Θεατής: «39 Σκαλοπάτια» στο Θέατρο ELIART

Το έργο «39 σκαλοπάτια» του Τζον Μπάκαν, γνωστό από την ομότιτλη κινηματογραφική μεταφορά τους το  1935 από τον Άλφρεντ Χίτσκοκ, αποτελεί ένα από τα διασημότερα νουάρ, το οποίο έχει παρουσιαστεί στις μεγαλύτερες σκηνές του κόσμου.

Γραμμένο αρχικά ως μυθιστόρημα από τον Μπάκαν το 1915, θεωρείται πλέον από τα επιδραστικότερα μυθιστορήματα καταδίωξης. Η πρωτοτυπία όπως και η αξία του έργου έρχονται εδώ να αναδειχθούν ακόμη παραπάνω μέσα από τη σύγχρονη διασκευή του Πάτρικ Μπάρλοου (2005) που τονίζει τις στιγμές αγωνίας, έντασης και σασπένς, χτίζοντας ένα σύμπαν γέλιου, καταδίωξης και κατασκοπείας από την οποία έχουν αντλήσει πολλοί. Οι ηθοποιοί καλούνται να μεταμορφωθούν σε πολλαπλούς διαφορετικούς ρόλους, γεμίζοντας τη σκηνή με ενέργεια, ηλεκτρίζοντάς τη με τις χιουμοριστικές καταστάσεις και λύνοντας σταδιακά την αινιγματική ατμόσφαιρα του έργου.

Πρωταγωνιστής ο Ρίτσαρντ Χάννεϋ που ζει μια πληκτική ζωή στο Λονδίνο έως ότου η περιπέτεια του χτυπάει τη πόρτα μέσα από τη γνωριμία του με μια μυστική πράκτορα την οποία φυγαδεύει για ένα βράδυ στο διαμέρισμά του. Η συνωμοσία απλώνει τα δίχτυα της, αφού η δολοφονία της γυναίκας αυτής μέσα στο σπίτι του από ομάδα κατασκόπων, τον βάζει στο στόχαστρο εξαπολύοντας το ανθρωποκυνηγητό του. Όσο προσπαθεί να επιμείνει στην αθωότητά του και να γλυτώσει, άλλο τόσο θέλει να ρίξει φως στο μυστήριο των «39 σκαλοπατιών» και να προστατέψει την Αγγλία από μια πολιτική συνωμοσία που θα μπορούσε να τη μπλέξει σε πόλεμο. Στη προσπάθεια διαφυγής του, μπαίνει σε ένα τρένο, βγαίνει στα δάση και περιπλανιέται, συλλαμβάνεται, δραπετεύει, φυγαδεύεται σε ένα πανδοχείο και ύστερα ξεσκεπάζει τη ραδιουργία αυτή.

Η σκηνοθεσία της Αννέτας Παπαθανασίου δίνει πνοή σε όλο το εγχείρημα, αφού αξιοποιεί τη θεατρική δεξαμενή και τα απλά θεατρικά εργαλεία, τα καθημερινά μέσα, τη φαντασία αλλά και τις υποκριτικές δυνατότητες των ηθοποιών για να παράξει φυσικά και αβίαστα το κωμικό στοιχείο του έργου. Πρόκειται επίσης για μια εύληπτη μετάφραση με ροή και ταχύτητα και που σε συνδυασμό με τη κίνηση, που επιμελείται η Βρισηίδα Σολωμού, σχηματοποιεί με σπιρτάδα τον κόσμο αυτό, προσδίδοντας πινελιές φαντασίας που σε καθιστούν μέτοχο στις συγκυρίες των ηρώων.

Τα σκηνικά και τα κουστούμια από την Ομάδα Ορίζοντας και τη Δέσποινα Βολίδη προσιδιάζουν στο ύφος του έργου, εντείνουν τις κωμικοτραγικές στιγμές και βοηθούν στις μεταμφιέσεις των ηθοποιών, που βρίσκονται σε ένα διαρκές παιχνίδι εναλλαγών. Μουσικά (Μαρία Χριστίνα Κριθαρά, Εύη Γιαννακοπούλου) το έργο επενδύεται τόσο όσο είναι απαραίτητο για να μας εντάξει στις ιστορίες των χαρακτήρων και να θέσει ρυθμό, χωρίς υπερβολή, ενώ και τα φώτα του Θανάση Ρουμελιώτη διατηρούν μια συγκεκριμένη αισθητική και συνέπεια σε όλο το έργο.

Η ομάδα των ηθοποιών έχει αναπτύξει μια υποκριτική χημεία ικανή να μας συστήσει στους τόσους ήρωες, βουτώντας μας ακόμη πιο βαθιά στην αγωνία και τη δολοπλοκία του έργου. Ο Χριστόφορος Μπαρμπαγιάννης και οι αβανταδόρικα κωμικοί ρόλοι του χαρίζουν υπέροχες στιγμές γέλιου. Δίδυμο με τον Στάθη Λαγκάδα που στέκεται στο ύψος των περιστάσεων και μεταμορφώνεται απολαυστικά, γίνονται συνεπιβάτες στο τρένο του Χάννεϋ, άλλοτε τον καταδιώκουν, άλλοτε γίνονται γελωτοποιοί σε θεατρική σκηνή. Η Στυλιανή Κλείδωνα επίσης με εξαιρετική ευκολία χειρίζεται τις λεπτομέρειες των ρόλων της και μας κρατά στις «χειροπέδες» του δικού της μυστηρίου μέχρι το τέλος. Ο Σαράντος Γεωγλερής με τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Χάννεϋ διοχετεύεται σε όλες τις συναισθηματικές διακυμάνσεις του ρόλου, από το αδιέξοδο μέχρι την αυτοπεποίθηση με άνεση.

Τα «39 Σκαλοπάτια» γίνονται σκαλοπάτια προς το γέλιο και αποτελούν μέσω της ευρηματικότατης σκηνοθετικής προσέγγισης αρωγό του χιούμορ και που αξιοποιώντας τη περιπέτεια, τον ρομαντισμό, τα καθημερινά «αντικείμενα» μας προσδένει στο μυστήριο και σε όλα όσα αυτό αποκαλύπτει: την αγωνία, τη φιλία, τις γνωριμίες, τις αναγνώσεις…

Πάντα είναι ωραίο να γελάς, αλλά ακόμη πιο ωραίο να βλέπεις όλους τους άλλους να γελούν.