Ελευθερία στη Βρέμη, του Ράινερ Βέρνερ Φάσμπιντερ στο Θέατρο Τέχνης

Το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν συμπράττει για πρώτη φορά με το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης παρουσιάζοντας από 25 Ιανουαρίου την «Ελευθερία στη Βρέμη» του Ράινερ Βέρνερ Φάσμπιντερ,  χειμερινή παραγωγή του ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης για την περίοδο 2022-23.

Η παράσταση αφού έκανε πρεμιέρα με μεγάλη επιτυχία στα Χανιά και περιόδευσε σε πόλεις της Κρήτης, παρουσιάζεται στο Θέατρο Τέχνης σε νέα μετάφραση Γιώργου Δεπάστα και διασκευή, σκηνοθεσία, σκηνικά, κοστούμια, μουσική επιμέλεια Νίκου Μαστοράκη που επιστρέφει με μια εξαιρετική ομάδα ηθοποιών και συντελεστών στο Υπόγειο, μετά την επιτυχημένη «Επανένωση της Βόρειας με τη Νότια Κορέα».

Η «Ελευθερία στη Βρέμη», έργο που πρωτοανέβασε ο ίδιος ο συγγραφέας το 1971 στο θέατρο της Βρέμης, είναι το δέκατο έκτο θεατρικό έργο του τρομερού παιδιού και εκπροσώπου του νέου γερμανικού κινηματογράφου, Ράινερ Βέρνερ Φάσμπιντερ. Πρόκειται για το δεύτερο έργο του Φάσμπιντερ που παρουσιάζεται στο Θέατρο Τέχνης μετά το «Φόβος τρώει τα σωθικά» σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλα (2016-17).

Η Γκεέσε Γκότφριντ είναι μια γυναίκα που ζει στη Βρέμη στο πρώτο ήμισυ του 19ου αιώνα – μια εποχή όπου η γυναίκα ήταν εξαρτημένη από τον πατέρα, τον σύζυγο, τον αδελφό και όποιον άλλο άντρα υπήρχε στη ζωή της. Γνώμη και ελεύθερη βούληση δεν επιτρεπόταν να έχει, δεν της επιτρεπόταν καν να σκεφτεί. Ούτε καν να αγαπήσει. Δυνατότητα ανεξαρτησίας δεν υπήρχε καμία. Ελεύθερες γυναίκες νοούνταν μόνο οι πόρνες, που κι αυτές ήταν υποχείρια κάποιου προαγωγού. Η διεκδίκηση της ελευθερίας από μια γυναίκα αντιμετωπιζόταν ως ψυχικό νόσημα, ως λάθος της φύσης και μπορούσε να την οδηγήσει ακόμη και στο δικαστήριο. Η Γκεέσε, μια γυναίκα έξυπνη, ικανή, ευρηματική, στην προσπάθειά της να κερδίσει την ελευθερία έρχεται σε σύγκρουση με όλο το περιβάλλον της, άντρες και γυναίκες, και όταν συναντά εμπόδια και αισθάνεται ότι απειλείται, αμύνεται, καταφεύγοντας σε ακραίες λύσεις πέρα και έξω από κάθε λογική.

Το έργο του Φάσμπιντερ – μια αστική τραγωδία – , επικεντρώνεται στο πρόσωπο της Γκεέσε και στο κοινωνικό και ψυχολογικό παρασκήνιο, που την οδήγησε στις πράξεις της. Μέσα από μια αλληγορία για το ρόλο τις εξουσίας στις διαπροσωπικές σχέσεις, παρουσιάζει την Γκεέσε σαν μια γυναίκα που απέναντι στην αδικία μιας ανδροκρατούμενης κοινωνίας, δεν βρίσκει άλλη δυνατότητα απελευθέρωσης και αυτοπραγμάτωσης από το φόνο. Το έργο δεν αναφέρεται μόνο στη χειραφέτηση της γυναίκας, αλλά στην χειραφέτηση κάθε εξουσιαζόμενου από τον εξουσιαστή.

Ο συγγραφέας αντλεί έμπνευση από την πραγματική ιστορία της Γκεέσε Γκότφριντ, μιας αστής της Βρέμης, μιας κατά γενική ομολογία θεοσεβούς και έντιμης γυναίκας, που σκότωσε δεκαπέντε ανθρώπους, τα εγκλήματά της αποκαλύφθηκαν το 1831 και αποκεφαλίστηκε στην τελευταία δημόσια εκτέλεση στη Βρέμη. Από το υλικό αυτό ο Φάσμπιντερ πλάθει μια αλληγορία για το ρόλο της εξουσίας στις  διαπροσωπικές σχέσεις και κάνει έναν ύμνο στην ελευθερία που κατακτάται με κάθε τίμημα.