτι φωτεινό σαν σήμερα» με τους Ανατολή Αθανασιάδου, Αγορίτσα Οικονόμου, Παναγιώτη Παναγόπουλο, Θέμη Πάνου, Δημοσθένη Παπαδόπουλο, Θανάση Ραφτόπουλο, Σοφία Σεϊρλή, Υψιπύλη Σοφιά, Μαρία Τσιμά στην διανομή.

Τα εικαστικά της φετινής σεζόν δημιουργησε ο Σάκης Στριτσίδης.

Η Πειραματική Σκηνή επιτέλους επανεργοποιείται και ο φετινός υπεύθυνος της Γιώργος Κουτλής – θα τον διαδεχθούν οι Κατερίνα Γιαννοπούλου και Ελένη Ευθυμίου – δηλώνει πως θα είναι ένας χώρος «νέων αναπάντεχων ιδεών, ένας χώρος συνάντησης, ζύμωσης, δοκιμής, ανακάλυψης νέων τρόπων και νέων φωνών… Ο στόχος είναι, δηλαδή, να προτείνει και να δώσει σε δημιουργούς που διαισθανόμαστε ότι θα μας απασχολήσουν στο μέλλον».

Η φετινή σεζόν θα κινηθεί γύρω από τους άξονες ανάδειξης της εγχώριας δημιουργίας και του διαλόγου πάνω στο τι μπορεί να συνιστά πρώτη ύλη για μια θεατρική παράσταση. Το αξιοσημείωτο είναι πως η επιλογή όλων των συντελεστών που θα δουλέψουν φέτος στην Πειραματική έγινε μέσα από ανοιχτό κάλεσμα και ακροάσεις. Από εκεί προέκυψαν η περιπατητική παράσταση «Τοπογραφία θανάτου ή Ας μην ξεχάσουμε» σε σύλληψη και σκηνοθεσία της Μπρικένα Γκίστο, «Οι προβοκάτορες», ένα έργο του Γιάννη Αποσκίτη σε σκηνοθεσία του Ορέστη Σταυρόπουλου, το «Δε φάιναλ θολούσιον» των Κωστάκη Ανάν και Suyako (aka Βασίλη Μαγουλιώτη) και τέλος τα «Goodbye, Lindita» του Μάριο Μπανούσι και «Yes we can’t» της Μαριλένας Κατρανίδου.

Το Μικρό Εθνικό που, τα τελευταία χρόνια μεγαλουργεί, θα παρουσιάσει μια παιδική και δύο εφηβικές παραστάσεις: Την «Χάιντι και τα βουνά» του Ανδρέα Φλουράκη σε σκηνοθεσία της Ιώς Βουλγαράκη, «Το ξύπνημα της Άνοιξης» του Φρανκ Βέντεκιντ σε διασκευή της Ανια Ράϊς όπως θα το σκηνοθετήσει ο Γιάννης Καραούλης και το «Ιστορίες για να μην κοιμάσαι» του Νόελ Γκρεγκ σε σκηνοθεσία της Σοφίας Βγενοπούλου. Η τελευταία ως καλλιτεχνική του υπεύθυνη, υπενθυμίζει πως το Μικρό Εθνικό είναι κυρίως «ένας χώρος ανάπτυξης ενός πολυδιάστατου πλέγματος καλλιτεχνικών και εκπαιδευτικών δράσεων: Εργαστήρια για άτομα από 3 έως 65+, εκπαιδευτικά προγράμματα σχεδιασμένα σε συνάρτηση με τις παραστάσεις, που προσφέρονται στον χώρο του σχολείου και επεκτείνουν τη θεατρική εμπειρία στην τάξη, απόπειρες δημιουργίας νέων θεατρικών έργων για παιδιά και νέους, πρωτοβουλίες που εκμηδενίζουν τις γεωγραφικές αποστάσεις και φέρνουν κοντά νέους και νέες από όλη την Ελλάδα μέσα από τη δημιουργία».

Ο Γιάννης Μόσχος ενεργοποιεί τον θεσμό του Early Bird Tickets όπου μόνο για επτά ημέρες (μέχρι και την Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου) θα διατεθούν εισιτήρια στα 10 ευρώ.

Οι παραστάσεις δεν θα περιοριστούν εντός Εθνικού. Ο οργανισμός συνεργάζεται με το Θέατρο Τέχνης και το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Στην μεν πρώτη περίτωση, αφορμή στέκεται το έτος Καμπανέλλη και η αναβίωση της παράστασης του Εθνικού «Η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια» σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα – η πρεμιέρα της οποίας έγινε μόνο σε live streaming λόγω καραντίνας. Στην δεύτερη περίπτωση, επιστρέφει το «Συνέβη στην Ελλάδα», μια αναδρομή στους δύο αιώνες του νεοελληνικού κράτους, σε σύνθεση κειμένων και σκηνοθεσία του Νίκου Χατζόπουλου. Τέλος, το Εθνικό θα συμπράξει με το έτερο κορυφαίο κρατικό θέατρο της χώρας, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, μια συνεργασία για την οποία αναμένονται περισσότερες λεπτομέρειες.

Η σεζόν στο Εθνικό ανοίγει πρακτικά από τις 22 Σεπτεμβρίου, οπότε και ενεργοποιείται ο θεσμός του Early Bird Tickets όπου μόνο για επτά ημέρες (μέχρι και την Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου) θα διατεθούν εισιτήρια στα 10 ευρώ.