Η μυθοπλασία συναντά το ντοκουμέντο σε μια σκοτεινή κωμωδία πάνω στις πολλαπλές περιπέτειες του Εθνικού Διχασμού & της Μικρασιατικής Καταστροφής. Ο «Περιοδεύων Θίασος», ένα νέο θεατρικό έργο από την βραβευμένη ηθοποιό και σκηνοθέτη Ελεάνα Γεωργούλη, υπό τις πρωτότυπες μουσικές του Θάνου Κοσμίδη των Burger Project, ανεβαίνει από το Σάββατο 22 Οκτωβρίου και κάθε Παρασκευή & Σάββατο στις 21.00 και κάθε Κυριακή στις 19.00 στο Θέατρο ΕΛΕΡ. Στο ρόλο του Γελωτοποιού, ο Γεράσιμος Γεννατάς.
Μέσα από ένα παράδοξο βαριετέ καταστρώματος, η παράσταση ταξιδεύει στο χρόνο, διατρέχοντας τα πολιτικά αδιέξοδα που καταβροχθίζουν τη χώρα μας, αγγίζοντας άλλοτε βλάσφημα και άλλοτε ιλαρά τα αποτρόπαια του κόσμου που συνεχίζουν να κυριαρχούν.
Λίγα λόγια για το έργοΣμύρνη, Σεπτέμβρης του 1922. Ένας Αμερικανός πολίτης ναυλώνει το πλοίο Mimosa που θα μεταφέρει δύο χιλιάδες Έλληνες της Μικράς Ασίας στον Πειραιά. Έχοντας μόλις γλιτώσει από τις φλόγες στην προκυμαία, τρεις θεατρίνοι, πάνω σε ένα κατάστρωμα κρατούν συντροφιά στο πλήθος μέχρι να φτάσει απέναντι. Η ταχυδακτυλουργός Νινέτ ειδικεύεται στις εξαφανίσεις πλήθους και στις γενοκτονίες. Ο Κωσταντίνος είναι ένας πίθηκος/γελωτοποιός με το όνομα του Βασιλιά που χορεύει μπαλέτο και τραγουδά άριες. Ο νοσταλγικός Ακροβάτης θυμάται την εταίρα μάνα του και τον Τούρκο πατέρα του. Φιγούρες ενός κοσμοπολιτισμού που δεν υπάρχει πια, ήρωες της εποχής που αγωνίστηκαν για το αβέβαιο αύριο της ενσωμάτωσης. Σχοινοβατώντας πάνω στη λεπτή γραμμή όπου τα όρια του τραγικού και του κωμικού διαπλέκονται, ο Γελωτοποιός, η Νινέτ και ο Ακροβάτης σκέφτονται δυνατά, παίζουν μουσική, χορεύουν, τραγουδούν, αναζητούν απαντήσεις για τη ζωή, το θάνατο, όπως μόνο τα ρεμάλια οι θεατρίνοι μπορούν.
Μελετώντας στη διάρκεια της έρευνας το χρονικό της Μικρασιατικής Καταστροφής, αισθανόμουν ολοένα και πιο δυνατά πως αυτό που συνέβη δεν ήταν μοναχά ο ζοφερός επίλογος μιας βαριά στρατιωτικής ήττας και η πυρπόληση του τόπου. Ήταν ο θάνατος του υπαρκτού κοσμοπολιτισμού, το ιστορικό τέλος μιας ετεροτοπίας όπου το διαφορετικό συνυπήρχε αρμονικά. Ήταν η καθολικότητα της βαναυσότητας που ξέσπασε πάνω στους ελληνικούς πληθυσμούς των παραλίων, ο ξεριζωμός και η επώδυνη μετάβασή τους σε μια Ελλάδα, φτωχή και αμήχανη απέναντι στην τεράστια προσφυγική κρίση που μαίνονταν. Ηθελημένα ή αθέλητα, το τραύμα της Καταστροφής έχει περάσει στη συλλογική μας μνήμη. Και ένα τραύμα βαθύ σαν και αυτό μένει ανοιχτό μέσα στην παρέλευση των χρόνων. “Η μνήμη όπου και να την αγγίξεις πονεί”, όπως λέει στους στίχους του ο Σεφέρης. Όμως πια είναι βαθιά η ανάγκη να θυμηθούμε. Να μην ξεχάσουμε τι μας φέρνει εδώ. Γιατί χωρίς τη μνήμη δεν υπάρχει ταυτότητα κι κινδυνεύουμε έτσι να απομείνουμε αθύμητοι καβαλάρηδες ενός άγνωστου παρελθόντος. Γιατί αυτό συνέβη. Κι ίσως να ξανασυμβεί. Κι ίσως η μνήμη να είναι η μονή που μπορεί να το αποτρέψει.
Στόχος της έρευνας μας και της παραστατικής αυτής πρότασης, η ψηλάφηση του τραύματος, με έναν τρόπο αναπάντεχο. Καθώς έγραφα η περίφημη φράση του Μπρετόν με κέντριζε: το χιούμορ της κρεμάλας. Μιλάμε για το θάνατο γελώντας και έτσι ίσως να του βγάζουμε και λίγο τη γλώσσα. Με έσπρωξε ως εδώ η αίσθηση ότι η αλήθεια στο θέατρο δεν μπορεί να ειπωθεί με πολιτική ορθότητα και ίσες αποστάσεις. Πρέπει να ειπωθεί τολμηρά και αθυρόστομα, με αλητεία μα και εντιμότητα μαζί. Όπως μόνο τα ρεμάλια οι θεατρίνοι μπορούν.
Ελεάνα Γεωργούλη