Ο Επισκέπτης: Οι συντελεστές μιλούν για την επικείμενη παράσταση του Σωτήρη Τσαφούλια στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης

Ένα χρόνο μετά τις πολύ επιτυχημένες «Αινιγματικές παραλλαγές», ο Σωτήρης Τσαφούλιας επιστρέφει, από την 1η Φεβρουαρίου 2023, στην θεατρική σκηνή του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης  με το έργο «Ο Επισκέπτης» του ίδιου συγγραφέα, του Ερίκ Eμμανουέλ Σμιτ και εκλεκτούς ερμηνευτές.

Ο Σωτήρης Τσαφούλιας, και οι ηθοποιοί Μάνος Βακούσης, Φώτης Θωμαΐδης, Μαρία Παπαλάμπρου και Δημήτρης Παπαδάτος λίγες ημέρες πριν την πρεμιέρα του «Επισκέπτη» συναντήθηκαν με τους δημοσιογράφους στο θέατρο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, έδωσαν ένα δείγμα από την παράσταση και μίλησαν για το έργο.

Οι Ναζί έχουν εισβάλει στην Αυστρία και καταδιώκουν τους Εβραίους. Ο Σίγκμουντ Φρόιντ εξακολουθεί να πιστεύει στο μέλλον και αρνείται να φύγει. Αλλά αυτό το απόγευμα του Απριλίου, η Γκεστάπο συλλαμβάνει την κόρη του Άννα και την παίρνει για ανάκριση. Ο Φρόιντ παραμένει μόνος και απελπισμένος, όταν, ξαφνικά, ένας άγνωστος μπαίνει από το παράθυρο. Ποιος είναι; Ένας τρελός; Ένας μάγος; Είναι όλο αυτό απλώς ένα όνειρο; Είναι μια ενσάρκωση της αντίληψής μας για το υποσυνείδητο του Φρόιντ; Ή είναι πράγματι, όπως ισχυρίζεται, ο Θεός αυτοπροσώπως;

Ο Σωτήρης Τσαφούλιας μιλώντας για τον Επισκέπτη σημείωσε  ότι «ο Επισκέπτης δεν είναι ένα πολιτικό έργο που αφορά στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο  και την εισβολή των Ναζί. Είναι ένα έργο φιλοσοφικό που έχει να κάνει με την πίστη του ανθρώπου σε αυτό που ονομάζουμε Θείο. Ο Σμίτ στην προσπάθεια του να συνομιλήσει με το Θεό,  ως απόλυτο εκφραστή της πίστης, βάζει σε επίπεδο μυθοπλασίας τον Φρόιντ – το μεγαλύτερο υποστηρικτή του αντιθεϊσμού, να συναντηθεί  μαζί του. Ο συγγραφέας δεν θέλει να μιλήσει για τους Ναζί και τους Εβραίους.

Ο Επισκέπτης είναι ένα αλληγορικό έργο.  Στο πρόσωπο των Ναζί έχουμε την έκφραση οποιουδήποτε είδους ολοκληρωτισμού ή φασισμού και στο πρόσωπο τον Εβραίων έχουμε όλες τις κατηγορίες – ομάδες ανθρώπων που βάλλονται τα τελευταία χρόνια , ομοφυλόφιλους,

Ρομά, γυναίκες κάθε τι δηλαδή που οι άνθρωποι με ολοκληρωτική σκέψη βλέπουν ως αντίπαλο και το δαιμονοποιούν».

« Νοιώθω ότι μέσα από αυτό το έργο, ο άνθρωπος μπορεί να ξανανιώσει και να γίνει άνθρωπος. Αυτό μπορεί να ακούγεται λίγο περίεργο, αλλά το έργο αυτό μας μιλά για την αμφιβολία. Κατά βάθος δεν πιστεύουμε σε τίποτα, είμαστε ανελεύθεροι, με τις εμμονές μας σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο».

Ο Φώτης Θωμαΐδης, ο οποίος ερμηνεύει τον Φρόιντ, εξέφρασε τον θαυμασμό για αυτό το τόσο έντονο σε συναισθήματα και αντιπαραθέσεις, ιδέες και αναζητήσεις έργο και τη συνάντηση του με τον Σωτήρη Τσαφούλια. Το να σε αποκαλούν Φρόιντ, έστω και στην σκηνή δεν είναι και το ποιο εύκολο, όπως είπε. Αυτό ήταν για εκείνον μια πρόκληση που σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη έγινε πραγματικότητα.

Η Μαρία Παπαλάμπρου – Άννα Φρόιντ –  μίλησε για την ξεχωριστή εμπειρία που είχε στην συνεργασία της με τον Σωτήρη Τσαφούλια, «έναν άνθρωπο με πολύ ελεύθερο πνεύμα που το μεταφέρει και στον τρόπο που σκηνοθετεί, αφήνοντας τον ηθοποιό να δημιουργήσει και να εκφραστεί ελευθέρα, καθοδηγώντας τον μέσα από την ανάλυση του ρόλου, στο αποτέλεσμα που έχει οραματιστεί».

Ο  Δημήτρης Παπαδάτος  στο ρόλο του Αξιωματικού μίλησε για την εμπειρία να συμμετέχεις σε ένα έργο με τόση δύναμη. «Εκπροσωπώ το κακό, ότι μας φοβίζει και μας τρομάζει. Παρόλα αυτά και ο αξιωματικός είναι ένας άνθρωπος. Άραγε το  κακό και το μαύρο έχει και κάτι λευκό μέσα του; Μπορεί να αμφιβάλει; Θα το δείτε στην παράσταση».

«Όταν διάβασα το έργο του Ερίκ Eμμανουέλ Σμιτ  «Ο Επισκέπτης», μου ήρθε στο μυαλό μια φράση του Ευριπίδη. «Τι είναι Θεός; Τι μη Θεός; Και τι το ανάμεσα τους;»

Η συζήτηση μεταξύ του άθεου Φρόιντ και του Επισκέπτη στην καρδιά αυτού του αλληγορικού έργου, μοιάζει με την περίληψη μιας συζήτησης επί ενός θέματος που πάντα θα απασχολεί και θα διχάζει τους ανθρώπους, όχι μόνο μεταξύ τους, άλλα τον κάθε ένα από εμάς εσωτερικά. Το έργο αυτό με κέρδισε γιατί είναι τολμηρό, ως προς τον τρόπο με τον οποίο θέτει ερωτήματα, ενώ παράλληλα διατηρεί μια εξαιρετική ισορροπία στην επιχειρηματολογία της προσέγγισης των ερωτημάτων που θέτει. Διαθέτει πάθος και σεβασμό και δεν προσφέρει απαντήσεις. Και είναι αυτό ακριβώς που κάνει το έργο εκτός από φιλοσοφικό και βαθιά ερωτικό.

Γιατί ο Έρωτας κρύβεται στις Ερωτήσεις».