Hot or Not #50: Όσα μας άρεσαν και όσα μας «χάλασαν» αυτή την εβδομάδα

Την εβδομάδα που πέρασε κάναμε βόλτες στην πόλη, πήγαμε θέατρο, ακούσαμε μουσική, παρακολουθήσαμε την επικαιρότητα και πολλά άλλα και θέλουμε να τα μοιραστούμε μαζί σας. Συγκεντρώσαμε ότι μάς κέντρισε το ενδιαφέρον και μάς ενθουσίασε ή μας απογοήτευσε!

Περιμέναμε καιρό αυτή τη μετάκληση στη Στέγη και για πολλούς λόγους. Α. Γιατί ο Τζον Μάλκοβιτς, ο κυνικός πρωταγωνιστής θρυλικών φιλμ της εφηβείας μας είχε τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Β. Γιατί ο Τιμοφέϊ Κουλιάμπιν, ένας από τους πλέον περιζήτητους Ρώσους στην Ευρώπη και δημιουργός των «Τριών αδερφών» του Τσέχωφ στη νοηματική (που μας είχαν ενθουσιάσει προ ετών στο Φεστιβάλ Αθηνών) σκηνοθετούσε. Γ. Γιατί το έργο του καταραμένου Μπερνάρ Μαρί Κολτές είναι τυλιγμένο με ένα πέπλο μυστηρίου – ακόμα και γι’ αυτούς που το είχαν πρωτοδεί κάποιες δεκαετίες πριν στο «Αμόρε» με πρωταγωνιστές τους Μιχαήλ Μαρμαρινό και Ακύλλα Καραζήση. Θέλετε κι άλλα; Σε όλα check.
Και ο Μάλκοβιτς απέδειξε την κλάση του – σε άριστη χημεία με την Λιθουανή φίλη του Ινγκεμπόργκα Νταμπκουνάιτε. Και ο Κουλιάμπιν έφτιαξε μια μοντέρνα, πολυμεσική, γρήγορων ρυθμών παράσταση ‘φορεμένη’ σαν καλοσιδερωμένο ρούχο στους πρωταγωνιστές του. Όσο για την «Μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι» στη συνείδηση μου παρέμεινε ένα κείμενο για δυνατούς λύτες: Η αχαρτογράφητη περιοχή της ανθρώπινης επιθυμίας, ανάμεσα σε δύο ήρωες (ή μήπως είναι ένα πρόσωπο;) που επιδίδονται σε ένα 70λεπτο παιχνίδι κυριαρχίας και επικράτησης – το οποίο μάλλον δεν έχει τέλος. Ο Κολτές που, σπανίως, ανεβαίνει – πόσο μάλλον με αυτό το κείμενο – υποχρεώνει τους θεατές του σε ένα δαιδαλώδη λαβύρινθο υπαινικτικού, ψυχαναλυτικού λόγου ανάμεσα στο συνειδητό και το ασυνείδητο. Δύσκολο, αλλά γοητευτικό.
Στέλλα Χαραμή

Φωτογραφία: Μάριος Λώλος

Τις τελευταίες ημέρες βιώνουμε πρωτοφανή πράγματα σαν χώρα και πραγματικά «μαύρες» στιγμές για την σύγχρονη θεατρική τέχνη στο σύνολό της. Πορείες και απεργίες ηθοποιών που οδήγησαν σε κλείσιμο θεάτρων και την παραίτηση όλων των καθηγητών της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου και στη συνέχεια του Κεντρικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδας, στο πλαίσιο ενός συλλογικού αγώνα εναντίον του επίμαχου ΠΔ85/2022, που έρχεται να υποβαθμίσει τις σπουδές των απόφοιτων καλλιτεχνικών σχολών, εξισώνοντάς τες με απολυτήριο Λυκείου. Ένας αγώνας που τα έχει όλα και κυρίως «φωνή» για να ακουστεί με κάθε τρόπο. Σχετικά με τον αγώνα αυτό του καλλιτεχνικού κόσμου ενάντια στην επικείμενη υποβάθμιση των πτυχίων του, τοποθετήθηκε με μια ανάρτησή του ο Φοίβος Δεληβοριάς, καλώντας παράλληλα στη συναυλία αλληλεγγύης που έλαβε χώρα την Παρασκευή 10 Φεβρουαρίου, στο κατειλημμένο κτίριο Τσίλλερ του Εθνικού Θεάτρου. Και φυσικά τα είπε όλα! Σας παραπέμπω εδώ να τη διαβάσετε. Θα αφήσω απλά μια φράση του που κράτησα εγώ και πραγματικά με εκφράζει απόλυτα: «Έχω να κάνω με το Θέατρο, που δεν μου ανήκει ούτε του ανήκω, μου έσωσε όμως σε πλείστες περιπτώσεις -και χωρίς καμιάν υπερβολή- τη ζωή». Τελικά γιατί η τέχνη του θεάτρου δείχνει να μην είναι τόσο αρεστή στην πολιτική εξουσία; Ίσως γιατί οι «θεατρίνοι» (όπως το όρισε ο Ντάριο Φο στη διάλεξή του όταν βραβεύτηκε με το Νόμπελ) είναι ενοχλητικοί γιατί αφυπνίζουν από την κοινωνική νάρκη και σπέρνουν ζιζάνια επανάστασης στις κοιμισμένες μάζες…
Ευδοκία Βαζούκη

@Κώστας Γκιόκας.

Εντελώς συμπτωματικά, ανήμερα της επετείου μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος, βρίσκομαι στο Tempus Verum για την πρόσφατη σκηνοθεσία της Γεωργίας Μαυραγάνη. Βασισμένη στο συνταρακτικό αυτοβιογραφικό βιβλίο του Εβραίου Ιταλού γιατρού Πρίμο Λέβι «Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος», η παράσταση αφηγείται μια κάθοδο προς την Κόλαση: Την αιχμαλωσία 650 ανθρώπων που στάλθηκαν στο ‘Αουσβιτς, στοιβαγμένοι σαν ζώα μέσα σε λίγα τρένα, το Φεβρουάριο του 1944. Για όσους δεν έχουν διαβάσει το βιβλίο του Λέβι, μόνον τρεις από τους 650 επέζησαν – μεταξύ αυτών και ο συγγραφέας. Οι υπόλοιποι εξοντώθηκαν συστηματικά σε απάνθρωπες εργασίες, εκτεθειμένοι σε αβάσταχτο κρύο και πείνα, εξευτελίστηκαν, ταπεινώθηκαν, εκτελέστηκαν με ανείπωτους τρόπους.

Με την γνώριμη ‘ψύχραιμη’ ευαισθησία που διακρίνει την Γεωργία Μαυραγάνη στις μεταφορές βιβλίων (θυμίζουμε τις «Αναστατώσεις του οικότροφου Τέρλες» το 2014 στο θέατρο Πόρτα) αλλά και στα θέματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πλησιάζει με θαυμαστή διαύγεια την καρδιά του βιβλίου. ΄Εχω δει πολύ λίγες παραστάσεις που, με τα ελάχιστα τεχνικά μέσα, καταλήγουν να είναι τόσο επιδραστικές. Επενδύοντας μόνο στα σώματα των ηθοποιών της (Μελαχρινός Βελέντζας, Νικόλας Κατούνης, Γιάννης Κατσιμίχας, Αμαλία Κόμινου, Δήμητρα Μάζη, Γιώργος Τάτσης, Νάνσυ Χρυσικοπούλου) στις υφολογικές διακυμάνσεις της αφήγησης τους και στην, σχεδόν, βιωματική εξιστόρηση, η παράσταση σε στοιχειώνει. Κυριολεκτικά. Σε αναγκάζει να επαναλάβεις την αναρώτηση του τίτλου του: Τι συνιστά τον άνθρωπο; Πώς ένας άνθρωπος μπορεί να μεταμορφώνεται σε αχαλίνωτο κτήνος; Χάνει ο άνθρωπος την υπόσταση του όταν υπομένει κάθε πιθανό εξευτελισμό αρκεί να επιβιώσει;

Λυπάμαι πολύ που παρακολούθησα μια από τις τελευταίες βραδιές αυτής της παραγωγής και δεν μπόρεσα να επικοινωνήσω νωρίτερα την εμπειρία της. Ήταν, αναμφίβολα, από αυτά τα μικρά διαμαντάκια που παίζονται σε μικρότερα θέατρα·  αλλά είναι αυτά, τελικά, που καθορίζουν μια θεατρική σκηνή που προοδεύει. Αν σε κάτι μπορεί να φανεί χρήσιμο αυτό το σημείωμα είναι να λειτουργήσει ως αίτημα επανάληψης και επαναπρογραμματισμού της παράστασης, ως αίτημα επικοινωνίας της σε σχολεία και πανεπιστήμια. Και ως αναδρομική επιβράβευση για την ομάδα εργασίας της.
Στέλλα Χαραμή

Φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος

Η “Στρέλλα” είναι χωρίς αμφιβολία μία από τις σημαντικότερες ελληνικές ταινίες, είναι από αυτά τα έργα που έχουν την δύναμη να αλλάξουν τον τρόπο που βλέπεις τα πράγματα. Γι’ αυτό και το ανέβασμά της -και δη στη Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής– είναι από μόνο του ένα πολύ σημαντικό γεγονός. Εξίσου σημαντική ήταν η απόφαση να ανέβει με τρανς πρωταγωνιστές – και θα παραμένει σημαντικό αυτό, μέχρι να φτάσουμε στο σημείο που οι τρανς ηθοποιοί θα αντιμετωπίζονται επί ίσοις όροις στη διαδικασία των κάστινγκ. Η Λέττα Κάππα ήταν σίγουρα μία πολύ καλή Στρέλλα – φάνηκε ότι έχει συνδεθεί με το ρόλο της. Το υπόλοιπο καστ ήταν επίσης πολύ επιτυχημένο -από τις υπέροχες Ιωάννα Ζαμ – Πέτρου και Βικτωρία Τσιτουρίδου – Μάγια, που μπόρεσαν να κουβαλήσουν τόσο τις κωμικές, όσο και τις πιο δραματικές στιγμές, την πάντα συναρπαστική performer Νίνα Νάη, μέχρι και τον καταπληκτικό χορευτή “σκίουρο” Αλέξανδρο Σταυρόπουλο.

Ωστόσο, είχα μία σημαντική ένσταση: Μία βασική επιλογή στέρησε στην Κάππα την δυνατότητα να “λάμψει” πραγματικά ως πρωταγωνίστρια – τουλάχιστον στα δικά μου μάτια. Η απόφαση να γίνει πολλές φορές η “φωνή” της η -πραγματικά υπέροχη- μεσόφωνος Αναστασία Κότσαλη στο ρόλο μίας άλλης Μαρίας Κάλλας ήταν ευρηματική, τελικά όμως δεν ξέρω αν ήταν και σωστή. Θα προτιμούσα σίγουρα να “θυσιαστεί” ένα μεγάλο μέρος της όπερας, αν αυτό σημαίνει ότι θα “ακούγαμε” την πρωταγωνίστρια μας περισσότερο. Εν πάσει περιπτώσει, στο σύνολο της ήταν μία άρτια παράσταση, ένα πολύ σημαντικό ανέβασμα και σίγουρα δεν θα την ξεχάσω εύκολα. Δεν γίνεται λοιπόν να λείπει από το “hot” της εβδομάδας μου.
Τατιάνα Γεωργακοπούλου

Φέτος υπήρξαν πολλοί και διαφορετικοί λόγοι που με έκαναν να χαρώ με την 65^η τελετή απονομής των βραβείων Grammy. Ένας εξ΄ αυτών η βράβευση της Kim Petras, η οποία έγραψε ιστορία ως η πρώτη τρανς καλλιτέχνιδα που κερδίζει το πολυπόθητο βραβείο στην κατηγορία Καλύτερο Ποπ Ντουέτο/Γκρουπ, για το «Unholy», τη συνεργασία της με τον/την Sam Smith. Η Kim Petras παρέλαβε η ίδια το βραβείο, σε μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές της βραδιάς, ευχαριστώντας όλους τους τρανς μουσικούς θρύλους που της άνοιξαν τον δρόμο, την εκλιπούσα πλέον φίλη της και πρωτοποριακή τρανς μουσικό, Sophie, που πίστεψε σε εκείνη και την ενέπνευσε αλλά και τη μητέρα της που τη στήριξε ολοκληρωτικά στο «ταξίδι» της ζωής της που την έφερε μέχρι εδώ.

Και ενώ μια τόσο σημαντική στιγμή για την ορατότητα των τρανς καλλιτεχνών έλαβε χώρα, την ίδια βραδιά ο αμφιλεγόμενος κωμικός Dave Chapelle κέρδιζε το πέμπτο του Γκράμι. Αυτή τη φορά για το Netflix  special «The Closer» (Καλύτερο Κωμικό Άλμπουμ) που έκανε πρεμιέρα τον Οκτώβριο του 2021 ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων για το τρανσφοβικό περιεχόμενο του και οδηγώντας τους ίδιους τους εργαζόμενους του Netflix να αποχωρήσουν από τα γραφεία τους σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Για την ιστορία ο Chappelle δεν εμφανίστηκε στην τελετή για να παραλάβει το βραβείο του. Προσωπικά μου φαίνεται αρκετά οξύμωρο και υποκριτικό από τη μια να αναγνωρίζεται και να επιβραβεύεται επιτέλους η δουλειά και η δημιουργικότητα της υπέροχης Kim Petras, της πρώτης τρανς καλλιτέχνιδας που κατέκτησε την κορυφή του billboard, και από την άλλην να επιβραβεύεται, έμμεσα ή άμεσα, η τρανσφοβική ρητορική μίσους ενός ανθρώπου που μόνος του δηλώνει «Team TERF» (ΤERF= ριζoσπαστικές φεμινίστριες trans-αποκλεισμού), από έναν θεσμό, μάλιστα, που διατείνεται πως προσπαθεί να είναι συμπεριληπτικός και να «αγκαλιάζει» τη διαφορετικότητα.
Αριστούλα Ζαχαρίου