ΠΕΜΠΤΗ
21
ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Μπορεί η καταιγίδα που σάρωσε την Αττική την Πέμπτη να ματαίωσε την παρουσίαση στους δημοσιογράφους των δράσεων που συγκροτούν τον χειμερινό κύκλο ατομικών εκθέσεων καλλιτεχνών στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, όμως το φιλότεχνο κοινό θα μπορέσει να περιηγηθεί σε αυτές κατά την ημέρα των εγκαινίων, το Σάββατο 28 Ιανουαρίου, από τις 11.00 το πρωί μέχρι τις 10.00 το βράδυ με ελεύθερη είσοδο.
Οι εκθέσεις του Μιχαήλ Καρίκη, της Ελένης Μπαγάκη και της Έρικας Σκούρτη, εκείνες του Melanie Bonajo και της Hannah Toticki, που θα την συνοδεύσει, κατά την ημέρα των εγκαινίων, με τη δεκάλεπτη περφόρμανς «In Sacred Work» (στις 18.00 και στις 20.30), καθώς και η in situ ζωγραφική εγκατάσταση του Dan Perjovschi, συγκροτούν μια εκθεσιακή διαδρομή που εκτείνεται σε όλα τα επίπεδα του Μουσείου, με κεντρικό άξονα τη μεγάλη ομαδική έκθεση «Modern Love. Η αγάπη στα χρόνια της ψυχρής οικειότητας», που καταλαμβάνει τον υπόγειο χώρο των περιοδικών εκθέσεων.
Η επίδραση που ασκεί το Διαδίκτυο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η σύγχρονη οικονομία της τεχνολογίας στις ανθρώπινες σχέσεις και τη σύγχρονη ζωή είναι οι θεματικές κατηγορίες που αποτελούν τον εννοιολογικό άξονα γύρω από τον οποίο αναπτύσσονται τόσο οι έξι ατομικές εκθέσεις που εγκαινιάζονται το Σάββατο όσο και η ομαδική «Modern Love», που φιλοξενείται στο μουσείο από τον Δεκέμβριο του 2022.
Πρώτη παρουσίαση του έργου της καταξιωμένης Δανής καλλιτέχνιδας στην Ελλάδα και πρώτη εκτεταμένη μουσειακή της έκθεση στην Ευρώπη. Η Toticki έχει αναπτύξει μια προσωπική εικαστική γλώσσα η οποία εμπνέεται από τη μόδα, το design, το θέατρο και την ποπ κουλτούρα. Τα γλυπτά και οι εγκαταστάσεις της συχνά σχετίζονται άμεσα με το ανθρώπινο σώμα και μοιάζουν σε πρώτο επίπεδο με έπιπλα, αξεσουάρ ή ρούχα. Η έκθεση εξετάζει τη συναισθηματική αρχιτεκτονική που δημιουργούν τα εργασιακά περιβάλλοντα στις δυτικές κοινωνίες, τον ρόλο της κοινωνικής αναπαραγωγής στις σύγχρονες κουλτούρες της εργασίας, τις επιπτώσεις της εξουθένωσης στην καθημερινότητά μας, την εξάρτηση από την εργασία και την εργασιακή ζωή ως μορφές μιας ενδεχόμενης κοσμικής θρησκείας, και τον προβληματικό ρόλο της αϋπνίας σε μια κοινωνία που παλεύει για παραγωγικότητα, επιτάχυνση και ανάπτυξη. Η έκθεση χωρίζεται σε κεφάλαια που αντιστοιχούν σε διάφορες πτυχές της πρακτικής της Toticki. (Επιμέλεια: Ιόλη Τζανετάκη).
Η Hannah Toticki ζει και εργάζεται στην Κοπεγχάγη. Η έκθεση συνοδεύεται από κατάλογο.
Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων – Ισόγειο (28.1–28.5.2023)
Ζωγραφικά έργα, γλυπτά, σχέδια, κείμενα, βιβλία, βίντεο και σημειώσεις περιλαμβάνονται στο έργο της. Η εικαστικός διαπλέκει σε νέες αφηγήσεις προσωπικές εμπειρίες και επινοημένα συμβάντα και διερευνά ζητήματα γύρω από τις σχέσεις, τη σεξουαλικότητα, τις έμφυλες αναπαραστάσεις ή την εργασιακή επισφάλεια, κατασκευάζοντας μια ανοιχτή αυτομυθοπλασία. Στην καλλιτεχνική της πρακτική παίζουν κεντρικό ρόλο η νομαδική περιπλάνηση και η φυγή ως υπαρξιακή συνθήκη και αναζήτηση μιας αίσθησης του ανήκειν.
Η έκθεση στο ΕΜΣΤ αναπτύσσεται με πυρήνα μια σειρά ζωγραφικά έργα – συνθέσεις ανθρώπινων μορφών που στέκονται μόνες ή αλληλεπιδρούν σε φυσικά τοπία. Αφετηρία για τη δημιουργία των ανδρικών κυρίως γυμνών σωμάτων είναι η επιθυμία: η ονειρική ζωγραφική της Μπαγάκη παράγεται, όπως τονίζει η ίδια, από και για την επιθυμία. Η σωματική έλξη, η ερωτική παρατήρηση, η ηδονοβλεπτική διάθεση διαμορφώνουν τη σχέση της καλλιτέχνιδας με τα απεικονιζόμενα σώματα και το περιβάλλον τους. Μέσα από τη συλλειτουργία ζωγραφικής, σχεδίων, ηχητικών έργων και κειμένων, η έκθεση διαμορφώνεται ως μια συνθήκη ονειρικής περιπλάνησης και παρατήρησης πάνω στην επιθυμία, τη σεξουαλικότητα, και την ερωτική αναζήτηση (Επιμέλεια: Τίνα Πανδή).
Η Ελένη Μπαγάκη γεννήθηκε στα Χανιά και ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Η έκθεση συνοδεύεται από ψηφιακό κατάλογο.
Project Room 1 (28.1–7.5.2023)
Η Έρικα Σκούρτη, στο έντονα αυτοβιογραφικό της έργο, χρησιμοποιεί το χιούμορ, την ειρωνεία, την παρωδία και την αυτοέκθεση για να πραγματευτεί θέματα που αφορούν το συναίσθημα, την οικειότητα, την εργασία, την αμφιβολία και την αυτοβελτίωση, αλλά και τον ρόλο του καλλιτέχνη σε σχέση με την τεχνολογία. Το έργο της αποτελεί μια ανοιχτή διαδικασία αυτοαφήγησης, όπου η προσωπική βιογραφία συναντά τη συλλογικότητα, το προσωπικό συνδιαλέγεται με το πολιτικό και η πραγματικότητα με τη μυθοπλασία. Η εικαστική πρακτική της ξεκινά από μια διαδικασία παρατήρησης του εαυτού και από τη συστηματική καταγραφή της καθημερινής ζωής μέσα από τη δημιουργία έντυπων και οπτικοακουστικών ημερολογίων. Κάνοντας συστηματική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των εφαρμογών του κινητού τηλεφώνου της, επανεπεξεργάζεται τα προσωπικά της αρχεία και δημιουργεί κειμενικά έργα σε ύφασμα ή χαρτί, αλλά και περφόρμανς, βίντεο και κολάζ που τα διακρίνει η lo-fi, ωμή και σπασμένη αισθητική. Οι θεατές γίνονται ηδονοβλεπτικά μάρτυρες της προσωπικής της ζωής και αναγνώστες φράσεων, λέξεων και εννοιών με ανοιχτό και πολλαπλό νόημα (Επιμέλεια: Δάφνη Βιτάλη).
Η έκθεση στο ΕΜΣΤ αποτελεί την πρώτη ατομική της έκθεση στην Ελλάδα και την πρώτη της μεγάλη μουσειακή έκθεση. Η Έρικα Σκούρτη γεννήθηκε στην Αθήνα και ζει και εργάζεται μεταξύ Αθήνας και Λονδίνου. Η έκθεση συνοδεύεται από ψηφιακό κατάλογο.
Project Room 2 (28.1–7.5.2023)
Η έκθεση αποτελεί την πρώτη στην Ελλάδα διεξοδική παρουσίαση του έργου του διεθνώς αναγνωρισμένου Έλληνα καλλιτέχνη Μιχαήλ Καρίκη. Δίνει τη δυνατότητα στο κοινό να γνωρίσει την πολυδιάστατη πρακτική ενός εξέχοντα εκπροσώπου της διασποράς, ο οποίος έχει διαγράψει σημαντική πορεία στο εξωτερικό. Το έργο του Καρίκη διακρίνεται για την προσωπική του συμμετοχική πρακτική, που συνδυάζει βίντεο και ήχο και στοχεύει στην ανάδειξη κοινωνικών, πολιτικών και περιβαλλοντικών εντάσεων από το παρόν και την πρόσφατη ιστορία. Σε συνεργασία πάντα με ομάδες ανθρώπων, όπως μαθητές, εργαζόμενους, συνταξιούχους ή ακτιβιστές, και αντλώντας έμπνευση από την παγκόσμια βιομηχανική και πολιτική ιστορία, τη λογοτεχνία και τη μουσική πρωτοπορία, ο καλλιτέχνης ενορχηστρώνει και καταγράφει μουσικά συμβάντα που διανοίγουν χαραμάδες ελπίδας σε ένα μέλλον το οποίο προδιαγράφεται δυσοίωνο.
Η έκθεση δομείται πάνω σε έξι κομβικές βιντεο-ηχητικές εγκαταστάσεις από την καλλιτεχνική πορεία του Μιχαήλ Καρίκη την τελευταία δεκαετία: «Weather Orchestra» (2022), «Surging Seas» (2022), «Ferocious Love» (2020), «No Ordinary Protest» (2018), «Children of Unquiet» (2014) και «Sounds from Beneath» (2011-2012). Οι εγκαταστάσεις αυτές συμπληρώνονται και αναπτύσσονται περαιτέρω μέσα από επιλεγμένα έργα, φωτογραφίες, κείμενα και εγκαταστάσεις μικρότερης κλίμακας. Κοινός παρονομαστής των έργων είναι η ιδιαίτερη πολυφωνική ποιητική του καλλιτέχνη, η οποία, μέσα από διαφορετικές αφηγήσεις και μια αίσθηση αλληλεγγύης, συνδέει ομάδες ανθρώπων που αγωνίζονται για ένα καλύτερο μέλλον (Επιμέλεια: Σταμάτης Σχιζάκης).
Ο Μιχαήλ Καρίκης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και ζει και εργάζεται μεταξύ Λονδίνου και Λισαβόνας.
4ος Όροφος (28.1-28.5.2023)
Με τα βίντεο, τις περφόρμανς, τις φωτογραφίες και τις εγκαταστάσεις του, το Melanie Bonajo (όπως αυτοπροσδιορίζεται) προτείνει εναλλακτικές, αντικαταναλωτικές μεθόδους για την επανασύνδεση μεταξύ των ανθρώπων, για τη διερεύνηση της σεξουαλικότητας, της οικειότητας, της τρυφερότητας και των συναισθημάτων. Τα πειραματικά ντοκιμαντέρ του παρουσιάζουν συχνά ομάδες στο περιθώριο της κοινωνίας και υπογραμμίζουν τη σημασία μιας ισχυρής αίσθησης της κοινότητας, της ισότητας και των πολιτικών του σώματος.
Το «Progress vs Regress» διερευνά την επίδραση των τεχνολογικών καινοτομιών στους πρεσβύτερους πολίτες, οι οποίοι έχουν βιώσει τις πιο ξαφνικές αλλαγές στην ιστορία της ανθρωπότητας. Μέσα από τις προσωπικές ιστορίες των πρωταγωνιστών, η ταινία απεικονίζει τις ανάγκες, τις προσδοκίες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει μια γενιά που προσπαθεί να ενσωματωθεί σε μια κοινωνία συνεχούς εξέλιξης, η οποία απαιτεί αποτελεσματικότητα και ταχύτητα. Παράλληλα, είναι μια ιστορία για τον φόβο τού να μείνει κανείς πίσω όσο μεγαλώνει και για τον τρόπο με τον οποίο περιθωριοποιούνται κοινωνικά οι πρεσβύτεροι πολίτες ως ομάδα χωρίς οικονομική αξία.
Το Melanie Bonajo γεννήθηκε στο Heerlen της Ολλανδίας. Ζει και εργάζεται στο Άμστερνταμ.
Αίθουσα προβολών – Μεσοπάτωμα (16.12.2022-28.5.2023)
Από τη δεκαετία του 1990 και μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού στην Ανατολική Ευρώπη, ο Perjovschi έχει γίνει διεθνώς γνωστός για τα γελοιογραφικά σχέδιά του σε μουσεία, μπιενάλε, δημόσιους οργανισμούς, καθώς και στον δημόσιο χώρο. Οι χαρακτηριστικές εικόνες του, φτιαγμένες με ανεξίτηλους μαύρους μαρκαδόρους, εμπνέονται από την επικαιρότητα, την πολιτική, τα κοινωνικά ζητήματα και τις σύγχρονες παθογένειες. Με χιουμοριστική, αιχμηρή, κριτική ματιά, σχολιάζει τις πρόσφατες παγκόσμιες συρράξεις, τις πολιτισμικές προκαταλήψεις, φλέγοντα ζητήματα όπως οι ταυτότητες, το προσφυγικό και οι θρησκευτικές συγκρούσεις, αλλά και τις καταναλωτικές μας συνήθειες και τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Ο Perjovschi έχει μετατρέψει το σχέδιο σε εργαλείο πληροφόρησης, πολιτικού σχολιασμού και ακτιβισμού. Εκφράζοντας δύσκολες ιδέες με γρήγορα εκτελεσμένα, αυθόρμητα σχέδια, η πρακτική του δείχνει ότι η τέχνη μπορεί να είναι πολιτική και κριτική χωρίς να είναι διδακτική και ηθικολογική. Για την πρώτη του ατομική μουσειακή έκθεση στην Ελλάδα, ο Perjovschi δημιουργεί μια καινούργια, μεγάλης κλίμακας τοιχογραφία, σχεδόν 30 μέτρων, απευθείας στον μεγαλύτερο τοίχο του φουαγιέ του ΕΜΣΤ (Επιμέλεια: Άννα Μυκονιάτη). Ο Perjovschi έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες εκθέσεις, καθώς και σε λογοτεχνικά και πολιτικά περιοδικά, όπως το «Contrapunct 22», το πρώτο ανεξάρτητο αντιπολιτευτικό εβδομαδιαίο περιοδικό που εκδόθηκε στη Ρουμανία μετά τη Δημοκρατική Επανάσταση.
Ο Dan Perjovschi γεννήθηκε στο Sibiu της Ρουμανίας και ζει και εργάζεται στο Βουκουρέστι και το Sibiu.
Ισόγειο (28.1-29.10.2023)
